وَاعْتَصِمُوا

Жохилият. (8)

 -Эски жохилиятда фол очиш, қиморни азлам , деб номлашган бўлса, бугунги кунда эса бундай муассасаларни  исмини латарея деб қўйишган. Бу ерда нима ўзгарган? Хеч нарса ўзгармаган.

-Қадимги араб жохилияти давридаги тарих давомида тоғутлар бугунги кунга ўхшаш хилма-хил, бунчалик катта миқёсда, бирлашган холда жамланганини кўрмаганмиз. Улар бугунга кунда бир-бирлари билан ўртада ихтилофлари борлигига қарамасдан ,сармоядор секуляр тоғутлар,социалистлар ва уларни навкарлари муштарак манфаъатларга кўра ва аллохни шариатини қонунларига қарши жанг қилиш учун  бир жойда бирлашишган. Исломни аввалидаги жохилият даврида аллохнинг шариатини қонунларига қарши чиқувчи душманлар, макка ва уни атрофидаги бир неча қабилада чегараланган эди. Бугунги кунда эса бу биз рўбарў бўлиб  турган бир фожеъага,муаммога айланган.

-Олдинги жохилиятда хукуматни кучини ташкил қилган қуролни ва секуляризм қонунларини башарни қўли билан ясаларди, хозирги пайтда хам хукуматни эгаси ўша қуролни кучи ва секуляризм қонунлари хисобланади, аммо ўзини мухолифларига нисбатан берган озодлиги араб жохилиятига қараганда анча камроқ берилган. Аввалги араб жохилиятида яхудийлар ўзларини қонунлари билан хукм қилишарди, ханифлар хам шундай бўлишган, насроний билан мусулмонлар хам кўпроқ озодликларга эга бўлишган эди. Энди хозирги пайтдачи?  Энди ўзингиз бир тасаввур қилиб кўринг, янги секуляризм кийиладиган кийимлар, аёлларни хижоби, фарзандларни тарбиясини равиши, хатто  иккита бирга яшайдиган одамни хаётига  боғлиқ бўлган масалаларга хам дахолат қилишади. Аллохни шариати инсонларни бу дунёдаги хаётларига дахолат қилишига эса умуман рухсат бермайди.

-Олдинги жохилиятда дўст ва душманчиликни ўлчови қавм ва қабилавий манфаъатларга асосланган эди; бугунги жохилиятда хам инсоний табақаларни манфаъати, сармоядорлик ва мана бундан сўнг эса миллий манфаъатлар ўрин олган. Бу ерда сармоядорлик табақаси биринчи ўринда туради, олдинги жохилиятда эса қабилани раислари, ёши катта кишилари қабиласини манфаъати учун ўзларини фидо қилишарди ; хозирда буни тамоман акси бўлиб қолган, қабила, қавм, нажод ўзига хос табақани манфаъати йўлида  қурбон бўлиб кетади.

-Эски жохилият даврида секулярлар ораларидаги ўзаро ихтилофларга қарамасдан, ислом ва уни қонунлари юзага чиққан пайтида дўст ва душманчиликни асосини,  муттахид бўлиб бирлашиш ва аллохни шариатини қонунларига мухолифат қилиш деб таъйинлашган эди . Хозирги даврда хам ўрталаридаги ўзаро ихтилофлар  бўлишига қарамасдан, ислом ўзини мавжуд эканини эълон қилгач, дўст ва душманчиликнинг асосини   бирлашиш ва аллохни қонунларига қарши чиқиш  ташкил қилади .

-Арабларда қонун тузадиган ва секуляризм системасининг  қонунларини ишлаб чиқарадиган маконни қурайш замонидаги жохилият даврида “дорун надва” деб номланган эди. Бошқа қабилаларда хам хар бир қабилани ўзига хос макони бўлган. Масалан мадинадаги бундай маконни исми “сақифайи бани соида” эди. Бугунги жохилиятда қарор қабул қилинадиган бундай маконни номи нима?  Хозирги замонда уни исмини парламент деб қўйишган. Аслида парламентни сақифа ё дорун надва билан  иш юритиш борасида хеч қандай фарқи  йўқ.

 Исломни бошидаги жохилиятда  мутафаккир каллага эга бўлган, одамларга қонун чиқариб берадиган,  хамда хукм қиладиган кишилар қуйидагилар бўлган эди: Хожиб ибни Зирора, Ақраб ибни Хобис, Робиъа ибни Махошин, Ғийлон ибни Салма, Абдулмутталиб, Ос ибни Воил, Алоъ ибни Хориса, Робиъа ва Салма ибни Нуфайл ва …… бўлишган, мана бу қонун чиқарувчиларни баъзилари ўзларини қабилаларида энг ишончи кишилар хисобланиб, қабила учун қонун ишлаб чиқаришган. Баъзилари эса хос бир минтақаларга қонун ишлаб чиқаришган, баъзилари барча арабларни эътимодига эга бўлишган , уларни айтган сўзи хаммага қонун ўрнида ишлаган.

Энди янги жохилиятдаги мутафаккир каллали кишилар кимлар ўзи? Махаллийларни гапирмаса хам бўлади, уларни бутун жахонга танилган Агуст кент, фрид, карл маркс ва бошқаларга ўхшаганларини мисол келтирса бўлади.

Умумий қилиб айтганда; секуляр кишилар ва секулярзодаларни хаётдаги мақсадлари ,исломни аввалидаги жохилият мақсадларидан унчалик кўп фарқ қилмайди. Фақат бугунги жохилият қадимги жохилиятда бор яхши сифатларни хам йиғиштириб қўйган, бу янги жохилият қўполлик ва  қаттиққўллик билан эски араб жохилияти қилган жохилий  амалларни,сифатларни давот эттириб келишяпти. Улар фақат қилаётган ишларини ёнига мода, маданият, ривожланиш, демократия, озодлик деган номларни қўйиб қўйишган холос, бу таъбирлар билан ўзларидаги ёмон хис- туйғуни кетгизмоқчи бўлишади.

Бугунги кунда биз кўриб турган жохилият, тажрибий илмларни камлигидан ё саводни йўқлигидан эмас, балки маълумотни фаровонлиги ва тажрибий илмларни собиқаси бўлмаган холда кўплигини орқасидан келиб чиққан. Шунинг учун хам бугунги жохилиятни  замонавий жохилият дейилади; яъни улар илм билан ана ўша эски секуляризмни тарихий динини, равишини қўллаб боришяпти, фасод ва фахшлар ўзгармаган хозир хам бор. Маданиятни кенгайиши , демократия, башариятни хуқуқини химоя қилиш номи остидаги талончиликлар,аёлларнинг  машғулияти деган ном билан  улардан  суистефода қилиш  ва хар қанча кўп махсулот сотиш йўлидаги таблиғотларни, фасодни озодлик деган ном остида ривожлантириш, ислом шариатидаги  тушунчаларни ақл ва куфр озодлиги ё фикрий озодликлар исми билан савол остига қўйиш, мана буларни хаммаси замонавий жохилиятга киради. Яъни ишлар ва  рафторлар ана ўша қадимги, аммо чиройли , инсоний  унвон ва номлар билан ,парда ортида, расмий холатда башарни ижтимоий хаётидаги аллохнинг  барча қонунларини инкор қилинади. 

جاهلیت 8

• در عصر جاهليت، ايسار يا مؤسسه ی قمار و فال گيری را ازلام مي گفتند که امروزه چنين مؤسساتی را عنوان لاتاری گذاشته اند. چه فرقی کرده؟ هیچ فرقی نکرده.
• در جاهليت عرب قدیم، طاغوتها را در هيچ دوره ی تاریخی اينگونه انبوه، متنوع و متحد  ندیده ایم كه امروزه يكجا تمام طاغوتهای سکولار سرمايه دار و سوسیالیست و نوکرانشان، با وجود تمام اختلافاتی که با همدیگر دارند، حول مصالح مشترک و جنگ با قانون شریعت الله با هم متحد شده اند. در عصر جاهلیت صدر اسلام تمام دشمنان قانون شریعت الله در چند قبیله ی مکه و اطراف آن محدود و خلاصه می شدند. این فاجعه ای است که الان با آن سر و کله می زنیم.
• در جاهليت آن روز، منشأ حكومت زور اسلحه و قوانین سکولاریستی ساخته ی دست بشر بود، اكنون هم ملاك حكومت، همان زور اسلحه وقوانین سکولاریستی است که آزادی هایش برای مخالفین بسیار کمتر از جاهلیت عرب است. در جاهلیت قدیم عرب، یهودیها طبق قوانین خود حکم می کردند، حنیفها هم همینجوری بودند، نصرانیها و مسلمین هم از آزادیهای بیشتری برخوردار بودند. اما حالا چه؟ تصور کنید سکولاریسم نوین حتی در نوع پوشاک و حجاب زنها و روش تربیتی فرزندان و هر آنچه به زندگی دو انسان با هم مربوط می شود دخالت می کند و اجازه نمی دهد شریعت الله در زندگی دنیوی انسانها دخالت داشته باشد.
• معیار دوستی و دشمنی در جاهلیت صدر اسلام، منافع قوم و قبیله بود؛ در جاهلیت الان هم، منافع طبقه ی سرمایه داری و بعد از آن، منافع ملی در اولویت قرار گرفته است. در اینجا طبقه ی سرمایه دار در اولویت قرار گرفته اند. در حالی که قبلاً رئیس قبیله و بزرگان قبیله خودشان را به خاطر منافع قومشان فدا می کردند؛ الان برعکس، قبیله، قوم و نژاد به خاطر منافع یک طبقه ی خاصی قربانی می شوند.

در جاهلیت صدر اسلام با تمام اختلافاتی که با همدیگر داشتند، زمانی که اسلام و قوانین آن ظهور کردند مبنای دوستی ها و دشمنی ها وحدت با همدیگر و مخالفت با قوانین شریعت شد؛ در جاهلیت الان هم، با تمام اختلافاتی که با همدیگر دارند زمانی که اسلام و قوانین آن اعلام موجودیت دوباره کرده، باز مبنای دوستی ها و دشمنی ها وحدت با همدیگر و مخالفت با قوانین شریعت الله شده است.

• مکان قانون گذاری عرب، مکانی که سیستم سکولاریسم قوانین را تولید می کند، در عرب جاهلیت در قریش اسم این مکان را «دارالندوه» گذاشته بودند. در قبایل دیگرهم هرقبیله مکان خاصی برای خودش داشت. مثلاً در مدینه که اسمش «سقیفه ی بنی ساعده» بود.در جاهلیت کنونی، این مکان تصمیم گیری کجاست؟ اسم آن را گذاشته اند پارلمان. پارلمان با  سقیفه با دارالندوه کارکردشان هیچ تفاوتی با هم ندارد.

مغز متفکرهای جاهلیت صدر اسلام که برای مردم قانون می گذاشتند و قضاوت می کردند کسانی چون : حاجب بن زراره، أقرع بن حابس، ربیعه بن مخاشن، غیلان بن سلمه، عبدالمطلب، عاص بن وائل، علاء بن حارثه، ربیعه و سلمی بن نوفل و … بودند که بعضی از این قانون گذاران مورد اعتماد قبیله ی خودشان بودند و برای قبیله ی خودشان قانون می گذاشتند، بعضی ها هم برای منطقه ی خاصی قانون می گذاشتند و عده ای از این ها مورد اعتماد تمام عرب بودند و گفته های آن ها برای همه حکم قانون داشت.

اما مغز متفکرهای جاهلیت نوین که مرجع قوانین هستند چه کسانی اند؟ محلی ها را ول کنیم، کسانی هستند که جنبه ی جهانی دارند مثل: آگوست کنت، فروید، کارل مارکس و دیگران.

در کل؛ هدف زندگی مردم سکولار و سکولارزده ها همان هدفی است که در دوران جاهلیت صدر اسلام دنبال می کردند، با اين فرق که امروزه جاهلیت مدرن اکثریت صفات پسندیده ی جاهلیت اولی را دور ریخته اند و این جاهلیت جدید بدتر و خشن تر از جاهلیت عرب قبل از بعثت مرتکب همان صفتها و اعمال جاهلی می شوندکه تفاوتی با آن ها ندارند. فقط کلمه ی مُد و فرهنگ و تمدن و دموکراسی و آزادی را در کنار کارهایی که انجام می دهند قرار می دهند و با اين تعبيرها، حسّ بَد بودن آن را در خودشان می خواهند از بین ببرند.

جاهليت امروز چنان که مشاهده کردیم و می بینیم، نه به دلیل نبود يا کمبود علوم تجربی و سواد به وجود آمده، بلکه از فراوانی اطلاعات و علم بی سابقه ی تجربی به وجود آمده است. بنابراين، جاهليت امروز، جاهليت مدرن است؛ يعنی با علم، همان روش و دین تاریخی سکولاریسم را در پيش گرفته اند. همان فسادها و فحشاها در جهان غرب وجود دارد. غارت به نام گسترش تمدن، دموکراسی و دفاع از حقوق بشر، و سوءاستفاده از زن به نام شغل و تبليغات برای فروش هر چه بيشتر محصولات، رواج فساد به نام آزادی و زير سؤال بردن مفاهيم شریعت اسلام به اسم عقل و آزادی کفر به نام آزادی فکر. همه و همه جاهليت مدرن است؛ يعني همان کارها و رفتارها، اما با عناوين زيبا و انسانی، و در پشت پرده و رسماً، نفی تمام قوانین الله در زندگی اجتماعی بشر.

الله نِی دِینِیگه ضَربَه اوُرِیش مَقصَدِیدَه چِیقگن سِکولاریستلَر اِیمانِیگه اِیگه مُنافِقلَر

اَبو عَبدالله مُوکِریانِی

رسول الله صلی الله علیه وسلمانِی دَورِیدَگِی اِیچکِی کافِرلَر یُوزلَرِیگه تُوتِیب آلگن مُنافِق نِقابِی آستِیدَه، اَهلِی کِتاب و شِبهِ اَهلِی کِتاب کافِرلَرِینِی مِعیارلَرِی، اِیشانچلَرِی، اَرزِیشلَرِیگه بُوتُونلَی قَرشِی بَولگن عَقِیدَه و اِیشانچلَرگه اِیگه بُولِیشگن. اوُلَرنِی فَقَط اَهلِی کِتابدَن باشقه کافِرلَر و سِکولاریستلرنی (مُشرِکلَرنِی) آرَسِیدَه هَم کُورسَه بُولَردِی. اَصلِی واقِیعِیَت بُویِیچَه هَم بُو دَوردَگِی مُنافِقلَرنِی تُودَه سِینِی، تُورلی- هِیل دَلِیلَّرگه کُورَه مُسُلمانلَرنِی قِیلِیغِینِی چِیقَرِیب توُرگن و اَهلِی کِتاب بُولمَگن کافِرلَر(مُشرِکلر) تَشکِیل قِیلَر اِیدِی. اَهلِی کِتاب کافِرلَرِی یَهُودِی و نَصارَیلَرگه اوُحشَب اوُزِیگه حاص بارلِیق، مَوجُودِیَتگه اِیگه بُولِیب، اوُزلَرِینِی اِسلام دِینِیدَه اِیکندِیک کوُرسَتِیشگه و نِفاقگه اِیحتِیاجلَرِی بُولگن اِیمَس.

 اِسلامِی حُکوُمَتنِی مِیقیاسِی کِینگیِیب، یَنگِی اِیگه لَّنگن مِنطَقَه لَر کُوپَیِیب بارگچ، اَهلِی کِتاب و شِبهِ اَهلِی کِتاب کافِرلَرِینِی بِیر قِسمِی اوُزلَرِینِی اِسلامدَه اِیکَندِیک کوُرسَتِیب، اوُزلَرِیگه حاص اِیشانچلَرِینِی اِسلامگه حاص رِوایَتلَر و تَفسِیرلَر قالِیبِیدَه مُسُلمان جَمِیعَتگه سِینگدِیرِیب بارِیشدِی. علی ابن ابی طالب رضی الله عَنهُ نِی دَورِیگه چَه اِسلامِی حُکوُمَتنِی اِدارَه قِیلیش قُدرَتِی و کانترالی، اوُلِی الاَمر شُوراسِی،اَمَّت و اوُنِی اِجماعسِینِی نَظارَتِی آستِیدَه اوُلَرنینگ حَرَکتلَرِینِی باشقَرِیب،آفَت و ضَرَرلَرِینِی آلدِینِی آلَردِی. اَمّا اِسلامِی حُکوُمَت کِیتِیشلِیگِی بِیلن اُونِی باشقَرُو مُؤَسَّسَه لَرِی هَم اوُرتَدَن کِیتدِی و مُسُلمانلَر جَمِیعَتِی غَیرِی اَهلِی کِتاب،اَهلِی کِتاب و شِبهِ اَهلِی کِتاب کافِرلَرِیدَن تَشکِیل تاپگن مُنافِقلَر جَولانگاهِیگه اَیلَندِی.

بُو آرَدَه بَعضِی کِیشِیلَر حاضِر هَم یَهُودِیلَر بِیلن اِسلامِی فِرقَه لَرنِی اوُرتَسِیدَه عَلاقَه نِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگه حَرَکَت قِیلِیشیَپتِی،اوُلَر بُو فِرقَه لَرنِی اِلدِیزِی گُوُیا یَهُودِیلَرگه یِیتِیب بارَدِیگندِیک قِیلِیب کوُرسَتِیشَدِی. مِثال تَرِیقَه سِیدَه اَیتَدِیگن بُولسَک، حُودِّی یَهُودِیلَر عُزَیرنِی خُسدانِی اوُغلِی دِیِیشگنگه اوُحشَش، شِیعَه لَر هَم اوُلوُهِیَت مَقامِینِی اوُزلَرِینِی اِماملَرِیگه قائِل بُولِیشگن. یاکِی بُولمَسَم بَعضِیلَر اوُلَرنِی اِیلدِیزِینِی نَصارَیلَرگه اوُلَب قُویِیشدِی و بَعضِی یازُوچِیلَر هَم اوُلَر بِیلن زُوروَانِیزم، مِیترائِیزم و فرَه یَزدِی و اِیرانِی شاهلَرِینِی تُوحُمِی، هِندلَرنِی بُودِیزمِی و …….لَرنِی اوُرتَسِیدَه عَلاقَه حَلقَه سِینِی باغلَشگه حَرَکَت قِیلِیشیَپتِی.

 بِیر گوُرُوه کِیشِیلَر اِیسَه مَنَه بُو زَمِینَه دَگِی غُولّاتلَرنِی اِیشانچلَرِینِی بِیر قِسمِینِی اوُمُوملَشتِیرگن حالدَه، شِیعَه لَرگه اِیرانلِیک اِیلدِیزنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگه حَرَکَت قِیلِیشیَپتِی، اوُلَر قُویِیدَگِی دَلِیلَّرنِی کِیلتِیرِیشَدِی:

یَنگِی مُسُلمان بُولگن اِیرانِی لَر اَگر هَم اِسلامنِی قَبُول قِیلگن بُولسَلَر هَم، اوُزلَرِینِی اِسلامدن آلدِینگِی عقِیدَه لَرِیگه نِسبَتاً خاطِرلَرِیدَه باغلِیقلِیک بار اِیدِی. اوُلَردَگِی عَقِیدَه لَرنِی بِیرِی بُویِیچَه، اوُزلَرِینِی پادشاهلَرِیگه نِسبَتاً مَخصُوص مُقَدَّس مَقامگه قائِل بُولِیشگن و پادشاهلِیکنِی اوُلَر اوُچُون الله تامانِیدَن بِیرِیلگن عِنایَت دِیب بِیلِیشَر و پادشاهلَرِیگه تُحمَه شاهِی و فرَه یَزدِیلِیکنِی قائِل بُولِیشگن؛ یَعنِی خُدا مَنَه بُو مَقامنِی فَقَط مَنَه شُو حانَدانگه بُولِیشِینِی هاحلَگن، بُو اِلاهِی بِیرِیلگن نَرسَه و هِیچ کِیمنِی بُو حَقنِی تارتِیب آلِیشگه حَقِّی یُوق.

اِسلامنِی قَبُول قِیلگچ، اوُلَر مَنَه بُوندَی مُقَدَّسلِیکنِی تاپشِیرِیشگه مُناسِب شَخصلَرنِی قِیدِیرِیب یُورِیشگن، شِیعَه لَر اوُزلَرِینِی اِماملَرِیگه نِسبَتاً مَخصُوص مَقامگه قائِل اِیکَنلِیکلَرِیدَن خَبَر تاپِیشگچ، شِیعَه لِیکَّه یُوزلَنِیشدِی واوُزلَرِینِی پادشاهلَرِیگه بِیرَدِیگن مَقامنِی شِیعَه لَرنِی اِماملَرِیگه بِیرِیب قُویَه قالِیشدِی، شُو تَرزدَه اَستَه- سِیکِین اوُلَرنِی خُدانِی مَقامِیگه کُوتَرِیب آلِیب بارِیشگن. ^[1]

یاکِی مَنَه شُو زَمِینَه دَه بُو مَسَلَه گه اِشارَه قِیلِیشَدِیکِی، تُحمَه شاهِی شَهرِبانُو – یَزدگوُردنِی اوُچِینچِی قِیزِی – نی واسِیطَه سِیدَه اَهلِی بَیت علیه السلام تامانگه اوُتگن، یَعنِی شَهرِبانُو اِمام حُسَین علیه السلامگه تُورمُوشگه چِیقگن. ^[2]

مَنَه بُو کوُزقَرَش عَمَلدَه حُسَیندَن آلدِینگِی پَیغَمبَریمِیزنِی، فاطِمَه نِی، عَلِینِی، حَسَنِّی فرَه یَزدِیلِیکگه آلِیب کِیرِیب قُویَه آلمَیدِی، شُوندَی اِیکن اوُلَرنِی بُو اِیضاحلَرِی تُوغرِی اِیمَس.

عُمُوماً اَیتگندَه، اَگر اِنصافسِیز و بِیر تامانلَمَه قِیلِینَیاتگن تِیکشِیرُولَرنِی بِیر چِیتگه یِیغِیشتِیرِیب قُویَدِیگن بُولسَک، اِسلامِی مَذهَبلَرگه اِیرگشُوچِیلَرنِی هِیچ قَیسِینِیسِی مَنَه بُو اِیشانچلَرنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشمَگن،بَلکِی بُولَرنِی بَرچَه شاهَه لَردَه مَوجُود بُولگن اِیچکِی کافِرلَر اِیشلَب چِیقگن نَرسَه لَر بُولِیب، اُولَر اوُزلَرِینِی اِیشلَب چِیقَرگن فاسِد نَرسَه لَرِینِی غَیرِی اِسلامِی مَقصَدلَر یُولِیدَه بُوزغُونچِی قوُرال صِیفَتِیدَه اِیشلَتِیشگن بُولِیب چِیقَدِی.

شُو سَبَبلِی هَم بِیز بُوگوُنگِی کوُندَه بَرچَه کافِرلَرنِینگ تُورلِی- هِیل اِسلامِی فِرقَه لَرنِی آرَسِیدَن چِیقِیب کِیلگن بُوزغُونچِیلِیکلَرِینِی کُورِیب تُورِیبمِیز. بُو اِیچکِی کافِرلَرنِی یَگانَه هاحلَمَگن نَرسَه لَرِی مُسُلمانلَرگه یَحشِیلِیک و سَعادَتنِی یِیتمَسلِیگِی بُولِیب، بُو کِیمسَه لَرنِی یَگانَه اِیستَگِی اِیسَه مُسُلمانلَرنِی اوُرتَسِیدَه تَفَرُّقنِی اِیجاد قِیلِیش بِیلَن بِیرگه، سُوستکَشلِیک، اِیچکِی جَنگلَر، کِینَه و نَفرَتنِی کِیلتِیرِیب چِیقَرِیشدَن عِبارَت.

اَگر شِیعَه غُولّاتلَرِینِینگ اَبُو الحَطّاب، مُغِیره ابن سَعَد،اَبُو مَنصُور عَجَلِیگه اوُحشَش رَهبَرلَرِینینگ شَخصِیَتِی، یَشَش طَرزِینِی تِیکشِیرِیب چِیقَدِیگن بُولسَک، اوُلَرنینگ مال-دُنیا و آبرُو- اِعتِبارگه یِیتِیش یُولِیدَه اوُزلَرِیگه گوُرُوهلَرنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگنِی و اوُزلَرِینِی اَئِمَّه لَرِیدَگِی اوُلوُهِیَتنِی بَهانَه قِیلگن حالدَه اوُلَرنِی پَیغَمبَر، هَمدشه اوُلَر تامانِیدَن مَنصُوب قِیلِینگن کِیشِیلَر، دِیب آلِیشگنِینِی تُوشُونِیب یِیتَمِیز. شُو طَرزدَه اوُلَر سادَّه حَلقنِی حِسِّیاتِییدَن فایدَلَنِیب اوُلَرنِی قِییشِیق یُولَّرگه تارتِیب کِیتِیشگن و اوُزلَرِی هَم فَقَطگِینَه بِیر مُدَّت مَنَه بُو حَرَکَتلَرِینِی نَتِیجَه سِیدَن بَهرَمَند بُولِیشگن حالاص. اوُلَر بُوزُوقلِیکلَرنِی بُوتُونلَی آچِیقچَه سِیگه تَبلِیغ قِیلِیشَردِی، حَتَّی اوُزلَرِینِی قِیزلَرِی بِیلن تُورمُوش قُورِیشنِی هَم اوُزلَرِیگه رَوا کُورِیشَردِی. تُونغِیزنِی گُوُشتِینِی هَم حَلال دِیب حِسابلَشگن، لوُط قَومِینِی عَمَلِینِی اِیسَه حَلال اِیشلَرِدَن دِیب سَنَشگن.    ^[3]

مَنَه بُو قُورقِینچلِی جَرَیانِّی تَحلِیل قِیلِیب چِیقگچ، گوُیاکِی بُوگوُنگِی کوُندَگِی زَمانَه وِی سِکولارلَرنِینگ اوُتگن تَرِیخِینِی اوُقِیب چِیقگندِیک بُولَمِیز،چُونکِی زَمانَه وِی سِکولارلَر هَم (سُئِیدّه) مَحرَملَر اوُرتَسِیدَگِی نِکاه نِی، اِیرکَک کِیشِینِی اِیرکَک کِیشِی  بِیلَن، عَیالنِی عَیال کِیشِی بِیلن نِکاهِینِی، حَتّی اوُندَن هَم بَدتَرَّاغِی اِنسانِّی حَیوان بِیلن نِکاه قوُرِیشِینِی هَم…….مَنفَعَت صِیفَتِیدَه قانُونِی قِیلیب آلِیشگن.

آسمانِی شَرِیعَتلَرگه اوُزلَرِینینگ پَستکَش اِیستَکلَرِی قَرشِیسِیدَگِی بِیر توُسِیق صِیفَتِیدَه قَرَیدِیگن سِکولارِیستلَر، دِین و دِینِّی کَتّه کِیشِیلَرِی، دِیب ناملَنگن مَنَه بُو تُوسِیقلَردَن اوُتِیش اوُچُون بَعضِی بِیر مَرحَلَه لَردَه دِینِّی قانوُنلَرِی، مَنفَعَتلَرِیگه حَملَه قِیلِیشگن. آخِیرگِی عَصرلَردَه اِیسَه بَرچَه آسمانِی شَرِیعَتلَرنِی بِیر چِیتگه یِیغِیشتِیرِیب قوُیِیب، بُوتُون تَرِیخ دَوامِیدَه اوُزلَرِی هاحلَگن نَرسَه لَرِینِی آزاد حالدَه عَمَلگه آشِیرِیش بِیلن آوارَه بُولِیب یُورِیشِیبدِی.   

---

[1]( 2)- تاريخ الامامية، ص 87.

[2]( 1)- تاريخ المذاهب الاسلاميه، ج 1، ص 43.

[3]( 2)- الغلو و الفرق الغالية فى الحضارة الاسلاميه، ص 15.

Аллохни динига зарба уриш мақсадида чиққан секуляристлар иймонига эга  мунофиқлар

Абу Абдуллох Мукирёний

Росулуллох саллаллоху алайхи васалламни давридаги ички кофирлар юзларига тутиб олган мунофиқ ниқоби остида,ахли китоб ва шибхи ахли китоб кофирларини меъёрлари, ишончлари,арзишларига бутунлай қарши бўлган ақида ва ишончларга эга бўлишган. Уларни фақат ахли китобдан бошқа кофирлар ва секуляристларни ( мушрикларни) орасида кўрса бўларди. Асли воқеият бўйича хам бу даврдаги мунофиқларни тўдасини, турли-хил далилларга кўра мусулмонларни қилиғини чиқариб турган ва ахли китоб бўлмаган кофирлар (мушриклар)  ташкил қилар эди. Ахли китоб кофирлари яхудий ва насороларга ўхшаб ўзига хос борлиқ,мавжудиятга эга бўлиб,ўзларини ислом динида  экандек кўрсатишга ва нифоқга эхтиёжлари бўлган эмас.

Исломий хукуматни миқёси кенгайиб, янги эгалланган минтақалар кўпайиб боргач, ахли китоб ва шибхи ахли китоб  кофирларини бир қисми ўзларини исломда экандек кўрсатиб, ўзларига хос ишончларни исломга хос ривоятлар ва тафсирлар қолибида мусулмон жамиятга сингдириб боришади. Али ибни Аби Толиб розиаллоху анхуни давригача исломий хукуматни идора қилиш қудрати ва контроли, улил амр шўроси, уммат ва уни ижмоъсини назорати остида  уларнинг харакатларини бошқариб,офат ва зарарларини олдини оларди. Аммо исломий хукумат кетишлиги билан уни бошқарув муассасалари хам ўртадан кетди ва мусулмонлар жамияти ғейри ахли китоб, ахли китоб ва шибхи ахли китоб кофирларидан ташкил топган мунофиқлар жавлонгохига айланди.

Бу орада баъзи бир кишилар хозир хам яхудлар билан исломий фирқаларни ўртасида алоқани вужудга келтиришга харакат қилишяпти, улар бу фирқаларни илдизи гўё яхудларга етиб борадигандек қилиб кўрсатишади. Мисол тариқасида айтадиган бўлсак, худди яхудийлар узайрни худони ўғли дейишганга ўхшаш, шиъалар хам улухият мақомини ўзларини имомларига қоил бўлишган. Ёки бўлмасам баъзилар уларни илдизини насороларга улаб қўйишади ва баъзи ёзувчилар хам улар билан зурвонизм, митроизм ва фара яздий ва  эроний шохларини тухуми, хиндларни будизми ва …….ларни ўртасида алоқа халқасини боғлашга харакат қилишяпти.

Бир гурух кишилар эса мана бу заминадаги ғуллотларни ишончларини бир қисмини умумлаштирган холда, шиъаларга эронлик илдизни вужудга келтиришга харакат қилишяпти, улар қуйидаги далилларни келтиришади:

   Янги мусулмон бўлган эронликлар агар хам исломни қабул қилган бўлсалар хам, ўзларини исломдан олдинги ақидаларига нисбатан хотирларида боғлиқлик бор эди. Улардаги  ақидаларни бири бўйича, ўзларини подшохларига нисбатан махсус муқаддас мақомга қоил бўлишган ва подшохликни улар  учун аллох томонидан берилган иноят деб билишар ва подшохларига тухма шохий ва фира яздийликни қоил бўлишган; яъни  худо мана бу мақомни фақат мана шу хонадонга бўлишини хохлаган, бу илохий берилган нарса ва хеч кимни бу хақни тортиб олишга хаққи йўқ.

Исломни қабул қилгач, улар мана бундай муқаддасликни топширишга муносиб шахсларни қидириб юришган, шиъалар ўзларини имомларига нисбатан махсус мақомга қоил эканликларидан хабар топишгач , шиъаликка юзланишди ва ўзларини подшохларига берадиган мақомни шиъаларни имомлариг бериб қўя қолишди, шу тарзда аста- секин уларни худони мақомига кўтариб  олиб боришган.   ^[1]

Ёки мана шу заминада бу масалага ишора қилишадики, тухма шохий шахрибону – яздгурди учинчини қизи – ни воситасида ахли байт алайхиссалом томонга ўтган,яъни  шахрибону имом Хусайн алайхиссаломга турмушга чиққан. ^[2]

Мана бу кўзқараш амалда Хусайндан олдинги пайғамбаримизни, Фотимани, Алини, Хасанни фарояздийликка олиб кириб қўя олмайди, шундай экан уларни бу изохлари тўғри эмас.

Умуман айтганда, агар инсофсиз ва бир томонлама   қилинаётган текширувларни бир четга йиғиштириб қўядиган бўлсак, исломий мазхабларга эргашувчиларни хеч қайсиниси мана бу ишончларни вужудга келтиришмаган, балки буларни  барча  шохаларда мавжуд бўлган  ички кофирлар ишлаб чиққан нарсалар бўлиб, улар ўзларини  ишлаб чиқарган фосид  нарсаларини ғайри исломий мақсадлар йўлида бузғунчи қурол сифатида ишлатишган бўлиб чиқади.

Шу сабабли хам биз бугунги кунда  барча кафирларнинг турли- хил исломий фирқаларни орасидан чиқиб келган  бузғунчиликларини кўриб турибмиз. Бу ички кофирларни ягона хохламаган нарсалари мусулмонларга яхшилик ва саодатни етмаслиги бўлиб, бу кимсаларни ягона истаги эса мусулмонларни ўртасида тафарруқни ижод қилиш билан бирга, сусткашлик, ички жанглар, кина ва нафратни келтириб чиқаришдан иборат.

Агар шиъа ғуллотларининг Абул Хаттоб, Муғийра ибни Саъад, Абу Мансур ажалийга ўхшаш  рахбарларини шахсияти,яшаш тарзини текшириб чиқадиган бўлсак,уларнинг  мол-дунё ва обрў-эътиборга етиш йўлида ўзларига гурухларни вужудга келтиришгани  ва ўзларини аиммаларидаги  улухиятни бахона қилган холда уларни пайғамбар , хамда улар томонидан мансуб  қилинган кишилар,деб олишганини тушуниб етамиз . Шу тарзда улар содда халқни хиссиётидан фойдаланиб уларни қийшиқ йўлларга тортиб кетишган ва ўзлари хам фақатгина бир муддат мана бу харакатларини натижасидан  бахраманд бўлишган холос. Улар бузуқликларни бутунлай очиқчасига таблиғ қилишарди, хатто ўзларини қизлари билан турмуш қуришни хам ўзларига раво кўришарди.  Тўнғизни гўштини хам халол деб хисоблашган,лут қавмини амалини эса халол ишлардан деб санашган.^[3]

Мана бу қўрқинчли жараённи тахлил қилиб чиқгач ,гўёки бугунги кундаги замонавий секулярларнинг ўтган тарихини ўқиб чиқгандек бўламиз, чунки замонавий секулярлар хам (суейдда) махрамлар ўртасидаги никохни ,эркак кишини эркак киши билан, аёлни аёл киши билан никохини,  хатто ундан хам бадтарроғи инсонни хайвон билан никох  қуришини хам……… манфаъат сифатида қонуний қилиб олишган.

Осмоний шариатларга  ўзларининг пасткаш истаклари қаршисидаги  бир тўсиқ сифатида қарайдиган секуляристлар,дин ва динни катта кишилари ,деб номланган  мана шу тўсиқлардан ўтиш учун баъзи бир мархалаларда динни қонунлари, манфаъатларига хамла қилишган. Охирги асрларда эса барча осмоний шариатларни бир четга йиғиштириб қўйиб, бутун тарих давомида ўзлари хохлаган нарсаларини озод холда амалга ошириш билан овора бўлиб юришибди . 

---

[1]( 2)- تاريخ الامامية، ص 87.

[2]( 1)- تاريخ المذاهب الاسلاميه، ج 1، ص 43.

[3]( 2)- الغلو و الفرق الغالية فى الحضارة الاسلاميه، ص 15.

منافقین با باورهای سکولاریستی جهت ضربه زدن به دین الله

به قلم: ابوعبدالله موکریانی

در عصر رسول الله صلی الله علیه وسلم کفار داخلی با ماسک منافقی که به چهره زده بودند دارای باورها و عقایدی بودند که ممکن است بر خلاف تمام معیارها ، ارزشها و باورهای  کفار اهل کتاب وحتی شبهه اهل کتاب باشد و تنها می توان آن را در میان کفار غیر اهل کتاب و سکولاریستها(مشرکین) مشاهده نمود. واقعیت هم این است که  منافقین در این دوره را همان کفار غیر اهل کتابی(مشرکین)  تشکیل داده بودند که به دلایل مختلف ادای مسلمین را در می اوردند . چون کفار اهل کتاب همچون یهودیان و نصارا هر کدام دارای کیان و موجودیت خاص خود بوده و نیازی به نفاق و تظاهر به دین اسلام نداشتند .

پس از آنکه دامنه ی حکومت اسلامی و تصرف سرزمینهای جدید گسترش یافت عده ای از کفار اهل کتاب و شبهه اهل کتاب نیز تظاهر به اسلام نموده و همان باورهای خاص خود را در قالب روایات و تفاسیر خاص از اسلام به جامعه ی مسلمین تزریق نمودند  تا زمان حکومت اسلامی سیدنا علی بن ابی طالب رضی الله عنه قدرت اداری و کنترلی حکومت اسلامی ، شورای اولی الامر، امت و اجماع ناشی از آن تحرکات آنها را مدیریت و جلو مفاسد آنها را می گرفت . اما با از میان رفتن حکومت اسلامی بالتبع تمام نهادهای مدیریتی آن نیز از میان رفته و جامعه ی مسلمین جولانگاه منافقین متشکل از کفار غیر اهل کتاب، اهل کتاب و شبهه اهل کتاب گردید .

در این راستا عده ای هنوز سعی دارند بین یهود و بعضی از فرق اسلامی رابطه برقرار کنند و چنین القاء می کنند که ریشه این فرق به یهود بر می گردد . به عنوان مثال همچنان‏كه يهوديان عزير را پسر خدا دانستند، شيعيان هم مقام الوهيت براى امامان خود قائل شدند. یا عده ای ریشه آنها را به نصارا وصل می کنند و بعضی از نویسندگان نیز سعی دارند حلقه ی اتصال انها با زروانیسم، میترائیسم و فره ایزدی و تخم شاهی ایرانی یا بودیسم هندی و… برسانند .

عده ای هم  سعی دارند با تعمیم بخشی از باورهای غلات در این زمینه برای شیعیان ریشه ایرانی درست کنند و چنین استدلال می کنند که :

ايرانيان تازه‏مسلمان گرچه ظاهرا به اسلام گرويده بودند، اما به هرحال، تعلّق خاطرى نسبت به عقايد قبل از اسلام خود داشتند. يكى از عقايد آنان اين بود كه براى پادشاهان خود، تقدس ويژه‏اى قائل بودند و مقام پادشاهى را عنايت خاص خداوند به آنان مى‏دانستند و براى پادشاهان خود تخمه شاهى و فرّه ايزدى‏^[1] قائل بودند؛ يعنى اين‏كه خداوند خواسته است اين مقام را فقط در اين خاندان بگذارد و اين موهبت الهى است كه هيچ‏كس حق گرفتن آن را ندارد.

پس از اسلام، آنان به دنبال اشخاصى بودند كه چنين تقدسى را به آنان منتقل كنند، و چون دريافتند كه شيعيان براى امامان خود، مقامات ويژه‏اى قائلند، به شيعه روى آوردند و مقامى را كه براى پادشاهان خود قائل بودند براى امامان شيعه قائل شدند و كم‏كم آنان را به خدايى رساندند.^[2]

و یا در همین زمینه  به این مساله اشاره دارند كه ” تخمه شاهى به وسيله شهربانو، دختر يزدگرد سوم كه به همسرى امام حسين عليه السّلام درآمد، به اهل بيت عليهم السّلام منتقل شد.^[3]

این دیدگاه عملاً پیامبر،فاطمه، علی وحسن که  قبل از امام حسین بودند را مشمول فره ایزدی نمی گرداند پس نمی تواند توجیه صحیحی باشد.

در کل ، اگر بررسی های غیر منصفانه و جزئی را کنار نهیم متوجه خواهیم شد که  پیروان هیچ از یک از مذاهب اسلامی مولد این باورها نبوده اند بلکه تولید کنندگان کفار داخلی از تمام شاخه های موجود آن بودند که تولیدات فاسد خود را مستمسکی جهت اهداف غیر اسلامی و مخرب خود قرار داده بودند.

به همین دلیل ما آلودگیهای ناشی از تمام کفار را در میان پیروان فرق مختلف اسلامی مشاهده نموده ایم. آنچه که این کفار داخلی نمی خواستند خیر رساندن به مسلمین و سعادت آنها بوده است  و انچه در اکثر مواقع خواهان آن بوده اند، علاوه بر ایجاد تفرق، سستی، جنگ داخلی ، کینه و نفرت در میان مسلمین ، کسب منافع دنیوی بوده است .

به دیگر سخن با بررسى زندگانى و شخصيت رهبران غلات شیعه مانند: ابو الخطّاب، مغيرة بن سعيد، ابو منصور عجلى و بيان تبان درمى‏يابيم كه آنان افرادى بودند كه براى رسيدن به جاه و مال و منال براى خود دسته‏بندى‏هايى ايجاد كردند و با بهانه كردن الوهيت ائمه خود را پيامبر و منصوب از طرف آنان دانستند و به اين ترتيب از احساسات مردم ساده‏دل استفاده نموده، آنان را به بيراهه كشاندند و چند روزى از بهره‏هاى اين حركت خود برخوردار شدند.^[4] آنان اباحى‏گرى مطلق را تبليغ مى‏كردند، به‏گونه‏اى كه حتى ازدواج با دختر خود را روا مى‏شمردند، گوشت خوك‏ را حلال مى‏دانستند، لواط را يكى از طيبات به حساب مى‏آوردند و تعاليمى از اين قبيل داشتند.

انگار پس از تحلیل این جریان مخوف در حال بازخوانی و پیشینه ی دنیای سکولار و مدرن امروزین هستیم که در آن ازدواج با محارم(سوئد) ازدواج مردم با مرد و زن با زن، و حتی بالاتر از آن ازدواج با حیوانات و…  ارزش تلقی شده و قانونی گشته است .

سکولاریستهائی که شریعتهای آسمانی را مانعی در برابر امیال پست خود دیده و در مراحلی جهت عبور از این مانع به نام دین و بزرگان دین بر ارزشها و قوانین دین حمله ور شده و در نهایت در قرون اخیر سعی در کنار نهادن تمام شریعتهای آسمانی نموده و خود آزادانه آنچه را که در طول تاریخ خواسته اند انجام داده اند.

---

[1]( 1)- لغتنامه دهخدا ذيل فره ايزدى چنين مى‏نويسد: نورى است از جانب خداى تعالى كه بر خلايق فايز مى‏شود كه به وسيله آن قادر مى‏شوند به رياست و حرفتها و صنعتها و از اين نور آنچه خاص است به پادشاهان بزرگ عالم و عادل تعلق گيرد.

فردوسى مى‏گويد: چنان شاه پالوده گشت از بدی              که تایید از او فره ایزدی

[2]( 2)- تاريخ الامامية، ص 87.

[3]( 1)- تاريخ المذاهب الاسلاميه، ج 1، ص 43.

[4]( 2)- الغلو و الفرق الغالية فى الحضارة الاسلاميه، ص 15.

جاهلیت. (7)

اِسلامدَن آلدینگی قدِیمگی جاهِلِیَتده  کیشیلر بیر نیچه آدَمنی ناحق  قانینی  توکیب  قبیله لرارا،نَجاد پَرَستانه  جَنگلرنی  یُولگه  قوُیگن و بُونی عاقیبَتیده  بیر قنچه اِنسانلر،عائِله لر  آواره  بُولیب  نابُود بُولردی. بُوگوُنگی  کوُندَگی  یَنگی جاهِلِیَتده  اِیسه یَنگی  سکولاریستلر و اوُلرنی  نَوکَرلری  بِیگوناه آدَملرنی  باشیگه  بامبه  ته شلشینی  عاقیبَتیده  مِلِّیان لب  آدَملرنی  ییر بیلن  یَکسان  قیلیب  ته شلشَدی.

اَوس و حَزرَج  قبیله لری  اِیسکی  جاهِلِیَت  دَوریده، بیر کیشینی اِیکِینزاریدَگی  اوُتلرنینگ  باشقه  بیر کیشینی  توُیه سی  تامانیدَن  پیهان  قیلینیشی  بَهانه سی  بیلن 200 ییل دَوامیده  اِیکّی  قبیله  بیر- بیرلرینی  اوُلدیریشگن. مَنه  بُو اوُزوُندَن- اوُزاق  جَهالت  دَوریده  ییلیگه  یُوزته  اَطرافیده اِنسان قربان  بُولگن  بُولسه،بُوگونگی  کوُندَگی  زَمانَوِی  سَمَلاتلرده  بیتّه  پَروَاز  بیلن  بیر نیچه مِینوُتنی اِیچیده  بُونگه  نِسبَتاً  اوُن  بَرابَر  اِنسانلرنی  او  دُنیاگه  جُونَتیب  یُوباریشَدی. اِنصاف  بیلن  اَیتگنده اوُشه  قبیله لراَرا  اوُرُوشنی  باشلنیشیگه  سَبَب  بُولگن  دَلیل  اَساسلیراق، مَعقوُلراق اِیدی، چُونکی اونده  بیرینچی  بُولیب  اوُلدیریلگن  آدَم، اوُزینی  حَقّینی  آلیشنی آرقسِیدَن  قربان بُولگن. اِیندی حَلبچَه، باسنِیَه،حَرزگوین، اَیجزائِر،سُورِیَه،عِراق،اَفغانِستان،یَمَنّی  بیگوناه  آهالیسینی، اوُلردَن هَم یامانراغی  فلستین،بیرمَه،مَرکزی اَفریکه  مُسُلمانلرینی اوُلدیریش  و عِراق و سُورِیه دَگی مَوجُود وَضِیعَت  قیسی ناحَقلیکنی اوُندیریش  آرقسِیدَن  قیلینیاپتی؟

کِیینراق مَدینه  دیب  ناملنگن  یَسربدَگی اَوس و حَزرَج  قبیله لرینی  تارتیشولرینی  کوُرینیشی، بوُگونگی  کوُندَگی  نَجاد پَرَستلیکگه  اَساسلنگن  جَنگلرنی  نِهایَتده  کِیچکینه  بیر مادِیلی  حِسابلندی. بُوتوُن دُنیا سکولاریستلرینینگ  بیرینچی و اِیکّینچی  جَهان اوُرُوشی  یاکی  اولرنی مُسُلمان  دِیارلریده آلیب بارگن  جَنگلرینی اوُزی بیر فاجیعَه  بُولیب، اوُنی اِسلامدَن آلدینگی جاهِلِیَت  بیلن سالیشتیریب  بُولمَیدی. بیرینچی و اِیکّینچی جَهان اوُرُوشی  دَوریده  توپراقگه  قاریشتیریب  ته شلنگن اِنسانلرنی  سانی، بُوتوُن  بَشَرِیَت  تاریخی  دَوامِیده  اوُلدیریلگنلرنی  سانیدَن  کوُپراق  بُوله دی. فقط یَپانیه نی  حِراشیمه و نکازاکی  شَهرلریده  اَتام  بامبَه سینی  آستیده اوُلدیریلگن  آدَملر اِیسه، بُوتوُن عَرَب  جاهِلِیَتیده  اوُلدیریلگن آدَملردَن  کوُپراق  بُولیب چیقه دی. اَمیریکه نی  وِیتنَم دَگی  آلیب بارگن جَنگلریدَن  شُونچه  ییلّر اوُتیشیگه  قه رَمَسدَن ،بیگوناه  آدَملرنی اوُستیگه  ته شلنگن  کِیمیاوِی  بامبه لرنی  تعثیریده  حاضِرگه چه  حِیلقتی  ناقِص  گودَکلر  توُغیلیب  کِیلیاپتی. اوُشه  پَیتده  بیر نیچه دَولت  جَنگنی  رَهبَرِیَتینی  اَمیریکه نی  قوُلیگه  تاپشیرگن  بُولیب، بُو اَنه  اوُشه  جِنایتچیلرنی  قیلگن اِیشلرینی  نتیجَسی  حِسابلنَدی. حُودِّی  شُونگه  اوُحشَش  حاضِرده  هَم  کوُپگینه  دَولتلر  بیرلشیب جَنگلرنی  باشقه ریشنی  اَمیریکه نی  قوُلیگه  تاپشیریب  قوُییشگن.

عَرَب جاهِلِیَتیده  بُوزُوق  عَیالّر  کِیشیلرنی  اوُزلریگه  جَلب  قیلیش اوُچُون  اویلریگه  بَیراق  اِیلیب قوُییشَردی! باشقه چه  قیلیب اَیتگنده  فاهیشه عَیالّرنی  اوُیی  حِسابله نَردی، بیزنی عَصریمیزدَگی  یَنگی جاهِلِیَتده  اِیسه آدَملر  گزِیته لرده ،تِیلِویزیان  کنلّریده،سپُوتنیکلرده،اِینتِرنِتنی  مَجازی  دُنیا سِیدگی  مِینگلب سَیتلرده، اِجتِمائِی  ترماقلرده……..مَنه  بُو مَوضُودَگی  تبلیغاتلر، مَقاله لرنی  ترقتیشدِیکی، بُو  نرسه بُوتُون  بَشَرِیَت  تاریخیده  بیسابیقه  بُولگن. شُوندَی  بُولگچ  کوُریب  تورگنینگیزدیک  حاضِرگی  جاهِلِیَت  مَنه  بُو صاحه ده  هَم اوُیلریگه  بَیراق  آسیب  قوُیَدیگن  عَیالّردَن  کوُره  اَنچه  رِوَاجلنیب کِیتیشگن.

اِیسکی  جاهِلِیَت  عَصریده  بَعضی  قبیله لرنی  رَئِیسلری  کوُم- کوُک، حاصِلدار  ییرلرگه  بیر  کوُلبه قوُریب، اِیگلّه ب  آلیشَردی؛ بُوگونگی  کوُنده  اِیسه  جَهاندَگی  سَرمایَدارلر  نِهایَتده  کتّه  ییرلرنی، مَخصُولاتلرنی  حَتّی  جَهان  بازارلرینی  اِیگلّه ب  آلیشگن.

قدیمگی جاهِلِیَتده  کیشی  کوُچینی  زُوری  بیلن  بیر آدَمنی اوُغیرلب، اوُنی  اوُزیگه  قول  قیلیب آلردی. بُونگه  اوُحشَش  اِیشلر جَهانّی باشقه مِلّتلریده  هَم  صادِر  بُولردی، حاضِرگی  کونده  هَم آدَم  اوُغیرلش و آدَملرنی غَیری  قانوُنی  رَویشده  صادِر  قیلیش، قولدارلیک  توُزیمینی  حاضِرگی  زَماندَگی  اِیسکی رَویشگه  کوُره  قیلینَیاتگن  رَوشَن  نمُونه سی  بُوله دی. بُو  یُول  آرقه لی  نِهایَتده  کتّه  فایده  قیلیشَدی، اَمّا  قدیمگی اَربابلر قول آستیدَگی  قولّرگه  نِسبَتاً  قیلگن حِذمَتلرنی  بیرارته سینی  هَم قیلیشمَیدی. قدیمگی اَربابلر  قولّرنی اوُیینی، کِییمِینی  تعمِینلب آذیق- آوقتینی  بیرَردی، حاضِرگیلرچی؟  

Жохилият. (7)

Исломдан олдинги қадимги жохилиятда кишилар бир неча одамни нохақ қонини тўкиб қабилалараро ,нажодпарастона жангларни йўлга қўйган ва буни оқибатида бир қанча инсонлар, оилалар овора бўлиб нобуд бўларди. Бугунги кундаги янги жохилиятда эса янги секуляристлар ва уларни навкарлари бегунох одамларни бошига бомба  ташлашини оқибатида миллионлаб одамларни ер билан яксон қилиб  ташлашади.

-Авс ва хазраж қабилаларида эски жохилият даврида, бир кишини экинзоридаги ўтларнинг бошқа бир кишининг туяси томонидан пайхон қилиниши бахонаси билан 200 йил давомида икки қабила бир-бирларини ўлдиришган. Мана бу узундан –узоқ жахолат даврида йилига юзта атрофида инсон қурбон бўлган бўлса, бугунги кундаги замонавий самалётларда битта парвоз билан бир неча минутни ичида бунга нисбатан ўн баробар инсонларни у дунёга жўнатиб юборишади. Инсоф билан айтганда ўша қабилалараро урушни бошланишига сабаб бўлган далил асослироқ, маъқулроқ эди, чунки унда биринчи  бўлиб ўлдирилган   одам, ўзини хаққини олишни орқасидан қурбон бўлган. Энди халабча, босния, харзигувин, алжазоир, сурия, ироқ, афғонистон, яманни бегунох  ахолисини ,улардан хам ёмонроғи фаластин, бирма, марказий африка  мусулмонларини ўлдириш ва ироқ ва суриядаги мавжуд вазият  қайси нохақликни ундириш орқасидан қилиняпти? 

-Кейинроқ мадина деб номланган ясрибдаги авс ва хазраж қабилаларини тортишувларини кўриниши,  бугунги кундаги нажодпарастликга асосланган жангларни нихоятда кичкина бир модели хисоланади. Бутун дунё секуляристларининг биринчи ва иккинчи жахон уруши ёки уларни мусулмон диёрларида олиб борган жангларни ўзи бир фожиа бўлиб, уни исломдан олдинги жохилият билан солиштириб   бўлмайди. Биринчи ва иккинчи жахон уруши даврида тупроқга қориштириб ташланган инсонларни сони, бутун башарият тарихи давомида ўлдирилганларни сонидан кўпроқ бўлади.Фақат  японияни херошима ва нокозоки шахрларида атом бомбасини остида ўлдирилган одамлар эса, бутун араб жохилиятида ўлдирилган одамлардан кўпроқ бўлиб чиқади. Американи ветнамдаги олиб борган жангларидан   шунча йиллар ўтишига қарамасдан ,бегунох одамларни устига ташланган кимиёвий бомбаларни таъсирида хозиргача хилқати ноқис гўдаклар туғилиб келаяпти. Ўша пайтда бир неча давлат жангни рахбариятини американи қўлига топширган бўлиб , бу ана ўша жиноятчиларни қилган ишларини натижаси хисобланади. Худди шунга ўхшаш хозирда хам кўпгина давлатлар бирлашиб жангларни бошқаришни американи қўлига топшириб қўйишган.

-Араб жохилиятида бузуқ аёллар кишиларни ўзларига  жалб қилиш учун уйларига байроқ илиб қўйишарди! Бошқача қилиб айтганда фахиша  аёлларни уйи хисобланарди, бизни асримиздаги янги жохилиятда эса одамлар газеталарда, телевизион каналларда, спутникларда, интернетни мажозий дунёсидаги  минглаб сайтларда, ижтимоий тармоқларда ……..мана бу  мавзудаги таблиғотлар, мақолаларни тарқатишадики, бу нарса бутун башарият тарихида бесобиқа бўлган. Шундай бўлгач кўриб турганингиздек хозирги жохилият мана бу сохада хам уйларига байроқ осиб қўядиган аёллардан кўра анча ривожланиб кетишган.

-Эски жохилият асрида баъзи қабилаларни  раислари кўм-кўк, хосилдор ерларга бир кулба қуриб , эгаллаб олишарди; бугунги кунда эса жахондаги сармоядорлар нихоятда катта ерларни, махсулотларни хатто жахон бозорларини эгаллаб олишган.

-Қадимги жохилиятда киши кучини зўри билан бир одамни ўғирлаб , уни ўзига қул қилиб оларди. Бунга ўхшаш ишлар жахонни бошқа миллатларида  хам содир бўларди, хозирги кунда хам одам ўғирлаш ва одамларни ғайри қонуний равишда содир қилиш ,қулдорлик тузумини хозирги  замондаги эски равишга кўра қилинаётган  равшан намунаси бўлади. Бу йўл орқали нихоятда катта фойда қилишади ,аммо қадимги арбоблар қўл остидаги қулларга нисбатан қилган хизматларни  бирортасини хам қилишмайди . Қадимги арбоблар қулларни уйини , кийимини таъминлаб озиқ-овқатини берарди, хозиргиларчи?

جاهلیت. (7)

اگر كسانی در عصر جاهلیت قبل از اسلام خون چند نفر را به ناحق می ريختند و جنگ های قبيله ای ونژاد پرستانه به راه می انداختند که طی آن انسان ها و خانواده هایی را آواره و نابود می كردند، امروزه جاهلیت نوین سکولاریستها و نوکرانشان با ريختن بمب ها بر سر مردم بی گناه، مردم را ميليون ميليون مي كشند. در جاهليت کهن قبايل اوس و خزرج بيش از 200 سال به بهانه ی تلف شدن علف های مزرعه ی يکی توسط شتر ديگری، يکديگر را مي کشتند. و اگر در سراسر اين جهالت طولانی، هر سال صدها قربانی داشته، امروز يک بمب افکن مدرن، با يک پرواز چند دقيقه ای، دهها برابر آن را به ديار نيستی می فرستد؛ که انصافاً آن کشتار قبيله ای بسی موجه تر و معقول تر است، چرا که اولين قتل، در ازای گرفتن حقی صورت گرفته،شترش علف دیگری را خورده؛ ولی کشتار بی گناه مردم حلبچه، بوسنی و هرزگوين، الجزاير، سوریه، عراق، افغانستان، یمن و از همه رسواتر مردم مسلمان فلسطين، برمه و آفریقای مرکزی و وضع موجود عراق و سوریه در پی احقاق کدام حق است؟

نزاع قبيله های اوس و خزرج در آن دوران در شهر يثرب که بعدها مدینه نامیده شد، مدلهای بسيار بسيار كوچك شده ی جنگهای ن‍ژاد پرستانه ی امروز هستند. جنگهای اول و دوم جهانی سکولاریستها و دیگر جنگهای دامنه دار آن ها در سرزمینهای مسلمان نشین و … ، تاکنون فاجعه ای است که هرگز با جاهلیت صدر اسلام قابل مقایسه نیست. انسان هايی که در جنگ جهانی اول و دوم توسط سکولاریستها به خاک و خون کشيده شدند، از تمام کشته های طول تاريخ بشريت بيشتر بودند و کاری که دو بمب اتمی در شهرهای هیروشیما و ناکازاکی ژاپن کرد، به تنهايی از تمام کشته های زمان جاهليت عرب بیشتر است. بعد از گذشت اين همه سال از جنگ ويتنام با آمريكا و ريختن آن همه بمب شيميايی بر سر مردم بیگناه، هنوز كودكانی ناقص الخلقه به دنيا می آیند. این هم یکی از نشانه های جنایت کاران سکولاری است که آن زمان چند کشور رهبریت شان را دست آمریکا داده بودند، مثل الان که کشورها رهبریت شان را دست آمریکا داده اند.

• اگر در جاهليت عرب، زنانی بودند که آلوده بودند و «ذوات الاعلام»، پرچم هايی را بر در خانه هایشان می زدند تا افراد را به سوی خودشان دعوت كنند! به اصطلاح خانه های فاسد بودند، در جاهليت قرن ما افرادی هستند كه در روزنامه ها، کانالهای تلویزیونی و ماهواره ای و هزاران سایت و شبکه ی اجتماعی در دنیای مجازی اینترنت و … تبلیغات و مطالبی را در اين زمينه مطرح می كنند که در طول تاریخ بشریت بی سابقه بوده است. پس جاهلیت الان در این زمینه هم بالاتر از جاهلیت همان خانم هایی است که پرچم بر در خانه هایشان می زدند.
• در عصر جاهليت قدیم، برخی از رؤسای قبايل، سرزمين های سرسبز و خرم را با کلبه ای که درآن درست می کردند، به انحصار خود درمی آوردند؛ امروز نيز بسياری از سرمايه داران جهان سرزمینهای وسیع و برخی محصولات و حتی بازارهای جهان رابه انحصار خود درآورده اند .
• در جاهليت قديم گاه اتفاق مي افتاد كه فردی با تكيه بر زور و غلبه، انسانی را مي دزديد و او را به بردگی می كشيد، اين امر در همه جای جهان و در ميان تمام ملت ها سابقه داشته و هم اكنون نيز آدم ربايی و قاچاق انسان، روشن ترين نمونه ی بردگی به شيوه ی سنتی در جهان معاصر است كه از اين راه سود سرشاری رانصيب خودشان می کنند بدون این که کوچک ترین خدمتی که قبلاً ارباب ها به برده ها می کردند را انجام دهند. قبلاً ارباب ها خانه ی آنها را تأمین می کردند، پوشاک آن ها را تأمین می کردند، خوراک آن ها را تأمین می کردند. الان چه؟

غُولوُ و غالِیگرِینِی تَعرِیفِی (اَهلِی تَشَیُّعنِی مَنبَعلَرِینِی تَعکِیدلَشِیگه  اَساساً)

خالد هُورامِی

اَفسُوسکِی بِیر نِیچَه اوُن یِیلَّردَن بُویان عُموُماً مُسُلمانلَر، مَخصُوصاً اَهلِی سُنّت، باشقه  فِرقه لَرنِی، اِسلامِی مَذهَبلَرنِی تَنِیب آلِیش بارَسِیدَه، اوُزِینِی مَذهَبِیدَگِی اَصلِی مَنبَعلَرگه سُویَنِیشنِی اوُرنِیگه،کوُز و قوُلاقلَرِینِی سپُوتنِیک و مَجازِی کَنَلَّرنِی اِختِیارِیگه بِیریب قُویِیشگن. بُو کَنَلَّرنِی اَکثَرِی اِیسَه آلِی سَعُود و اَمِیرِیکه و اَنگلِیَه و مُسُلمانلَرنِی باشقه دُشمَنلَرِینینگ مَخصُوص سِیاسِی مَقصَدلَرِی یُولِیدَه پراگرَمَّه بُویِیچَه اِیشلَشیَپتِی.

مَنَه بُو عامَّه وِی اَخبارَات واسِطه لَرِی تَشَیُّع و تَسَنُّن نِی آرَسِیدَگِی غُولّاتلَرنِی فِکرلَرِی، عَمَلَّرِینِی حُجَّت قِیلگن حالده، شِیعَه و سُنِّی مَذهَبلَرِینِی بَرچَه سِیگه حَملَه قِیلِیشیَپتِی و مُسُلمانلَرنِی مُسُلمانلَر بِیلن مَشغُول قِیلِیب قُویِیش بیلن  بِیر قطاردَه، مُسُلمانلَرنِی اوُرتَسِیدَه یَنَدَه تَفَرُّقنِی کِینگیتِیرِیش آرقَلِی دُشمَنِّی فایدَه سِیگه، اَمّا مُسُلمانلَرنِی ضَرَرِیگه رُوحِی جَنگلَرنِی آلِیب بارِیشیَپتِی. شُبهَه سِیز بُو کِیشِیلَر مُسُلمانلَرگه قَرشِی دُشمَنِّی رُوحِی جَنگِینِی حِذمَتچِیلَرِی حِسابلَنِیشَدِی.

اِیندِی تُورلِی- هِیل اِسلامِی مَنبَعلَردَگِی غُولوُ، غُولّاتنِی تَعرِیفِی نِیمَه؟

غُولوُنِی تَعرِیفِی:

• غُولوُ فُعُول وَزنِیدَه بُولِیب، “غالی یَغلو” فِعلِینِی مَصدَرِیدِیر و حَدَّن آشِیب کِیتِیش، بَلَندلِیک، یُوقارِیگه کُوتَرِیلِیش، آشِیرِیب یُوبارِیشلِیک مَعناسِیدَه، مَثَلاً بِیر نَرسَه عادَتدَگِی قِیمَتدَن کُوتَرِیلِیب کِیتَدِیگن بُولسَه هَم،اوُنگه “غالٍی” (قِمَّت مَعناسِی) دِیِیلَدِی؛ شُونگه اوُحشَش سُویُوقلِیکلَر حَقِیدَه هَم قَینَب تاشِیب کِیتگن پَیتِیدَه، اوُنگه “غَلَیان” قِیلدِی دِیِیلَدِی.
• غُولوُ کَلِیمَه سِی تَقصِیر سُوزِینِی مُقابِلِیدَگِی کَلِیمَه بُولِیب لوُغَتدَه اِیسَه حَدِّیدَن تَجاوُز قِیلِیش و بِیر نَرسَه دَه آشِیرِیب یُوبارِیش بُولَدِی؛ یَعنِی بِیر کِیشِی یاکِی نَرسَه حَدَّن تَشقَرِی کُوپ صِیفَتلَنِیب یُوبارِیلَدِی.  [1]

غُولوُ آشِیرِیب یُوبارِیش، بَلَندلِیک، یُوقارِیگه کوُتَرِیلِیش، حَدَّن و چِیگَرَدَن آشِیشلِیک؛ شُو بِیلن بِیرگه بِیر نَرسَه نِی نَرخِی عادَتدَگِیدَن یُوقارِیگه چِیقسَه هَم،”غالٍی” یَعنِی “قِمَّت” دِیِیلَدِی. باشقه مِلّتلَرنِی عِلملَرِیدَه مَنَه بُو سُوز تُوغرِیسِیدَه اَنِیق بِیر تَعرِیف بِیرِیلمَگن، فَقَط مِیزانِینِی اَیتِیب اوُتِیشگن. اوُنِی قوُیِیدَگِیچَه تَعرِیفلَشگن: بُو گوُرُوه شِیعَه لَرنِی بِیر گوُرُوهِی بُولِیب اوُزلَرِینینگ اَئِمَّه لَرِینِی رُوحِیگه خُدا حُلوُل قِیلَدِی دِیگن اِعتِقادگه  اِیگدِیرلَر.[2].

شَهریستانِینِی اَیتِیشِیچَه: غُولَّات اَئِمَّه لَردَن بِیرِینِی خُداگه اُوحشَتگن، گاهِیدَه اِیسَه خُدانِی حَلقگه اوُحشَتگن و یَهُود و نَصارالَردِیک خُدانِی جِسملَردَه کُوچِیب اوُتِیشِیگه قائِل بُولگن کِیشِیلَردِیر. غُولَّاتنِی عَقِیدَه سِیدَه  توُرت نَرسَه بار: تَشبِیه، بِداء، رُجعَت وتَناسُخ؛ بُولَرنِی هَر بِیرِی شَهَرلَردَه اوُزِیگه حاص لَقَبلَرگه اِیگه بُولَدِی. اَگر غُولّات کَلِیمَه سِی قَرِینَه سِیز اِیشلَتِیلسَه، بُوندَن بُولگن مَنظوُر شِیعَه لَرگه نِسبَتلَنگن فِرقَه لَر بُولَدِی،لِیکن تَرِیخ دَوامِیدَه شِیعَه بُولمَگن غُولوُگه مایِیل عَقِیدَه لَر هَم بُولگن؛ اوُلَرنِی بَعضِیلَرِی خُداگه بَعضِیلَرِی اِیسَه عَبّاسِیلَرنِی (مَنصُورگه اُوحشَش) حَلِیفَه لَرِیگه اِعتِقادلَرِی بُولگن بُولِیب، “عَبّاسِیَه غوُلّاَتلَرِی” هَم دِیِیلگن.    [3][4]

مُفِید غُولوُنِی تَعرِیفلَب اَیتَدِیکِی: غُولُو لُوغَتدَه چِیگَرَدَن اوُتِیشلِیک و مُعتَدِیلِّیکدَن چِیقِیشلِیکدِیر. الله تعالی نَصاریلَرنِی حَضرَتِی مَسِیح (علیه السلام) حَقِیدَه غُولوُ قِیلِیشلِیکدَن مَنع قِیلِیب مَرحَمَت قِیلَدِی: 

«يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ» (نساء:171) ^[5]

اِی اَهلِی کِتاب،( عِیسی نِی خُدا دِیِیش بِیلن) دِینِینگِیزدَه حَدِّینگِیزدَن آشمَنگِیز! الله شَعنِیگه اِیسَه فَقَط حَق گَپنِی اَیتِینگِیز!

شُوندَن سُونگ غُولّات و مُفَوِّضَه حَقِیدَه اَیتَدِیکِی:

غُولّات گوُرُوهِی اوُزِینِی اِسلامدَه دِیب کُورسَتَدِیگن و اَمِیر اَلمُؤمِنِین، اِماملَر و اوُلَرنِی فَرزَندلَرِیگه نِسبَتاً اوُلُوهِیَت و نُبُوَّتنِی نِسبَتلَیدِیگن و اوُلَرنِی حَقِیدَه مُعتَدِیل حالَتدَن، حَدِّیدَن آشِیرِیب یُوبارَدِیگن کِیشِیلَردَن عِبارَت. مُفَوِّضَه هَم غوُلّاتنِی بِیر قِسمِی بُولِیب، اُولَرنِی غوُلّاتدَن فَرقِی شُوکِی، اَئِمَّه نِی حادِث و مُخلوُق دِیِیشَردِی: خُداوَند اوُلَرنِی یَرَتِیب حَلقنِی اِیشِینِی اوُلَرگه تَفوِیض قِیلگن.[6]

مُفِید، اِعتِقادنِی تُوغرِیلَشدَه غوُلّات حَقِیدَه گِی بَحثنِی باشِیدَه اوُنِی مَعناسِینِی شُوندَی تُوشُونتِیرَدِی:

(الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)^[7]

غُولوَ لوُغَتدَه حَدَّن آشِیشلِیک و اوُرتَچَه حالَتدَن چِیقِیب کِیتِیشلِیک. الله تعالی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: ” اِی اَهلِی کِتاب، دِینِینگِیزدَه حَدِّینگِیزدَن آشمَنگِیز! الله شَعنِیگه اِیسَه فَقَط حَق گپنِی اَیتِینگِیز!” ( مَسِیح، فَقَط الله نِی یُوبارگن اِیلچِیسِی) شوُندَی اِیکن مَسِیح بارَسِیدَه حَدَّن آشِیشدَن و گپِیرِیشده هَم مُعتَدِیلِّیکدَن چِیقِیب کِیتِیشدَن مَنع قِیلَدِی. نَصاریلَر قِیلَیاتگن اِدَّعانِی هَم حَدَّن اشِیشلِیک دییگن؛ چُونکِی اوُلَر هَم آلدِینراق غُولوُنِی مَعناسِی حَقِیدَه بَیان قِیلگنِیمِیزدِیک، حَدّن آشِیب اوُتِیب کِیتِیشگن.

غُولُو حَقِیدَه گِی مَوجُود تَعرِیفلَر، جامِع و کامِل اِیمَس، بَعضِی تَعرِیفلَر نَرسَه لَرگه  نِسبَتاً بُولسَه، بَعضِیلَرِی اِیسَه مِیزانگه نِسبَتاً اَیتِیلگن، بَعضِیلَرِی هَم تَعرِیفنِی بَرچَه قِسملَرینِی اوُز اِیچِیگه آلمَیدِی.

بِیر سُوز بِیلن اَیتگنده: غُولُو یَعنِی طاغُوت یَسَشلِیک. غُولّات هَم طاغُوتلَرگه اِیمان کِیلتِیرگن کِیمسَه لَردِیر.

اِسلام طاغُوتگه کُفر کِیلتِیرِیش بُولسَه، غالِیگرِی اِیسَه طاغُوتگه اِیمان کِیلتِیرِیش اوُچُون حَرَکَت قِیلِیشلِیک بُولَدِی.

غُولّاتنِی مَعناسِی

“غُولّات” کلِیمَه سِینِی کوُپلِیگِی “غالٍی” آشِیرِیب گپِیرُوچِیلَر و بِیهُودَه سُوزلَرنِی اَیتَدِیگنلَردِیر. اوُلَر شِیعَه لَرنِی بِیر فِرقَه سیی بُولِیب، تَشَیُّعدَه حَدَّن آشِیرِیب یُوبارِیشگن و اوُزلَرِینِی اَئِمَّه لَرِی حَقِیدَه آشِیرِیب گپِیرِیشگن، اُولَرنِی الله نینگ مَقامِیگه یِیتکَزِیب اِلاهِی نُورانِی جَوهَرنِی اَئِمَّه لَرِیگه حُلوُل قِیلَدِی، دِیب اَیتِیشگن.[8]

بُوندَن کِیلِیب چِیقَدِیگن بُولسَه، غُولوُ بِیر اَدَشگن عَقِیدَه جَرَیانِی بُولِیب، اِنسان بِیر نَرسَه نِی یا بِیر کِیشِینِی اوُزِینِی حَدِّیدَن یُوقارِیگه آلِیب چِیقِیشِی مَعناسِیدَه دِیر. مَثَلاً عِیسَی مَسِیح ( علیه السلام) خُدا یا خُدانِی فَرزَندِی دِیسَه، یاکِی اِمام عَلِی (علیه السلام) بُو جَهانِّی یَرَتوُچِیسِی دِیسَه. شُو سَبَبلِی هَم اِمام سَجَّاد علیه السلام بُو سُوزلَرنِی اَیتگندِیلَر:  «أحبونا حب الاسلام و لا ترفعونا فوق حدنا»  بِیزلَرنِی اِسلامدَگِی مُحَبَّت اَساسِیدَه یَحشِی کُورِینگلَر و اُوزِیمِیزنِی حَدِّیمِیزدَن تِیپَراقگه آلِیب چِیقمَنگلَر.

غالِیلَر اوُزلَرِینِی دِینِی رَهبَرلَرِینِی بَشَرنِی حَدِّیدَن یُوقارِیدَه، دِیب صِیفَتلَشَردِی و الله نی مَخصُوص صِیفَتلَرِینِی اوُلَرگه نِسبَتلَشَردِی. حَقِیقَتده اِیسَه غُولوُ مَخلوُقاتنِی طاغُوتگه اَیلَنتِیرِیش اوُچُون بِیر اَبزار، کَنَل وَضِیفَه سِینِی اوُتَیدِی، یَنَه هَم باشقه چَه  اَیتگندَه طاغُوت یَسَشگه کِیرَدِی.

شِیعَه لَرنِی اوُرتَسِیدَگِی غالٍی عِبارَه سِینِی اَهلِی سُنَّتنِی اِیچِیدَگِی زِندِیق سُوزِیگه یَقِین دِیسَه بُولَدِی، فَقَط اوُرتَدَگِی اوُلَرنِی فَرقِی زَنادِیقَه لَر اوُزلَرِینِی سِکولاریستِیک اِیشانچلَرِی و مادِّی فَلسَفَه لَرِینِی آشکار قِیلِیب اَیتِیشَدِی، اَمّا غُولّات اوُلَردَن بِیر مَرحَلَه آرقَدَه یُورِیب، مَنَه شُو مَقصَدلَرنِی اِسلامِیگه اُوحشَش اَدَبِیاتلَر بِیلن اِسلامِی فِرقه لَرنِی بِیرِینِی کَنَلِی آرقَلِی بَیان قِیلِیشَدِی، زِندِیقلَردَگِی جُرعَت اوُلَردَه تاپِیلمَیدِی.

شُونِینگ اُوچُون غالِیگَرِینِی اِیچکِی کافِرلَر( مُنافِقلَر) نِینگ مَوجُودِیَتِینِی اِعلام قِیلَدِیگن بِیرِینچِی مَرحَلَه دِیِیلسَه، زِندِیقلَرنِی اِیسَه اوُندَن یُوقارِیدَگِی مَرحَلَه دَه تَکامُلَّه شِیشگه یَقِینراق دِیب سَنَلَدِی و شَخص بُو یُونَلِیشدَه 1- آگاه حالِیدَه 2- قَصد دَن 3-اوُزِینِی اِختِیارِی بِیلَن اِسلام دِینِیدَن چِیقِیب مُرتَد بُولَدِی، هَمدَه تَشقِی آشکار کافِرلَر صَفِیدَن جای آلَدِی.

مَنَه بُو حالَتدَه اَگر بِیر کِیشِی بُوندَی غوُلّاَتلَرنِی اِسلام دائِرَه سِیگه قُویَدِیگن بُولسَه، بُولَر یا اِسلامنِی و غَیرِی اِسلامنِی یَحشِی تَنِیمَیدِیگن دُوستلَر، یاکِی مُسُلمانلَرگه قَصد دَن ضَربَه اوُرِیشنِی هاحلَیدِیگن دُشمَنلَر حِسابلَنِیشَدِی. مَذهَبلَرنِی آرَسِیدَگِی غُولّاتلَرنِی فِکرِی، عَقِیدَه سِی بِیلَن بَرچَه مَذهَبلَرگه حَملَه  قِلَدِیگن کِیمسَه لَر، شُبهَه سِیز یا جاهِل و اَلدَنگن دُوستلَر یاکِی بُولمَسَم مُسُلمانلَرنی آگاه دُشمَنلَرِیدِیر.

---

[1]لسان العرب،ابن منظور، ج 15، ص 132

[2]راغباصفهانی،المفرداتفیغریبالقرآن،ص 365؛انیس،المعجمالوسیط،ص 690 .

[3]شهرستانی،المللوالنحل،ج 1،ص 176 و 177.

[4]اشعری،المقالاتوالفرق،ص 69 .

[5]مفيد، تصحيح الاعتقاد، ص131.

[6]مفيد،تصحيحالاعتقاد،ص131.

[7]تصحیحالاعتقاد)،چاپشدههمراهبااوائلالمقالات، 238.

[8]مشکور، 1368، ص 151

Ғулув ва ғолийгарийни таърифи (ахли ташайюъни манбаъларини таъкидлашига асосан)

Холид хўромий

Афсуски бир неча ўн йиллардан буён умуман мусулмонлар, махсусан ахли суннат, бошқа фирқаларни,исломий мазхабларни  таниб олиш борасида, ўзини мазхабидаги аслий манбаъларга суянишни ўрнига ,кўз ва қулоқларини спутник ва мажозий каналларни ихтиёрига бериб қўйишган. Бу каналларни аксари эса оли саъуд ва америка ва англия ва мусулмонларни бошқа душманларининг махсус сиёсий мақсадлари йўлида программа буйича ишлашяпти.

Мана бу оммавий ахборот воситалари ташайюъ ва тасаннунни орасидаги ғуллотларни фикрлари, амалларини хужжат қилган холда, шиъа ва сунний мазхабларини барчасига хамла қилишяпти ва мусулмонларни мусулмонлар билан машғул қилиб қўйиш билан бир қаторда,  мусулмонларни ўртасида янада тафарруқни кенгайтириш орқали душманни фойдасига , аммо мусулмонларни зарарига рухий жангларни олиб боришяпти. Шубхасиз бу кишилар мусулмонларга қарши душманни рухий жангини хизматчилари хисобланишади.

Энди турли-хил исломий манбаълардаги ғулув , ғуллотни таърифи нима?

Ғулувни таърифи:

-Ғулув фуъулун  вазнида бўлиб, “ғолий яғлу” феълини масдаридир ва хаддан ошиб кетиш,баландлик, юқорига кўтарилиш, ошириб юборишлик маъносида, масалан бир нарса  одатдаги қийматдан кўтарилиб кетадиган бўлса хам, унга “ғолий” (қиммат маъноси ) дейилади;  шунга ўхшаш суюқликлар хақида хам қайнаб тошиб кетган пайтида , унга “ғалаён” қилди дейилади.  [1]

-Ғулув калимаси тақсир сўзини муқобилидаги калима бўлиб, луғатда эса хаддидан тажовуз қилиш ва бир нарсада ошириб юбориш бўлади; яъни бир киши ёки нарса хаддан ташқари кўп сифатланиб юборилади. [2]

Ғулув ошириб юбориш, баландлик, юқорига кўтарилиш, хаддан ва чегарадан ошишлик ; шу билан бирга бир нарсани нархи одатдагидан юқорига чиқса хам, “ғолин” яъни “қиммат” дейилади. Бошқа миллатларни илмларида мана бу сўз тўғрисида аниқ бир таъриф берилмаган, фақат мезонини айтиб ўтишган. Уни қуйидагича таърифлашган:  бу гурух шиъаларни бир гурухи бўлиб, ўзларининг   аиммаларини рухига худо хулул қилади деган эътиқодга эгадирлар.[3].

Шахристонийни айтишича:  ғуллот аиммалардан бирини худога ўхшатган, гохида эса худони халқга ўхшатган ва яхуд ва насоролардек худони жисмларда кўчиб ўтишига  қоил бўлган кишилардир. Ғуллотни ақидасида тўртта нарса бор: ташбих,бидаъ, ружъат ва таносух; буларни хар бири шахарларда ўзига хос лақабларга эга бўлади. Агар ғуллот калимаси қаринасиз ишлатилса, бундан бўлган манзур шиъаларга нисбатланган фирқалар бўлади, лекин тарих давомида шиъа бўлмаган ғулувга мойил ақидалар хам бўлган; уларни баъзилари худога баъзилари эса аббосийларни (мансурга ўхшаш) халифаларига эътиқодлари бўлган бўлиб, “аббосия ғуллотлари” хам дейилган.   [4][5]

Муфид ғулувни таърифлаб айтадики: ғулув луғатда чегарадан ўтишлик ва мўътадилликдан чиқишликдир. Аллох таоло насороларни хазрати масих(алайхиссалом) хақида ғулув қилишликдан манъ қилиб мархамат қилади:

«يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ» (نساء:171) ^[6]
эй ахли китоб, (ийсони худо дейиш билан) динингизда хаддингиздан ошмангиз! Аллох шаънига эса фақат хақ гапни айтингиз!

Шундан сўнг ғуллот ва муфаввизи хақида айтадики:

Ғуллот гурухи ўзини исломда  деб кўрсатадиган ва амирал мўъминин, имомлар ва уларни фарзандларига нисбатан улухият ва нубувватни нисбатлайдиган ва уларни хақида  мўътадил холатдан, хаддидан ошириб юборадиган кишилардан иборат. Муфаввиза хам ғуллотни бир қисми бўлиб, уларни ғуллотдан фарқи шуки, аиммани ходис ва махлуқ дейишарди: худованд уларни яратиб халқни ишини уларга тафвиз қилган.  [7]

Муфид,эътиқодни тўғрилашда ғуллот хақидаги бахсни бошида уни маъносини шундай тушунтиради:

 (الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)^[8]

Ғулув луғатда хаддан ошишлик ва ўртача холатдан чиқиб кетишлик. Аллох таоло мархамат қиладики: ” эй ахли китоб, динингизда хаддингиздан ошмангиз! Аллох шаънига эса фақат хақ гапни айтингиз!” ( масих, фақат аллохни юборган элчиси)  шундай экан масих борасида хаддан ошишдан ва гапиришда хам мўътадилликдан чиқиб кетишдан  манъ қилди. Насоролар қилаётган иддаони хам хаддан ошишлик деган; чунки улар хам  олдинроқ  ғулувни маъноси  хақида баён қилганимиздек, хаддан ошиб ўтиб кетишган.

Ғулув хақидаги мавжуд таърифлар, жомеъ ва комил эмас, баъзи таърифлар нарсаларга нисбатан бўлса, баъзилари эса мезонга нисбатан айтилган, баъзилари хам таърифни барча қисмларини ўз ичига олмайди.

Бир сўз билан айтганда : ғулув яъни тоғут ясашлик. Ғуллот хам тоғутларга иймон келтирган кимсалардир.

Ислом тоғутга куфр келтириш бўлса, ғолийгарий эса тоғутга иймон келтириш учун харакат қилишлик бўлади.

Ғуллотни маъноси

“ғуллот” калимасини кўплиги “ғолин” ошириб гапирувчилар ва бехуда сўзларни айтадиганлардир. Улар  шиъаларни бир фирқаси бўлиб, ташайюъда хаддан ошириб юборишган ва ўзларини аиммалари хақида ошириб гапиришган,уларни аллохнинг  мақомига етказиб илохий нуроний жавхарни аиммаларига хулул қилади, деб айтишган.[9]

Бундан келиб чиқадиган бўлса, ғулув бир адашган ақида жараёни бўлиб, инсон бир нарсани ё бир кишини ўзини хаддидан юқорига олиб чиқиши маъносидадир. Масалан Ийсо масих (алайхиссалом) худо ё худони фарзанди деса. Ёки имом Али (алайхиссалом) бу жахонни яратувчиси деса. Шу сабабли хам имом Сажжод алайхиссалом бу сўзларни айтгандилар:

«أحبونا حب الاسلام و لا ترفعونا فوق حدنا»

Бизларни исломдаги мухаббат асосида яхши кўринглар ва ўзимизни хаддимиздан тепароқга олиб чиқманглар.

Ғолийлар ўзларини диний рахбарларини башарни хаддидан юқорида, деб сифатлашарди ва аллохни махсус сифатларини уларга нисбатлашарди. Хақиқатда эса ғулув махлуқотни тоғутга айлантириш учун бир абзор, канал вазифасини ўтайди, яна хам бошқача айтганда тоғут ясашга киради.

Шиъаларни ўртасидаги ғолий иборасини ахли суннатни ичидаги зиндиқ сўзига яқин деса бўлади, фақат ўртадаги уларни фарқи занодиқалар ўзларини секуляристик ишончлари ва моддий фалсафаларини ошкор қилиб айтишади, аммо ғуллот улардан бир мархала орқада юриб, мана шу мақсадларни  исломийга ўхшаш адабиётлар билан исломий фирқаларни бирини канали орқали баён қилишади, зиндиқлардаги журъат уларда топилмайди. Шунинг учун ғолийгарийни ички кофирлар (мунофиқлар) нинг  мавжудиятини эълом қиладиган биринчи мархала дейилса, зиндиқларни  эса ундан юқоридаги мархалада такомуллашишга яқинроқ деб саналади ва шахс бу йўналишда 1- огох холда 2- қасддан 3- ўзини ихтиёри билан ислом динидан чиқиб муртад бўлади, хамда  ташқи ошкор кофирлар сафидан жой олади.

Мана бу холатда агар бир киши бундай ғуллотларни ислом доирасига қўядиган бўлса, булар ё исломни ва ғайри исломни  яхши танимайдиган дўстлар, ёки мусулмонларга қасддан зарба уришни хохлайдиган душманлар хисобланишади. Мазхабларни орасидаги ғуллотларни фикри, ақидаси билан барча мазхабларга хамла қиладиган кимсалар, шубхасиз ё жохил ва алданган дўстлар ёки бўлмасам  мусулмонларни огох душманларидир.    

---

[1]راغب اصفهاني، الفردات في غريب القرآن،ص365.

[2]لسان العرب،ابن منظور، ج 15، ص 132

[3]راغباصفهانی،المفرداتفیغریبالقرآن،ص 365؛انیس،المعجمالوسیط،ص 690 .

[4]شهرستانی،المللوالنحل،ج 1،ص 176 و 177.

[5]اشعری،المقالاتوالفرق،ص 69 .

[6]مفيد، تصحيح الاعتقاد، ص131.

[7]مفيد،تصحيحالاعتقاد،ص131.

[8]تصحیحالاعتقاد)،چاپشدههمراهبااوائلالمقالات، 238.

[9]مشکور، 1368، ص 151