نویسنده: admin

از موانع وحدت (5) برتری دادن روایتهای تاریخی بر منابع قابل استناد مذاهب

به قلم: کارزان شکاک

منابع متفقٌ علیه در فرق و مذاهب کنونی معروف به اهل سنت عبارتند از .1- قرآن 2- سنت 3- اجماع 4- قیاس .

علمای شیعه نیز چهاراصل: 1- كتاب (قرآن) 2- سنت 3- عقل 4- اجماع را جزو منابع اصلی مورد استناد خود می دانند.

با این وجود دیده می شود که به جای تمام این موارد، روایتهای تاریخی که احتمال شک و گمان در آنها قطعا وجود دارد  و یا اکثرا آلوده و دارای تنوع در یک رویداد هستند مورد استناد قرار می گیرند. روشن است که همه تواریخ در قرن اوّل و دوم هجرى تدوین نشده اند.. در ابتدا اخبار و روایات «مسلم» و امثال او بود که مبناى نگارش تواریخ فرق و مذاهب معروف به اهل سنت قرار گرفت و مورّخین از آنها در تدوین آثارشان استفاده کردند؛ کما اینکه در شیعه نیز همین پدیده روى داد..  و علاوه بر این کسی هم شکی در وجود روایتهای ضعیف و اسرائیلیات در کتب حدیثی تمام فرق اسلامی ندارد .

در این زمینه تنها به ذکر یک مثال در مورد سلیم بن قیس و روایتهای تاریخی او می پردازیم تا بدانیم تا چه اندازه می بایست در اعتماد به روایتهای تاریخی با سخت گیری و موشکافی منهجی برخورد کرد.

احمدبن حسین بن عبیداله غضائری معروف به ابن غضائری مولف كتاب الضعفاء، متوفی بین سالهای 430 تا 450 هـ یكی از عالمترین كارشناسان علم رجال  هزار سال قبل، در كتاب خود (‌الضعفاء) می‌نویسد: سلیم بن قیس هلالی عامری از ابوعبدالله (ع) حسن (ع) و حسین (ع) و علی بن‌حسین (ع) روایت نقل می‌كند و این كتاب مشهور به او منسوب است. اصحاب ما می گویند كه سلیم شناخته شده نیست و در خبری هم از او یادی نیست. اما من خود نامش را در مواردی جز كتاب او و جز روایات ابان ابی عیاش از او دیده ام. ابن عقده در رجال امیرالمومنین احادیثی از او آورده اما خود كتاب منسوب به سلیم بدون شك ساختگی است..^[1] و در مورد ابان بن ابی عیاش می‌گوید: ابان ابن ابی عیاش و نام ابوعیاش هارون است تابعی است از انس ابن مالك و علی ابن حسین روایت نقل می‌كند. ضعیف است. مورد توجه نیست‌. اصحاب ما ساخت كتاب سلیم بن قیس را به او نسبت می‌دهند.^[2]

شیخ مفید نیزمی‌گوید:”این كتاب قابل اعتماد نیست و در آن تخلیط و تدلیس صورت گرفته است”^[3]

بر همین اساس است که کسانی چون محمد قطب رحمه الله بر این باورند که تاریخ اسلامی را باید از نو نوشت و بخصوص تاریخ صحابه را باید با عینک قرآنی مورد بازخوانی قرار داد.

حالا اشخاصی که روایتهای آشفته ی تاریخی بر قرآن و منابع قطعی مورد استناد مذاهب برتری می بخشند و با این روایتهای تاریخی به مذهب مخالف می تازند بدون شک انسانهای آگاه و متعادلی نیستند و به عنوان یکی از موانع وحدت میان مسلمین عمل می کنند.

---

[1]همان منبع ص 43 به نقل از كتاب الضعفاء – خطی مرحوم آیت‌اله نجفی – قم كتابخانه آیه اله نجفی ورق 5 عكسی از مجموعه 155 ورق 234 قهپایی / مجمع 3/156 و نیز در: حلی /خلاصه 82 و 83 + ابن داوود / رجال 1 /106 ش 732- 2/249ش226) 

[2]‌كتاب الضعفاء / پیشین. ورق 1/عكسی / پیشین 229- قهپایی / مجمع 1/ 15 و 16)

[3] (معجم رجال الحديث،چاپ قم، ج8 ،ص219).

شیخ محمد ابن عبدالوهاب رحمه الله منهجینی مخالف لری  او کیشی و نجد اولامالرینی  اَیبله یاتگن نرسه لردن  بیری، شیخ محمد ابن عبدالوهاب رحمه الله کافرلرگه تعَلّوقلی بولگن حکمنی مسلمانلرگه تطبیق قیلگَنیدیر. کییینگی مسله ایسه بغدادینینگ اسلامی دولَتینی جماعت شیخ محمد ابن عبد الوهاب و نجد اولامالرینی تفکّوراتینی یولگه قوییشگن، اما اولر اوزلری حقیده هیچ نرسه دیییشمگن ایدی. منه بو سوزلر قیسی درجه ده توغری بوله دی؟

ج: محمد ابن عبد الوهاب اوزیگه مخالف مسلمانلرنی مشرک دییش بیلن اولرنی آچیق و روشن تکفیر قیلَردی. و بونگه مثال کیلتیریب ایتَردیکی: عبدالقادیر گیلانی و اونگه اوخشه گنلردن سورشگنیگه اوخشدیر. منه بو زمینه ده اونته لیک نقصانلرده کیلتیریشیچه، مجبور بولمه گن حالتده او هم شوندی رویشده گی اوزلری تعریف قیلیب چیگه ره لب قوییشگندیک مسلمانلر اوچون جهالت و تعویل بابیده اعتبارلی شرعی عذرلرنی کیلتیریشمیدی.    ^[1][2]

شیخ احمد ابن زینی دهلان ( 1231-1304 ق) حرمیننی امامی، شافعیلرنی فقیهی، محمد ابن عبد الوهابنی عصریده گی صوفی مسلک بولگن ذات شیخ محمد ابن عبد الوهاب حقیده اَیته دیکی:

و حمل الآیات القرآنیة التی نزلت فی المشرکین علی اهل التوحید… ^[3]

محمد ابن عبدالوهاب مشرکلر باره سیده نازل بولگن قرآن آیَتلرینی اهلی توحیدگه تطبیق قیلگن کیشی ایدی……..

محمد ابن عبدالوهاب اوزینی ییتّنچی رساله سیده ابن سحیم و اونگه ایرگشگنلرگه ردّیه بیریب اولرنی تکفیر قیله دی و بهوتینی اقناع کتابیده گی سوزلرینی حوجّت قیلیب ایتدی: علی ابن ابی طالبنی فریاد قیلیب چَقیرگن کیمسه کافر بوله دی. شوندی ایگن اولرنی مسلمان دیب حِسابلیدیگن و مُوَحِّدلر بیلن بحثله شه دیگن و موحّدلرنی هوارج و کافر دیدیگن لرنی حالی قندی بولر ایکن.  .^[4]

آلی سعود سلطنتیده گی نجدیتنینگ اینگ کتّه مفتیسی ابن باز شرکنی تعریفیگه یاردم سورش، فریاد قیلیب اولگن یا غائب کیشیلرنی چَقیریش یاکی اولرگه قوربانلیک و نظرلر قیلیشنی مثال تریقه سیده کیلتیریب ایته دی:

ادامه خواندن بغدادینینگ اسلامی دولَتینی جماعت شیخ محمد ابن عبد الوهاب و نجد اولامالرینی تفکّوراتینی یولگه قوییشگن، اما اولر اوزلری حقیده هیچ نرسه دیییشمگن ایدی. منه بو سوزلر قیسی درجه ده توغری بوله دی؟

Шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб рохимахуллох манхажини мухолифлари у киши ва нажд уламоларини  айблаётган нарсалардан  бири , шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб рохимахуллох кофирларга таъаллуқли бўлган хукмни мусулмонларга татбиқ қилганлигидир. Кейинги масала эса, Бағдодийнинг  исломий давлатини  жамоати шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб ва нажд уламоларини тафаккуротини йўлга қўйишган, аммо уларнинг  ўзлари бу хақида хеч нарса дейишмаган эди. Мана бу сўзлар қайси даражада тўғри бўла олади?  

Ж: Мухаммад ибни Абдулваххоб ўзига мухолиф мусулмонларни мушрик дейиш билан уларни очиқ ва равшан такфир қиларди. Ва бунга мисол хам келтириб айтардики: Абдулқодир Гийлоний ва унга ўхшашлардан сўрашганига ўхшашдир. Мана бу заминада ўнталик нуқсонларда келтиришича,мажбур бўлмаган холатда у хам шундай равишдаги ўзлари таъриф ва чегаралаб қўйишгандек мусулмонлар учун жахолат ва таъвил бобида  эътиборли шаръий узрларни келтиришмайди.  ^[1][2]

Шайх Ахмад ибни Зайний Дахалон ( 1231- 1304 қамарий) харамайнни имоми, шофеъийларни фақихи,Мухаммад ибни Абдулваххобни асридаги сўфий маслак бўлган зот шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб хақида айтадики:

و حمل الآیات القرآنیة التی نزلت فی المشرکین علی اهل التوحید… ^[3]

Мухаммад ибни Абдулваххоб  мушриклар борасида нозил бўлган қуръон  оятларини ахли тавхидга татбиқ қилган киши эди……

Мухаммад ибни Абдулваххоб ўзини еттинчи рисоласида ибни Сахим ва унга эргашганларга раддия бериб уларни такфир қилади ва Бахутийни ақно китобидаги сўзларини хужжат қилиб айтади: Али ибни Аби Толибни фарёд қилиб чақирган кимса кофирдир ва уни куфрида шак-шубха қилиб уни такфир қилмаган кимса хам кофир бўлади. Шундай экан уларни мусулмон деб хисоблайдиган ва муваххидлар билан бахслашадиган ва муваххидларни хавориж ва кофир дейдиганларни холи қандай бўлар экан. .^[4]

Оли саъуд салтанатидаги наждиятнинг энг катта муфтиси ибни Боз ширкни таърифига ёрдам сўраш, фарёд қилиб ўлган ё ғоиб кишиларни  чақириш ёки уларга қурбонлик ва назрлар қилишни мисол тариқасида келтириб айтади:

ادامه خواندن Бағдодийнинг  исломий давлатини  жамоати шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб ва нажд уламоларини тафаккуротини йўлга қўйишган, аммо уларнинг  ўзлари бу хақида хеч нарса дейишмаган эди. Мана бу сўзлар қайси даражада тўғри бўла олади?  

1. یکی از ایراداتی که مخالفین منهج شیخ محمد بن عبدالوهاب رحمه الله و علمای نجد وارد می کنند این است که شیخ محمد بن عبدالوهاب رحمه الله حکمی که متعلق به کفار است را بر مسلمین تطبیق می دهند. و سخن دیگر اینکه جماعت دولت اسلامی بغدادی مجری تفکرات شیخ محمد بن عبدالوهاب و علمای نجد بوده اند و چیزی از خودشان نگفته اند. این سخنان تا چه اندازه صحت دارد؟

ج: محمد بن عبدالوهاب با مشرک خواندن مسلمین مخالف خود به صراحت آنها را تکفیر می کند. و مثال هم می آورد و می گوید : مثل کسانی که از عبدالقادر گیلانی  و امثال او درخواست می کنند. ^[1] در این زمینه هم در نواقض دهگانه ای که می آورد غیر از حالت اکراه آنهم آنگونه که خودشان تعریف و محدود و مرز بندی کرده اند برای مسلمین سایر عذرهای معتبر شرعی چون جهل و تاویل قائل نیستند.^[2]

شیخ احمد بن زينى دحلان (1231 ـ 1304ق) امام‌الحرمین، مفتی و فقیه شافعیه و صوفی مسلک معاصر محمد بن عبدالوهاب در مورد شیخ محمد بن عبدالوهاب می گوید: و حمل الآیات القرآنیة التی نزلت فی المشرکین علی اهل التوحید… ^[3]  محمد بن عبدالوهاب کسی بود که آیات قرآن را که درباره مشرکان نازل شده بود بر اهل توحید حمل نمود…

ادامه خواندن 1-    جماعت دولت اسلامی بغدادی مجری تفکرات شیخ محمد بن عبدالوهاب و علمای نجد بوده اند و چیزی از خودشان نگفته اند. این سخنان تا چه اندازه صحت دارد؟

اِختِلافلَرنِی عِلَّتِینِی یَشِیرِیب اوُنِی یُوقاتمَسلِیک هَم وَحدَتگه مانِعلِیک قِیلَدِی (5)

کارزان شَکّاک

بُوگوُنگِی کوُندَگِی اِسلامِی فِرقَه لَرنِینگ اوُلِی الاَمر شوُراسِی وَ مُسُلمانلَرنِی واحِد اِجماسِینِی یُوقلِیگِیدَن کِیلِیب چِیقگن تَفَرُّق مُشکِلاتِی،مَدَنِیَتگه آئِد هُجُوملَر یا مَدَنِیَتگه تِیگِیشلِی جَنگلَر اِیمَس،بَلکِی عَقِیدَه وِی مَسعُولَّر وَ مُبارَزَه قِیلِیش،فِلتِیرلَش،تَربِیَه قِیلِیش مَیدانِیدَگِی بِیلِیمدان لَرنِینگ مُشکِلاتِیدِیر. چُونکِی اوُلَر کَسَل لِیکنِی کَشف قِیلِیش وَ اوُنِی آلدِینِی آلِیش وَ وَقتِیدَه دَرمان قِیلِیشنِی اوُرنِیگه، بُو یَرَه لَرنِی اوُستِینِی یاپِیب یَشِیرِیب قوُیِیشگن،اَصلِیدَه اِیسَه اوُلَر مُشکِلاتلَر آلاوِینِی اوُچِیرِیب تَشلَشلَرِی لازِم اِیدِی. شُونِینگ اوُچُون بُو مُشکِلاتلَر کوُلنِی تَگِیدَه قالگن چُوغگه اوُحشَب سَقلَنِیب قالَدِی وَ شَرائِط مُهَیَّا بُولگن پَیتدَه یَنَه شُعلَه لَنِیب یانِیب باشلَیدِی.

تَفَرّقگه هَم مُسُلمانلَرنِینگ باشقه مُشکِلاتلَرِی کَبِی نَظَر بِیلَن قَرَش وَ اوُنِی اِیلدِیزِی بِیلَن یُوقاتِیش اوُچُون عِلَّتِینِی تاپِیب اوُزِیگه حاص رَوِیشلَر بِیلَن بُو عِلَّتلَرنِی یُوق قِیلِیش کِیرَک.

ادامه خواندن اِختِلافلَرنِی عِلَّتِینِی یَشِیرِیب اوُنِی یُوقاتمَسلِیک هَم وَحدَتگه مانِعلِیک قِیلَدِی (5)

Ихтилофларни иллатини яшириб  уни йўқотмаслик хам вахдатга монеълик қилади (5)

Корзон Шаккок

Бугунги кундаги исломий фирқаларнинг улил амр шўроси ва мусулмонларни вохид ижмоъсини йўқлигидан келиб чиққан тафарруқ мушкилоти, маданиятга оид хужумлар ё маданиятга тегишли жанглар эмас, балки ақидавий масъуллар ва мубораза қилиш,филтерлаш, тарбия қилиш майдонидаги билимдонларнинг мушкилотидир. Чунки улар касалликни кашф қилиш ва уни олдини олиш ва вақтида дармон қилишни ўрнига , бу яраларни устини ёпиб яшириб қўйишган, аслида эса улар мушкилотлар оловини ўчириб ташлашлари лозим эди. Шунинг учун бу мушкилотлар кулни тагида қолган чўғга ўхшаб сақланиб қолади ва шароит мухайё бўлган пайтда яна шўълаланиб ёниб бошлайди. Тафарруқга  хам мусулмонларнинг  бошқа мушкилотлари каби назар билан қараш ва уни илдизи билан йўқотиш учун иллатини топиб ўзига хос равишлар билан бу иллатларни йўқ қилиш керак.

Мисол тариқасида айтадиган бўлсак, агар бир шахс бошқа бир кишини молини бехуда сарфлаб юборган ё ўғирлаган ё қарздор бўлган  ва шу сабабли икковини ўртасида душманчилик вужудга келган бўлса, ва сиз буларни ўртасини келиштириб қўймоқчи бўлсангиз, биринчи бўлиб сиз уларни аразлаши ё душманчилигини иллати нимада экани билишингиз керак. Сўнгра иллатни билгач иккинчи қадамда ана ўша иллатни йўқотишингиз керак  бўлади, яъни молни шахсга қайтаришингиз ё етказилган зарарни тўлатиб беришингиз лозим. Агар сиз бундай қилмайдиган бўлсангиз ва шахс сизни юзингиз хурматини риоя қилиб ё қўрқиб ё бошқа далилга кўра зохирда  ярашганга ўхшаса хам, аслида ичидаги кина ва нафрат ўша холича ўзини кучида қолади.

ادامه خواندن Ихтилофларни иллатини яшириб  уни йўқотмаслик хам вахдатга монеълик қилади (5)

از موانع وحدت (5) : سرپوش گذاشتن و برنداشتن علل اختلاف

به قلم: کارزان شکاک

امروزه چالش فرق اسلامی و تفرق ناشی از نبود شورای اولی الامر و اجماع واحد مسلمین چالش تهاجم فرهنگی و جنگ تمدنها نیست بلکه چالش مسئولین عقیدتی و خبرگان عرصه ی مبارزه و تصفیه و تربیت هستند که سعی دارند به جای آسیب شناسی و پیشگیری و درمان به موقع  به سرپوش گذاشتن و کتمان آسیبهائی اقدام کنند که باید خنثی و خاموش گردند، اما همچون آتش زیر خاکستر به صورت زنده عمل نموده و منتظر فراهم شدن زمینه های شعله ور شدن می باشند. باید به تفرق به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات مسلمین همچون سایر مشکلات زندگی نگاه کرد که جهت ریشه کن کردن آن نیاز به شناخت علل پیداش آن و روشهای رفع این علل دارد .

به عنوان مثال اگر شخصی مال کسی را هدر داده  یا دزدیده یا بدهکاراست و به این دلیل بین این دو دشمنی به وجود آمده و شما قصد آشتی دادن آنها را دارید، در ابتدای امر باید بفهمید علت این قهر و دشمنی چیست؟ سپس با شناخت علت در دومین قدم باید علت را از بین ببرید، یعنی مال را به شخص برگردانید یا جبران ضرر نمائید؛ در غیر این صورت اگر شخص به خاطر رعایت حرمت شما ،ترس یا هر دلیل دیگری، در ظاهر  اظهار آشتی کند باز کینه و نفرت به قوت خود باقی می ماند .

گاه علت اختلاف سوء برداشت از آیه یا روایتی است که در ادبیات عربی کلمه ی مورد نظر دارای چند معنی مشترک است و امکان اجتهاد و تأویل اشتباه در مورد آن وجود دارد. به عنوان مثال کلمه «عین» در زبان عربی، در بین چند معنا مشترک است. از جمله:چشم، جاسوس، چشمه آب.

اگر کسی بگوید: رفتم پیش دکتر، عین، یا، عین، دشمن را دستگیر کردیم یا از، عین، زلالی آب نوشیدم. با قراینی که گوینده گفته ما می توانیم منظور او را از چنان کلمه ای بفهیم.

در قرآن هم ما به چنین کلماتی بر می خوریم . مانند سیدنا یوسف علیه السلام که از کلمه ی «رب» معنی پادشاه را اراده کرده بود که  الله متعال از زبان وی می گوید: وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُۥ نَاجٖ مِّنۡهُمَا ٱذۡكُرۡنِي عِندَ رَبِّكَ (يوسف/ 42) «[یوسف خطاب] به یکی از آن دو که می‌دانست آزاد می‌شود گفت: مرا در پیش سرور خود [یعنی شاه مصر] یادآور شو.»

یا در جای دیگری الله متعال باز از زبان سیدنا یوسف علیه السلام می‌فرماید:أَمَّآ أَحَدُكُمَا فَيَسۡقِي رَبَّهُۥ خَمۡرٗاۖ (يوسف/ 41) «اما یکی از شما [که در خواب دیده است که انگور برای شراب می‌فشارد، آزاد و دوباره ساقی مجلس می‌شود و] به سرور خود نوشیدنی می‌دهد.»

آیا کسی می تواند به خود اجازه دهد و بگوید سیدنا یوسف علیه السلام پادشاه را در جای الله قرار داده و او را «رب» نامیده و …!! حالا اگر کسی چنین برداشت اشتباهی کرد چه؟  تنها راه حل آسیب شناسی دقیق و کالبدشکافی و انجام آزمایشات تخصصی جهت شناسائی بیماری بدن به عنوان اولین قدم و سپس ارائه ی درمان است.

ایجاد اتحاد میان فرق مختلف اسلامی تنها با شعار و سرپوش گذاشتن بر علل به وجود آمدن تفرق امکان پذیر نیست. بلکه بهترین راه حل پیدا کردن علل این تفرق و کینه ها و سپس درمان آنهاست.

زمانی که یک شافعی با یک حنفی یا یک حنفی با یک حنبلی و غیره مرتکب آنهمه جنگ و خونریزی می شوند و با پیدا شدن قدرتی به نام شیعه این کشتارها و تکفیر کردنهای همدیگر می خوابد، این به دلیل شناخت علل و درمان علل نیست، بلکه امر موقتی است که جبرا آنها را مجبور به کنار نهادن اسلحه بر علیه همدیگر کرده است و هر ان ممکن است با از بین رفتن این جبر دوباره سرباز کند .

جنگ میان این فرق با شیعه نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. باید علت جنگ در زمان و مکانی فهمیده شود. گاه دیده می شود به دلیل جرمی با شیعه می جنگند که شیعه صدها سال است از این علت برائت جسته و پیروان آن را لعن و تکفیر کرده است.

در این زمینه باید روشنگری نمود و مسلمین را با آنچه هست آشنا نمود، نه آنچه که خیال می کنند وجود دارد و نه آنچه دشمنانشان از همدیگر برایشان ترسیم نموده اند. به دنبال این علت یابی است که می توان راهکار درمان و مسیر اتحاد واقعی را نشان داد .

اگر امروزه دیده می شود که در اکثر گفتگوهائی که میان فرق اسلامی و حتی گروههای موجود در یک فرقه به صورت تملق‌آمیز از اتحاد و وحدت صحبت می شود و بعد ازگفتگو سخنان خودشان را عملی نکرده‌اند و یا به صورت جبهه‌گیری و جدل رو در روی هم قرار گرفته، بدون این که گفتگوی آنها نتایج مثبت چندانی داشته باشد و هر یک به همان موضع تفرقه زای قبلی خود برگشته اند به این دلیل است که این افراد به دلایلی این اختلافات را موشکافی نمی‌کنند و توجه ندارند که بسیاری از اختلافات در صورت شناسائی دقیق آنها قابل اصلاح هستند بعضی از اختلافات نیز  تنها در هنگام تشکیل شورای اولی الامر جهانی و اجماع واحد مسلمین قابل حل می باشند و در این شرایط باید متروک شوند.

اما این افراد در مواردی با سرپوش نهادن بر موارد قابل حل مرتکب جرم دوروئی می گردند، مشخص است در چنین فضائی که کتمان حقایق بر ان حاکم است امید به حل اختلافات  و رسیدن به یک راه حل شرعی بسیار کمرنگ می گردد . امام علی علیه السلام در این زمینه می گوید: «مبادا در دین دورویی ورزید که همبستگی و وحدت در راه حق، از پراکندگی در راه باطل بهتر است، زیرا خداوند سبحان نه به گذشتگان و نه آیندگان چیزی را با تفرقه عطا نفرموده است»^([1]).

به دنبال پذیرش چنین بیماری، بیان مسأله و توضیح دقیق مفاهیم بحث است. در بسیاری موارد دیده شده که علت بحرانی که ما به خاطر حل مسایل تفرقه انگیز مذهبی درگیر آن هستیم بیش از آنکه به فاسدبودن نیت یکی از طرفین برگردد، به خاطر درک نادرست از مسایل اختلاف است و مهم‌ترین آن‌ها مسأله فهم و درک اصطلاحات مورد مناقشه بوده است.

 به همین دلیل لازم است قبل از وارد شدن به هر گفتگوئی معنای دقیق اصطلاحات مورد نظر توسط طرفین مشخص گردد، در غیر این صورت بحت و گفتگو مسیری احساسی و اکثرا انحرافی بدون استلال و برهان را خواهد پیمود .

---

[1]– نهج البلاغه، ترجمه‌ی محمد دشتی، خطبه 176 شماره 7.

سوال.

  بیر گوروه آدَملرنی ایتیشیچه، رسول الله صلی الله علیه وسلم مَکّه نی فتح قیلگن پَیتلریده مُشرِکلر بیلن جنگ قیلمه گنلر و اولرنی اولدیرمه گنلر. بَلکی او کیشی اوزینی مَنزیلیده یاکی کعبه ده یاکی ابو سفیانّی اوییده تورگن کیشیلرگه آمانلیک بیردیلر.نیمه اوچون سیز و سیزنی انقیلابینگیز مَنه بو سکولاریست لر تینچ حَیات کیچیریش لری و آزاد بولیشلری اوچون اولرگه آمانلیک بیرمَیسیز؟

ج: رسول الله صلی الله علیه وسلم مَکّه نی فتح بولگن زمانیده او ییرده گی سکولاریست لر بیلن جنگ قیلمه گنلیگینی سَبَبی، الله تعالی نینگ مکّه گه بیرگن بویروغی بولگن ، او قوییده گیچه ایدی:

وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى یُقَاتِلُوکُمْ فِیهِ فَإِن قَاتَلُوکُمْ فَاقْتُلُوهُمْ کَذَلِکَ جَزَاء الْکَافِرِینَ ‏ (بقره/191)

اوزلری اوروش باشله مَگونچه اولر بیلن مَسجِدُ الحَرام آلدیده اوروشمَنگیز! بس، اگر اوزلری اوروش باشله سَلر، او حالده اولرنی اولدیرینگ لر! کافرلرنینگ جَزاسی شوندَی بوله دی.

مَنه بو سکولاریست لر مَکّه فتح قیلینگن پَیتده رسول الله صلی الله علیه وسلم بیلن جنگ قیلیشمه دی و رسول الله صلی الله علیه وسلم هم الله تعالی نی بویروغیگه بیناءَن اولر بیلن جنگ قیلمه دیلر. منه بو بویروق فَقَط مَکّه مکرمه گه تیگیشلی بولیب باشقه مِنطَقه لرگه عَلاقه سی یوق ایدی. کورگه نیمیزدیک رسول الله صلی الله علیه وسلم باشقه مِنطقه لرنی فَتح قیلگن جنگلریده بو بویروقنی رِعایت قیلمه گنلر.

البته مکّه نی فتحیدن سُونگ هم دار الاسلام و مُؤمِنلر بیلن عَهد بولمه گن سکولاریستلرگه نسبتا قوییده گیچه بویروق بیریلدی:

فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ کُلَّ مَرْصَدٍ

بس،قََچان اوروش حَرام قیلینگن آیلر چِیقسه، مُشرکلرنی تاپگن جایینگیزده اولدررینگیز، ( اسیر) آلینگیز، قَمَل قیلینگیز و بَرچه یولّرده اولرنی کوزه تیب تورینگیز!

فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّکَاةَ فَخَلُّواْ سَبِیلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ‏(توبه/5)

ایندی اگر توبه قیلسه لر و نمازنی توکّیس ادا قیلیشیب، زَکاتنی بیرسه لر، اولرنی یولّه رینی توسمَنگیز! البته، الله مغفرت لی و مهربان دیر.

یَعنی الله تعالی اونی نَجَس دیب ایتگن سکولار شخصی:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ » (توبه/28)

مَنه بوندی سکولار نَجَس یا اولدیریلیشی یا بولمه سَم مسلمان بولیشی لازم. اهلی کتاب و شِبهی اهلی کتابنی عَکسی بوله دی، چونکی اولر عَهد و پیمان و اهلی ذِمه بوله آلیشه دی، اوزلرینی عَقیده لرینی سَقله ب قالیشه دی، مسلمان بولیشگه مَجبور ایمسلر. پیمانگه مُوافق رَوِشده دار الاسلامده گی اوزلرینی تینچ حیات لرینی آزاد حالتده دوام ایتّیریشه دی.

Савол.

1.Бир гурух одамларни айтишича, росулуллох саллаллоху алайхи васаллам Маккани фатх қилган пайтларида мушриклар билан жанг қилмаганлар  ва уларни ўлдирмаганлар. Балки у киши ўзини манзилида ёки каъбада ёки Абу Суфённи уйида турган кишиларга омонлик бердилар. Нима учун сиз ва сизни инқилобингиз мана бу секуляристлар тинч хаёт кечиришлари ва озод бўлишлари  учун уларга омонлик бермайсиз?

Ж: росулуллох саллаллоху алайхи васаллам Маккани фатх бўлган замонида у ердаги секуляристлар билан жанг қилмаганлигини сабаби , аллох таолонинг Маккага берган буйруғи бўлган эди,у  қуйидагича эди:

 وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى یُقَاتِلُوکُمْ فِیهِ فَإِن قَاتَلُوکُمْ فَاقْتُلُوهُمْ کَذَلِکَ جَزَاء الْکَافِرِینَ ‏ (بقره/191)

Ўзлари уруш бошлагунча улар билан масжидул харом олдида урушмангиз! Бас,агар ўзлари уруш бошласалар, у холда уларни ўлдиринглар! Кофирларнинг жазоси шундай бўлади.

Мана бу секуляристлар Макка фатх қилинган пайтда росулуллох саллаллоху алайхи васаллам билан жанг қилишмади ва росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам аллох таолони буйруғига биноан улар билан жанг қилмадилар. Мана бу буйруқ фақат Макка мукаррамага тегишли бўлиб бошқа минтақаларга алоқаси йўқ эди. Кўрганимиздек росулуллох саллаллоху алайхи васаллам бошқа минтақаларни фатх қилган жангларида бу буйруқни риоят қилмаганлар.

Албатта Маккани фатхидан сўнг хам дорул ислом ва мўъминлар билан ахди бўлмаган секуляристларга нисбатан қуйидагича буйруқ берилди:

 فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ کُلَّ مَرْصَدٍ

Бас, қачон уруш харом қилинган ойлар чиқса, мушрикларни топган жойингизда ўлдирингиз, ( асир) олингиз, қамал қилингиз ва барча йўлларда уларни кузатиб турингиз!

 فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّکَاةَ فَخَلُّواْ سَبِیلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ‏(توبه/5)

Энди агар тавба қилсалар ва намозни тўкис адо қилишиб, закотни берсалар, уларни йўлларини тўсмангиз! Албатта ,аллох мағфиратли ва мехрибондир.

Яъни аллох таоло уни нажас деб айтган секуляр шахси :

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ » (توبه/28)

Мана бундай секуляр нажас ё ўлдирилиши ё бўлмасам мусулмон бўлиши лозим. Ахли китоб ва шибхи ахли китобни акси бўлади, чунки улар ахд ,паймон, ахли зимма бўла олишади, ўзларини ақидаларини сақлаб қолишади, мусулмон бўлишга мажбур эмаслар. Паймонга мувофиқ равишда дорул исломдаги ўзларини тинч хаётларини озод холатда давом эттиришади.

س1. عده ای می گویند رسول الله صلی الله علیه وسلم زمانی که مکه را فتح کرد با مشرکین نجنگید و آنها را نکشت و گفت هر کسی در منزل خودش بماند یا در کعبه بماند یا در منزل ابوسفیان بماند در امان است. چرا شما و انقلاب شما به این سکولاریستها امان نمی دهید که زندگی شان را بکنند و آزاد باشند؟

ج: اینکه چرا رسول الله صلی الله علیه وسلم در زمان فتح مکه با سکولاریستهای آنجا نجنگید چون دستور الله تعالی برای مکه است که می فرماید: وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى یُقَاتِلُوکُمْ فِیهِ فَإِن قَاتَلُوکُمْ فَاقْتُلُوهُمْ کَذَلِکَ جَزَاء الْکَافِرِینَ ‏ (بقره/191) و با آنان در کنار مسجدالحرام  جنگ نکنید، مگر آن گاه که ایشان در آنجا با شما جنگ کنند (و حرمت مسجدالحرام را محفوظ ندارند) . پس اگر با شما جنگیدند ایشان را بکشید. سزای (آن گونه) کافران چنین است.‏

این سکولاریستها در هنگام فتح مکه با رسول الله صلی الله علیه وسلم نجنگیدند و رسول الله صلی الله علیه وسلم نیز طبق دستور الله تعالی با آنها نجنگید و این دستور مختص مکه ی مکرمه بود نه سایر مناطق و می بینیم که رسول الله صلی الله علیه وسلم نسبت به سایر مناطقی که با جنگ فتح می کرد این دستور را رعایت نمی کرد. 

البته بعد از فتح مکه برای آن دسته از سکولاریستهائی که عهدی با دارالاسلام و مومنین نداشتند امر شد که: فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ کُلَّ مَرْصَدٍ (هنگامی که ماههای حرام پایان گرفت، سکولاریستها (مشرکین) را هرکجا بیابید بکشید و بگیرید و محاصره کنید و در همه کمینگاهها برای (به دام انداختن ) آنان بنشینید) فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّکَاةَ فَخَلُّواْ سَبِیلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ‏(توبه/5) اگر توبه کردند و (مسلمان شدند و برای نشان دادن توبه و اسلام خود) نماز خواندند و زکات دادند، راه را بر آنان باز گذارید . بیگمان خداوند دارای مغفرت فراوان و رحمت گسترده است .‏

یعنی شخص سکولار که الله تعالی او را نجس نامیده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ » (توبه/28) چنین نجس سکولاری یا باید بمیرد یا مسلمان شود، بر خلاف کفار اهل کتاب و شبه اهل کتاب که می توانند اهل عهد و پیمان و ذمه باشند و عقیده ی خودشان را حفظ کنند و مسلمان نشوند و طبق پیمان خود آزادانه در دارالاسلام به زندگی مسالمت آمیز خودشان ادامه دهند.