بیزنینگ عِراق و شام و یَمَندَگی اَلقائِده نینگ فِرقه لَرینی بَعضِی سینی رَهبَرلَری و کَتته لَریدَن بیر نِیچه مَرتَه اِیشیتیشیمیزگه قَرَگنده، شِیعَه لَر مُرتَددیر، اِرتِداد و مُرتَد اوزی نیمه اِیکَنینی یاریتیب بِیرَسیزمِی؟ شیعه لَردَگی اِرتِدادنی سَبَبِی نیمه؟
(21-قیسم)
- اَگر طائِفَةُ المُمَتِّنَعَة مُرتَدلَرِی؛ حَربِی قُدرَتگه اِیگه و الله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَردَن باش تارتگن گوُرُوهلَردَگِی مُرتَدلَر بُولَدِیگن بُولسَه، اوُلَرنِی حِکمِی باشقَه مُرتَدلَرنِی حُکمِیدَن فَرق قِیلَدِی.
- مُمَتِّنَعَة طائِفَه سِی حَربِی،خَوفسِیزلِیک، اِجرائِی قُدرَتِی بوُلگن بَرچَه گوُرُوهلَر،جَماعَتلَر،طائِفَه لَر، دَولَتلَردَن عِبارَت بُولِیب، اوُلَر الله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانُونلَر بُویِیچَه توُزِیلگن حُکوُمَتنِی تَشکِیل بُولِیشِیگه قَرشِیلِیک قِیلَدِی،شُوسَبَبلِی هَم اوُلَرگه تُوسُوچِی وَ شَرِیعَت قانُونلَرِیگه بُویسِینمَیدِیگن طائِفَه، جَماعَت،دِیب هَم اَیتِیلَدِی. اوُلَر الله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَر بُویِیچَه حُکوُمَت تَشکِیل بُولِیشِینِی هاحلَشمَیدِی وَ حَربِی،بَشَرِی قُدرَت واسِیطَه سِیدَه الله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی اِجرا قِیلِینِیشِیگه مانِعلِیک قِیلِیشَدِی.
اَگر مُرتَدلَر قوُراللَنگن حالدَه مُسُلمانلَرگه قَرشِی جَنگ قِیلَدِیگن بُولِیشسَه، اوُلَرنِی عَیاللَرِی،فَرزَندلَرِی قوُل وَ کَنِیزلَرگه اَیلَنِیشَدِی. حُودِّی اَبوُ بَکر رَضِیَ الله عَنهُ بَنِی حَنِیفَه وَ باشقَه قَبِیلَه لَردَگِی مُرتَد عَرَبلَرنِی عَیال وَ فَرزَندلَرِینِی کَنِیز وَ قوُلگه اَیلَنتِیرگه نِیگه اوُحشَیدِی. عَلِی اِبن اَبِی طالب هَم بَنِی ناجِیَه نِینگ مُرتَدلَرِینِی عَیال وَ فَرزَندلَرِینِی قوُل وَ کَنِیز قِیلِیب آلگندِی، اَگر بُو مُرتَدلَر قوُراللِی جَنگ باشلَنِیشِیدَن آلدِین مُسُلمان بُولِیشِیب تَسلِیم بُولِیشسَه، اوُلَرنِی قانِی وَ مالِی آماندَه بُولَدِی وَ اوُلَرنِی عَیال،فَرزَندلَرِی قوُل وَ کَنِیز قِیلِیب آلِینمَیدِی. اَمّا اَگر اوُلَر جَنگ بوُلِیب اوُتگندَن وَ اوُلَرنِی قوُلگه آلِینگندَن سُونگ مُسُلمان بُولَدِیگن بُولِیشسَه، اوُلَرنِی قانِی وَ جانِی سَقلَب قالِینَدِی،اَمّا عَیال وَ فَرزَندلَرِی قوُل وَ کَنِیزگه اَیلَنَدِی،اِیرکَکلَرِی اِیسَه قوُل قِیلِینمَیدِی.
مَنَه بُونگه اوُحشَش اَحکاملَرنِی طَتبِیق قِیلِیش مُسُلمانلَرنِی مَوجُود وَضِیعَتِیگه، اوُشَه عَصردَگِی فِقهگه باغلِیق بُولِیب زَمان وَ مَکانگه مُناسِب رَوِیشدَه بُولَدِی. اَبُو بَکر رَضِیَ الله عَنهُ نِی زَمانِیدَه بُو حُکم طَتبِیق قِیلِیندِی وَ عُمَر رَضِیَ الله عَنهُ نِی زَمانِیدَه اِیسَه مَنَه بُو عَیال وَ بالَه لَر قَیتَرِیلدِی،اِیککِی زَمانگه اِعتِبار بِیرسَنگِیز اوُرتَسِیدَگِی آشکار فَرقنِی کوُرَسِیزلَر. خوله بِنت أیاس حنفیَه محمد ابن عَلِینِی آنه سِینِی قَیتَرِیلِیشِی بُونگه نَمُونَه بُولَه آلَدِی. اَلبَتَّه رسول الله صلی الله علیه وسلم هَم هَوَزاننِی عَیال وَ بالَه لَرِینِی مُسُلمانلَرنِی اوُرتَسِیدَه تَقسِیملَب بِیرِیلگندَن سُونگ، اوُلَرنِی یَنَه قَیتَرِیب آلگندِیلَر، لِیکن بُو حُکمدَگِی اِختِلافگه سَبَب بوُلمَیدِی،بَلکِی بوُندَی اوُزگرِیشلَر اَمِیرنِی تَشخِیصِیگه، زَمان وَ مَکاننِی مَصلَحَتِیگه باغلِیق بُولَدِی. (اَبُو یُوسُف خراج کِتابِیدَه مُرتَدلَرگه آئِد حُکملَر قِسمَتِیدَه 67 صَحِیفَه دَه بَتَفصِیل بُو حَقِیدَه صُحبَت قِیلگن وَ بُونگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه اَبُو یَعلِی اَحکام السلطانیه کِتابِینِی 52 صَحِیفَه سِیدَه اِیضاحلَب بِیرگن، اِبن قُدّامَه هَم مُغنِیدَه 10/90 اوُلَرنِی اَحکاملَرِیگه اِیشارَه قِیلگن.
- اَگر مُرتَد جِینِّی بُولِیب قالَدِیگن بُولسَه،اِرتِداد حُکمِینِی اِجراسِی وَ کافِر بُولِیشلِیک اوُندَن آلِیب تَشلَنَدِی.
- اوُلگن پَیتِیدَه اوُنِی یوُوِیلمَیدِی، غُسل وَ کَفَن قِیلِینمَیدِی.
- اوُلگن پَیتِیدَه اوُنگه نَماز اوُقِیلمَیدِی وَ اوُنگه مَغفِرَت طَلَب قِیلِینمَیدِی، اوُنِی حَقِّیگه دُعا هَم قِیلِینمَیدِی.
- اوُلگن پَیتِیدَه مُسُلمانلَرنِی قَبرِستانِیگه هَم دَفن قِیلِینمَیدِی، بَلکِی اوُلگن حَیوانلَرنِی اوُلِیگِیگه اوُحشَش توُپراقنِی آستِیگه بِیرکِیتِیب قوُیِیلَدِی.
- اوُنگه مِیراث هَم بِیرِیلمَیدِی وَ اوُندَن مِیراث هَم آلِینمَیدِی. مَثَلاً اَگر سِکولار مُرتَدنِی فَرزَندِی مُسُلمان بُولَدِیگن بُولسَه، اوُنِی سِکولار مُرتَد آته سِی اوُلگن تَقدِیردَه اوُنگه مِیراث بِیرِیلمَیدِی، اِیندِی مَنَه بُو مُسُلمان اوُغِیل اوُلَدِیگن بُولسَه هَم ،مُرتَد آته سِیگه مِیراث بِیرِیلمَیدِی. بُولَر رَسول الله صلی الله علیه وسلمنِی مَرحَمَت قِیلگن سُوزلَرِیگه مُوافِق رَوِیشدَه بُولَدِی: ” لا يرث المسلم الكافر و لا يرث الكافر المسلم “. (رواه البخاري و مسلم ( :” لا يتوارث أهل ملتين شتي ” . ( رواه أحمد و أبوداود ) هَر قَنچَه قِیلگن یَحشِیلِیکلَرِی،عِبادَتلَرِی باطِل بُولِیب کِیتَدِی.
- جَهَنَّم آلاوِیدَه دائِمِی قالِیب کِیتَدِی وَ هِیچ قَچان اوُندَن چِیقَرِیلمَیدِی، گوناهکار بُولگن مُسُلمان کِیشِیلَر اِیسَه پاکلَنگندَن سُونگ اَلله تَعالی رُحصَت بِیرگن سَبَبلَرگه کوُرَه، جَهَنَّمدَن چِیقَرِیلَدِی. الله تعالی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: ” ۆمَنْ ێرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِینِهِ فَێمُتْ ۆهُۆ كَافِرٌ فَأُوڵئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْێا ۆالْآخِرَةِ ۆأُوڵئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ” . ( البقره:217. )
حاکِمنِی، اوُنِی حُکمِینِی بَجَرُوچِیلَرنِی، حُکوُمَتدَه اِیشلَیدِیگن اِیشچِیلَرنِی مُرتَد بُولِیشِی.
اِمامِی نَوَوِی مُسلِمنِی شَرحِیدَه مَرحَمَت قِیلَدِیکِی،قاضِی عِیاض مَرحَمَت قِیلَدِی: ” أجمع العلماء علي أن الأمامه لا تعتقد لكافر و علي أنه لو طرأ عليه كفر انعزل ، و قال : فلو طرأ عليه الكفر ، خرج عن حكم الولاية و سقطت طاعته ووجب علي المسلمين القيام عليه ، و خلعه و نصب إمام عادل فإن لم يقع الا لطائفة وجب عليهم القيام بخلع الكافر، فإن تحققوا العجز لم يجب القيام و ليهاجر المسلم عن أرضه إلي غيرها و يفر بدينه “.
رَهبَرِیَت و قوُماندانلِیکنِی کافِر کِیشِیگه تاپشِیرِیلمَیدِی، دِیب اوُلامالَر اِجماع قِیلِیشگن، شُو سَبَبلِی اَگر کُفرگه دُچار بُولَدِیگن بوُلسَه اوُنِی بُو مَنصَبدَن آلِیب تَشلَنَدِی. مَرحَمَت قِیلینیشِیچَه : اَگر اوُ کُفرگه دُچار بُولَدِیگن بُولسَه، اوُنِی رَهبَرلِیک، قوُماندانلِیک حُکمِی بِیکار بُولَدِی وَ اوُنگه اِطاعَت هَم قِیلینمَیدِی. اوُنِی آلِیب تَشلَب اوُرنِیگه عادِل پِیشوانِی قوُیِیشلِیک مُسُلمانلَرگه واجِب بُولَدِی. اَگر مَنَه بُو واجِب فَقَط بِیر جَماعَتنِی واسِیطَه سِیدَه عَمَلگه آشَدِیگن بُولسَه، بُو حالَتدَه اوُلَرگه مَنَه بُو اِیش واجِب بُولَدِی. اَمّا اَگر بُو جَماعَت شوُ واجِبنِی بَجَرِیش بُویِیچَه اوُزِیدَه ضَعِیفلِیکنِی حِیس قِیلَدِیگن بُولسَه،مُسُلمانلَر اوُزلَرِینِی دِینلَرِینِی (اوُنِی قانوُنلَرِیگه عَمَل قِیلِیشنِی) سَقلَب قالِیش اوُجُون دِیارلَرِینِی تَرک قِیلِیب هِجرَت قِیلِیشلَرِی واجِب بُولَدِی.
اِبن هاجَرنِی مَرحَمَت قِیلیشِیچَه: “آجِیز بُولگن کِیشِیلَرگه هِجرَت واجِب بُولَدِی. (فتح الباری 13/123)
قادِر بُولمَگن کِیشِیلَرگه هِجرَت قِیلِیشلِیک واجِب بُولَدِی. مَعمُون عبّاسی جُهَمِیلَرنی مَذهَبِیگه اِیرگشگن پَیتِیدَه اَحمد اِبن نَصر خُزاعِی اوُنگه قَرشِی قوُزغالان قِیلَدِی؛ اِمامِی اَحمد اِبن حَنبَل اوُنِی مَقتَب چِیقگن اِیدِی: ” رحمه الله ما أسخاه لقد جاد بنفسه له ” . ( إبن كثير 10/303 ) اوُنگه الله نِی رَحمَتِی بُولسِین، اوُ شوُنچَه لِیک کِیچِیرِیملِی کِیشِی اِیدِیکِی،بوُ یُولدَه جانِینِی هَم فِدا قِیلیب یُوباردِی.
(دوامی بار……)