سَوال: اَگر مُنافِقلَر مُسُلمانلَرنِینگ اِینگ یامان دُشمَنلَرِی بوُلَدِیگن بُولسَه، نِیمَه اوُچُون دارُ الاِسلامنِی اِیچِیدَه باستِیرِیب تَشلَنمَیدِی؟ نِیمَه اوُچُون اوُلَر مُسُلمانلَرنِی آرَسِیدَه تَشلَب قوُیِیلگن؟ مُنافِقلَرگه قَرشِی جِهاد قِیلِیش قَندَی بُولَدِی؟
جَواب: اَوَّلا شوُنِی اَیتِیش لازِمکِی، اِنسانلَرنِی آرَسِیدَگِی مُؤمِنلَرنِی دُشمَنلَرِی اوسچ دَستَه گه تَقسِیم بُولَدِی:
- آشکار کافِرلَر، اوُلَر مُرتَدلَردَن تَشقَرِی 5 تَه اَصلِی دَستَه گه بُولِینَدِی: الَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَىٰ وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا(حج/17) یَهُودِیلَر، صابِیئِن، نَصارا، مَجُوس وَ سِکولارِیستلَر ( سِکولار عَرَب تِیلِیدَگِی مُشرِک سوُزِینِی بَرابَرِیدَه دِیر)
- اِیچکِی یَشِیرِین کافِرلَر یاکِی مُنافِقلَر، اوُلَر اوُزلَرِی اوُچُون مُسُلمانلَرنِی آرَسِیدَن بِیر گوُرُوهنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگن بوُلِیب، عُمُوم جَمِیعَتنِی اوُرتَسِیدَه یَشِیرِینِیب آلِیشگن وَ اوُلَرنِی بُو دُنیادَه اَلدَنگن مُسُلمانلَردَن اَجرَتِیب آلِیشگه قادِر اِیمَسمِیز.
- جِنایَتچِی مُؤمِنلَر بَعضِی دَلِیللَرگه کوُرَه باشقَه مُؤمِنلَر بِیلَن دُشمَنچِیلِیک قِیلِیشلَرِی مُومکِین. وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا ۖ (حجرات/9) اِیندِی مَنَه بُو دُشمَنچِیلِیک روُحِی وَ ساوُوق جَنگلَر کوُرِینِیشِیدَه یاکِی اِیسسِیق وَ ساوُوق جَنگنِی اِیککاوِیدَن تَرکِیب تاپگن بُولِیشِی هَم مُومکِین، مِثال طَرِیقَه سِیدَه اَیتَدِیگن بُولسَک، اَلله تَعالی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ ۚ (توبه/73) اِی پَیغَمبَر، کافِر وَ مُنافِقلَرگه قَرشِی کوُرَشِینگ وَ اوُلَرگه قَتتِیق قُول بُولِینگ.
بُو یِیردَه اَگر دِققَت قِیلسَنگِیز، آشکار کافِرلَرگه قَرشِی جِهاد اِیچکِی مُنافِقلَرگه قَرشِی جِهاددَن کوُرَه مُقَدَّمراق بُولَدِی، شُو سَبَبلِی هَم مُنافِقلَرنِی توُدَه سِی کوُپِینچَه کوُرمَسلِیکگه آلِینَدِی، گوُیاکِی عُمُوماً اوُلَرنِی یُوق، دِیب نَظَردَه توُتِیلَدِی.
مُنافِقلَرگه قَرشِی قِیلِینَدِیگن جِهاد، تَبلِیغِی وَ یُومشاق کوُرَش وَ توُحتَتِیب توُرُوچِی عامِللَرنِی اِیشگه سالِیش کوُرِینِیشِیدَه وَ اوُلَرنِی اِیچکَرِیدَن باشقَرِیش آرقَلِی آلِیب بارِیلَدِی، اوُلَرگه قَرشِی قوُراللِی اِیسسِیق جَنگنِی کِیرَگِی یُوق، اَگر حَد اِجرا قِیلِینِیشِی لازِم بُولگن جِنایَتلَرنِی قِیلَدِیگن بُولِیشسَه ، شُوندَه گِینَه اوُلَرگه حُکمنِی تَطبِیق قِیلِینَدِی یاکِی اِسلامدَن چِیتگه چِیقِیب کِیتَدِیگن بُولِیشسَه، بُو پَیتدَه اوُلَرنِی حُکمِی سِکولارِیستلَرنِی حُکمِی بِیلَن بِیر هِیل بُولِیب قالَدِی.
شُو سَبَبلِی هَم اِمامِی طَبَرِی رَحِمَهُ الله قوُیِیدَگِی آیَتنِی تَفسِیرِیدَه اِبنِ عَبّاسدَن «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنافِقينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ …» رِوایَت قِیلِیب اَیتَدِیکِی: فَأَمَرَهُ اللَّهُ بِجِهَادِ الْكُفَّارِ بِالسَّيْفِ وَالْمُنَافِقِينَ بِاللِّسَانِ، وَأَذْهَبَ الرِّفْقَ عَنْهُمْ؛ خُداوَند اوُزِینِی پَیغَمبَرِیگه کافِرلَر بِیلَن شَمشِیرنِی واسِیطَه سِیدَه جِهاد قِیلِیشگه اَمر قِیلَدِی، مُنافِقلَرگه نِسبَتاً اِیسَه زَبان- تِیل وَ بَیاننِی واسِیطَه سِیدَه جِهاد قِیلِیشگه وَ اوُلَرگه نِسبَتاً یُومشاق، مِهرِبان بُولمَسلِیکگه بُویُورَدِی. یاکِی: الْكُفَّار بِالْقِتَالِ، وَالْمُنَافِقِينَ : أَنْ تَغْلُظ عَلَيْهِمْ بِالْكَلَامِ. کافِرلَرگه قَرشِی قِتال وَ جَنگ قِیلِینسِین، مُنافِقلَرگه نِسبَتاً اِیسَه قوُپال، شِددَتلِی سوُزلَر بِیلَن مُعامَلَه قِیلِینسِین. یاکِی حَسَن اِبنِ عَلِی رَضِیَ الله عَنهُمدَن رِوایَت قِیلِینَدِیکِی: جَاهِدِ الْكُفَّارَ بِالسَّيْفِ، وَالْمُنَافِقِينَ بِالْحُدُودِ، أَقِمْ عَلَيْهِمْ حُدُودَ اللَّهِ.(الطبری، محمد بن جریر؛ جامع البیان فی تأویل آیِ القرآن، دارالمعرفة، بیروت – لبنان ج10 ص183)
مُافِقلَرنِی توُدَه سِیگه قَرشِی رُوحِی جَنگلَردَگِی اَنَه اوُشَنچَه قُرآن آیَتلَرِیدَن تَشقَرِی، رَسُول الله صلی الله علیه وسلمنِینگ ضِرارنِی بُوزِیش پَیتِیدَگِی قَتتِیق قوُللِیگِینِی، شِددَتِینِی هَم کوُرگنمِیز، بُو یِیردَه تَفرَقَه سالوُچِیلَر وَ حِزب کوُپَیتِیرُوچِیلَرگه نِسبَتاً اِسلامِی جَمِیعَتدَگِی اَلله تَعالی نِی حُدُودِی اِجرا قِیلِینگن اِیدِی.