والمشرك سواء حارب أم لم يحارب: مباح الدم ما دام مشركًا. [السيل الجرار 369/4].
Ахир сизлар қандай фирқасиз, эрондаги мушрик шиъаларга ва афғонистондаги мушрик сўфий толибонга қарши жанг қилишни ислом ва мусулмонларга қилинган хиёнат ва дорул исломга қарши бағийлик дейсиз? Сиз имоми Шавконийдан хам кўра олимроқсизми? Шавконий айтадики:
والمشرك سواء حارب أم لم يحارب: مباح الدم ما دام مشركًا. [السيل الجرار 369/4].
Шу ерда аввалги қадамни ўзида биринчи бўлиб имоми Шавконийни ё бошқа исломий мазхабни катталарини наздидаги мушрик ким эканини билиб олишимиз керак?
Шунингдек ” мушриклар ва уларни исломи шариатидаги ва ахли таъвилни нутқ адабиётидаги ахкомлари” хақидаги муфассал бахсимизда мисол тариқасида имоми Шавконийнинг қуйидаги оятларни тафсири хақидаги сўзларини келтирганмиз:
لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَ الَّذينَ أَشْرَکُوا وَ لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ قالُوا إِنَّا نَصاري… (مائده/82)
у киши яхудларни кофирларини мушриклардан ва насронийлардан жудо қилгандан сўнг айтадики:
أَنَّ الْيَهُودَ وَالْمُشْرِكِينَ، لَعَنَهُمُ اللَّهُ، أَشَدَّ جَمِيعِ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلْمُؤْمِنِينَ وَأَصْلَبَهُمْ فِي ذَلِكَ، وَأَنَّ النَّصَارَى أَقْرَبُ النَّاسِ مَوَدَّةً لِلْمُؤْمِنِينَ،[1]
Яхуд ва мушриклар, аллох уларни лаънат қилсин, инсонларни орасида мўъминлар учун энг шиддатли ва қаттиқ душман хисобланади, насоролар мухаббат жихатидан инсонларни мўъминларга энг яқинроғидир.
Ёки имоми Шавконий фатхул қодирда қуйидаги оятлар хақида:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّـهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِۚ إِنَّ اللَّـهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (حج/17)
- الَّذِينَ هَادُوا 2- وَالصَّابِئِينَ 3- وَالنَّصَارَىٰ 4- وَالْمَجُوسَ
буларни сифатлаб айтадики:
والَّذِينَ أشْرَكُوا الَّذِينَ يَعْبُدُونَ الأصْنامَ. [2]
Санамларга ибодат қиладиган кишиларни мушриклар дейилади.
Мушрик ва мушрикларни таниб олиш бўйича мана бу асосий нуқта бўлиб, бошқа бешталик аслий кофирлардан жудо алохида бир дастадирлар, афсуски жуда кўп биродарларимиз махсусан нажд уламоларини муқаллидлари мана бу дастани тўғри таниб олиш бўйича барча исломий мазхабларнинг иттифоқига хилоф бўлган йўлдан кетишади ва мусулмонларга мушрик бўлганлик айбини қўйишади ва мусулмонларни мушрик дейишади ва кофир мушрикларни ахкомларини мусулмонларни устида татбиқ қилиш,хукмни содир қилиш билан мусулмонларни нохақ такфир қилишади ва мусулмонларни қонини бекорга тўкилишига боис бўлишади. Бир мусулмонга нохақ мушрик деган ва уни устида нохақ мушрикларни ахкомларини татбиқ қилган пайтингда, гўёки унга нохақдан сен яхудийсан ё насронийсан, мажусийсан, собеинсан дегандек бўласан, мана бу мусулмонларни нохақдан такфир қилишдир.
Мана бу суратда нажд уламоларини муқаллидлари аввало эрон дорул исломига хоким бўлган жаъфарий шиъаларини ёки афғонистон исломий иморатига хоким бўлган ханафийларни мушрик бўлганликлари хақидаги тухматни собит қилишлари лозим, мана бундан сўнг хукмни содир қилишсин ё ижро қилишсин. Сен биринчи бўлиб фалончини қотил эканлигини собит қил, ундан сўнг хукмни содир қилиб ижро қила оласан.
Сизлар мусулмонларни мушрик дейишлик билан хато қилаётганингиз аниқдир, сизлар қилаётган тухматингизни харгиз шаръий далиллар билан собит қила олмайсизлар, шундай бўлгач асоссиз қилаётган тухматларингиз билан бирга, сиз томонингиздан хукмни содир қилиниши хам ғайри шаръийдир, энди мусулмонларга нисбатан кофир мушрикларни хукмини содир қилинишидек жиноятдан кўз юмиб ўтиб кетишни иложи хам йўқ.
Имоми Шавконийни мана бу сўзи хақидаги бошқа бир нуқта шуки: агар яхудий ё насроний ё мажус ё собеин ё хатто мушрик бўлган дорул куфрлар дорул ислом ва “уч абзорни” рахбарларидан бири билан паймон тузмаган бўлса, мана бу дорул куфрни аъзоларини қони мужохидларга мубох бўлади, лекин улар бани хузоъа ё бани замра ёки мадинани атрофидаги яхудиларга ё нижронни насронийларига ё ахсоъни мажусларига ўхшаган ахли зимма бўлмаслиги керак. Кофирлар ва мусулмонлар билан тузилган паймонни нохақ бузишлик хиёнатдир, мусулмонларни ё ахли зиммани нохақдан ўлдириш хам жаханнамга киришга сабаб бўлади.
[1] شوکانی ، فتح القدير ج2 ص 77
[2] فتح القدير محمد شوکانی ، جلد 3 ، صفحه 523/ قَوْلُهُ: ﴿إنَّ الَّذِينَ آمَنُوا﴾ أيْ بِاللَّهِ ورَسُولِهِ، أوْ بِما ذُكِرَ مِنَ الآياتِ البَيِّناتِ ﴿والَّذِينَ هادُوا﴾ هُمُ اليَهُودُ المُنْتَسِبُونَ إلى مِلَّةِ مُوسى والصّابِئِينَ قَوْمٌ يَعْبُدُونَ النُّجُومَ، وقِيلَ: هم مِن جِنْسِ النَّصارى ولَيْسَ ذَلِكَ بِصَحِيحٍ بَلْ هم فِرْقَةٌ مَعْرُوفَةٌ لا تَرْجِعُ إلى مِلَّةٍ مِنِ المِلَلِ المُنْتَسِبَةِ إلى الأنْبِياءِ والنَّصارى هُمُ المُنْتَسِبُونَ إلى مِلَّةِ عِيسى والمَجُوسُ هُمُ الَّذِينَ يَعْبُدُونَ النّارَ، ويَقُولُونَ إنَّ العالَمَ أصْلَيْنِ: النُّورُ والظُّلْمَةُ. وقِيلَ: هم يَعْبُدُونَ الشَّمْسَ والقَمَرَ، وقِيلَ: هم يَسْتَعْمِلُونَ النَّجاساتِ، وقِيلَ: هم قَوْمٌ مِنَ النَّصارى اعْتَزَلُوهم ولَبِسُوا المُسُوحَ، وقِيلَ: إنَّهم أخَذُوا بَعْضَ دِينِ اليَهُودِ وبَعْضَ دِينِ النَّصارى والَّذِينَ أشْرَكُوا الَّذِينَ يَعْبُدُونَ الأصْنامَ، وقَدْ مَضى تَحْقِيقُ هَذا في البَقَرَةِ،