مُقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس:
شَرعِی دُشمَنشِناسِی (1) کافِرلَرنِی جَمِیعَتِینِی عُمُومِی اَنَلِیز قِیلِیش حَقِیدَه
(2-قیسم)
توُرتِینچِی دَرسدَه هَم فَقَطگِینَه اِیککِی دِین مَوجُود اِیکَنِی اَیتِیلدِی؛ یا اِسلام دِینِی ( اوُزِینِی هِیلمَه – هِیل شَرِیعَتلَرِی بِیلَن) یا سِکوُلارِیزم دِینِی ( یوُزلَب بَلکِی مِینگلَب توُرلِی- هِیل مَذهَبلَرِی بِیلَن)، «وَلَقَد بَعَثنا في كُلِّ أُمَّةٍ رَسولًا أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ وَاجتَنِبُوا الطّاغوتَ» (نحل/36)، مَنَه بُو آیَتگه اِیشارَه قِیلِیش آرقَلِی، بَرچَه پَیغَمبَرلَرنِینگ آدَملَرنِی یَگانَه دِینگه دَعوَت قِیلِیشدَگِی اِیککِی مُشتَرَک وَ ثابِت اَصلِیگه هَم اِیشارَه قِیلِیندِی، هَر قَندَی کِیشِی اوُشَه دَورنِی پَیغَمبَرِینِی کَنَلِی آرقَلِی مَنَه بُو اِیککِی اَصلگه تَسلِیم بوُلسَه، اِسلام دائِرَه سِیگه کِیرگن بوُلَدِی، بُونگه رَسُول الله صلی الله علیه وسلم قوُیِیدَگِی عِبارَتلَر بِیلَن مَنَه بُو مُهِم نَرسَه گه اِیشارَه قِیلِیب مَرحَمَت قِیلگنلَر: يَا أَيُّهَا النَّاسُ، قُولُوا: لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا رَسُول الله صلی الله علیه وسلمنِی اَوَّلگِی جُملَه لَرِی مَنَه شوُ بُولگن. مَنَه بُو صُورَتدَه اِسلام یَعنِی:
- لا اله – طاغُوتگه کُفر کِیلتِیرِیش.
- الّا الله – اَلله گه اِیمان کِیلتِیرِیش، یَعنِی اوُزِینِی بَرچَه عِبادِی اِیشلَرِینِی، کوُندَه لِیک وَظِیفَه لَرِی، حَیاتِی، خانَدانِی، حُکوُمَتِی، قانوُنلَرنِی وَ اوُزِینِی هَمَّه نَرسَه سِینِی اَلله گه تاپشِیرِیشدِیر. اَلله گه اِعتِماد قِیلَسَن، اوُنگه اِیشانَسَن وَ حَیاتِینگدَگِی بَرچَه اِیشلَرنِی اَلله گه تاپشِیرَسَن، اِیشارَه قِیلِیب اوُتگنِیمِیزدِیک «قل إن صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب العالمین» حَتّی اوُزِینگنِی یَشَش رَوِیشِینگنِی هَم اوُنگه تاپشِیرَسَن، اوُلِیمِینگنِی رَوِیشِینِی هَم اوُ ذاتگه تاپشِیرَسَن، حُودِّی اَوَّلگِی آیَتدَه اِیشارَه قِیلگنِیمِیزدِیک مُسُلمان بُولِیب اوُلِیشنِی هَم اوُندَن سُورَیسَن.
اَلله تَعالی مَنَه بُو اِیککِی اَصلنِی یَعنِی ” لا اله” و “الّا الله” نِی آخِیرگِی اِیلچِیسِینِی کَنَلِی آرقَلِی قَبُول قِیلگن کِیشِیلَرگه “مُسُلمان” دِیگن اِسمنِی اِیختِیار قِیلگن؛ آخِیرگِی پَیغَمبَرنِی کَنَلِی آرقَلِی مَنَه بُو اِیککِی اَصلگه تَسلِیم بُولگن کِیشِی، اِسلام دِینِینِی دائِرَه سِیگه کِیرِیبدِی وَ بُو کِیشِینِی “مُسُلمان” دِییمِیز؛ مَنَه بُو کِیشِینِی قَلبِیدَه نِیمَه بوُلَیاتگنِی، راست یا یالغان اِیکَنِی اَلله گه عَیاندِیر، قِیامت کوُنِیگه قالَدِی، بُو دُنیادَه بِیز بُو کِیشِینِی “مُسُلمان” دِیب ناملَیمِیز، اَگرچِی بُو کِیشِی یَشِیرِین اِیچکِی کافِرلَردَن یا مُنافِقلَردَن بُولسَه هَم، هَر حالدَه بُو دُنیادَه بِیز اوُنِی مُسُلمان دِیب بِیلَمِیز.
شوُندَی اِیکَن،”کُلِّی وَ اِجمالِی” صُورَتدَه طاغُوتلَرنِی ، جاهِلِیَتنِی نَفِی قِیلگن وَ “کُلِّی وَ اِجمالِی” صوُرَتدَه اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه اِیمان کِیلتِیرگن کِیشِی مُسُلماندِیر. اِیندِی مَنَه بُو طاغُوتگه کُفر کِیلتِیرِیشدَه یُوزلَب طاغوُتلَرگه اِیشارَه قِیلسَه بُولَدِی،اوُلَرنِی اِنکار قِیلِیب آیاق- آستِی قِیلِیندِی، اَلله گه اِیمان کِیلتِیرِیش وَ اَلله نِی قانوُنلَرِیگه رِعایَه قِیلِیش مَسَلَه سِیدَه هَم یوُزلَب بَلکِی مِینگلَب اوُرِینلَرگه اِیشارَه قِیلسَه بُولَدِی. بِیر مُسُلمان عِلم کَنَلِی آرقَلِی عَقِیدَه سِینِی اوُرگنِیشگه قَرار قِیلگن پَیتِیدَه، دَرَجَه مَه- دَرَجَه صُورَتدَه طاغوُتگه کُفر کِیلتِیرِیش وَ اَلله گه عِبادَتنِی مَخصُوص قِیلِیش بارَسِیدَه یُوزلَب اوُرِینلَرگه دوُچ کِیلَدِی، بُو یوُلدَه کِیشِیلَر عَقِیدَه وِی آچِیق حَطالَرگه حَتّی گوُناهلَرگه دوُچار بوُلِیشلَرِی موُمکِین، اَمّا اوُنِی قَلبِیدَه گِی اِیمانِی وَ عُمُومِی اِقرار بوُلِیشِی وَ اَلله نِی قانوُنِی، بوُیرُوغِی اَساسِیدَه قِیلَیاتگن عَمَللَرِی اوُنِی اِسلام دائِرَه سِیگه کِیرگِیزَدِی، اَگر گوُناهنِی حَلال دِیب بِیلمَسَه وَ شُو بِیلَن بِیرگه قَبُول قِیلسَه بوُلَدِیگن شَرعِی عُذرگه هَم اِیگه بوُلسَه، مَنَه بُو عُذرلَر گوُناهنِینگ اوُنِینگ اِیمانِیگه ضَربَه اوُرِیشِیگه مانِعلِیک قِیلِیشَدِی، یَعنِی اِیککِی تاماننِینگ بِیرِیدَه گوُناه اِیککِینچِیسِیدَه اِیسَه اِیمان توُرَدِیگن بوُلسَه، اوُرتَدَه مانِعلِیک، توُسِیق بار بوُلِیب، بُو مانِعلِیک اوُنِی اِیمانِیگه ضَربَه اوُرِیلِیشِیگه یُول قوُیمَیدِی، بُو حوُدِّی بِیزلَرگه ساووُق وَ اِیسسِیق یِیتِیشِیدَن سَقلَیدِیگن اوُیگه یاکِی بِیزلَر کِییَه دِیگن لِباسگه اوُحشَیدِی، یاکِی اوُق اوُتکَزمَیدِیگن کِییِیملَرگه اوُحشَیدِی، بُوندَی گوُناهلَر مُسُلمانلَرنِی اِسلامدَن چِیقَرِیب تَشلَمَیدِی. مَنَه بُو اوُتگن دَرسلَر حَقِیدَه گِی مُختَصَر حُلاصَه بوُلِیب، بُو دَرسلَردَه دُوستلَرنِی طَلَبلَرِیگه بِینائاً اِمکان بارِیچَه فِقهِی اِصطِلاحلَرنِی اِیشلَتِیشدَن وَ فُقَهالَرنِی هِیلمَه – هِیل گاهِیدَه اِیسَه قوُل وَ آیاقنِی باغلَب قوُیُووچِی نَظَرلَرِینِی کِیلتِیرِیشدَن اِیختِیاط بوُلدِیک، چوُنکِی بُو نَظَرلَر بَعضِی بِیر دُوستلَرنِی چَلکَشلِیکلَرگه دوُچار بوُلِیشلَرِیگه بائِث بوُلِیشِی موُمکِین. بوُندَن سُونگ هَم بِیزلَر ساددَه صُورَتدَه وَ فِقهِی اِصطِلاحلَرنِی اِیشلَتمَسدَن، اوُلامالَرنِی نَظَرلَرِی،کوُز- قَرَشلَرِینِی بَیان قِیلمَسدَن، دُوستلَرنِی فَهملَش چِیگرَه ِسی بُویِیچَه بُو دَرسلَرنِی اِرایَه بِیرَمِیز اِنشاء الله.
(دوامی بار……)