مُقَدَّمات دَرسلَرِی/ آلتِینچِی دَرس: نِیمَه قِیلِیش کِیرَک؟ آنگلِی، مَقصَدلِی وَ حَرَکَتلَه نوُچِی وَحدَت.
شیخ ابو حمزه هورامی حفظه الله نی ااودیا تسمه سیدن یازیب آلینگن.
(12- قیسم)
حَه، مَنَه بُو قُدرَتنِی کوُچِیشِی اِیدِی، اَستَه – سِیکِینلِیک بِیلَن بوُ کوُچِیش جَرَیانِی کامِلدَن ناقِصگه، سوُنگرَه اِیسَه ناقِصدَن ناقِصراققَه اَیلَندِی، ناقِصراق دِیگن کوُرِینِیشنِی فَقَطگِینَه حَسَن اِبنِ عَلِی رَضِیَ الله عَنهُمادَن وَ مُعاوِیَه دَن قِیدِیرمَنگلَر،بَلکِی بوُلَرنِی آدَملَردَه وُجوُدگه کِیلگن کَمچِیلِیکلَردَن، عَیبلَردَن،اوُزگه رِیشلَردَن قِیدِیرِینگلَر، حوُددِی شوُ نَرسَه لَر مَنَه شوُندَی خَلِیفَه نِی اَیتِیب اوُتِیلگن اِیشلَرگه مَجبُور قِیلَه دِی وَ آخِیرِیدَه هَم شُو اوُزگه رِیشلَر، عَیبلَر آدَملَرنِی شاهلَر وَ ظالِملَرنِی حاکِمِیَتِی تامانگه تارتِیب کِیتَه دِی: وَکَذَلِکَ نُوَلِّی بَعْضَ الظَّالِمِینَ بَعْضاً بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ (انعام/129) شُونِینگدِیک، قِیلِیب یوُرگن گوُناهلَرِی سَبَبلِی ظالِم کِیمسَه لَرنِی بِیر- بِیرلَرِیگه دُوست قِیلِیب قوُیُورمِیز.
اَلله تَعالَی واحِد جَماعَت بِیلَن بِیرگه اِیکَه نِینِی وَ تَفَرُّق هَم مُشرِکلَرنِی صِیفَتلَرِیدَن اِیکَه نِینِی یَحشِی بِیلَه مِیز، نُبُوَّت دُورِیدَن سُونگ وَ رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمدَن کِییِین کامِل صُورَتدَه مُسُلمانلَرنِی جَماعَتِینِی حِمایَه قِیلَه دِیگن نَرسَه نُبُوَّت مَنهَجِیگه اَساسلَنگن خِلافَتدوُر، بُو نَرسَه بوُلمَه گن پَیتِیدَه اِضطِرارِی حالَتدَه اِسلامِی بَدَل حُکوُمَت اِینگ یَحشِی تَنلاو بوُلَه آلَه دِی، مَنَه بُو اِضطِرارِی بَدَل هَم مَوجُود بُولمَه گن تَقدِیردَه اِیسَه مُسُلمانلَر جُودَه هَم نازِیک شَرائِطگه توُشِیب قالِیشَه دِی وَ فَقَط وَ فَقَط اوُلَرنِینگ مُجاهِدلَر شوُراسِینِینگ مَجلِیسِینِی اوُزِیگِینَه ضَعِیفراق صُورَتدَه مَنَه بُو واحِد جَماعَتنِی سَقلَب توُرَه آلَه دِی. حاضِر اِیسَه سَیِّدِیمِیز حَسَن اَطرافِیدَگِیلَرنِی بِی وَفالِیگِی،تَفَرُّق،تَرتِیبسِیزلِیکلَر،قَحَطچِیلِیک،آچلِیک، اِیچکِی مُنافِقلَرنِی خَطَرِی، اِیچکِی وَ تَشقِی آشکار کافِرلَرنِی خَطَرِی، عُمُومِی قِیلِیب اَیتگندَه مُسُلمانلَرنِی پَرچَه لَه نِیب کِیتِیش خَطَرِی،تَفَرُّق شِیرکِی وَ اوُزِینِی حُکوُمَتِینِی سَقلَب قالِیش بِیلَن شوُندَی اِسلامِی بَدَل حُکوُمَتنِی اوُرتَه سِیگه توُرِیب قالَه دِی.
تَفَرُّق شِیرکِی وَ سَیِّدِیمِیز حَسَن رَضِیَ الله عَنهُ کوُرَه شَیاتگن باشقَه آفَتلَرنِینگ هَمَّه سِی مُسُلمانلَرنِی نابوُد بوُلِیشلَرِیگه بائِث بوُلَه دِی،بِیز بوُنِی مِثالِینِی 781 یِیل دَوامِیدَه اَندَلوُسدَگِی مُسُلمانلَرنِینگ اِسلامِی حُکوُمَتِینِی تَرِیخِیدَه کوُردِیک، اِیندِی بِیر اوُمَّتنِی یا جَماعَتنِی نابوُد بوُلِیشِی حَقِیدَه گپِیرمَسَه هَم بوُلَه دِی، اَمّا اِسلامِی بَدَل حُکوُمَت اِینگ کَمِیدَه اِسلامنِی مَوجوُدِیَتِینِی یاکِی بِیر ضَعِیف جَماعَتنِی سَقلَب توُرَه آلَه دِی، تَرِیخِی واقِیعَه لَر هَم اوُ کِیشِینِی حَق اِیکَنلِیکلَرِینِی ثابِت قِیلدِی. اَلبَتَّه اوُ یِیردَگِی شَرائِط هَم شوُندَی بِیر حالَتدَه بوُلگن اِیدِیکِی، اوُ کِیشِینِی قوُلِیدَن بوُندَن باشقَه اِیش کِیلمَسدِی وَ قوُیِیدَگِی آیَتگه کوُرَه: فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ (تغابن /16) وَ رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِینگ مَرحَمَت قِیلِیشلَرِیگه اَساساً مَا نَهَيْتُكُمْ عَنْهُ فَاجْتَنِبُوهُ وَمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ فَافْعَلُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ [1] اوُ کِیشِی نابوُد قِیلِینِیشِی اوُچُون قُدرَت وَ اَبزارگه اِیگه بوُلمَه گن تَفَرُّقدَن پَرهِیز قِیلَه دِی وَ حُکمرانلِیک اِیشِی بوُیِیچَه اِیسَه قوُلِیدَن کِیلگنِیچَه آلدِینگه حَرَکَت قِیلَه دِیلَر، یَعنِی اِیککِی ضَرَرنِی اوُرتَه سِیدَن ضَرَرِی یِینگِیلراغِینِی تَنلَیدِیلَر.
اوُ کِیشِی جَماعَتنِی هَمَّه سِینِی سَقلَب قالِیش اوُچُون اَسبابگه اِیگه اِیمَسلِیکلَرِینِی توُشوُنِیب یِیتگن پَیتلَرِیدَه، اوُزلَرِینِی اِجتِهادلَرِی بوُیِیچَه 70 فائِزِینِی سَقلَب قالِیشگه قَرار قِیلَه دِیلَر، اوُ کِیشِینِی تَشخِیصلَرِی بوُیِیچَه بوُ اِیش تَفُرَّق عَذابِی وَ باشقَه آفَتلَر سَبَبلِی اوُنِی هَمَّه سِینِی قوُلدَن بای بِیرِیشدَن کوُرَه یَحشِیراق اِیدِی، شُو سَبَبلِی هَم اوُ کِیشِی اَندَک مِقدارگه هَم کِفایَه لَه نَه دِیلَر: ما لا يُدرَكُ كُلُّه ، لا يُترَكُ جُلُّه .
اوُ کِیشِی قوُللَرِیدَه اوُشلَب قالگن اَندَک نَرسَه، قوُلدَن بای بِیرِیلگن نَرسَه نِی بَرابَرِیدَه اَندَک حِسابلَنگن؛ ( اَلبَتَّه بِیزلَرنِی عَصرِیمِیزدَگِی اَکثَر مُسُلمان دِیارلَرِیدَه مَنَه شوُ اَندَکنِی قوُلگه کِیرِیتِیش هَم بِیر آرزُو حالِیچَه قالماقدَه ) ؛ بوُنگه مِثال: جَنگلَرنِی تَمام بوُلِیشِی وَ مُسُلمانلَرنِی اوُرتَه سِیدَگِی قِیرغِینلَر، بُو عُثمان اِبنِ عَفان رَضِیَ الله عَنهُ نِی قَتلِیدَن سُونگ باشلَنگن اِیدِی، مُسُلمانلَرنِینگ بِیر بَیراق آستِیدَه مُتَّحِد بوُلِیشلَرِی، مُسُلمانلَر تامانِیدَن فَتحلَرنِی باشلَه نِیشِی وَ اِسلامِی دِیارلَرنِینگ کِینگه یِیشِی، خَوارِج وَ غوُلّاتلَرنِی حَرَکَتسِیز بوُلِیب تَنگلِیککَه توُشِیب قالِیشلَرِی وَ بوُندَن باشقَه قِیسقَه دَور اِیچِیدَه بِیزلَر گوُواه بُولگن نَرسَه لَر.
بُو یِیردَه اِشارَه قِیلِیب اوُتِیلِیشِی کِیرَک بوُلگن نَرسَه شوُکِی: آچِیق- آیدِین کوُرِینِیب توُرگه نِیدِیک نُبُوَّت مَنهَجِیگه اَساسِیدَگِی خِلافَتنِینگ شاهِیگرلِیککَه اوُزگه رِیشِی اوُچُون آدَملَرنِی تامانِیدَن شَرائِط مُهَیّا قِیلِیندِی وَ اِیچکِی پِینهان وَ تَشقِی آشکار کافِرلَر اوُلَردَن فایدَه لَه نِیشدِی، اوُنگه یَنَه قَیتَه دَن قَیتِیب بارِیش هَم فَقَط وَ فَقَط آدَملَرنِینگ اوُزِیدَگِی اوُزگه رِیشلَر بِیلَنگِینَه قوُلگه کِیرِیتِیلَه دِی، چوُنکی: إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ(رعد/11) اَنِیقکِی، تا بِیران قَوم اوُزلَرِینِی اوُزگرتِیرمَه گوُنلَرِیچَه اَلله اوُلَرنِینگ اَحوالِینِی اوُزگرتِیرمَس.
بِیزلَر هَم حاضِردَه رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلگنلَرِیدِیک، اِیککِیتَه نُبُوَّت مَنهَجِی اَساسِیدَگِی خِلافَتنِی آرَه سِیدَه مِیز؛ اوُلَردَن بِیرِینچِیسِی بوُلمِیش نُبَوَّت مَنهَجِی اَساسِیدَگِی وَ اوُ کِیشِینِینگ وَفاتِیدَن سوُنگ وُجُودگه کِیلگن خِلافَتنِی، قوُلدَن بای بِیرِیش اَسبابلَرِینِی مُهَیّا قِیلدِیک وَ 30 یِیلدَن سُونگ قوُلدَن بای بِیردِیک، اِیندِی مَنَه بُو زُورَوان، دِیکتَتار حُکوُمَتلَردَن سوُنگ کِیلَه دِیگن نُبُوَّت مَنهَجِی اَساسِیدَگِی خِلافَتنِی قوُلگه کِیرِیتِیش اوُچُون اِیسَه یَنَه شَرائِطنِی مُهَیّا قِیلِیشِیمِیز لازِم.
مَنَه بُو اِیککِی نُبُوَّت مَنهَجِی اَساسِیدَگِی خِلافَتنِی آرَه سِیدَه آدَملَر نَظارَتِینِی بِیر چِیتگه سوُرِیب قوُیِیش آرقَه لِی یا اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَر اَساسِیدَگِی واحِد اوُلِی الاَمر شوُراسِینِی نابُود قِیلِیش بِیلَن اِسلامِی تَفسِیرلَر وَ مَذهَبلَرنِی بِیرِیگه کوُرَه حُکم قِیلِینَه دِیگن حُکمرانلِیکلَر،نُبُوَّت مَنهَجِی اَساسِیدَگِی خِلافَتدَن کوُرَه پَستراق مَرتَبَه دَگِی نَرسَه دوُر، لِیکِن اوُ مُسُلمانلَرنِی دارُ الاِسلامِیدَن حِمایَت قِیلَه دِی، مُسُلمانلَر یَنَه قَیتَه دَن نُبُوَّت مَنهَجِیگه اَساسلَنگن خِلافَت قوُلگه کِیرِیتِیلگوُنگه قَدَر، ضَرُورَت حُکمِی بوُیِیچَه اوُندَن فایدَه لَه نِیشَه دِی، چوُنکِی فَقَط مَنَه شوُ اِسلامِی اِضطِرارِی بَدَل حُکوُمَتلَرنِی کَنَلِی آرقَه لِی جوُدَه کوُپ شَرعِی واجِباتلَرنِی بَجَرَه آلِیشَه دِی وَ مُشرِکلَرنِینگ یا سِکوُلارِیستلَرنِینگ هَمِیشَه آلِیب بارَه دِیگن جَنگلَرِینِی قَرشِیسِیدَه اوُزلَرِینِی حِمایَه قِیلِیشگه قادِر بوُلِیشَه دِی، مُسُلمانلَرنِی مُرتَد قِیلِیشلِیک مُشرِکلَرنِینگ ذاتِی صِیفَتلَرِیگه اَیلَنگن، «وَ لا يَزالُونَ يُقاتِلُونَکُمْ حَتَّي يَرُدُّوکُمْ عَنْ دينِکُمْ إِنِ اسْتَطاعُوا» (بقره/217) شُو بِیلَن بِیرگه آشکار وَ پِینهان اِیچکِی کافِرلَردَن وَ غوُلّاتلَردَن حِمایَه قِیلِیشَه دِی، اِسلامِی حُکوُمَتنِینگ مَنَه بوُ نازِل مَرتَبَه سِینِی وَ اِضطِرارِی بَدَل حُکوُمَتلَرنِی سَقلَب توُرِیش یَنَه قَیتَه دَن نُبُوَّت مَنهَجِی اَساسِیدَگِی خِلافَتگه یِیتِیب بارگوُنچَه لازِم دِیب بِیلِیشَه دِی، حَتَّی مُسُلمانلَرنِینگ مُرتَد بوُلِیشلَرِیگه توُسقِینلِیک قِیلِیش اوُچُون وَ اِسلام دِینِینِی توُرتتَه لِیک مَفهُومِینِی، مَغزِینِی سَقلَب قالِیش اوُچُون واجِب دِیب حِسابلَه شَه دِی، مَا لاَ يَتِمُّ الْوَاجِبُ إِلاَّ بِهِ؛ فَهُوَ وَاجِبٌ.
(دوامی بار…….)
[1] بخاری، مسلم و ترمذی