1-Савол: жиходни сахих каналлари қайсилар бўлади? Зарурат холатида бир неча хизбга эга бўлишни иложи йўқми?
Жавоб: бизлар учун меъёр исломдир ва бу номни,унвонни аллох бизлар учун танлаган ва росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам буни тасдиқлаганлар. Аллох таоло қуйидаги амрга буюргандан сўнг:
« وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ ۚ »
Ва аллох йўлида хақ жиход-ла жиход қилингиз!
هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ ۚ ؛
Унинг ўзи сизларни (шу муқаддас дин учун ) сайлади ва бу динда сизларга бирон хараж-танглик қилмади.
مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ ۚ
Оталарингиз Иброхимнинг динини (яъни исломни ушлангиз)!
هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَٰذَا،
(аллохнинг) ўзи сизларни илгари(ги муқаддас китобларида) хам, мана шу (қуръонда) хам мусулмонлар ( яъни ўзининг динига бўйсинувчилар) деб атади.
لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ ۚ ،
Токи (қиёмат кунида) пайғамбар сизларнинг устингизда гувох бўлиши учун, сизлар эса (барча динлардаги) одамлар устингизда гувох бўлишингиз учун ,
فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ ۖ فَنِعْمَ الْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ النَّصِيرُ (حج/78)
Бас,намозни тўкис адо этингиз, закотни (хақдорларга) ато этингиз ва аллохга боғланингиз! У сизларнинг хожангиздир. Бас,у зот нақадар яхши хожа ва нақадар яхши мададкордир!
Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам мархамат қиладиларки:
«أَنَا آمُرُكُمْ بِخَمْسٍ اللَّهُ أَمَرَنِي بِهِنَّ، السَّمْعُ وَالطَّاعَةُ وَالجِهَادُ وَالهِجْرَةُ وَالجَمَاعَةُ، فَإِنَّهُ مَنْ فَارَقَ الجَمَاعَةَ قِيدَ شِبْرٍ فَقَدْ خَلَعَ رِبْقَةَ الإِسْلَامِ مِنْ عُنُقِهِ إِلَّا أَنْ يَرْجِعَ، وَمَنْ ادَّعَى دَعْوَى الجَاهِلِيَّةِ فَإِنَّهُ مِنْ جُثَا جَهَنَّمَ»
Аллох менга буюрган беш нарсага сизларни буюраман: эшитиш ва итоат қилиш, жиход, хижрат қилиш ва жамоат билан бирга бўлиш, кимки жамоатдан бир қарич жудо бўлса, арқон яъни ислом (таъаххудини) ўзини бўйнидан чиқариб ташлабди, магар яна жамоатга қайтади, ўзини жохилият номлари,унвонлари билан чақирадиган ва унга эътиқод қиладиган кимсалар жаханнам ахлини жумласидан хисобланади. Шу пайтда бир киши айтдики: эй росулуллох! Агар намоз ўқиса,рўза тутса хам шундай бўладими?! Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қилдиларки:
«وَإِنْ صَلَّى وَصَامَ، فَادْعُوا بِدَعْوَى اللَّهِ الَّذِي سَمَّاكُمُ المُسْلِمِينَ المُؤْمِنِينَ، عِبَادَ اللَّهِ»[1]
Агарчи намоз ўқиса ва рўза тутса хам, шундай бўлгач эй аллохни бандалари! Бир-бирингизни аллох сизларни номлаган ном ва унвон билан мусулмонлар ё мўъминлар ,деб чақирингиз.
Бу суратда бизлар учун жаъфарий ё ханафий ё зайдий ё моликий,шофеъий мазхабида ва исломдаги хос кишиларни тафсирида бўлишлик эмас,балки мусулмон ва мўъмин бўлиш мухим аслдир. Жиход амридаги асл хам мусулмонларнинг вохид рахбарияти ва вохид жамоатидадир, унда “қўмондонлик вахдати” ва “дастур вахдати” хокимдир,
«تَلْزَمُ جَمَاعَةَ الْمُسْلِمِينَ وَإِمَامَهُمْ»،
Мўъминларнинг инқилобий,жиходий харакатидаги биринчи қадам ё мархала, кичик мужохид ташкилотларини ёки мужохидларни кичик шўроларини барчасини ягона ташкилот ва мужохидларнинг катта шўросида жамланишидир, мана бу улил амр шўроси вохид уммат ва вохид ижмоъ ва вохид рахбарияти билан “уч абзор”ни биринчи намояндаси бўлади ва мусулмонларнинг вохид жамоатини вужудга келтиради. Мана бу мархалада мужохидларнинг вохид шўросини ташлаб хар қандай фирқа ё хизбга фирқани,мазхабни,фикрни бахона қилган холда қўшилиб кетиш, дарвоқеъ асли “ваътасиму биллах”ни ташлаб қўйишлик ва тафарруқга бурилиш ва мусулмонларни жамоатидан жудо бўлиш ва ўзини бўйнидан ислом (таъаххуди) арқонини чиқариб ташлаш хисобланади,
«مَنْ فَارَقَ الجَمَاعَةَ قِيدَ شِبْرٍ فَقَدْ خَلَعَ رِبْقَةَ الإِسْلَامِ مِنْ عُنُقِهِ»
жиходни сахих йўлидан ошкора жаханнам томонга бурилиб кетиш хисобланади,
«مِنْ جُثَا جَهَنَّمَ»
Мужохидларнинг мана бу вохид шўроси исломий изтирорий бадал хукумат кўринишига ўтган пайтида, мана бу шакл билан ” уч абзорни” иккинчи абзори вужудга келади, мана бу шўро исломий изтирорий бадал хукуматда хал бўлиб кетади; исломий изтирорий бадал хукумат мавжуд бўлиб туриб ханафий,жаъфарий,шофеъий,наждийларга мунтасиб бўлган хар қандай исм,расмга эга мазхабий,фикрий,фирқаий гурухларга ё хизбларга қўшилиб кетиш хам,жиходдан ошкора бурилиб кетиш ва мусулмонларни ўртасида тафарруқни вужудга келтириш хисобланади; энди мана бу исломий изтирорий бадал хукумат ўзини охирга комил кўринишига хилафату ала минхажин нубуввахга айланган пайтида,барча мусулмонларнинг ва мўъминларнинг хадафи бўлмиш учинчи абзор вужудга келган бўлади.
Мана бу суратда биз мусулмонлар оддий холатда жиходимизни олдинга суриш ва хадафимиз бўлмиш уч абзорга етиш йўлида мухим воситаларга эхтиёжимиз бор, бу хам бўлса танхо замонат қилувчи абзор қуйидаги нарсадир:
«تَلْزَمُ جَمَاعَةَ الْمُسْلِمِينَ وَإِمَامَهُمْ»
خِلاَفَةٌ عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ-1
Аввалги ва энг мухим абзор бўлиб, бизлар уни Хасан ибни Али розиаллоху анхудан сўнг то бугунги кунгача бу неъматдан махруммиз.
2-Исломий изтирорий бадал хукумат хилафату ала минхажин нубуввахни йўқлиги пайтида зарурат,ночорлик, изтирор хукми юзасидан хилафату ала минхажин нубуввахни ўринбосари,бадали сифатида ўзини вазифасини бажарган.
3-Мужохидларнинг вохид шўроси эса хилафату ала минхажин нубуввах ва исломий изтирорий бадал хукуматни йўқлиги пайтида ўзини вазифасини бажаради.
Мана бу “уч абзор” ўзидаги вохид шўро ва вохид рахбарият билан мўъминларнинг вохид назарини ироя беради, буни натижасида вохид жамоатнинг вохид фикрини вужудга келтириб мусулмонларни тафарруқни шарридан узоқлаштиради, аллох таоло мўъминларнинг мана бу йўли хақида мархамат қиладики:
وَمَن یُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدَى وَیَتَّبِعْ غَیْرَ سَبِیلِ الْمُؤْمِنِینَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِیراً (نساء/115)
Ким хақ йўлни аниқ билганидан кейин пайғамбарга хилоф иш қилса ва мўъминларни йўлларидан бошқа йўлга эргашиб кетса, биз уни кетганича қўйиб берамиз. Сўнгра жаханнамга дохил қиламиз. Нақадар ёмон жой-у!
[1] أخرجه أبو داود (4758)، وأحمد (21561)، وابن أبي عاصم في (السنة) 892/ سنن الترمذي2863 / صحيح الترمذي2863