سَوال: اَفغانِستاننِی جُغرافِی وَضِیعَیَتِینِی وَ آلدِی- ساتدِینِی یوُقلِیگِی سَبَبلِی، حُکوُمَت یا اِمارَت یا اِسلامِی دَولَت شِعارلَرِی بِیلَن بِیرگه، آدَملَرنِی بِیرِینچِی دَرَجَه لِی اِیختِیاجلَرِینِی بَرطَرَف قِیلِیش یوُللَرِینِی یوُقلِیگِی، آدَملَرنِینگ اِسلامِی حُکوُمَتگه نِسبَتاً یامان فِکرگه بارِیشِیگه سَبَب بوُلمَیدِیمِی؟
جَواب: رَسُول الله صلی الله علیه وسلم مَرحَمَت قِیلَدِیلَر:
كُلُّكُمْ راعٍ، وكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عن رَعِيَّتِهِ، الإمامُ راعٍ ومَسْئُولٌ عن رَعِيَّتِهِ؛[1]
سِیزلَرنِی هَمَّه نگِیز چوُپانسِیز وَ سِیزلَرنِی هَمَّه نگِیز اوُزِینِی قوُل آستِیدَگِیلَر حَقِیدَه مَسئُولدِیر؛ اِمام وَ دارُ الاِسلامنِی رَهبَرِینِی اِیختِیارِیدَه هِیلمَه – هِیل حَربِی تَخَصُّصلَردَگِی وَ حَربِی بوُلمَگن اوُلِی الاَمر شُوراسِی بوُلِیب توُرِیب، اوُزِینِی قوُل آستِیدَگِی رَعِیَتنِی شَرعاً توُغرِی یوُلگن هِدایَت قِیلِیشِی کِیرَک، اوُنِی آلِیب بارگن اِیشلَرِینِی اَلله نِی شَرِیعَتِینِی کوُز- قَرَشِی بِیلَن قَرَگندَه حَلقنِی فایدَه سِیگه بُولِیشِی وَ دُشمَنلَرنِی ضَرَرلَرِیدَن اوُلَرنِی سَقلَشِی لازِم.
اِیماننِی، قِیامَت شوُناسِینِی، اَلله نِی نُصرَتِینِی تَعلِیم آلگندَن سُونگ مُؤمِنلَرنِی قُوَّتلِی بوُلِیشلَرِی اوُچُون اِینگ کَتتَه اَبزار وَ اوُلَرنِینگ صَحِیح تَرَقِّیات یوُلِیدَه قُدرَتمَندانَه حَرَکَتلَرِیگه وَ مُشکِلاتلَرنِی اوُرتَدَن کوُتَرِیلِیشِیگه سَبَب بوُلَدِیگن نَرسَه ، مُؤمِنلَرنِی اوُرتَسِیدَگِی “اِسلامِی وَحدَت” وَ “مُؤمِنلَرنِی یُولِیدَه” حَرَکَت قِیلِینِیشِیدِیر. اَلله تَعالی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: هُوَ الَّذِیَ أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِینَ* اوُ سِیزنِی اوُز یاردَمِی وَ مُؤمِنلَر بِیلَن قُوَّتلَنتِیرگن
وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِی الأَرْضِ جَمِیعاً مَّا أَلَّفَتْ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَکِنَّ اللّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (انفال/62-63) وَ اوُلَرنِینگ (مُؤمِنلَرنِینگ) دِیللَرِینِی بِیرلَشتِیرگن ذاتدِیر. اَگر ( سِیز) یِیردَگِی بار نَرسَه نِی صَرفلَسَنگِیز هَم اوُلَرنِینگ دِیللَرِینِی بِیرلَشتِیرَه آلمَگن بوُلوُر اِیدِینگِیز. لِیکِن اَلله اوُلَرنِی بِیرلَشتِیرَدِی. اَلبَتَّه، اوُ قُدرَتلِی، حِکمَتلِیدِیر.
اِسلامِی وَحدَت یوُلِیدَه حَرَکَت قِیلِیش رَهبَرِیَت اوُچُون اَوَّلگِی اَصل وَ ستراتِیگِییَه حِسالَنَدِی، “اَلله نِی دِینِی” وَ “اَلله نِی بَندَه لَرِیگه” نِسبَتاً اوُنِی شَرعِی دَرک قِیلِیشِی وَ دِیلسُوزلِیگی، رَهبَرِیَتنِی اِیختِیارِیدَگِی اِیککِی اَمانَتنِی کوُرسَتَدِی.
بوُگوُنگِی کوُندَه، اِقتِصادِی دَستوُرلَرگه بُو دَستوُرلَرنِی باشقَرُووِیگه، اِسلامِی اِمارَت تامانِیدَن اِدارِی فَسادلَرگه قَرشِی مُبارَزَه قِیلِیشگه نَظَر تَشلَگن پَیتِیمِیزدَه، اِسلامِی اِمارَت “مَوجُود وَضِیعیَتدَه” دَرَجَه مَه – دَرَجَه وَ اوُزِیدَگِی قابِلِیَتلَرگه قَرَب، اَفغانِستان حَلقِینِی “ماددِی وَمَعنَوِی کوُندَه لِیک اِیختِیاجلَرِیگه” جَواب بِیریَپگنِینِی کوُرَمِیز. اَلله تَعالی هَر بِیر کِیشِی اوُزِینِی قُدرَتِیگه مُناسِب تَکلِیفِنِی واجِب قِیلَدِی:
لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ (بقره/286) اَمّا اِسلامِی وَحدَت زَمِینَه سِیدَه یا حَددِی اَقَل اِسلامِی اِتِّحادنِی اِیجاد قِیلِیش زَمِینَه سِیدَه وَ اِیران دارُ الاِسلامِی بِیلَن واحِد جِبهَه نِی تَشکِیل قِیلِیش بُویِیچَه کِیچَکِینَه قَدَملَرنِی تَشلَگنگه اوُحشَیدِی، چوُنکِی بُو مُؤمِنلَرنِی اِسلامِی اوُیغانِیش حَرَکَتِیگه وَ دارُ الاِسلامنِی آلدِینگه تامان قِیلَیاتگن حَرَکَتلَرِیگه وَ اَصلِی سِکوُلار وَ صِیهیُونِست دُشمَنلَرگه قَرشِی بوُتوُن عالَم جِهاد جِبهَه سِیگه ضَرَر یِیتکَزِیشِی مُومکِین.
بُو یِیردَگِی مُؤمِنلَر شوُ نَرسَه گه دِققَت قِیلِیشلَرِی لازِم، دارُ الاِسلامنِی مَسئُوللَرِی اِقتِصادِی مُشکِلاتلَرنِی اوُرتَدَن یُوقاتِیش وَ آدَملَرنِی بِیرِینچِی دَرَچَه لِی اِیختِیاجلَرِینِی تَأمِینلَش بُویِیچَه قوُللَرِیدَن کِیلگنچَه حَرَکَت قِیلِیشیَپتِیمِی یاکِی اوُزلَرِینِی شَرعِی واظِیفَه لَرِینِی عَدا قِیلِیشدَه بِی پَروالِیک قِیلِیب قوُیِیشیَپتِیمِی؟ اَگر بُوتوُن جَهان سِکوُلار کافِرلَرِی وَ مِنطَقَه طاغُوتلَرِی تامانِیدَن اوُلَرگه قِیلِینگن چِیکلاولَرنِی هَم حِسابگه آلَدِیگن بُولسَک، اوُلَر شُو وَضِیعیَتدَه جَمِیعیَتنِی توُغرِی یوُلگه هِدایَت قِیلِیب کِیتِیشَیاتگن بوُلِیشسَه، اَلبَتَّه صَبر- طاقَت وَ اَلله گه تَوَکَّل قِیلِیشِی آرقَلِی اوُلَرنِی یانِیدَه توُرِیش لازِم.
هَر قَندَی آدَم قابوُلنِی آلدِینگِی اوُتِیرغِیزِیب قوُیِیلگن کِیمسَه لَر تامانِیدَن اِدارَه قِیلِینِیشِیگه نِسبَتاً، بُوگوُنگِی کوُندَگِی اَفغانِستان مُسُلمانلَرِینِینگ مُناسِب خَوفسِیزلِیک وَضِیعیَتِیدَگِی فَرقنِی کوُرَه آلَدِی، اِسلامِی اِمارَت بِیر نِیچَه اوُن یِیللِیک عُمُومِی اِقتِصادِی فَقِیرلِیکنِی مِعراث خوُرِی اِیکَنِینِی، مَخصُوصاً اَمِیرِکَه وَ نَتانِینگ 20 یِیللِیک فَساد بِیلَن جَمِیعیَتنِی اِدارَه قِیلگنلِیکلَرِینِی، مَنَه بُو ساتقِینلَرنِینگ یَسَمَه فَقِیرلِیکنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگنِینِی هَمَّه یَحشِی بِیلَدِی. اِسلامِی اِمارَت مَنَه بُو اوُتِیش دَورِیدَه یامان مَعِیشِی وَضِیعیَتنِی اوُزگرتِیرِیش اوُچُون زَمانگه وَ باشقَه مُؤمِنلَرنِی مَخصُوصاً اِیران دارُ الاِسلامِینِی حِمایَه سِیگه اِیختِیاجِی بار، یَپانِییَه وَ جُنُوبِی کَرِییَه وَ حِتای وَ گِیرمَنِییَه گه اوُحشَش سِکوُلار دارُ الاکُفرلَر هَم حُوددِی شُوندَی اوُتِیش دَورِیدَه وَ اوُزلَرِینِی اِقتِصادِی تَرَقِّیات یوُلِیدَه باشقَه قُدرَتمَند دارُ الکُفرلَرنِی حِمایَه سِیگه اِیگه بوُلگن.
(دوامی بار…..)
[1] بخاری2409-893/ مسلم 1829