دارُ الکُفرلَرنِی نَوعلَرِی وَ دارُ الاِسلامنِی دارُ الکُفرگه اَیلَنِیشِی.

(مطلبنی کامل متنی)

بِسمِ الله وَالحَمدُلِله، اَمّا بَعدَ: اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمُةُ الله وَ بَرکاتُه / 10 بُولِیم: ( دارُ الکُفرلَرنِی نَوعلَرِی وَ دارُ الاِسلامنِی دارُ الکُفرگه اَیلَنِیشِی (1))

رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِینگ مَدِینَه دَگِی یَهُودِی کافِرلَرِی، مُشرِکلَرِی بِیلَن توُزگن وَ دَستوُرِی مَدِینَه یا صَحِیفَةُ النَّبِی یا پَیمانِی مَدِینَه ناملَرِی بِیلَن مَشهُور بُولگن پَیمانلَرِی وَ اَحساءنِی مَجُوسلَرِی، نِجراننِی نَصرانِیلَرِی بِیلَن توُزگن پَیمانلَرِی وَ قُرَیش کافِرلَرِی، یَهُودِی کافِرلَر باشقَه لَرگه قَرشِی قِیلگن جَنگلَرِی شوُنِی کوُرسَتَدِیکِی، دارُ الکُفرلَر اِیککِی هِیل بُولَدِی یا دارُ الاِسلامگه قَرشِی جَنگ، قِیرغِین قِیلَدِیگن دارُ الکُفرلَر یاکِی دارُ الاِسلام بِیلَن عَهد، پَیمان وَ تِینچلِیککَه اَساسلَنگن دارُ الکُفرلَردِیر.

اِبنِ عَبّاس رَضِیَ اَلله عَنهُما سِکوُلارِیستلَر ( یاکِی عَرَب تِیلِی بِیلَن اَیتگندَه مُشرِکلَر) حَقِیدَه رِوایَت قِیلَدِیکِی: كانَ المُشْرِكُونَ علَى مَنْزِلَتَيْنِ مِنَ النبيِّ صَلَّى اللهُ عليه وسلَّمَ والمُؤْمِنِينَ: “مُشرِکلَر رَسُول الله صلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم وَ مُؤمِنلَرنِی قَرشِیسِیدَه اِیککِی هِیل اوُرِینگه اِیگه بوُلِیشگن: كَانُوا مُشْرِكِي أهْلِ حَرْبٍ، يُقَاتِلُهُمْ ويُقَاتِلُونَهُ، مُشرِکلَرنِی بِیر دَستَه سِی اَهلِی جَنگ بوُلِیشگن بُولِیب پَیغَمبَرلَر اوُلَر بِیلَن جَنگ قِیلگن وَ اوُلَر هَم پَیغَمبَر بِیلَن جَنگ قِیلِیشگن ومُشْرِكِي أهْلِ عَهْدٍ، لا يُقَاتِلُهُمْ ولَا يُقَاتِلُونَهُ ^[1] یَنَه بِیر دَستَه مُشرِکلَر عَهد اَهلِی بوُلِیشگن اِیدِی، پَیغَمبَر اوُلَر بِیلَن جَنگ قِیلمَدِی وَ اوُلَر هَم پَیغَمبَر بِیلَن جَنگ قِیلِیشمَگن.”

اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله هَم دارُ الاِسلامنِی ذِکر قِیلگندَن سُونگ، کافِرلَرنِی دِیارِینِی یا دارُ الکُفرنِی “دارُ الحَربگه” وَ “دارُ العَهد وَ صُلحگه” تَقسِیم قِیلگن. اِبنِ قایِّیم حَنبَلِی رَحِمَهُ الله هَم دارُالکُفرنِی اِیککِی دَستَه گه تَقسِیم قِیلَدِی وَ اَیتَدِیکِی: ^[2] «الْکفَّارُ إِمَّا أَهْلُ حَرْبٍ وَ إِمَّا أَهْلُ عَهْدٍ»^[3]. کافِرلَر یا اَهلِی جَنگ یاکِی اَهلِی عَهد بُولِیشَدِی.

دِیمَک “دارُ الکُفر” اِیککِی قِیسمگه تَقسِیم بُولَدِی:

دارُ الحَرب (جَنگ دِیارلَرِی): دارُ الاِسلام بِیلَن عَهد وَ آمانلِیککَه اِیگه بوُلمَگن دارُالکُفر. اَلبَتَّه بُو دِیار دارُ الاِسلام بِیلَن جَنگ قِیلَیاتگن بوُلِیشِی شَرط اِیمَس، دارُ الاِسلام بِیلَن عَهد وَ آمانلِیککَه، زِمَّه گه اِیگه بوُلمَسلِیگِینِی اوُزِی اوُنِی دارُ الحَرب بوُلِیشِیگه کِفایَه قِیلَدِی، مُسُلمانلَرنِی قَچان هاحلَسَه لَر اوُلَرگه قَرشِی جَنگ قِیلَه آلِیشَدِی. ^[4]

دارُ العَهد (اَهلِی عَهد وَ پَیمان دِیارِی) : دارُ الاِسلام بِیلَن جَنگ قِیلمَسلِیک بارَسِیدَه پَیمانگه اِیگه بُولگن دارُ الکُفردِیر. مَنَه بُو پَیمان اوُزاق مُدَّتلِی بوُلِیشِی هَم موُمکِین یاکِی مُشرِک ،سِکوُلار “بَنِی ضَمرَه” بِیلَن توُزِیلگن پَیمانگه اوُحشَش دائِمِی بوُلِیشِی هَم مُومکِین : ^[5] مَا بَلّ بَحْرٌ صُوفَهً^{^[6]} “دِینگِیزدَه صَدَف بوُلگنِیگه قَدَر”، رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلّم مَنَه بُو دَستوُردَگِی کافِرلَر حَقِیدَه مَرحَمَت قِیلَدِیلَرکِی: مَنْ قَتَلَ مُعَاهَدًا لَمْ یرِحْ رَائِحَةَ الجَنَّةِ، وَإِنَّ رِیحَهَا تُوجَدُ مِنْ مَسِیرَةِ أَرْبَعِینَ عَامًا ^[7] مُعاهِد شَخصنِی ( مُسُلمانلَر بِیلَن عَهد وَ پَیمان توُزگن کافِرنِی) اوُلدِیرگن کِیشِیگه جَنَّتنِی حِیدِی هَم یِیتِیب کِیلمَیدِی. اَگرچِی جَنَّتنِی حِیدِینِی 40 یِیللِیک مَسافَه دَن حِیدلَشنِی عِلاجِی باردِیر.”

اَلبَتَّه اوُلامالَرنِی باشقَه بِیر دَستَه سِی کُفر حاکِمِیَتِینِی یَنگِی یا قَدِیمگِی بوُلِیش اِعتِبارِی بِیلَن دارُ الکُفرلَرنِی اِیککِیتَه دَستَه گه تَقسِیم قِیلِیشگن:

اَصلِی دارُ الکُفرلَر: هِیچ قَچان دارُ الاِسلام بُولمَگن دِیارلَر.
طارِئ دارُ الکُفرلَر: بِیر زَماندَه دارُ الاِسلام بُولگن، سوُنگرَه کافِرلَر اِیگللَب آلگنلِیگِی سَبَبلِی، آشکار “آلتِیتَه لِیک کافِرلَر” دَن بِیرِینِی اَحکاملَرِی [یَعنِی: 1- الَّذِينَ هَادُوا 2- وَالصَّابِئِينَ 3- وَالنَّصَارَىٰ 4- وَالْمَجُوسَ 5- وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (مُشرِکِین یا بُوگوُنگِی تِیل بِیلَن اَیتگندَه سِکوُلارِیستلَر) وَ 6- مُرتَدِّین] جارِی بُولگن وَ یَنَه قَیتَه دَن دارُ الکُفرگه اَیلَنگن.

دارُ الاِسلام طارِئ دارُ الکُفرگه یاکِی شِیعَه لَرنِی سوُزِی بُویِیچَه دارُ الحَرب بُولگن دارُ الکُفرگه هَم اَیلَنِیشِی مُومکِینمِی؟

بَحثنِی باشلَشدَن وَ اِسلامِی فُقَهالَرنِی توُرلِی- هِیل رَعیلَرِینِی کوُرِیب چِیقِیشدَن آلدِین بِیر نِیچَه نوُقطَه گه اِیشارَه قِیلماقچِیمَن:

بِیر مُسُلماننِی کافِرگه اوُزگَرِیشِی بارَسِیدَگِی حُکم، یَعنِی بِیر مُسُلماننِی تَکفِیر قِیلِیشلِیک؛ مَنَه بُو مُسُلماننِی تَکفِیر قِیلِیش بُویِیچَه شَرعِی قائِدَه لَرنِی کامِل صُورَتدَه رِعایَه قِیلِینِیشِی کِیرَک، مُسُلمان شَخص اَصلِی “توُرت فِیلتِیردَن” ( 1- جِنایَتنِی اِثبات قِیلِیش، 2- جِنایَتنِی اَلله وَ رَسُولِی تامانِیدَن تَصدِیقلَنِیشِی، 3- تَکفِیرنِی شَرطلَرِی، 4- تَکفِیرنِی مانِعلِیکلَرِی) اوُتکَزِیلِیشِی لازِم؛ وَ شوُنِینگدِیک بُو شَخص “اِیشانچ” بِیلَن فاسِد دِیب تَشخِیص بِیرِیلِیشِی کِیرَک، شُبهَه گه چَنگ سالِیش آرقَلِی اوُنِی اِرتِداد حُکمِیدَن آقلَیدِیگن شُبهَه هَم بُولمَسلِیگِی لازِم، وَ شَخص 1- آگاه حالِیدَه،2- قَصددَن، 3- اوُزِینِی اِیختِیارِی، هاحشِی بِیلَن مُکَفَّرَه گه دوُچار بوُلگن بوُلِیشِی کِیرَک، مَنَه شوُ پَیتدَه بِیر شَخصنِی اِسلامدَن کُفرگه اوُزگرگنِی حَقِیدَه حُکم چِیقَرِیلَدِی؛ شوُ تَرتِیبدَه بِیر دِیارنِی،دارنِی اِسلامدَن کُفرگه تامان اوُزگرِیشِی بارَسِیدَه هَم اَصلِی “بِیر فِیلتِیرنِی” رِعایَه قِیلِینِیشِی کِیرَک، قُرآن وَ صَحِیح سُنَّتدَه وَ صَحابَه لَرنِی بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی رَعیلَرِیدَه، دارُ الاِسلامنِی دارُ الکُفردَن اَجرَتِیب تَشخِیص بِیرِیلَدِیگن مِعیار،اوُلچاو “قانوُن وَ حُکم” بُولگن.

مَنَه بُو حالَتدَه اِنسان وَ دِیارلَر اوُزگرِیشِی مُومکِین، اوُلَر کُفردَن اِسلام تامانگه هَم اوُزگرَه آلَدِی وَ هَم اِسلامدَن کُفر تامانگه هَم اوُزگرَدِی، شوُنِینگدِیک اوُلامالَر اَیتِیشَدِیکِی: مَنَه شوُ صُورَتدَه اِنسان وَ دِیار اوُزگرِیب توُرَدِیگن نَرسَه، اوُلَر کُفردَن اِسلامگه قَرَب هَم وَ اِسلامدَن کُفرگه تامان هَم اوُزگرَه آلَدِی، شوُنِینگدِیک اوُلامالَر اَیتِیشَدِیکِی: اَگر بِیر یِیرنِی “کُفر دِیارِی” یا ” اِسلام وَ اِیمان دِیارِی” یا ” دارُ سِلم” یا “دارُ طاعَه” یا “دارُ مَعصِیَه” یا “دارُ مُؤمِنِین” یا “دارُ فاسِیقِین” دِییِیلگن بُولسَه، بُو عارِضَه صِیفَتلَرِی (دائِم وَ هَمِیشَه سَقلَنِیب قالمَیدِیگن صِیفَتلَر) حِسابلَنَدِی وَ اوُ لازِیمَه صِیفَتلَردَندِیر! مَنَه بُوحالَتدَه، شُبهَه سِیز بُو صِیفَت ( بِیر دِیار اوُچُون) باشقَه بِیر صِیفَتگه کوُچِیب اوُتَدِی ( اوُزگرَدِی)، حُوددِی شوُنگه اوُحشَش بِیر کِیشِی کُفردَن اِیمانگه، عِلمگه سَرِی اوُزگرَدِی وَ شوُنِینگدِیک بوُنِی عَکسِی هَم بوُلَدِی. [8]

اَمّا مُسُلمان کِیشِی حَقِیدَه هَم وَ “دار”، دِیار حَقِیدَه هَم شُونِی بِیلِیشِیمِیز لازِمکِی، اوُلَر “اِیشانچ” بِیلَن آلدِین مُسُلمان بوُلِیشگن وَ شَک، گوُمان، اِیحتِمال بِیلَن اِیککاوِینِی چِیقَرِیب بوُلمَیدِی، چوُنکِی: أنّ الثّابتَ بِيَقينٍ لا يزولُ بالشّكِّ والاحتمالِ .

یَنَه باشقَه بِیر اوُرِین شوُکِی: دِیار اِیمَس بَلکِی اوُندَگِی ساکِن بوُلگنلَر حِمایَه لَنگن. مَعصُوم مُسُلمانلَرنِی قانِی، مالِی، آبرُوسِی، ناموُسِی مَعصُوم وَ حَرامدِیر، اوُلَر قَیِیردَه بُولِیشِیدَن قَطعِی نَظَر دارُ الاِسلامدَه بُولَدِیمِی یا دارُ الکُفردَه بُولَدِیمِی، فَرقِی یوُق.

اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله اوُمُّوندَه اَیتَدِیکِی: “فأمّا المسلمُ فحرامُ الدّمِ حيثُ كان ” “مُسُلمان قَیِیردَه بوُلِیشِیدَن قَطعِی نَظَر قانِی حَرَامدِیر”، اَیتَدِیکِی: “وَ إِنَّمَا یحْرُمُ الدَّمُ بِالْإِیمَانِ کانَ الْمُؤْمِنُ فِي دَارِ حَرْبٍ أَوْ دَارِ إسْلَامٍ “.[9] “اَلبَتَّه قان اِیمان کِیلتِیرّیش بِیلَن حَرام بُولَدِی، مَنَه بُو مُؤمِن دارُ الاِسلامدَه بوُلمَیدِیمِی یا دارُ الکُفردَمِی فَرقِی یُوق.”

مَنَه بُو اِسلامِی نَظَر دارُ الکُفرلَردَه ساکِن بُولِیب آلگن وَ اَلجَزائِردَگِی عَیاللَرنِی، حَتّی گوُدَکلَرنِی، بالَه لَرنِی قانِینِی، اوُلَرنِی آتَه لَرِی، اِیرلَرِی قِیلگن جِنایَت سَبَبلِی حَلال قِیلِیب آلِیشگن تَحمِیناً یَرِیم دِیوانَه، مُواظَنَتسِیز، نامُتَعادِل بِیکارچِی مُفتِیلَرنِی نَظَرِینِی بَرابَرِیدَه بوُتوُنلَی قَرَمَه – قَرشِیدِیر. [10]

باشقَه بِیر اوُرِین شوُکِی: اِسلام جَهانِیدَگِی فُقَهالَر جوُمهُورِی شوُنگه اِتِّفاق قِیلِیشگنکِی، اَلله شَرِیعَت قِیلِیب بِیرگن نَرسَه لَر بُویِیچَه دارُ الاِسلام بِیلَن دارُ الکُفرنِی اوُرتَسِیدَه فَرق یُوق، اَلله تَعالَی بَندَه لَرِیگه حَرام قِیلگن یا واجِب قِیلگن نَرسَه لَر دارنِی، دِیارنِی اوُزگرِیشِی بِیلَن حُکم اوُزگرِیب قالمَیدِی وَ مُسُلمان دارُ الکُفردَه بُولَدِیمِی یا دارُ الاِسلامدَه بُولَدِیمِی حَرام وَ حَلال “دار”، دِیارنِی اوُزگرِیشِی بِیلَن اوُزگرمَیدِی. دارُ الاِسلامدَه حَرام یا حَلال بوُلگن نَرسَه ، دارُ الکُفردَه هَم حَلال وَ حَرام بُویِیچَه قالَدِی.

اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله اوُمّ دَه اَیتَدِیکِی: “مِمَّا یعْقِلُهُ الْمُسْلِمُونَ وَ یجْتَمِعُونَ عَلَیهِ أَنَّ الْحَلَالَ فِي دَارِ الْإِسْلَامِ حَلَالٌ فِي بِلَادِ الْکفْرِ وَ الْحَرَامَ فِي بِلَادِ الْإِسْلَامِ حَرَامٌ فِي بِلَادِ الْکفْرِ “.[11] مُسُلمانلَر عَقل بِیلَن قوُلگه کِیریتگن وَ اوُنگه اِجماع قِیلگن نَرسَه شوُکِی: دارُ الاِسلامدَه حَلال بُولگن نَرسَه دارُ الکُفردَه هَم حَلال بوُلَدِی وَ دارُ الاِسلامدَه حَرام بُولگن نَرسَه کُفر دِیارِیدَه هَم حَرام بوُلَدِی.

یِیرنِی دارُ الاِسلام وَ دارُ الکُفرگه تَقسِیم بُولِیشِی بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَر اِتِّفاق قِیلگن نَرسَه دِیر وَ هِیچ کِیم اوُندَه اِیختِلاف قِیلمَیدِی، اَمّا اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله اَیتَدِیکِی یِیر یَگانَه دار حِسابلَنَدِی، اِیلگرِی هَم اَیتِیلگنِیدِیک، اوُ کِیشِینِی مَنضُورِی شوُکِی، مُسُلمان شَخص یِیر یوُزِینِی قَیِیرِیدَه بُولِیشِیدَن قَطعِی نَظَر اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی اَحکاملَرنِی لازِم توُتِیشِی، مَحکَم اوُشلَشِی کِیرَک، دارُ الاِسلامدَه بوُلمَیدِی یا دارُ الکُفردَه بُولَدِیمِی فَرقِی یُوق، شوُ اَساسگه کوُرَه مُسُلمان اوُچُون حوُدوُدلَر یِیرنِی هَمَّه قِیسمِیدَه واجِب بُولَدِی،اَمّا حَنَفِیَه مَذهَبِیدَگِیلَرنِی بِیر دَستَه سِینِی اِعتِقاد قِیلِیشِیچَه، مُسُلمانلَرنِی اوُستِیدَه حَدلَرنِی اِجرا قِیلِیشلِیک دارُ الحَربدَه واجِب بُولمَیدِی.

باشقَه بِیر اوُرِین شُوکِی، اوُنگه بِیر نِیچَه مَرتَه اِیشارَه قِیلِینِیشِی کِیرَک: “دار” وَ دِیارگه بِیرِیلگن حُکمنِی اوُندَه ساکِن بُولگن آدَملَرگه عَلاقَه سِی یُوق.

یَعنِی بِیر مَکاندَه دارُ الاِسلام بُولِیشِی مُومکِین، اَمّا حَیبَرگه اوُحشَب یاکِی هِندگه اوُحشَب اوُندَگِی اَکثَر ساکِن بُولگن اَهالِی کافِر بُولِیشِی مُومکِین، یاکِی فَتحدَن آلدِینگِی مَکَّه وَ حَبَشَه گه اوُشَش دارُ الکُفر بوُلِیشِی وَ اوُندَگِی ساکِن آدَملَرنِی آرَسِیدَه مُسُلمانلَر هَم یَشَشلَرِی مُومکِین. ساددَه راق تِیل بِیلَن اَیتگندَه مَثَلاً: بِیر کوُپ قَوَتلِی بِینانِی مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِی دِیسَنگ، اوُندَگِی ساکِن بُولگن آدَملَرنِی هَمَّه سِی مُسُلمان بوُلِیشِی شَرط اِیمَس، یاکِی مَنَه بُو بِینا کافِرلَرگه تِیگِیشلِی دِییِیلگن پَیتدَه اوُندَگِی یَشاوچِی آدَملَرنِی هَمَّه سِی هَم کافِر بوُلِیشلَرِی شَرط اِیمَس، بِینانِی اِیگه سِی مُسُلماندَن کافِرگه یا کافِردَن مُسُلمانگه اوُزگَرَدِیگن بُولسَه، اوُندَگِی یَشیاتگن آدَملَر هَم اِسلامدَن کُفرگه یا کُفردَن اِسلامگه تامان اوُزگرِیب قالِیشمَیدِی. مَنَه بُو بِینانِی اِیگه سِی مُسُلماندَن کافِرگه یاکِی کافِردَن مُسُلمانگه اوُزگرِیب قالِیشِینِی، اوُندَگِی یَشاوچِی آدَملَرگه هِیچ قَندَی عَلاقَه سِی یُوق.

حَنَفِی مَذهَبِی:

مُحَمَّد اِبنِ حَسَن شَیبانِی رَحِمَهُ الله اَیتَدِیکِی: بِیر دِیاردَه مُسُلمانلَرنِی حُکمِی اِجرا بوُلِیشِی بِیلَن اوُ یِیر دارُ الاِسلامگه اَیلَنَدِی، اَگر اوُ یِیردَه غَیرِی مُسُلمانلَرنِی حُکمِی جارِی بُولَدِیگن بُولسَه، دِیمَک بُو یِیر دارُ الحَرب بُولَدِی. [12]

کاسانِی رَحِمَهُ الله اَیتَدِیکِی: بِیر دِیاردَه کُفر اَحکاملَرِی آشکار بُولِیشِی بِیلَن بُو دِیار دارُ الکُفر حِسابلَنَدِی. شوُنگه قَرَمَسدَن حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی کوُپ فُقَهالَر دارُ الاِسلامنِی دارُ الکُفرگه اَیلَنِیشِی اوُچُون اوُچ شَرطنِی قوُیِیشگن : [13]

اوُ یِیردَه کُفر قانوُنلَرِی وَ اَحکاملَرِی حاکِم بُولِیشِی کِیرَک.

هَر تاماندَن دارُ الکُفرگه باغلَنگن بُولِیشِی کِیرَک.

اوُ یِیردَگِی مُسُلمانلَر وَ اَهلِی زِمَّه اوُزِینِی اَوَّلگِی حَوفسِیز حالَتِیدَه بُولمَسَه.

اِبنِ عابِیدِین حَنَفِی رَحِمَهُ الله، اِمامِی اَبُو حَنِیفَه رَحِمَهُ الله نِی مَنَه بُو بارَدَگِی نَظَرِینِی بَیان قِیلِیب اَیتَدِیکِی: دارُ الاِسلام قوُیِیدَگِی شَرطلَر بِیلَن: کُفر اَحکاملَرِینِی اِجراسِینِی شُهرَتِی، اِسلام اَحکاملَرِینِی اِجراسِیگه مانِعلِیک قِیلِینِیشِی، دارُ الکُفرگه اوُلَنگن بُولِیشِی وَ اوُندَگِی ساکِن آدَملَرنِی اِرتِدادِی آرقَلِی دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی؛ دَرحَقِیقَت اِمامِی حَنَفِی رَحِمَهُ الله نِی مَذهَبِیدَگِی مَنَه بُو دَستَه دَگِی اوُلامالَر اوُچ شَرط مَوجُود بوُلگن حالَتدَگِینَه، مِنطَقَه نِی دارُ الاِسلامدَن دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی، دِیب حِسابلَیدِی. [14]

یَعنِی حَنَفِیلَرنِینگ مَنَه بُو دَستَه سِیدَگِیلَرنِی کوُز- قَرَشِیگه کوُرَه، شَرقِی توُرکِستان وَ هِندِستاندَگِی اِسلامِی دِیارلَرگه اوُحشَگن مِنطَقَه لَردَه مَنَه بُو اوُچ شَرط تاپِیلَدِی، اَمّا توُرکِیَه وَ صِیهیُونِیستلَر رِیجِیمِینِی قوُل آستِیدَگِی اِشغال قِیلِینگن دِیارلَردَه کُفر اَحکاملَرِی حاکِم بُولگن وَ اوُ یِیرلَردَگِی اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه پایبَند بوُلگن مُسُلمانلَر هَم، حَتّی اوُزلَرِینِی شَرِیعَتلَرِیگه پایبَند بُولگن زِمَّه لَر هَم، دار ُالاِسلامدَه مَوجُود بوُلگن حَوفسِیزلِیککَه اِیگه اِیمَسلَر، لِیکِن بَرِیبِیر دارُ الاِسلام دِیب حِسابلَنِیشَدِی وَ دارُ الکُفرنِی جُملَه سِیگه کِیرمَیدِی، چوُنکِی مَنَه بُو دِیارلَر هَر تاماندَن اَصلِی دارُ الکُفرلَرگه اوُلَنگن اِیمَس.

مَنَه شوُ اَساسگه کوُرَه اِبنِ عابِدِین حَنَفِی رَحِمَهُ الله فَتوا بِیرَدِیکِی، سُورِیَه دَگِی جَبَل دَرُوز اَگرچِی اوُندَه کُفر اَحکاملَرِینِی جارِی قِیلِینسَه هَم وَ حاکِیمِیَت هَم کافِرلَرنِی قوُلِیدَه بُولسَه هَم دارُ الاِسلامدِیر، چوُنکِی بُو یِیردَه شَرطلَرنِی بِیرِی دارُ الکُفرلَرگه اوُلَنگن،چِیگرَه داش بُولِیشِی عَمَلگه آشگن اِیمَس وَ اوُلَر بِیزلَرنِی رَهبَرلَرِیمِیزنِی قوُل آستِیدَه بُولِیب، اِسلام دِیارلَرِی اوُلَرنِی هَر تاماندَن اوُرَب آلگن، رَهبَرِیَت قَچان هاحلَسَه بُو یِیرلَردَه اِسلام اَحکاملَرِینِی پِیاده قِیلَه آلَدِی. ^[15]

حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی التَّمَرتاشِي «تَنوِيرُ الأبصار» دَه اوُچ شَرطگه وَ حَوفسِیزلِیک مَسَلَه سِیگه اِیشارَه قِیلَدِیکِی، «مسلمٌ أو ذميٌّ آمنًا بالأمانِ الأوّلِ » بارَسِیدَه هَم صُحبَت قِیلَدِی، مَنَه بُو یِیردَه اَنِیق اوُزِیگه خاص وَ اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَر سایَه سِیدَه وُجُودگه کِیلگن حَوفسِیزلِیککَه اِیشارَه قِیلَدِی، مَنَه بُو اوُزِیگه خاص حَوفسِیزلِیک هَم اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرِینِی حُکم قِیلِیشنِی، حاکِیمِیَتِینِی، مُسُلمانلَرنِی قُدرَتِینِی، غَلَبَه سِینِی بِیلگِیلَرِیدَن بِیرِی حِسابلَنَدِی. شُو سَبَبلِی هَم حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی سَرخِسِی رَحِمَهُ الله” شَرحُ السِّيَر الكبير” دَه قوُیِیدَگِیلَرنِی اَیتگنِینِی کوُرَمِیز: [16] “«فَإِنَّ دَارَ الْإِسْلَامِ اسْمٌ لِلْمَوْضِعِ الَّذِي یکونُ تَحْتَ یدِ الْمُسْلِمِینَ، وَ عَلَامَةُ ذَلِك أَنْ یأْمَنَ فِیهِ الْمُسْلِمُونَ».[17] دار الاِسلام مُسُلمانلَرِنِینگ حُکمرانلِیگِی آستِیدَگِی مَکاندِیر، بُونگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه مُسُلمانلَر اوُ یِیردَه حَوفسِیزلِیککَه اِیگه بُولِیشلَرِی کِیرَک.

اَگر حُدَیبِیَه صُلحِی توُزِیلگندَن سُونگ کوُرگنِیمِیزدِیک، مَکَّه دَگِی مُسُلمانلَر شَخصِی اِیشلَرِیدَه کامِل حَوفسِیزلِیکنِی قوُلگه کِیرِیتِیشَدِی، یاکِی حَبَشَه دَگِی مُهاجِر مُسُلمانلَر هَم شَخصِی عاددِی اِیشلَردَه کامِل حَوفسِیزلِیککَه اِیگه بُولِیشَدِی، اَمّا مَنَه بُو صِیفَتنِی تَنها اوُزِی فَتحدَن آلدِینگِی مَکَّه گه یا حَبَشَه گه دارُ الاِسلام صِیفَتِینِی بِیرِیلِیشِیگه بائِث بوُلَه آلمَیدِی، بَلکِی مَنَه بُو دِیارلَر بوُندَی حَوفسِیزلِیککَه اِیگه بُولسَه هَم دارُ الکُفرلِیگِیچَه قالَدِی، مَنَه بُو حَوفسِیزلِیکنِی اوُزِی اوُلَرنِی دارُ الاِسلامگه اَیلَنتِیرَه آلمَدِی، چوُنکِی مَنَه بُو دِیارلَردَه قُدرَت وَ حاکِمِیَت مُسُلمانلَرنِی اِیمَس، بَلکِی کافِرلَرنِی قوُلِیدَه غالِیب بُولگن.

حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی سَرخِسِی رَحِمَهُ الله حَنَفِی مَذهَبِینِی کَتتَه کِیشِیلَرِیدَن بُولمِیش اَبُو حَنِیفَه نِی شاگِردِی اَبِی یُوسُف وَ مُحَمَّد اِبنِ شَیبانِی رِوایَت قِیلِیشَدِیکِی، بِیر دِیاردَه کافِرلَرنِی اَحکامِی اوُستوُن بوُلِیب مَنَه بُو دِیاردَه کافِرلَرنِی حاکِمِیَتِی غالِب کِیلسَه، بُو دِیار دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی. حَنَفِی مَذهَبِینِی بُویُوک کِیشِیلَرِیدَن بوُلمِیش کاسانِی «بدائع الصنائع» دَه باشقَه لَر بِیلَن بِیرگه مَنَه بوُندَی کوُز- قَرَشنِی نَقل قِیلَدِی. [18][19]

مَنَه بُو حالَتدَه اَبُو حَنِیفَه رَحِمَهُ الله نِی اِینگ یَقِین شاگِردلَرِیدَن بُولگن اِمامِی مُحَمَّد اِبنِ حَسَن شَیبانِی وَ اِمامِی اَبُو یُوسُف وَ کاسانِیگه اوُحشَگن حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی بُویُوک کِیشِیلَر، اوُچتَه لِیک شَرطنِی نَظَرگه آلمَگن حالدَه بِیر دِیارنِی حُکم بُویِیچَه مِعزانِی، مِعیارِینِی اوُندَه اِجرا قِیلِینَیاتگن “قانوُن وَ حُکمِگه” باغلِیق دِییِیشگن، وَ قوُیِیدَگِیچَه فَتوا بِیرِیشگن: “دارُ الاِسلام کُفر اَحکاملَرِی ظاهِر بُولِیشِی بِیلَن دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی”. بِیر دِیارنِینگ حُکمِی، اوُنگه حاکِم بُولگن وَ اوُنِی اِیگللَه گن اَحکاملَرگه تابِعدِیر، دِیمَک اَگر اوُنگه کُفر اَحکاملَرِی حُکمران بُولگن بُولسَه، بُو دِیار دارُ الکُفر دِییِیلَدِی. [20] [21]

مالِکیلَر:

اَگرچِی اِمامِی مالِک رَحِمَهُ الله وَ مالِکِی اوُلامالَرنِی نَزدِیدَگِی دارنِی مِعیارِی، مِیزانِی آچِیق- آیدِین بُولسَه هَم، مَنَه بُو بُویُوک کِیشِیلَر دارُ الاِسلام وَ دارُالکُفرنِی تَشخِیص بِیرِیش بُویِیچَه اوُلچاونِی “قانوُن وَ حُکم” دِیب بِیلِیشگن، اَمّا بَعضِی اوُلامالَر دَسُوقِی مالِکِی رَحِمَهُ الله اَیتَدِیکِی، دارُ الاِسلامنِی کافِرلَر اِیگللَب آلگنلِیکلَرِی وَ جَمِیعیَتدَه کافِرلَرنِی قانوُنلَرِینِی اِجرا قِیلِینِیشِی بِیلَن دارُ الاِسلام دارُ الکُفرگه اَیلَنِیب قالمَیدِی، مادامِیکِی اوُلَر جَماعَت، جُمعَه، عِید نَمازلَرِینِی وَ بوُنگه اوُحشَگن نَرسَه لَرنِی بَجَرِیشَر اِیکَن. ^[22]

دارُ الاِسلامنِی مَنَه بُو کوُز- قَرَشِیدَه گِیلَر، بُوگوُنگِی کوُندَه دِیننِی توُرت مَفهُومِی، مَعناسِینِی سِکوُلارِیستلَرگه بِیرِیب اَمِیرِکَه، یِوراپَه، اَوِیسترَلِیَه وَ باشقَه دارُ الکُفرلَردَه کامِلاً شَخصِی بُولگن نَمازگه، رُوزَه گه، جُمعَه وَ اِیککِی عِید نَمازلَرِیگه اوُحشَش اِسلامِی شِیعارلَرنِی سَقلَب قالِیش بِیلَن اوُزلَرِینِی اِسلام دائِرَه سِیدَه اوُشلَب توُرِیشگن تَصَوُّردَگِینَه مُسُلمانلَرگه اوُحشَش کِیشِیلَردِیر.

دِیننِی “توُرت مَعناسِی وَ مَفهُومِینِی” (1- حُکوُمَت قُدرَتِی، 2- قانوُن وَ بَرنامَه، 3- اِطاعَت وَ بوُیِینسِینِیش،4- جَزالَش وَ مُکافاتلَش) اِظهار قِیلَه آلمَسلِیک وَ اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی اِجرا قِیلِیشدَگِی عاجِزلِیک، کافِرلَرنِینگ حاکِمِیَتِینِی غالِب بُولِیشِی وَ کُفر قانوُنلَرِینِی مُسُلمانلَرنِی اوُستِیدَه تَحکِیم قِیلِینِیشِی سَبَبلِیدِیر؛ ضَعِیفلِیک قُدرَتنِی قَرشِیسِیدَه توُرِیب قالَدِی، شوُنِینگدِیک اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمْ قَالُواْ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الأَرْضِ قَالْوَاْ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا فَأُوْلَـئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءتْ مَصِيراً (سورة نساء/97- 98) مَنَه بُو یِیردَه بُو شَخصلَر ضَعِیف بُولِیشنِی، قوُل آستِیدَه بوُلِیشنِی دارُ الکُفردَن دارُ الاِسلامگه هِجرَت قِیلِیش بِیلَن یُوقاتَه آلِیشَدِی، اَمّا بوُنِی بَجَرِیشمَیدِی. قُدرَتدَگِی حُکمنِی اَیلَنِیش دائِرَه سِی، مَقصَدِی ضَعِیفلِیکنِی یُوقاتِیشگه اَساسلَنگن، مَنَه بُو ضَعِیفلِیک کافِرلَرنِینگ قُدرَتِی وَ غَلَبَه سِیدَن وُجُودگه کِیلگن.

بُوتوُن جَهان سِکوُلار کافِرلَرِینِی یاکِی مَحَلِّی سِکوُلار طاغوُتلَرِینِی کانترالِی آستِیدَگِی بَرچَه دِیارلَردَگِی دِیننِی توُرت مَعناسِی وَمَفهُومِینِی لازِم توُتگن مُسُلمانلَر وَ طاغوُتگه کُفر کِیلتِیرِیشنِی هاحلَیدِیگن کِیشِیلَر، دِیننِی اَلله اوُچُون خالِص قِیلِیشماقچِی بُولِیشسَه وَ اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی طَتبِیق قِیلِیش بُویِیچَه اوُزِینِی حَققِینِی سوُزلَماقچِی وَ سِکوُلارِیستلَرنِینگ (عَرَب تِیلِی بِیلَن اَیتگندَه مُشرِکلَر) حُکوُمَت قُدرَتِیگه، قانوُنلَرِیگه خِلاف رَوِیشدَه عَمَل قِیلِیشماقچِی بُولِیشسَه، اوُلَر بُو یِیرلَردَه هَرگِیز حَوفسِیزلِیککَه اِیگه بوُلِیشمَیدِی، بَلکِی اِجتِمائِی مَحروُم بُولِیشلَر، زِندانگه توُشِیشلَر، سُورگوُن وَ چِیقَرِیب یُوبارِیلِیش وَ حَتّی اوُلِیمگه اوُحشَش توُرلِی – هِیل تَنگلِیکلَرگه رُوبَرُو بُولِیشَدِی.

سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

[1] بخاری 5286

[2] زحیلی، وهبه، آثار الحرب في الفقه الإسلامي، ص175.

[3] ابن‌قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر، أحکام أهل الذمة، ج2، ص873

[4](السيل الجرار المتدفق علی حدائق الْزهار 1/976) امام شوكانی می گوید: أن الکافر الحربي مباح الدم والمال على كل حال ما لم يؤمن من المسلمين وأن مال المسلم ودمه معصومان بعصمة الإسلام في دار الحرب وغيرها. و همانا كافر حربی خون و مال در هر حالتی مباح است مگر اينکه از سوی مسلمين به اوامان داده شده باشد، و اينکه مسلمان خون و مالش بخاطر عصمت اسلام مصون است در دارالحرب و غير آنجا.

[5] شهری، ملفی بن حسن، حقیقة الدارین؛ دار الإسلام و دار الکفر، ص130.

[6]روض الأنف ۲/ ۵۸ زرقانی ۱/ ۴۵۶٫

[7]بخاری:3166

[8] ابن تیمیه . مجموع الفتاوی 27/45) / فإن كون الأرض دار كفر ، أو دار إسلام ، أو إيمان ، أو دار سلم ، أو حرب ، أو دار طاعة ، أو معصية ، أو دار المؤمنين، أو الفاسقين ، أوصاف عارضة لا لازمة ، فقد تنتقل من وصف إلى وصف ، كما ينتقل الرجل بنفسه من الكفر إلى الإيمان والعلم وكذلك بالعكس

[9]شافعی، محمد بن ادریس، الأم، ج7، ص369

[10]كما في فتوى عمر محمود أبو قتادة الفلسطيني في فتواه المشهورة. (فتوى كبيرة الشأن في جواز قتل الذرية والنسوان درءًا لخطر هتك الأعراض وقتل الإخوان)، مجلة الأنصار التابعة للجماعة الإسلامية في الجزائر (الجيا)، بتاريخ شوال 1415ه- 3 / 1995م.

[11] شافعی، محمد بن ادریس، الأم، ج7، ص375

[12] (شرح السير الکبير 5/2165) / لْان الدار إنما تصير دار الإسلام بإجراء حکم المسلمين فيها وحکم المسلمين غير جار فکانت هذه دار حرب .

[13] (بدائع الصنائع 7/130) / تصير الدار دار كفر بظهور أحکام الکفر فيها .

[14] ابنعابدين، محمد امین، رد المحتار على الدر المختار، ج4، ص175

[15] وبهذا ظهر أن ما في الشام من جبل تيم الله المسمى بجبل الدروز وبعض البلاد التابعة ، كلها دار إسلام ، لأنها وإن كانت لها حكام دروز أو نصارى ، ولهم قضاة على دينهم ، وبعضهم يعلنون بشتم الإسلام والمسلمين ، لكنهم تحت حكم ولاة أمورنا ، وبلاد الإسلام محيطة ببلادهم من كل جانب ، وإذا أراد ولي الأمر تنفيذ أحكامنا فيهم نفذها

[16] تنوير الأبصار المطبوع مع الحاشية (4/174)./ “لا تصيرُ دارُ الإسلامِ دارَ حربٍ إلا: بإجراء أحكام أهلِ الشّركِ، وباتّصالها بدارِ الحرب، وبأنْ لا يبقى فيها مسلمٌ أو ذميٌّ آمنًا بالأمانِ الأوّلِ

[17]سرخسی، محمد، شرح سیر الکبیر، ج1، ص1253.

[18] المبسوط) للسرخسي، جـ 10 صـ 114، ط دار المعرفة. فجعل الصاحبان المناط: هو الغلبة والأحكام./”. وقال أبو يوسف ومحمد بن حسن شیبانی رحمهما الله: إنَّها تصيرُ دارَ الكفر بِظهورِ أحكامِ الكفرِ فيها… فإذا ظهرَ أحكامُ الكفر في دارٍ فقد صارت دارَ كفر”.

[19]بدائع الصنائع (7/130).دار الإسلام تتحول إلى دار كفر إذا استولى عليها الكفّارُ، وأظهروا أحكامَ الكفر فيها. قال الكاساني: “وقال أبو يوسف ومحمد رحمهما الله: إنَّها تصيرُ دارَ الكفر بِظهورِ أحكامِ الكفرِ فيها… فإذا ظهرَ أحكامُ الكفر في دارٍ فقد صارت دارَ كفر/ ( بدائع الصنائع ) للكاساني : 9/4375 ، وانظر : ( أحكام الديار ) ، د عابد محمد السفياني ، ص 15 وما بعدها .

[20] (بدائع الصنائع) للكاساني، 9/ 4375، ط زكريا علي يوسف / إن كل دار مضافة إما إلى الإسلام وإما إلى الكفر، وإنما تضاف الدار إلى الإسلام إذا طُبقت فيها أحكامه، وتضاف إلى الكفر إذا طبقت فيها أحكامه، كما تقول الجنة دار السلام والنار دار البوار، لوجود السلامة في الجنة والبوار في النار، ولأن ظهور الإسلام أو الكفر بظهور أحكامهما)

[21] بدائع الصنائع الکاساني ج8ص454 هفت جلدی دار الکتب العلمیة.

[22] لأن بلاد الإسلام لا تصير دار حرب بأخذ الكفار لها بالقهر ما دامت شعائر الإسلام قائمة فيها

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ