حاضِرگِی یَنگِی عَصردَگِی دارُ الاِسلامنِی نَمُونَه لَرِی (1) ( 25 بوُلِیم)
(1-قیسم)
قُرآن وَ سُنَّتگه تِیگِیشلِی اِیشلَردَه اَگر بِیرار نَرسَه اَیتَه دِیگن بُولسَنگ هَر قَیسِی طَرَفدَن بُولسَه هَم، اوُزِینگنِی اِیمانِینگگه وَ قِیامَتِینگگه اَهَمِیَت بِیرَدِیگن بُولسَنگ، سوُزِینگنِی اَلله وَ رَسُولِیگه یِیتکَزِیب آلِیب بارِیشِینگ کِیرَک: اِمامِی اَحمَد اِبنِ حَنبَلدَن نِهایَتدَه زِیبا بِیر اوُحشَه تِیش رِوایَت قِیلِینگن بُولِیب اوُ کِیشِی اَیتَدِیکِی: قِیامَت کوُنِی مِینِی زَنجِیر بِیلَن باغلَنگن حالدَه آلِیب کِیلِیشَدِی وَ اَلله تَعالَی مَنَه بُو سوُزلَرِینگنِی قَیِیردَن کِیلتِیردِینگ وَ بَیان قِیلدِینگ؟- دِیب سُورَیدِی. شوُندَه مِین اِی راببِیم، وَکِیع اِبنِ جَرّاحُ الحَفِیظ کوُفِی اوُنِی مِینگه اَیتَدِی، دِییمَن؛ مَنَه بُو یِیردَه مِینِی اوُز حالِیمگه قوُیِیب وَکِیع اِبنِ جَرّاحُ الکوُفِینِی قوُلِینِی باغلَب آلِیب کِیلِیشَدِی وَ اَلله تَعالَی سوُرَیدِیکِی، مَنَه بُو سوُزلَرِینگنِی قَیِیردَن کِیلتِیردِینگ؟ شوُندَه وَکِیع اِبنِ جَرّاح اَیتَدِیکِی، اوُنِی مَنصُور اِبنِ مُعتَمِددَن آلدِیم؛ بُو یِیردَه وَکِیعنِی قوُیِیب مَنصُورنِی قوُلِینِی باغلَب آلِیب کِیلِیشَدِی وَ اَلله تَعالَی سِین مَنَه بُو سوُزلَرنِی قَیِیردَن آلدِینگ وَ بَیان قِیلدِینگ؟- دِیب سُورَیدِی. مَنصُور اَیتَدِیکِی: اوُنِی اِبراهِیم نَهعِی دَن آلدِیم؛ بُو یِیردَه مَنصُورنِی قوُیِیب اِبراهِیمنِی زَنجِیر بِیلَن باغلَنگن حالدَه آلِیب کِیلِیشَدِی، اَلله تَعالَی اوُندَن مَنَه بُو سوُزلَرِینگنِی قَیِیردَن آلدِینگ وَ بَیان قِیلدِینگ؟- دِیب سُورَیدِی. اِبراهِیم اَیتَدِیکِی، اوُنِی اَسوَد وَ یَزِید اِبنِ اَسوَددَن آلدِیم؛ بُو مَرحَلَه دَه هَم اِبراهِیمنِی قوُیِیب اَسوَد وَ یَزِید اِبنِ اَسوَدنِی زَنجِیرلَنگن حالدَه آلِیب کِیلِیشَدِی وَ اَلله تَعالَی سِیزلَر مَنَه بُو سوُزلَرنِی قَیِیردَن آلِیب کِیلدِینگلَر وَ قَیِیردَن نَقل قِیلدِینگلَر؟ – دِییدِی. اوُلَرنِی اِیککاوِی اَیتَدِیکِی، بِیزلَر اوُنِی مَسعُود وَ اِبنِ عَبّاسدَن آلدِیک؛ مَنَه بُو مَرحَلَه دَه هَم اوُلَرنِی اِیککاوِینِی قوُیِیب اِبنِ عَبّاس وَاِبنِ مَسعُودنِی زَنجِیر بِیلَن آلِیب کِیلِیشَدِی وَ اَلله تَعالَی اوُندَن مَنَه بُو سُوزلَرِینگنِی قَیِیردَن آلدِینگ وَ قَیِیردَن نَقل قِیلدِینگ؟ – دِیب سُورَیدِی. اوُ اَیتَدِیکِی: پَیغَمبَرِینگدَن وَ اوُ جِبرِیلدَن وَ اوُ هَم سِینِی اوُزِینگدَن آلگن اِی راببِیم. [1]
دِیمَک رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمدَن نَقل قِیلِینگن نَرسَه لَر قُرآندَن بوُلَدِیمِی یا صَحِیح سُنَّتدَن بوُلَدِیمِی، مَنَه بُو مَنبَعلَردَن آگاه بُولگن حالدَه عِلم بُویِیچَه بَیان قِیلِینِیشِی کِیرَک، بِیزلَر دِیارلَرنِی “دارُ الاِسلام” وَ “دارُ الکُفر” دِیب ناملَشلِیک وَ مَنَه بُو اِیککِی “دار” نِی آرَسِیدَگِی اوُزَرا عَلاقَه لَر بارَسِیدَگِی حاکِم بُولگن اوُصُوللَر حَقِیدَگِی قُرآن وَ صَحِیح سُنَّتنِی وَ رَسُول الله صَلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی صَحابَه لَرِینِی رَعیلَرِینِی وَ بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی رَعیلَرِینِی کِیلتِیردِیک وَ هَر قَندَی مُسُلمان تَشخِیص بِیرِیش وَ مُعامَلَه قِیلِیش رَوِیشِی بُویِیچَه مَنَه بُو قائِدَه لَردَن تَشقَرِی مِعیارنِی تَعیِین قِیلَه آلمَیدِی.
اَلبَتَّه بَعضِی بِیر کِیشِیلَر دارُ الاِسلامگه وَ دارُ الکُفرگه خاص بوُلگن اوُرِینلَرگه هَمدَه اوُلَرنِی اِیستَکلَرِیگه، دِیدلَرِیگه، مَقصَدلَرِیگه توُغرِی کِیلمَیدِیگن باشقَه اوُرِینلَرگه اِعتِراض بِیلدِیرِیش آرقَلِی اَوَّل اَصحابلَرنِی، اَئِمَّه لَرنِی ،توُرلِی – هِیل اِسلامِی مَذهَبلَرنِی اوُزلَرِینِی جایلَشگن دَرَجَه گچَه پَستگه توُشوُرِیشگه حَرَکَت قِیلِیشَدِی وَ اوُلَرنِی اَصحابلَر هَم اِنسان بُولِیشگن، بِیزلَر هَم اوُلَرگه اوُحشَگن اِنسانلَرمِیز، دِییِیشگچ وَ اوُزلَرِینِی “عَمَلدَه” اِمامِی اَبُو حَنِیفَه ، جَعفَر الصّادِق، شافِیعِی وَ باشقَه لَردَن یوُقارِیگه قوُیِیب آلِیشگچ، اَصحابلَرنِی وَ توُرلِی – هِیل اِسلامِی مَذهَبلَرنِی رَعیلَرِینِی بِیر چِیتگه سُورِیب قوُیِیشگه حَرَکَت قِیلِیشَدِی وَ اوُزلَرِینِی ناقِص عَقللَرِی، توُشُونچَه لَرِی بِیلَن قُرآن وَ سُنَّتنِی تَعوِیل وَ تَفسِیر قِیلِیشَدِی، اَلبَتَّه مَنَه بُو اَهلِی تَعوِیلنِی بِیر دَستَه سِی “عَمَلدَه” سُنَّتنِی هَم بِیر چِیتگه سُورِیب قوُیِیشَدِی وَ اوُزلَرِینِی رَعیلَرِیگه کوُرَه وَ اوُزلَرِینِینگ ناقِص اِیستَکلَرِیگه، توُشوُنچَه لَرِیگه اَساساً قُرآننِی تَعوِیل قِیلِیشَدِی.
شوُنِی اَیتِیب اوُتِیش لازِمکِی، بوُگوُنگِی کوُندَه رَسُول الله صَلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِینگ اَصحابلَرِینِی رَعیلَرِیگه وَ بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی رَعیلَرِیگه خِلاف رَوِیشدَه “دارُ الاِسلام” وَ “دارُ الکُفر” حَقِیدَه بَیان قِیلِینَیاتگن شَخصِی وَ گوُرُوهِی تَعوِیللَرنِی هَمَّه سِی حُکوُمَت قُدرَتِینِی کَسب قِیلماقچِی بوُلَیاتگن کِیمسَه لَر تامانِیدَن کِیلتِیرِیلَدِی، اوُلَر بوُگوُنگِی کوُندَگِی دارُ الاِسلامگه حاکِم بُولِیب توُرگن حُکوُمَت قُدرَتِی بِیلَن رَقابَت هَمدَه رُوحِی حَتَّی قوُراللِی جَنگ قِیلِیشماقچِی بوُلِیشَدِی.
(دوامی بار…..)
[1] قال احمد یجاء به یوم القیامه و قد غللت، فیقال لی یا احمد فاین قلت هذا المساله، فأقول یا رب حدثنی بها الوکیع بن الجراح الحافظ الکوفی فیفک احمد و یجاء الوکیع بن الجراح الحافظ الکوفی مغلوله … منصور بن معتمد …. ابراهیم نخعی …. اسود و یزید عن ابن مسعود …. ابن عباس و ابن مسعود … عن نبیک عن جبرائیل عنک یارب .