مُقَدّمات دَرسلَرِی/ بِیرِینچِی دَرس: دِین نِیمَه؟ سِکوُلارِیستلَر بِیزلَردَن قَیسِی دِیننِی هاحلَه شَه دِی؟
(13-قیسم)
مَنَه بُو آیَت بِیلَن پَیغَمبَرگه خِطاب قِیلِینگن پَیتدَه، رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم 23 یِیل قِیلِینگن دَواملِی مُبارَزَه لَر وَ حَرَکَتلَر نَتِیجَه سِیدَه اِسلامِی اِنقِلابنِی غالِبلِیککَه یِیتکزگن اِیدِیلَر وَ اِسلام عَمَلدَه بِیر توُزوُم، حُکوُمَت قُدرَتِی هَمدَه عَقِیدَه وِی،فِکرِی، اَخلاقِی، تَربِیَه وِی، مَدَنِی، اِجتِمائِی، سِیاسِی، اِقتِصادِی دَولَت صِیفَتِیدَه بَرچَه قِسمَتلَرِیگه اوُرنَشگن اِیدِی، مَنَه شوُندَن سُونگ سِکوُلار( مُشرِک) عَرَب قَبِیلَه لَرِینِینگ سِیاسِی هَیئَتلَرِی عَرَب یَرِیم آرالِینِینگ توُرلِی- هِیل مِنطَقَه لَرِیدَن رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم تامانگه کِیلِیشَردِی وَ مُسُلمان بوُلِیشَردِی؛ مَنَه شُو طَرزدَه رَسُول الله صَلّی الله عَلَیهِ وَسَلّم اوُنِی اِجرا قِیلِیش اوُچُون یُوبارِیلگن رِسالَتنِی کامِل عَدا قِیلَه دِیلَر!”
ذِکر قِیلِیب اوُتِیلگن آیَتلَردَگِی “دِین” سوُزِیدَن مَقصَد، اَنَه اوُشَه کامِل توُزُومدِیر، بُو توُزُوم اِنسانلَرنِینگ حَیاتِیدَگِی حُکوُمَتِی، قانوُنِی، اِعتِقادِی، فِکرِی، اَخلاقِی، عَمَلِی اِیشلَرگه وَ اِطاعَت قِیلِیشگه، جَزالَشگه، مُکافات بِیرِیشگه اوُحشَش بَرچَه جِهَتلَرِینِی ، اوُلچاولَرِینِی اوُز اِیچِیگه آلَه دِی.
“دِین” سوُزِینِی قُرآندَه مَعرِیفَه یا نَکرَه وَ مُجَرَّد یا مُوضاف صُورَتِیدَه اوُرگه نِیب چِیققَن کِیشِینِی هَر بِیرِی، بَیان قِیلِینگن قِیسقَه چَه توُرت مَعناسِیدَن تَشقَرِی اوُنِی وَضِیعَتِینِی، توُزوُلِیشِینِی مُشَخَّص قِیلِیب بِیرَه دِیگن اوُچتَه عُمُومِی مَعناسِینِی هَم توُشوُنِیب یِیتَه دِی:
- « إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللّهِ الإِسْلاَمُ» (آل عمران/ ۱۹) اَلبَتَّه اَلله نَزدِیدَه مَقبُول بُولَه دِیگن دِین فَقَط اِسلام دِینِیدوُر.
- “دِین” سوُزِینِی بَیان قِیلِیشدَن مَقصَد، عَقِیدَه لَرنِی اوُصُولِی وَ اِسلام دِینِینِی قانوُنلَرِیدِیر، شوُنِینگدِیک اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: «شَرَعَ لَکُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَى وَعِیسَى أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلَاتَتَفَرَّقُوا فِیهِ … (شوری/۱۳) (اِی مُؤمِنلَر، اَلله ) سِیزلَر اوُچُون هَم دِیندَن نوُحگه بُویُورگن نَرسَه نِی وَ بِیز سِیزگه ( یَعنِی مُحَمَّدگه) وَحِی قِیلگن نَرسَه نِی، (شوُنِینگدِیک) بِیز اِبراهِیم، مُوسَی وَ عِیسَیگه بُویُورگن نَرسَه نِی – شَرِیعَت (قانوُن) قِیلدِی. – “دِیننِی” بَرپا قِیلِینگلَر وَ اوُندَه فِرقَه – فِرقَه بوُلِیب بوُلِینمَنگلَر!”
- شُونِینگدِیک، گاهِیدَه “دِین” سوُزِیدَن مَقصَد قانوُنلَرگه وَ دَستوُرلَرگه وَ مِللَتلَرنِی اِیشانچلَرِیگه اِعتِقاد قِیلِیش بوُلَه دِی، اِیندِی بُو یِیردَه بُو اِیشانچلَرنِی توُغرِی یا ناتوُغرِی اِیکَنلِیگِیدَن قَطعِی نَظَر. حوُددِی اَلله تَعالَی رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمگه مُشرِک کافِرلَرگه قوُیِیدَگِی آیَتلَرنِی اَیتِیشنِی دَستُور بِیرگه نِیدِیک: لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ (کافرون/6) “سِیزلَرنِینگ دِینِینگِیز اوُزلَرِینگِیز اوُچُون، مِینِینگ دِینِیم اوُزِیم اوُچوُندِیر!”
(دوامی بار…..)