شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.
شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن
(52- قیسم)
شُبهَه وَ تَعوِیلگه نِسبَتاً کِیلتِیرِیلگن بُو عُذرلَر هَمِیشَه حُجَّت اِقامَه قِیلِینگوُنگه چَه مَوجُود بوُلَه دِی، بِیر مُجتَهِدنِی قِیلگن اِجتِهادِی هَم باشقَه بِیر مُجتَهِد اوُچُون مُخالِف مُجتَهِدنِی اوُستِیدَه حُجَّتنِی اِقامَه قِیلِینِیشِی اوُچُون اِیشلَه مَیدِی، دوُستلَر اِعتِبار بِیردِینگلَرمِی، بِیر مُجتَهِدنِی اِجتِهادِی هَم باشقَه بِیر مُجتَهِد اوُچُون مُخالِف مُجتَهِدنِی اوُستِیدَه حُجَّتنِی اِقامَه قِیلِیش اوُرنِیدَه اِیشلَه تِیلمَیدِی؛ فَقَطگِینَه واحِد اِجماع صِیفَتِیدَه اِرایَه بِیرِیلگن شوُرانِی عُمُومِی اِجتِهادِی، مَنَه بوُ اوُرِینلَرنِی بَرچَه سِیدَه هَمَّه اوُچُون حُجَّتنِی اِقامَه قِیلِیشگه قادِر. دِیمَک، بِیر دانِیشمَندنِی باشقَه بِیر دانِیشمَندگه قِیلگن اِجتِهادِی اِیمَس، واحِد اوُمَّتدَن کِیلِیب چِیققَن واحِد اِجماع، بَرچَه مُجتَهِدلَرگه وَ اِسلام دانِیشمَندلَرِیگه حُجَّتنِی اِقامَه قِیلَه آلَه دِی.
مَنَه بوُندَی حالَتدَه، مَنَه بوُندَی اِجماعنِی قوُلگه کِیرِیتِیلگوُنچَه، شُبهَه وَ تَعوِیلگه نِسبَتاً عُذر کِیلتِیرِیش هَمِیشَه مَوجُود بوُلَه دِی وَ فَقَطگِینَه اِسلامِی حُکوُمَتگه باغلَنگن اوُلِی الاَمر شُوراسِینِی کَنَلِی آرقَه لِی یوُقاتِیلَه دِی. دِیمَک، اَگر مَنَه بُو تَعوِیلاتلَردَن قوُتوُلِیشنِی اِیستَه سَنگ، اوُلِی الاَمر شُوراسِینِی تَشکِیل قِیلِیش وَ وَحدَتنِی، حُکوُمَت قُدرَتِینِی قوُلگه کِیرِیتِیش سَرِی حَرَکَت قِیل. اَگر مَنَه بوُندَی حُکوُمَتنِی اِسلامِی مَذهَبلَرنِی بِیرِینِی اَساسِیگه کوُرَه قوُلگه کِیرِیتگن بوُلسَک، اوُنِی قُوَّتلَنتِیرِیش اوُچُون بَرچَه مُسُلمانلَرنِی شوُنگه سَرِی حَرَکَت قِیلِیشگه دَعوَت قِیلَیلِیک وَ هَمَّه بِیرگه اوُزَرا صُحبَتلَه شَیلِیک، هَمَّه اوُزِی توُرگن سَطحدَه شوُرانِی تَشکِیل قِیلَه دِی وَ مَنَه شوُ شُوراگه اِیرگه شَدِی وَ بَرچَه تَعوِیلاتلَرنِی اوُزَرا صُحبَتگه دَعوَت قِیلَه مِیز وَ بَرچَه تَعوِیلاتلَرنِی شوُراگه آلِیب چِیقَه مِیز وَ اوُلَرنِی هَمَّه سِینِی مَنَه بوُ واحِد شُورانِی نَظارَتِی آستِیدَه اِصلاح قِیلَه مِیز. مَنَه بُو یَحشِی چارَه بوُلَه آلَه دِی.
اوُ پَیتگه چَه شُبهَه وَ تَعوِیلگه عُذر کِیلتِیرِیشنِی عُمرِی اوُزُونراق بُولَه دِی، چُونکِی حُجَّت تَعوِیل قِیلَیاتگن شَخصگه کِیچراق یِیتِیب بارَه دِی، حُجَّتنِی حَقِیقِی یِیتکَه زُوچِیسِی هَم حاضِرچَه مَوجُود اِیمَس، گاهِیدَه اِیسَه جوُدَه کوُپ اوُرِینلَردَه سِیزلَرنِی اوُزِینگِیز هَم اوُلَرگه اوُحشَش تَعوِیل اَهلِی بوُلَه سِیزلَر، اوُلَر سِیزنِی تَعوِیلِینگِیزنِی قَبوُل قِیلِیشمَیدِی وَ سِیز هَم اوُلَرنِی تَعوِیلِینِی قَبُول قِیلمَیسِیز، اوُرتَه دَه اوُزِینِی واحِد اِجماعسِی بِیلَن اِختِلافلَرگه خاتِمَه یَسَیدِیگن وَ قاضِی بوُلَه دِیگن شوُرا هَم مَوجُود اِیمَس. بُو یِیردَه سِینِی اوُزِینگ هَم شِکایَتچِی وَ هَم قاضِی وَ قَرَمَه – قَرشِی تامان هَم شِکایَتچِی وَ هَم قاضِی بوُلَه آلمَیدِی وَ سِین اوُنگه قَرشِی وَ اوُ هَم سِینگه قَرشِی حُکم صادِر قِیلِیشنِی اِمکانِی یوُق.
مَنَه بُو حالَتدَه حوُددِی باشقَه ضَرُورَتلَرگه اوُحشَش اوُنگه مُناسَبَت بِیلدِیرِیش، یُورَکنِی کِینگراق قِیلِیش، صَبر- طاقَتلِی بوُلِیش لازِم بوُلَه دِی وَ بِیزلَرگه اوُتگن عَصرلَردَگِی اَجدادلَرِیمِیزدَن یِیتِیب کِیلگن آدابلَرگه پایبَند بوُلِیشِیمِیز کِیرَک. شُو جُملَه دَن: اوُزِیمِیزگه مُخالِف بوُلگنلَرگه حُرمَت بِیلَن وَ اِنصاف بِیلَن مُناسَبَتدَه بوُلَیلِیک، ( مَنَه بُو نَرسَه حاضِرگِی پَیتدَه جُودَه کَم تاپِیلَه دِی) قوُیِیدَگِی اَصل قائِدَه نِی حِمایَه قِیلَیلِیک، «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ» وَ اَهلِی قِبلَه بِیلَن دُشمَنچِیلِیک قِیلِیشدَن، کِینَه سَقلَشدَن پَرهِیز قِیلَیلِیک. وَحدَتنِی حِفظ قِیلِیش بُویِیچَه شَرِیعَتدَگِی بِیرِینچِی دَرَجَه لِی اِیشلَرنِی یُولگه قوُیِیش وَ توُرلِی – هِیل دِیارلَردَه دارُ الاِسلامنِی تَشکِیل قِیلِیش سَرِی قِیلِینَه یاتگن حَرَکَتنِی تِیزلَشتِیرِیش وَ مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن دِیارلَردَه اِسلامِی واحِد شوُرانِی تَشکِیل بوُلِیشِینِی تِیزلَشتِیرِیش وَ اَهلِی فَن مَنَه بوُ بارَه دَه بَیان قِیلگن باشقَه اوُرِینلَر بوُیِیچَه حَرَکَت قِیلِیشِیمِیز کِیرَک.
مَنَه بُو اوُرِینلَرنِی اَلبَتَّه رِعایَه قِیلِیشِیمِیز کِیرَک، بوُلَر بِیزلَر ضَرُورَت حُکمِی صِیفَتِیدَه اَهَمِیَت بِیرِیشِیمِیز لازِم بوُلگن اَبزارلَر حِسابلَه نَدِی. بِیرِینچِی دَرَجَه لِی اِیشلَرِیمِیز قَیسِیلَر اِیکَه نِینِی کوُرِیب چِیقِیشِیمِیز کِیرَک. دُشمَنچِیلِیک قِیلِیش، کِینَه سَقلَشدَن پَرهِیز قِیلِیشِیمِیز لازِم، اِنصافلِی بوُلِیشِیمِیز کِیرَک، یَنَه قَیتَه رِیب اَیتَه مَن اِنصافلِی بوُلِیشِیمِیز کِیرَک، مَنَه بُو نَرسَه حاضِردَه نِهایَتدَه کَمَه یِیب کِیتگن. شوُنِینگ اوُچُون هَم بِیرِینچِی دَرَجَه لِی نَرسَه لَرنِی اَیتِیب اوُتماقچِیمَن. اوُزِینگِیز بِیر اِعتِبار بِیرِینگلَر، اِبنِ تَیمِیَّه مُسُلمانلَرگه مَنفَعَتلِی بوُلگن اِیشلَرنِی قَندَی بَیان قِیلَه دِی.
اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله جوُدَه کوُپ مُستَحَباتلَرنِی تَرک قِیلِیش دوُستلِیککَه بائِث بوُلَه دِی، دِیب بِیلَردِی، اوُ کِیشِی اَیتَه دِیکِی:” دِیندَه دوُستلِیککَه اِیرِیشِیش یوُلِیدَگِی مَنفَعَتلَر، جُودَه کوُپ اِیشلَردَن کوُرَه بوُیُوکراقدِیر؛ حوُددِی رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم کَعبَه نِی بِیناسِینِی اوُزگرتِیرِیشنِی تَشلَب قوُیگنلَرِیگه اوُحشَیدِی، چوُنکِی اوُنِی اوُز حالِیچَه قالِیشِی دِیللَرنِی یَقِینراق بوُلِیشِیگه بائِث بوُلگن اِیدِی.” اِبنِ مَسعُود رَضِیَ الله عَنهُ عُثمان رَضِیَ الله عَنهُ نِینگ سَفَردَه نَمازنِی کامِل اوُقِیشِینِی عَیبلَه دِی،اَمّا اوُزِی اوُنِی آرقَه سِیدَه نَماز اوُقِیدِی وَ اَیتدِیکِی: تارتِیشِیشلِیک یَحشِی نَرسَه اِیمَس.
(دوامی بار……)