شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.
شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن
(64- قیسم)
مُغُوللَرنِی حَملَه سِی هَم مُسُلمانلَرنِی اوُرتَه سِیدَه عُمُومِی اِرتِدادنِی وُجُودگه کِیلِیشِیگه سَبَب بوُلدِی. اِبنِ تَیمِیَّه اَیتَه دِیکِی: آدَملَرنِی آرَه سِیدَه شوُندَی کِیشِیلَر مَوجُود اِیدِیکِی، اَگر دُشمَن غَلَبَه قاذانسَه اوُلَر هَم اوُزلَرِینِی کُفرلَرِینِی، اِرتِدادلَرِینِی آشکار قِیلِیشَردِی، مَنَه بُو عَصردَگِی مُسُلمانلَرنِی اَکثَرِیدَگِی حالَت بوُلِیب اوُلَر مَشَقَّت،مُشکِلاتلَرگه دوُچار بُولگن پَیتلَرِیدَه مُرتَد بوُلِیشَه دِی، مَنَه بوُ نَرسَه نِی بِیزلَر اوُزِیمِیزدَگِیلَرنِی یا تَشقَرِیدَگِیلَرنِی آرَه سِیدَه شوُنچَه لِیک کوُپ کوُردِیککِی، شوُنِی اوُزِی عِبرَت آلِیشگه کِفایَه قِیلَه دِی. [1] اِبنِ تَیمِیَّه نِی مَنَه بوُ سوُزلَرِی شوُنِی کوُرسَه تِیب توُرِیبدِیکِی، مُرتَد بُولگن کِیمسَه لَر توُرلَه نِیب توُرَه دِیگن مُنافِقلَرنِی توُدَه سِیدَن بوُلگنلَرگه تِیگِیشلِیدِیر. یَعنِی اوُلَر صادِق مُسُلمان بوُلِیشمَه گن، بَلکِی بوُگوُنگِی کوُندَه بِیزلَر کوُرِیب توُرگن سِکوُلارزَدَه لَردَن عِبارَت بوُلگن. بوُتوُن تَرِیخ دَوامِیدَه اِرتِدادنِی شَرائِطِی مُهَیَّا بوُلگن پَیتدَه مَنَه شوُ سِکوُلارزَدَه لَر مُرتَد بوُلِیشگن.
اَندَلوُسدَه اَبُو عَبدُالله صَغِیر اوُزِینِی عَمَکِیسِی اَبُو عَبدُالله مُحَمَّد زَغَل بِیلَن جَنگ قِیلَه یاتگن پَیتِیدَه، کاستِیل نَصارالَرِینِینگ فِیرنَندا قوُماندانلِیگِی آستِیدَگِی لَشکَر اوُلَرگه حَملَه قِیلَه دِی وَ اَبُو عَبدُالله صَغِیر اَسِیر توُشَه دِی وَ نَصارا دِینِیگه تابِع بُولِیش وَ یِیلِیگه اوُلَرگه جِزیَه توُلَش شَرطِی بِیلَن اَسِیر قِیلِینَه دِی وَ اِیککِی یِیلدَن سوُنگ زِنداندَن آزاد بوُلَه دِی. قَرَنگلَر، مُسُلمانلَر بِیر- بِیرِینِی جانِیگه قَصد قِیلگن پَیتِیدَه زَلِیل وَ نابوُد بوُلَه دِی، تَفَرُّقنِی اوُزِی سِینِی نابوُد قِیلِیب تَشلَیدِی، مُواظَنَتنِی هَم عَکسِینِی قِیلِیب قوُیَه دِی، نَصارالَر سِینگه جِزیَه بِیرِیشنِی اوُرنِیگه سِین نَصارالَرگه جِزیَه توُلَیسَن. قائِدَه مَنَه شوُ بوُلَه دِی- دَه.
اَمّا نَصارالَر اوُزلَرِینِی مَنَه بُوعَهدلَرِیگه هَم عَمَل قِیلِیشمَیدِی وَ مُسُلمانلَر تَفَرُّقگه، اوُزَرا جَنگلَرگه، حَتِّی نَصارالَر بِیلَن مُتَّحِد بوُلِیشگه دوُچار بُولگچ، نَصارالَر اوُچتَه پادشاهلِیکنِی کاستِیل، لِیئوُن وَ آراگوُننِی مُتَّحِد قِیلِیب بوُیوُک قُدرَتنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشدِی وَ تَرقاق ،زَلِیل، سُوست،ضَعِیف، بِی اُبُهُت بوُلِیب قالگن وَ اِیچکِی جَنگلَر هَمدَه کَیفُو- صَفا بِیلَن مَشغوُل بُولگن مُسُلمانلَرنِی نابوُد قِیلِیب تَشلَیدِی. کافِرلَر وَحدَت بِیلَن قُدرَتِینِی قوُلگه کِیرِیتِیشَه دِی وَ مُسُلمانلَر اِیسَه تَفَرُّق، زَلِیللِیک، ضَعِیفلِیکنِی تَنلَه شَه دِی وَ اَلله تَعالَی اوُزِینِی سُنَّتِینِی اوُزگرتِیرِیب تَشلَیدِی.
هَر قَندَی صُورَتدَه هَم، اَندَلوُسدَه مِینگلَب مُسُلمانلَر قَتلِی عام بُولِیشدِی وَ مِینگلَب مُسُلمانلَر اِیسَه اَفرِیکَه نِی شِمالِیگه قَرَب قاچِیب کِیتِیشدِی. اَمّا اَندُلوُسدَه مُسُلمانلَرگه قَرشِی نَصارالَرنِی حِمایَه قِیلگن یا حِمایَه قِیلمَه گن وَ بِیطَرَف بوُلِیب توُرگن دَستَه دَگِی قاچمَه گن مُسُلمانلَر اوُستِیدَه اِیسَه، نَصارالَر قُدرَتگه کِیرِیب مُستَحکَملَه نِیب آلِیشگچ عَقِیدَه لَرنِی تَفتِیش قِیلِیش سوُدلَرِینِی تَشکِیل قِیلِیشدِی وَ عَقِیدَه لَرنِی تَفتِیش قِیلِیش سوُدلَرِی تَشکِیل بوُلگندَن سُونگ ،مَنَه بُو مُسُلمانلَر عُمُومِی صُورَتدَه مُرتَد بوُلِیشدِی، اِیشانَه وِیرِینگ نَصارالَر مَنَه بُو مُسُلمانلَرنِی مُرتَد بوُلگنلِیکلَرِیگه هَم قَناعَت قِیلِیشگه نِی یُوق. کِییِینچَه لِیک کَتتَه هَجمدَگِی مَنَه بُو مُرتَدلَر جَمِیعیَتِی هَم آلدِین مُسُلمان بوُلگنلِیک وَ قانِیدَه مُسُلمانلَرنِی قانِی آقِیشِی بَهانَه سِی بِیلَن نَصرانِیلَر تامانِیدَن قَتلِی عام قِیلِینِیشدِی وَ مَنَه بُو دِیاردَگِی بِیر نِیچَه یِیللِیک مُسُلمانلَرنِینگ اِیلدِیزِی هَم قوُرِیتِیلدِی.
آخِیرگِی بِیر اِیککِی عَصردَه جوُدَه کوُپ کِیشِیلَر اوُزلَرِینِی قَوملَرِینِی آرَه سِیدَه اوُزِینِی مِللَتِینِی، قَومِینِی سِکوُلارِیزم دِینِی وَ اوُنِی لِیبِیرَلِیزم، ساسِیالِیزم، ساسِیال دِیماکرَه تِیَه، لِیبِیرَل دِیماکرَه تِیَه وَ باشقَه لَر سِینگه رِی توُرلِی- هِیل مَذهَبلَر تامان قِیلِینگن عُمُومِی اِرتِدادِیگه بائِث بوُلِیشدِی. حاضِرگِی پَیتگه کِیلِیب مَنَه بوُلَر قُدرَتنِی قوُلگه کِیرِیتِیشگن وَ بوُگوُنگِی زَمان مَنَه شُولَرنِیکِی، یَهُود وَ نَصارانِی اوُنچَه لِیک تَأثِیرِی یُوق. اَلبَتَّه مُستَثنا حالَتلَر بار،لِیکِن جوُدَه کَم اوُچرَیدِی. اوُتگن اِیککِی عَصر مابَینِیدَه اَهلِی کِتابنِی وَ شِبهِ اَهلِی کِتابنِی کافِرلَرِی وَ بَرچَه اِسلامِی فِرقَه لَرنِی باشِیگه کِیلگن وَیران قِیلوُچِی بَلانِی سَبَبچِیسِی سِکوُلارِیزم دِینِی وَ سِکوُلارِیستلَر بوُلِیشَه دِی.
(دوامی بار……)
[1]– ابن تیمیه، الإیمان،ص 281