مُقَدَّمات دَرسلَرِی/ آلتِینچِی دَرس: نِیمَه قِیلِیش کِیرَک؟ آنگلِی، مَقصَدلِی وَ حَرَکَتلَه نوُچِی وَحدَت.
شیخ ابو حمزه هورامی حفظه الله نی ااودیا تسمه سیدن یازیب آلینگن.
(2-قیسم)
اَلله گه اِیمان کِیلتِیرِیشدَن سُونگ مَنَه بُو جِهادگه وَ بِیزلَرنِینگ آگاهانَه قِیلَه یاتگن فَعالِیَتلَرِیمِیزگه مَعنا بِیرَه دِیگن نَرسَه شوُرادَگِی کِینگ – قَمراولِی وَحدَتنِی اِیجاد قِیلِیش وَ واحِد هَدَف بوُلِیب، اوُ بَرچَه مُسُلمان جَمِیعیَتلَرِینِینگ بارلِیغِیدَه بَحث صَحنَه سِیدَه مُسُلمان جَماعَتلَرِیدَه حُکوُمَت قُدرَتِینِی تَعیِین قِیلِیش بوُیِیچَه باش کوُتَه رِیب چِیققَن. هَر قَندَی شَرِیعَتگرا مُسُلمان وَ آزادلِیکنِی،فَراوانلِیکنِی،اَمنِیَتنِی مُدافَعَه قِیلوُچِی هَر قَندَی اِنسان اوُنگه اِیرگه شَه آلَه دِی، شوُنگه اِیشانچِینگِیز کامِل بوُلسِینکِی، اوُ مَنَه بوُ یوُل آرقَه لِی عَمَلدَه وَ حَقِیقَتدَه اوُزِینِی جَمِیعیَتِیگه، اوُزِینِی اَطرافِیدَگِی مُهِیطگه، اوُزِینِی عَصرِیدَگِی اِنسانلَرنِی تَقدِیرِیگه تَأثِیر کوُرسَه تَه آلَه دِی.
اَگر فَقَط بِیر نَرسَه جِهادنِینگ توُرلِی- هِیل مَرحَلَه لَرِیدَگِی وَ مُبارَزَه دَگِی وَ بِیزلَرنِینگ اوُتگن بِیر نِیچَه اوُن یِیللِیک دَوامِیدَگِی فَعالِیَتِیمِیزدَگِی مُشتَرَک اَساسنِی بَیان قِیلَه دِیگن بوُلسَه، بوُ نَرسَه بِیر وَحدَتگه وَ شوُراگه بوُیسِینَه دِیگن آنگلِی،مَقصَدلِی،فَعال شَرِیعَتگرا حَرَکَتگه شَکل بِیرِیشگه سَعی قِیلِیشدَن عِبارَتدوُر، اوُ مُسُلمان جَمِیعیَتِینِی چِیککَه لَرِیدَه اِیمَس، بَلکِی مُسُلمان جَمِیعیَتنِی مَرکَزِیدَه توُرِیب قُدرَتلِی جَنگ کوُرِینِیشِیدَه مُسُلمانلَرنِی وَ باشقَه آزادلِیک طَلَب قِیلوُچِی غَیرِی مُسُلمانلَرنِی مَیدانگه تارتِیب کِیلماقچِی وَ واحِد شوُرانِی،واحِد اوُمَّتنِی، واحِد اِجماعنِی تَشکِیل قِیلِیش آرقَه لِی نَمایَندَه لِیک قِیلماقچِی.
اِیماننِی تَعلِیم آلگندَن سوُنگ اَحکاملَرگه عَمَل قِیلِیش مَسَلَه سِیگه نَوبَت کِیلَه دِی وَ اوُمَّتنِی تَشکِیل قِیلگندَن سُونگ « خَیْرَ أُمَّةٍ» – كُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ- بوُلِیشلِیک طَلَب قِیلِینَه دِی، حوُددِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم گوُواه وَ نَمُونَه بوُلگنلَرِیدِیک اوُلَر هَم باشقَه لَر اوُچُون گوُواه وَ نَمُونَه بوُلِیشلَرِی کِیرَک بوُلَه دِی. «وَكَذٰلِكَ جَعَلناكُم أُمَّةً وَسَطًا لِتَكونوا شُهَداءَعَلَى النّاسِ وَيَكونَ الرَّسولُ عَلَيكُم شَهيدًا» (بقره/143) ) مَنَه بوُندَی گوُواه وَ نَمُونَه بوُلِیشلِیکنِی،عَمَل قِیلمَسدَن فَقَط اوُقِیب اوُرگه نِیش، آگاه بوُلِیش بِیلَن قوُلگه کِیرِیتِیب بوُلمَیدِی.
رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمدَن سُونگ فَقَط شُورا کَنَلِی آرقَه لِی اوُمَّتنِی تَشکِیل قِیلسَه بوُلَه دِی وَ فَقَط وَ فَقَط واحِد اوُمَّت اوُزِینِی واحِد اِجماعسِی وَ واحِد جَماعَتِی بِیلَن آچلِیکنِی یوُقاتِیش وَ اَمنِیَتنِی تَعمِینلَشگه اوُحشَه گن اَلله نِی وَعدَه لَرِینِی عَمَلگه آشِیرَه آلَه دِی، أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍوَآَمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ» (قریش/3-4) ) اَلبَتَّه بوُندَن باشقَه اَلله نِی وَعدَه لَرِی هَم بار، بوُنگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه اوُلَر باشقَه اِنسانلَرگه گوُواه وَ نَمُونَه هَم بوُلِیشلَرِی لازِم. جوُدَه کوُپ کِیشِیلَر بُو نَرسَه لَردَن عُمُومِی صوُرَتدَه آگاهدوُرلَر، اَمّا مَنَه بوُ یوُلدَه حَرَکَت قِیلِیش رَوِیشِینِی بِیلِیشمَیدِی، بَعضِی بِیر کِیشِیلَر اِیسَه آگاه بوُلِیشلَرِیگه قَرَمَسدَن بوُ یوُلدَه حَرَکَت قِیلِیشمَیدِی وَ اوُنگه قَدَم قوُیِیشمَیدِی، اوُلَرنِینگ قِیلگن عَمَللَرِینِی بوُندَی کِیشِیلَرگه فایدَه سِی یوُق.
اوُلَر کَسَللِیکلَرنِی شَرح بِیرِیلگن طَبابَت عِلمِی حَقِیدَگِی کِتابنِی مُطالَعَه قِیلگن، توُشوُنگن وَ اوُزِینِی دَرمان قِیلِیش یوُللَرِیدَن آگاه بُولگن وَ دَرمان قِیلِیش اَسبابلَرِیگه هَم اِیگه بوُلگن بِیمارگه اوُحشَه شَه دِی، اَمّا مَنَه بُو بِیمار عَمَلدَه اَسبابلَردَن فایدَه لَنمَیدِی وَ فَقَط مُطالَعَه قِیلِیش بِیلَن کِفایَه لَه نَه دِی وَ حَتَّی کَسَللِیک بارَه سِیدَگِی عِلمِی بِیلَن کَسَللِیگِی دَرمان بوُلَه دِی دِیب اوُیلَیدِی، سِیز مَنَه بُو شَخص حَقِیدَه قَندَی فِکردَه سِیز؟ حوُپ، اَگر شَخص بوُ اوُمَّتنِی تَنها دَرمانِی بوُلمِیش شوُرا بِیلَن وَ قُدرَتنِی کَسب قِیلِیش اوُچُون تَنها اَبزار حِسابلَنمِیش شوُرا، واحِد اوُمَّت بِیلَن هَم، حوُددِی شوُ مُعامَلَه نِی قِیلَه دِیگن بوُلسَه، اوُندَه سِیز بُو شَخصنِی جِیننِی خانَه گه جوُنَه تِیش کِیرَک دِییسِیزمِی یا مَصلَحَت، حِکمَت، یوُزلَب شُبهَه وَ بَهانَه لَر یَسَش آرقَه لِی اوُنِی عَمَللَرِینِی اَساسلَب بِیرَه سِیزمِی؟
بوُندَن تَشقَرِی آشکار وَ پِینهان دُشمَنلَرِیمِیزدَن عِبارَت دَستَه لَر مَوجُود بوُلِیب، اوُلَر اوُزلَرِی آگاه بوُلگن حاللَرِیدَه ساوُوق وَ اِیسسِیق جَنگلَرنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیش آرقَه لِی مُسُلمانلَرنِی مَنَه بُو یوُلگه قَدَم قوُیِیشلَرِیگه رُحصَت بِیرِیشمَیدِی وَ اوُلَرنِی تَفَرُّق یوُللَرِیگه یوُللَشَه دِی. بوُلِیب هَم حوُددِی شُو تَفَرُّق مُشرِکلَرنِی یاکِی مَنَه بُو سِکوُلارِیستلَرنِی صِیفَتلَرِیدَن حِسابلَه نَه دِی، اَفسُوسکِی بوُ صِیفَت سِکوُلارِیستلَرنِینگ باشقَه جوُدَه کوُپ صِیفَتلَرِیگه اوُحشَش، آسمانِی شَرِیعَتلَرگه هَم سِینگِیب کِیرگن وَ اوُلَرنِی بُولغَب بوُلگن.
حاضِرنِی اوُزِیدَه هَم اَطرافِینگِیزگه بِیر اِعتِبار بِیرسَنگِیز، سِکوُلارِیستلَرنِینگ مِینگلَب توُرلِی- هِیل فِرقَه وَ گوُرُوهلَرگه بوُلِینگه نِینِی کوُرَه سِیز، اوُلَرنِی فَقَط مُشتَرَک مَنفَعَتلَر وَ اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرِیگه قَرشِی دُشمَنچِیلِیکگِینَه بِیرلَشتِیرِیب توُرِیبدِی. اَلبَتَّه اَهلِی کِتاب وَ شِبهِ اَهلِی کِتاب هَم مُشرِک وَ سِکوُلارِیستلَرنِینگ باشقَه صِیفَتلَرِی بِیلَن بوُلغَه نِیب بوُلِیشگن، اِیندِی اَلله تَعالَی مُسُلمانلَرگه قَرَتَه اَمر قِیلَه دِیکِی، سِیزلَر سِکوُلارِیستلَرگه اوُحشَه مَنگلَر وَ اوُزِینگِیزنِی اوُلَرگه اوُحشَتمَنگلَر، بُو صِیفَتدَن اوُزاقلَه شِینگلَر: وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ * مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا ۖ كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ (روم /31-32) ) (اَلله گه) قَیتگوُچِی بوُلگن حاللَرِینگِیزدَه ( اوُنِینگ دِینِینِی مَحکَم توُتِینگلَر) وَ اوُ ذاتدَن قوُرقِینگلَر هَمدَه نَمازنِی توُکِیس عَدا قِیلِینگلَر! مُشرِکلَردَن بوُلمَنگلَر! *** اوُلَر ( یَعنِی مُشرِکلَر) دِینلَرِینِی بوُلِیب، فِرقَه – فِرقَه بوُلِیب آلگندِیرلَر. هَر بِیر فِرقَه اوُز آلدِیلَرِیدَگِی نَرسَه بِیلَن حوُرسَنددِیرلَر.
رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم هَم هَر قَندَی تَفَرُّقدَن مَنع قِیلگنلَر، اوُ کِیشِی جوُدَه کوُپ اوُرِینلَردَه مَنَه بُو مُهِم نَرسَه گه اِیشارَه قِیلگنلَر: أُوصِيكُمْ بِتَقْوَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَالسَّمْعِ وَالطَّاعَةِ، وَإِنْ تَأَمَّرَعَلَيْكُمْ عَبْدٌ حَبَشِيٌّ، فَإِنَّهُ مَنْ يَعِشْ مِنْكُمْ فَسَيَرَى اخْتِلاَفًا كَثِيرًا،فَعَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ الْمَهْدِيِّينَ، تَمَسَّكُوا بِهَا،وَعَضُّوا عَلَيْهَا بِالنَّوَاجِذِ، وَإِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الأُمُورِ؛ فَإِنَّ كُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلاَلَةٌ. [1] اَگر شوُرا غوُلاملَرنِی آرَه سِیدَن بِیر اَمِیرنِی تَنلَه گن بوُلسَه: سِیزلَرنِی پَرهِیزگه وَ اَلله تَعالَی دَن تَقوا قِیلِیشگه، اِطاعَت قِیلِیشگه دَستوُر بِیرَه مَن، اَگرچِی سِیزلَرنِی آرَنگِیزدَن بِیر غوُلام اَمِیر بوُلسَه هَم. بُو یِیردَه خُلافایِی راشِیدِین مَهدِیِّین کَلِیمَه سِیگه وَ خَلِیفَه لِیکنِینگ بِیشتَه خَلِیفَه گه چِیگه رَه لَه نِیب قالمَسلِیگِیگه اِیشارَه قِیلِینگن، شوُنِینگدِیک جابِر اِبنِ سَمُورَه اَیتَه دِیکِی، رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی قوُیِیدَگِیچَه مَرحَمَت قِیلگنلَرِینِی اِیشِیتدِیم: لاَ يَزَالُ الإِسْلاَمُ عَزِيزاً إِلَى اثْنَيْ عَشَرَ خَلِيفَةً … كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ. [2] اَلبَتَّه حُذَیفَه نِی حَدِیثِی هَم اِیککِی خِلافَتگه اِیشارَه قِیلَه دِی، اوُندَه رَسُول الله صَلّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلگنلَرکِی، نُبُوَّتدَن سوُنگ نُبُوَّت مَنهَجِیگه کوُرَه خِلافَت بوُلَه دِی وَ مِیندَن سُونگ کِیلَه دِیگن مَنَه بُو اوُرِینباسَرلِیک وَ خِلافَت 30 یِیل دَوام اِیتَه دِی، بوُندَن سوُنگ اوُنِی اوُرنِیگه پادشاهلِیک، شاهِیگرلِیک کِیلَه دِی: الْخِلاَفَةُ بعدي ثَلاَثُونَ سَنَةً، ثُمّ تكون مُلكًا؛ حوُددِی شوُ حَدِیثنِی اوُزِیدَه حُذَیفَه اَیتَه دِیکِی، مَنَه بوُ شاهِیگرلِیک، پادشاهلِیکدَن سوُنگ یَنَه قَیتَه دَن رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلّمنِی رَوِیشلَرِیگه کوُرَه خِلافَت کِیلَه دِی: ثُمَّ تَكُونُ خِلاَفَةً عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةٍ..
(دوامی بار…….)
[1]ترمذي 2678 ؛ ابوداود 4607
[2] رواه البخاري ( 6796 ) ومسلم ( 1821 ) – واللفظ له – .