Тарихчи ва фиқх олимларини ижтиходий ишлардаги раъйларини бошқа замонларга хам умумлаштириш вахдатга монеълик қилади(2)
Корзон Шаккок
Бизни динимиз исломдир, уни соясида яшайдиган хар қандай мўъмин бизни биродаримиз ва опа-синглимиз бўлади, исломий фирқаларни барчасидаги уламо ва аиммалар, аллохни шариатини тўғри фахмлашда бизларнинг манбаъларимиз хисобланади; мана бу уламолар ва имомларга ўзимизни нисбатламасдан туриб хам, уларнинг тўғри назарларидан фойдалана оламиз, мусулмонларни бири эканимизни ўзи бизларга кофийдир.
(Одамларни) аллох(нинг дини)га даъват қилган ва ўзи хам яхши амал қилиб,”шак-шубхасиз мен мусулмонлардандирман”, деган кишидан хам чиройлироқ сўзлагувчи ким бор?
Вахдат йўлида ва мусулмонларнинг фикрий ва ақидавий тирик харакатининг табиий йўлида қолишимиз учун қуйидаги омилни ёдимизда сақлашимиз лозим бўлади, хар қандай замонда яшаган тарихчи ва фақих олимни ижтиходий ишлари ана ўша ўзини замонига тегишли бўлади.
Ўтган тарихдан таълим олганимиздек бир даврни тушунчаси билан кейинги даврга қарамаслик керак,яъни ўтиб кетган даврни олдимизга олиб келишни ўрнига ,ўзимизни ўша даврга олиб боришимиз ва ўша кунни тушунчаси,кўз-қараши билан тахлил қилишимиз лозим. Фиқх бўйича хам таълим олганимиздек, хар бир фиқх олими ўтган дарвга махсусан ўзидан кейинги даврга эмас, балки ўзини даврига муносиб назарни содир қилган. Шу сабабли хам фиқх олими ўзини замонининг фарзанди хисобланади, бу олимнинг шариатдаги ижтиход қилса бўладиган,ўзгарувчан ишлардаги назарини тушуниш учун ўша замонга мурожаъат қилиш керак, уни назари ўзини замонига тегишли эканини тушуниб олишимиз лозим.
Бунга қўшимча равишда тарихчи ё фиқх олимлари бир ходиса ё фиқхий масала хақидаги ўзини шахсий кўз-қарашини баён қилган бўлиши хам мумкин, бошқа манбаълар ва фикрлар бор бўлиб туриб ана ўша шахсий назарни ўзига кифояланиб қолиш тўғри бўлмайди. Аслида энг яхши йўл шуки, барча оятлар, хадислар, тарихий ривоятлар хар қандай мавзуда бўлишидан қатъий назар текширилиши ва бунга қўшимча равишда ўша асрга хоким шароит умумий суратда ва хар бир тарихчини замони ва маконидаги шароити ва бошқа фиқх олимлари ва ўша замонни тарихчиларини муомала қилиш равишини хаммасини ёнма- ён қўйишлик лозим, шунда хақиқат шаръий манбаъларда бўлгандек юзага чиқади.
Аммо баъзи бир дўстларимиз учун бир қанча йиллар ва асрлар олдин вафот қилиб кетган кишиларнинг китоблари, сўзлари худди китоб ва суннати сахихга ўхшаш амал қилади. Бу хам уларнинг фақатгина мусулмон салафи солих кишилар бўлганлиги боис,чунки бу кишилар ўзларини даврларида имом, шайхул ислом, аллома каби унвонга эга бўлишган.
Буни натижасида баъзи бир дўстларимиз мана бу хурматли кишилар хақида қуйидагича фикрлашади: бугунги кунга,ислом тарихи ва мусулмонларга оид масалаларда фақат ана ўша кишиларни назаринигина баён қилиниши лозим. Агар ўтган асрларда яшаган азиз кишиларни кўзи билан хозирги мавжуд вазиятга қараётган кишилар шу холда давом этишса, вақт ўтиши билан уларни фикрлаш миқёси ва нави,гўёки бугунги кундаги дунёга тегишли эмасдек хозирги замонни тушунишга қодир бўлмайдиган , ўзига хос кўринишда бир қолибни ичига тушиб қолишади. Улар бу кетишда жохилият таъассуби, хурофотга берилиш, шаръий баён қилиш озодлигига мухолиф бўлиш, танқидни ва ўзини шаръан танқид қилишни қабул қилмаслик ,вохид уммат учун вохид ижмоъга етиш йўлидаги барча исломий фирқалар ва тафсирлардан ташкил топган улил амр шўросига қарши бўлишга дучор бўлишади.
از موانع وحدت (2) تعمیم رای مورخ و فقیه در امور اجتهادی بر سایر زمانها
به قلم: کارزان شکاک
دین ما اسلام است و هر مومنی که در سایه ی آن زندگی می کند برادر و وخواهر ما است، علماء و ائمه ی همه ی فرق اسلامی منابع ما در فهم صحیح شریعت الله هستند؛ و بدون آنکه خود را به یکی از علماء و امامان منتسب کنیم رای درست را از هر کدام از انها باشد می گیریم و برایمان همین کافی است که یکی از مسلمین باشیم . وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ (فصلت/33)
برای اینکه در مسیر و حدت و مسیر طبیعی حرکت زنده ی فکری و عقیدتی مسلمین باقی بمانیم لازم است به عنوان یک عامل بدانیم مورخ و فقیه در امور اجتهادی فرزند زمان خویش است نه سایر زمانها.
ما در تاریخ آموختیم که هر دوره ای را نباید با بینش دوره بعد بررسی کرد و باید خود را به آن دوران برد نه آن دوران به نزد خود آورد و با نگرش امروزین ان را بررسی کرد و در فقه نیز آموختیم که هر فقیهی متناسب با دوران خود رای صادر کرده است نه متناسب با دورانهای قبل و بخصوص بعد از خود، به همین دلیل فقیه فرزند زمان خود است و باید جهت شناخت رای آن فقیه در امور متغیر و قابل اجتهاد شریعت، به آن زمان مراجعه کرد و رائیش را مخصوص آن زمان و مکان دانست نه سایر زمانها و حتی مکانها.
علاوه بر این ممکن است یک مورخ یا فقیه از نگاه خودش یک رویداد یا مساله ی فقهی را برای شما بازگو کند، و اکتفاء به این در صورت وجود منابع و آراء دیگر کار صحیحی نیست . بهتر ین راه این است که تمامی آیات، احادیث، روایتهای تاریخی در هر موضوعی بررسی شوند و مزید بر این شرایط حاکم بر هر عصر به صورت عموم و شرایط زمانی و مکانی هر مورخ و نوع برخورد سایر فقها و مورخین در همان زمان را باید در کنار هم قرار داد تا حقیقت آنگونه که هست مطابق با منابع شرعی به دست آید .
اما برای عده ای از دوستان سخنان وكتب افرادی كه سالها و قرنها قبل وفات كرده اند برای آنها همچون کتاب و سنت صحیح عمل می کند . آنهم صرفاً به این دلیل كه آنها سلف صالح مسلمین بوده اند و عناوینی چون امام، شیخ الاسلام، علامه و غیره را در زمان خود داشته اند .
در نتیجه عده ای از این دوستان چنان اطمینانی به این بزرگوران گذشته دارند که فکر میکنند فقط کسانی حق اظهار نظردر مسائل روز و تاریخ اسلام و مسلمین رادارند که رای آنها را برای امروز خود بیان کنند. کسانی که با چشم این عزیزان قرون گذشته وضع موجود را می بینند به مرور زمان محور فکری ونوع تفکر آنها به شیوه ای خاص قالب ریزی می گردد که انگار به این دنیای زمان حال ما تعلق ندارند و قادر نیستند زمان حال را بفهمند. و به گونه ای دچار تعصب جاهلی، دگم اندیشی، مخالف آزادی بیان شرعی، مخالف انتقاد و خودانتقادی شرعی، مخالف شورای اولی الامر متشکل از تمام تفاسیر و فرق اسلامی جهت رسیدن به اجماع واحد برای امتی واحد، و عاشق کشته و مرده ی هر آنچه قدماء مورد پسند وی گفته اند.
اشتباه این دوستان مثل این است که هم اکنون کسانی چون حارث بن کلده ثقفی،ابوعلی سیناو … زنده شوند و بخواهد بدون طی دوره های دانشگاهی وكسب مجوز و… مطب پزشكی دایركنند یا کسی چون ابورمثه تمیمی (رفاعه بن یثربی) صحابی پیامبر صلی الله علیه وسلم زنده شود و بدون طی این مراحل اقدام به جراحی نماید.!!
مُشرِکلر و اولرنینگ اسلام شریعتده گی تَعویل اهلینی اوزارا سوزلشُو آدبیاتِده گی حُکملری.
بسم الله و الحمد الله .
اما بعد: السلام علیکم و رحمة الله و برکته.
سوال .
بیزلرنینگ یَهودی کافرلرگه یا نَصرانی لرنی کافرلریگه کافر دِییشیمیز اولرنی اچّیغینی چِقَرَدی و بو الله نی بویروغی. و الله نی بویروغینی اِجرا قِلِش هَم عِبادت بُولادی. یهودی و نصرانی لرنی مُشرک دِییش عِبادت ایمسمی؟
ج: بعضی بیر کیشی لر کافرلرنی اچّیغینی چیقَریش اوچون شرعی بولمَگن سوزلر تَرکیبینی اِشلَب چِقرشَدی و حَتی اولرنی شَخصیاتنی حَقارَت قِلِشگه هم باریشَدی. بو یِیرده کافرلرنی اچّیغینی چیقریشنی عبادت دیب دلیل قِلِب آلِشگن.
Мушриклар ва уларнинг ислом шариатидаги таъвил ахлини ўзаро сўзлашув адабиётидаги хукмлари.
Бисмиллах валхамдуллах.
Аммо баъад: ассаламу алайкум ва рохматуллохи ва барокатух.
Савол.
Бизларнинг яхудий кофирларига ё насронийларни кофирларига кофир дейишимиз уларни аччиғини чиқаради ва ба аллохни буйруғидир. Ва аллохни буйруғини ижро қилиш хам ибодат бўлади. яхудий ва насронийларни мушрик дейиш ибодат эмасми?
Ж: баъзи бир кишилар кофирларнинг аччиғини чиқариш учун шаръий бўлмаган сўзлар таркибини ишлаб чиқаради ва хатто уларни шахсиятини хақорат қилишга хам боришади. Бу ерда кофирларни аччиғини чиқаришни ибодат деб далил қилиб олишган. Аллох таоло мархамат қилиб айтадики:
اینکه ما به کفار یهودی بگوئیم مشرک یا به کفار نصرانی بگوئیم مشرک آنها را خشمگین می کند و این اجرای دستور خداست و اجرای دستور خدا هم عبادت است. آیا گفتن یهودی مشرک و نصرانی مشرک است عبادت نیست؟
ج: عده ای صرفاً جهت خشمگین کردن کفار دست به تولید ترکیبات غیر شرعی و حتی اقدام به وارونه گوئی و فحاشی جهت ترور شخصیتی آنها می زنند، با این استدلال که خشمگین کردن کفار عبادت است. بله، الله تعالی فرموده است: لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ (فتح/29) تا کفار را به سبب آنها خشمگین کند. اما اگر تنها به بررسی کامل و دقیق این آیه هم اکتفا کنیم به نکات مهم و دقیقی در علت خشمگین کردن کفار پی می بریم که الله تعالی می فرماید: مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِينَ مَعَهُ: محمد فرستاده خدا است ، و کسانی که با او هستند :
د حقیقت پلټونکو ته روښانه ده چې د اسلام دښمنان له مودې راهیسی او د اسلام د ظهور له لومړیو ورځو څخه، د دغه حنیف دین پر ضد یې توطيې وکړې تر څو دا زرغون خطر (اسلام ) نیست او نابود کړی او په دې منځ کې ځینی د تمسخر ایذاء او ازار له لارې وارد شول او کله د جګړو د ډول ډول میدانونو له لارې لکه د احد، احزاب، حنین او …؛ کله د داخلی منافقانو د توطیو له لارې، له مسلمانانو سره مخامخ شول، او یو وخت بیا د مسلمانانو په صفوفو کې د اختلاف او کله یې د صلیبی جګړو له لارې مسلمانان تنګسیا ته را وکاږل او کله یې د یوه ستر اسلامی هیواد د ویش له لارې چې یو اسلامي قلمرو یې له څلويښتو څخه په زیاتو هیوادونو تحزیه کړ! او کله هم د خط د تغیر او د اسلام له تاریخی فرهنګ څخه د ځوانانو د جلا کولو د برنامې له کړکي او څه وخت د قدس، د مسلمانانو د لومړی قبلې د اشغال له لارې یې هغوي خپل هدف وګرځول او په نهایت کې یې د ځوانانو تر منځ د فحشاء د اشاعت د اخلاقی فساد د وسائلو او عقیدوي انحراف له لارې او دا شان د نظامی اقتصادی او سیاسی یرغل له دريڅې تازه او نوي فتنې را پیدا کړی؛
او مآلاً هره ورځ په نوی لباس سره د مسلمانانو پر هستي او سلطنت باندې د یرغل قصد درلود؛ چې په دغې مختصره مقوله کې له ځینو دغو نقشو څخه توضیح کوو.
نن ورځ د اسلام اوسنی دښمنان یعنی غرب په رأس کې یې امريکا دا رنګه نقشې تعقیب وي او له مختلفو لارو وارده شوې او ورځ تر بلې یې نقشې جدیدې او جدیدتره ګرځی، او په دې تکل کې ده چې په هره ممکنه لاره، ولو که د سلګونو کسانو سر او ځان په خطر کې هم وی دا رنګه طرحې پلی کړی، ځکه چې وینو.
Тарихий матнлар ва ривоятлар билан муомала қилишда кофирларни қуролидан фойдаланиш, вахдатга монеълик қилади (3)
Корзон Шаккок
Биз охирги даврларда ахли суннат ва шиъаларга мансуб жохил,алданган спутник ва ижтимоий каналларида – мана бу каналлар аксаран ахли суннатни душманлари томонидан фирқалараро жангларни ижод қилиш учун химоя қилинади – мухолиф томонни устида хукм қилиш борасида ёки муқобил томон билан мунозара қилган пайтда, ана ўша муқобилидаги томонни китобларида мавжуд ва ўзларини фойдасига бўлган матлаблар, ривоятларга ишора қилишади ва мана бу равиш орқали ўзларини хаққониятини собит қилмоқчи бўлишади. Бундай шароитда сизни мухолифингиздаги фалончи фирқа бу матлабни тасдиқлаши аниқ нарса, уни тўғри экани далил бўлолмайди! Хар қандай мавзуни сихатини “қуръони карим” ва пайғамбарни “суннат” дан қидириш лозим. Яна шу нарса қизиқки мана бу кимсалар ана ўша ўзлари ишора қилган китоблар ва манбаълардаги уларни кўз-қарашларига қарши бўлган нарсаларни эса аслан қабул қилишмайди.
از موانع وحدت (3) استفاده از حربه ی کفار در برخورد با متون تاریخی و روایی
به قلم: کارزان شکاک
ما در کتب و اخیرا در کانالهای ماهواره ای و اجتماعی فریب خوردگان جاهل منتسب به اهل سنت و شیعه، که اکثرا از طرف دشمنان اهل سنت جهت ایجاد جنگ فرقه ای حمایت می شوند، دیده ایم که جهت محکوم نمودن مخالفین و یا مناظره با طرف مقابل خود به روایات و مطالب موجود در کتاب طرف مقابل که به نفع خودشان است اشاره می کنند و قصد دارند به این شیوه حقانیت خود را ثابت کنند . واضح است اینکه فلان فرقه ی مخالف شما، مطلبى را تأیید کند، دلیل صحّت آن نیست! دلیل صحّت هر موضوعى را باید در «قرآن کریم» و «سنّت» قطعى پیامبر جست.. و جالب اینجاست که این افراد مطالب همان کتاب یا منبع را که به آن اشاره کرده اند اما بر علیه نگرش خودشان است را نمی پذیرند .
این روش گفتگو و مناظره به چند دلیل فاقد ارزش و اعتبار است :
وجود روایتهای دروغین توسط یهودیان، نصارا، غلات و یا دوستان نادان حدیث ساز، به گونه ای که کمتر فرقه ای از این بیماری در امان مانده است و هیچ فرقه ای نیست که کل روایتهای موجود در تمام کتب روائی خود در طول تاریخ را تأئید کند.
وجود اجتهاد در گردآوری و ثبت روایات و احادیث. بدون شک این دسته از علماء نیز معصوم و مجهز به وحی الهی نبودهاند، اینها نیز انسانهائی دارای خطاء بودهاند و نمیتوان تمامی احادیث ثبت شده توسط آنها را پذیرفت . ظهور علمائی تصفیه گر چون آلبانی در میان فرق معروف به اهل سنت و برقعی در میان شیعه دلیل واضح این واقعیت است .
