اَلله دَن تَقوا قِیلِیش اوُزِی نِیمَه؟ قَندَی قِیلِیب تَقوایِیمِیزنِی مِیزانِینِی بِیلسَک بوُلَدِی؟
( 16 –قیسم)
بُو یِیردَه یَنَه شُونِی اَیتَه آلَمِیزکِی:
- اَلله تَعالَی بَشَرنِی عِبادَت اوُچُون یَرَتگندِیر: « وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ » (زاریات / ۵۶) مِین اِنسان وَ جِیننِی فَقَط اوُزِیمگه گِینَه عِبادَت قِیلِیشلَرِی اوُچُون یَرَتدِیم. عِبادَت هَم یَعنِی: اَلله تَعالَی راضِی بوُلَدِیگن باطِنِی وَ ظاهِرِی نَرسَه لَرنِی هَمَّه سِی، اِعتِقاددَگِی عِبادَتلَرگه اوُحشَش ( اَلله گه، مَلائِکَه لَرگه، کِتابلَرِیگه، قُرآنگه، اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه، قِیامَت کوُنِیگه ، قَضا وَ قَدَرگه اِیمان کِیلتِیرِیشگه) قَلبگه آئِد ( قوُرقوُ، اوُمِید، خَواطِرلَنِیش، وَلاء، بوُغض،کِینَه وَ ……) زَبانگه آئِد ( دُعا، دَعوَت، تَسبِیح اَیتِیش وَ…..) بَدَنگه آئِد ( نَماز، جِهاد، رُوزَه، اِیش قِیلِیش، حَج وَ …….) مالگه آئِد (زَکات، اِنفاق وَ……) : عُبُودِیَت هَم یَعنِی: بَرچَه عَقِیدَه گه، قَلبگه، زَبانگه، اِیشلَرگه، مالگه آئِد اِیشلَردَه اَلله گه سُوزسِیز، شَرطسِیز اِطاعَت قِیلِیشدِیر، مَنَه بُو باطِنِی وَ ظاهِرِی زَمِینَه دَه هِیچ قَیسِی مَخلوُقاتنِی اَلله گه شِیرِیک قِیلمَسلِیک. یَعنِی: قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ * لاَ شَرِیکَ لَهُ وَبِذَلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ (انعام/162-163) اَیتِینگ ( اِی مُحَمَّد): “اَلبَتَّه، نَمازِیم، عِبادَتلَرِیم، حَیاتوُ مَماتِیم بُوتوُن عالَملَرنِینگ پَروَردِیگارِی بوُلمِیش اَلله اوُچُوندِیر. اوُ زاتنِینگ بِرانتَه شِیرِیگِی یوُقدِیر. مَنَه شوُنگه ( یَعنِی یَگانَه اَلله گه اِخلاص- عِبادَت قِیلِیشگه) بُویُورِیلگنمَن. وَ مِین بوُیِینسُونگوُچِیلَرنِینگ اَوَّلِی- پِیش قَدَمِیمَن.”
- عِبادَتلَرنِی تَقواگه یِیتِیش اوُچُون اَبزار قِیلِیب قوُیدِی: « ياأَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» (بقره /۲۱) اِی اِنسانلَر، سِیزلَرنِی وَ سِیزلَردَن اِیلگرِی اوُتگنلَرنِی تَقوا اِیگه لَرِی بوُلِیشِینگِیز اوُچُون یَرَتگن پَروَردِیگارِینگِیزگه عِبادَت قِیلِینگِیز.
- آخِیرِیدَه اِیسَه مَنَه شوُ تَقوانِی نَجات تاپِیش اوُچُون سَبَب قِیلِیب قوُیدِی: « وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» (آل عمران/200) وَ اَلله دَن قوُرقِینگِیزکِیم، ( شوُندَه) نَجات تاپگیسِیزلَر!
اِیندِی اَگر مُؤمِن کِیشِینِی تَقواسِی بوُلمَسَه چِی؟ یاکِی باشقَه زَبان بِیلَن اَیتگندَه: اَگر کِیشِی طَعامدَگِی پَرهِیزِیگه رِعایَه قِیلمَسَه نِیمَه بوُلَدِی؟ یاکِی اَگر شَخص حَرَکَتلَردَگِی پَرهِیزِیگه رِعایَه قِیلمَسَه نِیمَه بُولَدِی؟ یاکِی کِیشِی دُنیادَن پَرهِیز قِیلمَسَه چِی؟ یاکِی بِیر کِیشِی عَیاللَردَن پَرهِیز قِیلمَسَه نِیمَه بوُلَدِی؟ یاکِی اِیرکَکلَردَن پَرهِیز قِیلمَگن شَخصچِی، عاقِبَت نِیمَه بُولَدِی؟
اَلله تَعالَی عُمُومِی صُورَتدَه مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ، إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا وَإِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا (کهف/۲۹) اَیتِینگ: “(بُو قُرآن) پَروَردِیگارِینگِیز تامانِیدَن (کِیلگن) حَقِیقَتدِیر. بَس، هاحلَگن کِیشِی اِیمان کِیلتِیرسِین، هاحلَگن کِیمسَه کافِر بُولسِین.“ اَنِیقکِی، بِیز ظالِم- کافِرلَر اوُچُون اَلَنگَلَرِی دوُزَخلَرنِی اوُرَب- چِیرمَب آلَدِیگن دُوزَخنِی تَیّارلَب قوُیگندِیرمِیز. اَگر اوُلَر (تَشنَه لِیک شِددَتِیگه چِیدَه مَی) سُو سُورَسَه لَر، اِیرِیتِیلگن (داغلَنگن) یاغ کَبِی یوُزلَرنِی کوُیدِیرگوُوچِی سُو بِیرِیلوُر. نَقَدَر یامان اِیچِیملِیک اوُ، نَقَدَر یامان جای اوُ!
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا (کهف/۳۰) اِیمان کِیلتِیرگن وَ یَحشِی عَمَل قِیلگن کِیشِیلَرنِینگ اَجر- مُکافاتِینِی ضایِع قِیلمَسمِیز.
أُولَئِكَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَيَلْبَسُونَ ثِيَابًا خُضْرًا مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا ﴿کهف/۳۱﴾ اوُلَر آستلَرِیدَن دَریالَر آقِیب توُرَدِیگن اَبَدِی جَنَّتلَر بار بوُلِیب، اوُلَر اوُ جایدَه آلتِیندَن بُولگن بِیلَگ اوُزُوگلَر بِیلَن بِیزَه نوُرلَر وَ اِیپَک- شایِیلَردَن بوُلگن یَشنَب توُرُوچِی لِباسلَر کِییِیب سُورِیلَردَه یَستَنِیب اوُتِیروُرلَر. نَقَدَر یَحشِی مُکافات اوُ، نَقَدَر گوُزَل جای اوُ!
بُو یِیردَه آچِیق – آیدِین کوُرِینِیب توُرگنِیدِیک اَلله تَعالی فَلان اِیشنِی قِیلمَسلِیگِیمِیزنِی یاکِی فَلان اِیشنِی قِیلِیشِیمِیز لازِملِیگِینِی اَمر قِیلیَپتِی، اِنسان اوُرتَدَه قِیلِیش یا قِیلمَسلِیک بُویِیچَه مُختاردِیر، اَمّا اَگر اوُنِی دَستوُرلَرِینِی قِیلگن کِیشِی مُکافاتِینِی آلَدِی وَ اَگر دَستوُرنِی بَجَرمَسَه اوُزِیگه، جَمِیعَتگه، اَلله حَققِیگه نِسبَتاً بِیر ظالِم صِیفَتِیدَه جَزالَنَدِی. یَعنِی حَق مَنَه بُو اَگر هاحلَسَنگ اوُنِی قَبُول قِیل هاحلَمَسَنگ قَبُول قِیلمَه، دِییدِیگن نَرسَه اِیمَس. بُو دُنیادَه اَگر اِسلامنِی قَبوُل قِیلمَسدَن اوُزِینگنِی “آلتِیتَه لِیک کافِرلَرنِی” صَفِیگه قوُشگن بوُلسَنگ، اَلله تَعالی کافِرلَرنِی مَنَه بُو دَستَه سِی اوُچُون تَیّارلَب قوُیگن قانوُنلَر سِینِی کوُتَدِی وَ سِین اوُلَرنِی آرَسِیدَه بوُلَسَن، هَمدَه قِیامَتدَه هَم جایِینگ جَهَنَّمدَه بُولَدِی.
مُسُلمانلَرنِی هَم حُوددِی شوُندَی حالَت کوُتَدِی. اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی مَنَه بُو حَقدِیر، اوُنگه عَمَل قِیل وَ مَنَه بُو باطِل وَ حَرام اوُندَن چِیتلَن،اَگر بُو دَستوُلَرنِی بَجَرمَیدِیگن بُولسَنگ دُنیا وَ آخِیرَتدَه اوُنِی عاقِبَتِینِی هَم تاتَه سَن. شُوندَی بُولگچ عِبادَتلَرنِی بَجَرِیش عُمُومِی مَعنادَه قوُرقوُو وَ اوُمِید بِیلَن عَمَلگه آشِیرِیلَدِی:
«وَیَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَیَخَافُونَ عَذَابَهُ» (اسراء/ ٥٧) اوُ ذاتنِینگ رَحمَت – مَرحَمَتِیدَن اوُمِیدوار بوُلوُرلَر، عَذابِیدَن قوُرقوُرلَر.
آچِیق- آیدِین کوُرِینِیب توُرگنِیدِیک اَلله دَن پَرهِیز قِیلِیش بِیر نَوع اِیختِیاط، خوُشیارلِیکنِی قوُرقوُو بِیلَن قوُشِیلگن کوُرِینِیشِیدَه بوُلَدِی. یَعنِی اَگر بَجَرمَسَنگ یاکِی حَتَّی بَجَرگن بوُلسَنگ هَم بَعضِی دَلِیللَرگه کوُرَه قَبوُل قِیلِینمَگن بوُلسَه، اَلبَتَّه جَزالَنَسَن. حوُددِی شوُنگه اوُحشَش طَعامدَن پَرهِیز قِیلِیش هَم بِیر نَوع قوُرقوُونِی هَمراهلِیگِیدَه بُولَدِی،اَگر بُو پَرهِیزگه رِعایَه قِیلگن بُولسَنگ یاکِی ناقِص صُورَتدَه رِعایَه قِیلسَنگ ،اوُنِی تَأثِیرِی بوُلمَیدِی یاکِی کَم تَأثِیر قِیلَدِی، اوُنِی هَم عاقِبَتِینِی جِسمِینگدَه کوُرَسَن.
عَرَب تِیلِیدَه بِیر مِثال بار: الْكَيِّسُ مَنْ دَانَ نَفْسَهُ وَعَمِلَ لِمَا بَعْدَ الْمَوْتِ وَالْعَاجِزُ مَنْ أَتْبَعَ نَفْسَهُ هَوَاهَا وَتَمَنَّى عَلَى اللَّهِ الأماني . اوُزِینِی حِساب- کِتاب قِیلَدِیگن کِیمسَه عَقللِی وَ زِیرکدِیر، اوُ اوُزِینِی اوُلِیمِیدَن کِییِینگِی ( آخِیرَتِی اوُچُون) عَمَل قِیلَدِی؛ ناتَوان وَ عاجِز کِیشِی اِیسَه اوُزِینِی هَوایِی نَفسِی، اِیستَکلَرِیگه اِیرگشَدِی وَ اَلله دَن نااوُرِین، بِی اَساس آرزُو- اوُمِیدلَر قِیلَدِی.
بُو یِیردَه نَفس تَقِیقلَگن حَرام بُولگن اِیشلَرنِی قِیلَدِی وَ غَیرِی شَرعِی اِیستَک – هاحِیشلَرگه اِیرگشَدِی، اَمّا شوُنگه قَرَمَسدَن جَنَّتگه کِیرِیشنِی آرزُو قِیلَدِی، مَنَه بُو دُنیا وَ قِیامَتدَگِی مَغلوُبِیَتنِی نِشانَه سِیدِیر – اَلله سَقلَسِین – اَگر جَنَّتنِی هاحلَسَنگ اوُنگه یِیتِیش اوُچُون عَمَل قِیل، اَگر جَهَنَّمدَن نَجات تاپِیشنِی اِیستَسَنگ اوُندَن اوُزاقلَشَدِیگن عَمَللَرنِی قِیل، مَنَه بوُلَرنِی هَمَّه سِینِی سَبَبِی سِینِی اوُزِینگنِی قوُلِینگدَه، بُو سَبَبلَردَن فایدَلَنِیشگه حَققِینگ بار، بُو یوُلنِی باسِیب اوُتِیشدَه اَلله تَعالی تامانِیدَن یاردَم، حِمایَه بار:
فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى*وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى*فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى*وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَى*وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى* فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى. وَمَا یُغْنِی عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى (لیل/ 5-11) اَنَه اِیندِی کِیم ( اوُز مال – دَولَتِیدَن کَمبَغَل – بِیچارَه لَرگه بِیرِیلِیشِی لازِم بُولگن زَکات وَ باشقَه صَدَقاتلَرنِی) عَطا اِیتسَه وَ ( اَلله ) دَن قوُرقسَه، ** هَمدَه گوُزَل عاقِبَتنِی ( یَعنِی جَنَّت بار اِیکَنِینِی) تَصدِیق اِیتسَه،** بَس بِیز اوُنِی آسان یوُلگه مُیَسَّر قِیلوُرمِیز. ** اِیندِی کِیم ( اَلله یُولِیدَه خَیر- صَحاوَت کوُرسَتِیشدَن ) بَحِیللِیک قِیلسَه وَ ( اوُزِینِی اَلله حوُضُورِیدَگِی اَجر- مُکافاتلَردَن) بِیحاجَت بِیلسَه،** هَمدَه گوُزَل عاقِبَتنِی ( یَعنِی اَلله وَعدَه قِیلگن جَنَّتنِی) یالغان دِیسَه،** بَس، بِیز اوُنِی ( دُنیا وَ آخِیرَتدَه بَختسِیز بوُلَدِیگن) آغِیر یوُلگه “مُیَسَّر” قِیلوُرمِیز!** وَ اوُ (دُوزَخدَه) هَلاک بوُلگن وَقتِیدَه مالوُ دُنیاسِی اوُنگه فایدَه بِیرمَس!
قُرآندَه آلتِی مَرتَه تَکرارلَنگن وَ نوُح، هوُد،صالِح، لوُط، شُعَیب، اِلیاس مُشرِک قَوملَرِیدَن سُورَگن سَوالنِی بِیز اوُزِیمِیزنِی اَطرافِیمِیزدَگِی سِکوُلارلَرگه وَ اوُلَرنِی جاهِل طَرَفدارلَرِیگه تَکرارلَیمِیز: «أَلَا تَتَّقُونَ؟» اَلله دَن قوُرقمَیسِیزلَرمِی؟ شَیطانگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه ” آلتِیتَه لِیک کافِرلَردَن” مَخصُوصاً سِکوُلار کافِرلَردَن وَ اوُلَرنِی سِکوُلارِیستِیک قانوُنلَرِیدَن چِیتلَنمَیسِیزلَرمِی؟
(دوامی بار……)