سِکوُلار حِزبلَرنِی یا مُشرِکلَرنِی دِماکرَتِیَه توُزُومِیدَگِی تُوالِیتلَرگه اِیشلَتِیلَدِیگن هَوا سپرِییلَرِینِی تَجرِیبَه سِینِی تَکرارلَنِیشِی بَهانَه سِی بِیلَن: بُو سَفَر توُنِیسدَه.
(5-قیسم)
اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَیْءٍ حَتَّىَ تُقِیمُواْ التَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَیْکُم مِّن رَّبِّکُمْ (مائده/68) اَیتِینگ: ” اِی اَهلِی کِتاب، تا تَوراتگَه ، اِنجِیلگه وَ سِیزلَرگه پَروَردِیگارِینگِیز تامانِیدَن نازِل قِیلِینگن بَرچَه نَرسَه لَرگه عَمَل قِیلمَگوُنِینگِیزچَه، هِیچ قَندَی دِیندَه اِیمَسسِیزلَر”.
تَوراتنِی یاکِی آخِیرگِی پَیغَمبَرنِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه کوُرَه حُکم چِیقَرمَیدِیگن یَهُودِی هِیچ کِیم اِیمَسدِیر. بَلکِی اوُلَر صِیهیُونِیستلَر رِیجِیمِیگه اوُحشَش قِیمَتسِیز سِکوُلارِیستدِیر. حُوددِی شوُنگه اوُحشَش نَصرانِیَت قَبوُل قِیلَدِیگن مَنبَعلَر اَساسِیدَه یا پَیغَمبَرِی خاتَم صَلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی شَرِیعَتِی اَساسِیدَه حُکم چِیقَرمَیدِیگن نَصرانِیَنِی هَم اَرزِیشِی یُوق، اوُ هَم سِکوُلارِیستلَرنِی آرَسِیدَه اوُرِین تاپَدِی. مَنَه بُو نَرسَه بوُگوُنگِی کوُندَه سِکوُلار بوُلگن یَهُودِیزادَه، نَصرانِیزادَه، مُسُلمانزادَه لَرنِی یَهُودِیلَر، نَصرانِیلَر یا مُسُلمانلَر جُملَه سِیدَن حِسابلَیدِیگن وَ مَنَه بُو سِکوُلارِیستلَرنِی اوُستِیگه یَهُودِینِی ، نَصرانِینِی، مُسُلماننِی حُکمِینِی تَطبِیق قِیلَدِیگن کِیشِیلَر اوُچُون نِهایَتدَه مُهِم، اوُلَرنِینگ مَنَه بُو خَطالَرِیگه پایان بِیرِیلِیشِی لازِم.
اِمامِی قُرطوُبِی زُهرِیدَن وَ سَمَرقَندِیدَن نَقل قِیلگن حالدَه شُونِی سُنَّت دِیب بِیلَدِیکِی، اَهلِی کِتابنِی حُقوُق وَ مِعراث حُکملَرِی بُویِیچَه اوُزلَرِینِینگ دِین اَهلِیگه قَیتَرِیلَدِی، مَگر اوُلَرنِی اوُزلَرِی اَلله نِی حُکمِیگه مایِیل بُولِیشسَه مَنَه بُو صُورَتدَه قُرآننِی حُکمِی بُویِیچَه قَضاوَت قِیلِینَدِی. [1]
شوُ شَکلدَه دارُ الاِسلامدَه اِسلامِی سُودلَرنِی یانِیدَه اَهلِی زِممَه وَ اَهلِی پَیمان کافِرلَرِیگه اوُلَرنِی شِکایَتلَرِینِی اَلاهِیدَه کوُرِیب چِیقِیلَدِیگن سوُدلَرگه اِیگه بوُلِیش اِمکانِیَتِی بِیرِیلَدِی، مَنَه بُو قَضاوَتلَردَه اوُزلَرِی قَبُول قِیلَدِیگن مِیزان اَساسِیدَه حُکم قِیلِینِیش حُقوُقِیگه اِیگه دِیرلَر، یَعنِی هَم اوُزلَرِینِی مَذهَبلَرِیدَگِی قانوُنلَر بُویِیچَه اِستِقلالگه اِیگه بوُلِیشَدِی وَ هَم قَضاوَت توُزِیلِیشِی، مَحکَمَه لَر اِستِقلالِی بُویِیچَه.
مُسُلمانلَر مَنَه بُو زَمِینَه بویِیچَه اوُزلَرِینِی فِقهلَرِیدَه جُودَه مُهِم ذَهِیرَه لَرگه اِیگه، مَنَه بُو کافِرلَر مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن جایلَردَن اوُزاقدَگِی شَهَرلَردَه یا قِیشلاقلَردَه بوُلَدِیمِی یاکِی مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن شَهَرلَردَه بوُلسَه هَم اَلاهِیدَه مَحَلَّه لَردَه، مَکانلَردَه بوُلَدِیمِی فَرقِی یُوق. حَتَّی اَگر فَقَط بِیر مَذهَبدَگِی مُسُلمانلَر حاکِم بوُلگن مِنطَقَه لَردَه هَم باشقَه اِسلامِی مَذهَبلَرگه اوُلَرنِی اوُزلَرِینِی مَذهَبلَرِی اَساسِیدَه آزادلِیکلَر بِیرِیلگن. بُوگوُنگِی کوُندَه بِیزلَر مَنَه بُونگه اوُحشَگن توُزِیلِیشنِی اِیران دارُ الاِسلامِیدَگِی توُرلِی – هِیل اِسلامِی مَذهَبلَرگه تِیگِیشلِی سوُدلَردَه وَ اَساسِی قانوُنلَردَه باشلَنغِیچ بِیر نَمُونَه صِیفَتِیدَه کوُرِیب توُرِیبمِیز.
بوُنگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه اَهلِی کِتابگه تِیگِیشلِی دارُ الکُفرلَردَه مَخصُوصاً ضَرُورَت پَیتِیدَه، سِکوُلارِیستِیک توُزُومگه قَرشِی رَوِیشدَه، مُسُلمان کِیشِی دارُ الاِسلامدَن تَشقَرِیدَه هَم مُؤمِنلَرنِی هَدَفلَرِیگه حِذمَت قِیلِیش اوُچُون اَهلِی کِتاب کافِرلَرِینِی اوُستِیدَه حاکِمِیَت یوُرگِیزَه آلَدِی، اَلبَتَّه مَنَه بُو دارُ الکُفرلَردَه اَحکاملَر مَنَه بُو اَهلِی کِتابنِی شَرِیعَتِی اَساسِیدَه آلِیب بارِیلَدِی. رَسُول الله صلی الله علیه وسلمنِی عَصرِیدَه حَبَشَه دَگِی نَصرانِی دارُ الکُفرِیگه حُکمرانلِیک قِیلگن نَجّاشِی رَضِیَ الله عَنهُ نِی حاکِیمِیَتِیگه اوُحشَیدِی، اوُ حَتّی اوُزِینِی اِیمانِینِی هَم یَشِیرگن اِیدِی. [2]
(دوامی بار……)
[1] قرطبی، پیشین، ج6، صص186-185
[2] اسدالغابه، ج 1، ص 99 – الاصابه، ج 1، ص 109.