مُقَدّمات دَرسلَرِی/ بِیرِینچِی دَرس: دِین نِیمَه؟ سِکوُلارِیستلَر بِیزلَردَن قَیسِی دِیننِی هاحلَه شَه دِی؟
(14-قیسم)
شُو یِیردَه بِیرِیلِیشِی موُمکِین بوُلگن سَوال شوُکِی، “دِین” سوُزِی فَقَط حَق دِینگه نِسبَتاً اِیشلَه تِیلَه دِیمِی؟
آلدِین هَم اِیشارَه قِیلِیب اوُتِیلگه نِیدِیک، گاهِیدَه قُرآندَه کِیلگن “دِین” سوُزِیدَن مَقصَد – اوُنِی توُغرِی یا ناتوُغرِی بوُلِیشِیدَن قَطعِی نَظَر- مِللَتلَرنِی حوُضوُرِیدَه قَبوُل قِیلِینگن، بِیر مِللَتنِینگ اِیشانچلَرِیدُور. حوُددِی قوُیِیدَگِی آیَتدَه اَیتِیلگه نِیدِیک: لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ (کافرون/6) “سِیزلَرنِینگ دِینِینگِیز اوُزلَرِینگِیز اوُچُون، مِینِینگ دِینِیم اوُزِیم اوُچُوندِیر!”
آیَتنِی مَنَه بُو جایِیدَگِی “دِین” سوُزِی حَق “دِین”گه نِسبَتاً اِیشلَه تِیلگن اِیمَس، بَلکِی بُو دِیننِی توُغرِی یا ناتوُغرِی بوُلِیشِیدَن قَطعِی نَظَر آدَملَر مَنَه بُو دِینگه اِیرگه شِیب کِیتِیشگن وَ اِعتِقاد قِیلِیشگن. سکوُلارِیزم وَ بوُتپَرَستلِیک اَلله تامانِیدَن نازِل بوُلِیشِی یاکِی اَلله تَعالَی بوُتپَرَستلِیکنِی بِیرار پَیغَمبَرگه آدَملَرگه تَعلِیم بِیرِیشِی اوُچُون وَحِی قِیلگنلِیگِی مُومکِین اِیمَس. اَمّا شوُنگه قَرَمَسدَن اَلله تَعالَی مُشرِکلَرنِی یا اَحزابلَرنِی یا سِکوُلارِیستلَرنِی اِیشانچلَرِینِی “دِین” دِیب ناملَیدِی.
شُو سَبَبلِی هَم فِرعَون هَم آدَملَرنِی آرَسِیدَه مَوجُود بُولگن کُفرلَرنِی، ناتوُغرِی وَ غَلَط اِیشانچلَرنِی “دِین” دِیب حِسابلَه گن اِیدِی وَ اوُ اوُزِینِی مَنَه بُو “دِین”نِی مُدافَعَه قِیلوُچِیسِی، دِیب بِیلَردِی، مُوسَی (عَلَیهِ السَّلام) اوُنگه قَرشِی قِیام قِیلگن اِیدِیلَر. یَعنِی حَقِیقَتدَه بَشَر تامانِیدَن وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن “دِین”، اَلله تامانِیدَن نازِل قِیلِینگن “دِین”نِی مُقابِیلِیگه قَرشِی چِیققَن اِیدِی. اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی:
وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسَى وَلْیَدْعُ رَبَّهُ إِنِّی أَخَافُ أَن یُبَدِّلَ دِینَکُمْ أَوْ أَن یُظْهِرَ فِی الْأَرْضِ الْفَسَادَ (غافر/26)، فِرعَون دِیدِی: “مِینِی قوُیِینگلَر، مُوسَی نِی اوُلدِیرَی. (قَه نِی) اوُ پَروَردِیگارِیگه دُعا- اِیلتِیجا قِیلسِین – چِی، اوُنگه نَجات بِیرَرمِیکِین؟ دَرحَقِیقَت مِین (مُوسَی) سِیزلَرنِینگ دِینِینگِیزنِی اوُزگرتِیرِیب یُوبارِیشِیدَن یاکِی یِیر یوُزِیدَه بوُزغوُنچِیلِیکنِی عَوج آلدِیرِیشِیدَن قوُرقماقدَه مَن.”
اَگرچِی بِیز اوُلَرنِی باطِل دِیب سَنَه گن تَقدِیرِیمِیزدَه هَم، قُرآن خاص وَ عُمُومِی مَعنادَه اِسلام “دِینِی”دَن تَشقَرِی باشقَه “دِین” لَر مَوجُودلِیگِینِی اِعتِراف قِیلَه دِی؛ اَمّا مَنَه بُو “دِین” مَوجُود وَ اوُنگه اِیرگه شُوچِیلَر هَم بار. شوُندَی بوُلگچ، “دِین” سُوزِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم آلِیب کِیلگن حَق دِینگه نِسبَتاً هَم وَ مُشرِکلَرنِی دِینِیگه اوُحشَه گن باطِل “دِین” گه نِسبَتاً هَم اِیشلَه تِیلَه دِی.
شوُنگه اَساسلَنگن حالدَه، اَلله تَعالَی اِنسان یا سِکوُلارِیزم تامانِیدَن وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن “دِین” گه اِیرگه شِیشنِی بَرابَرِیدَه مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: أَفَغَیْرَ دِینِ اللّهِ یَبْغُونَ (آل‌عمران/۸۳)، اَلله نِینگ دِینِیدَن اوُزگه دِین اِیستَیدِیلَرمِی؟! باشقَه بِیر اوُرِیندَه اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ (توبه/33، فتح/۲۸، صف/۹) یاکِی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: وَأَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ (نساء/146) “دِینلَرِینِی اَلله اوُچُون خالِص قِیلگن ذاتلَر”
شَو سَبَبلِی هَم اَلله تَعالَی تَأکِیدلَب اَیتَه دِیکِی، بَرچَه نَسح بُولگن شَرِیعَتلَرنِی، مُشرِک( سِکوُلار) اَحزابلَرنِی دِینِی بوُلمِیش سِکوُلارِیزم دِینِینِی بَرابَرِیدَه فَقَط اِسلام “دِینِی” قَبوُل قِیلِینَه دِی، اوُ ذات مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللّهِ الإِسْلاَمُ (آل‌عمران/۱۹)اَلبَتَّه اَلله نَزدِیدَه مَقبُول بوُلَه دِیگن دِین فَقَط اِسلام دِینِیدِیر. شوُنِینگدِیک مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الإِسْلاَمِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ (آل عمران/۸۵) کِیمدَه – کِیم اِسلامدَن اوُزگه دِین اِیستَه سَه، بَس ( اوُنِینگ دِینِی اَلله نِی حوُضوُرِیدَه) هَرگِیز قَبوُل قِیلِینمَیدِی وَ اوُ آخِیرَتدَه زِیان کوُرگوُچِیلَردَندِیر.
(دوامی بار……)