شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.
شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن
(36- قیسم)
رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِی اَصحابلَرِی هَم اِیندِیگِینَه شِیرکدَن، کُفردَن قوُتوُلگن اَوَّلگِی نَسل حِسابلَه نِیشگن، اوُلَر جوُدَه کوُپ نَرسَه لَر حَقِیدَه شَک قِیلِیشَردِی وَ شَکلَرِینِی اِساسِی مَنبَع صِیفَتِیدَه رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمدَن سوُرَش آرقَه لِی ، مُشکِلاتلَرِینِی، جاهِللِیکلَرِینِی بَرطَرَف قِیلِیشَردِی، یاکِی بوُلمَسَم آچِیق عَقِیدَه وِی خَطالَرگه ،عَمَللَرگه دوُچار بوُلِیشَر وَ یَنَه رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمگه مُراجَعَت قِیلِیش بِیلَن اِقامَه یِی حُجَّت قِیلِینِیب اِصلاح بوُلِیشَردِی.
اِقامَه یِی حَجَّت قِیلِینِیشدَن مَقصَد، قُرآندَگِی وَ سَنَّتدَگِی اِجماعدَگِی شَرعِی حُجَّتلَر رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی شَرعِی رَوِیشلَرِی بِیلَن مَنَه بُو شَرائِطدَگِی شَخصگه یِیتکَه زِیلَردِی. یَعنِی اِستِدلال وَ رَوشَن حُجَّتلَر بِیلَن ناتَه نِیش اِیشلَرنِی رَسُول الله صلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی رَوِیشلَرِی بِیلَن شَخصگه کوُرسَه تِیشِیمِیز، تَنِیتِیشِیمِیز کِیرَک بُولَه دِی، اوُنِی شوُندَی حالَتدَه تَنِیتِیشِیمِیز لازِمکِی، بُو شَخص اوُزِینِی، یَقِینلَرِینِی ،عائِلَه سِینِی بِیگانَه لَردَن قَندَی اَجراه تِیب آلسَه، مَنَه بُو حَقنِی هَم شوُندَی اَجرَه تِیب تَشخِیص بِیرِیشگه قادِر بُولِیشِی لازِم: «يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ»، یَعنِی شوُندَی رَوِیشدَه شَرعِی حُکمنِی باطِلدَن اَجرَه تِیب تَشخِیص بِیرَه آلِیشِی کِیرَک.
مَنَه بُو آگاه قِیلِیش یوُلِیدَه بِیزلَر هَم حاضِردَه بَرچَه مُسُلمانلَر اوُچُون بِیر هِیلدَه تَعلِیم سِیستِیمَه سِیگه اِیگه اِیمَسمِیز، شُو سَبَبلِی هَم بِیر شَخص مَنَه بُو دَرَجَدَگِی بِیلِیمگه اِیگه بوُلِیشِی، اَمّا باشقَه سِی اِیگه بوُلمَسلِیگِی موُمکِین. یاکِی بِیر مَکاندَه مَنَه بُو عِلملَر رَبّانِی اوُلَمالَرنِی مَوجُودلِیگِی وَ اوُزِیگه خاص یِیتکَه زِیش شَرائِطلَرِی سَبَبلِی آدَملَرگه یِیتِیب بارگن، اَمّا باشقَه بِیر جایدَه اوُلَمایِی سُوء بارلِیگِی وَ یامان کَنَللَر سَبَبلِی رَبّانِی اوُلَمالَرنِی هِیچ قَیسِی بِیرِینِی سوُزِی یِیتمَه گن بوُلِیشِی مُومکِین.
اوُلَرنِی اوُتگن اَجدادلَرِیگه یِیتکَه زِیلگنلِیگِی سَبَبلِی مَنَه بُو یِیتکَه زِیلگن نَرسَه لَر اوُلَرگه هَم یِیتَه دِی، دِیگن نَرسَه دَلِیل بوُلَه آلمَیدِی. یوُق، بوُندَی بوُلمَیدِی، اَصلاً بوُلِیشِی موُمکِین اِیمَس، اَگر شوُندَی بوُلگه نِیدَه دَعوَت، تَبلِیغ اِیشِی توُحتَب قالگن بوُلَر وَ دِین مِعراث قِیلِیب آلِینَه دِیگن نَرسَه گه اَیلَه نَردِی، فَقِیه، مُجتَهِد ، اَهلِی فَن سوُزلَرِینِی اوُزِینِی مَعناسِینِی یوُقاتَردِی.
اَنِیق وَ رَوشَن کوُرِینِیب توُرگه نِیدِیک، هَر بِیر دَوردَه شَرعِی بِیلِیملَرنِی کَسب قِیلَه دِیگن وَ هِجرَت قِیلَه دِیگن، هَمدَه اوُزِینِی مِللَتِیگه مَنَه بوُ بِیلِیملَرنِی یِیتکَه زَه دِیگن کِیشِیلَر پَیدا بوُلَه دِی: ” وَما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْيَحْذَرُونَ (توبه / 122) بَرچَه مُؤمِنلَر (جَنگگه) چِیقِیشلَرِی لایِیق اِیمَس. اَخِیر اوُلَردَن هَر بِیر گوُرُوهدَن بِیر طائِفَه آدَملَر (جَنگ اوُچُون) چِیقمَیدِیلَرمِی؟! (قالگنلَرِی اِیسَه مَدِینَه دَه) دِیننِی اوُرگه نِیب، ( جَنگگه کِیتگن) قَوملَرِی اوُلَرنِینگ آلدِیلَرِیگه قَیتگن وَقتلَرِیدَه، اوُ قَوملَر آلله نِینگ عَذابِیدَن آگاهلَنتِیرگه نِی (قالمَیدِیلَرمِی)؟ !
مَنَه بُو دَعوَتچِی طائِفَه دِیندَگِی فِقهنِی اوُرگه نِیب سوُنگرَه اوُنِی قَوملَرِی توُشوُنَه دِیگن تِیلدَه اوُلَرگه یِیتکَه زِیشلَرِی لازِم، بُو یِیردَه مَنَه بُو نَرسَه جُودَه مُهِم، اوُشَه مِللَت توُشوُنَه دِیگن تِیلدَه یِیتکَه زِیلِیشِی کِیرَک، «بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ» اوُشَه مِللَتنِی مَدَنِیَتِیگه توُغرِی کِیلَه دِیگن قِیلِیب اوُلَرگه آچِیق، رَوشَن بَیان قِیلِیب بِیرِیشِی کِیرَک،باشقَه چَه اِصطِلاح بِیلَن اَیتگندَه اِیسَه دِیننِی مَنَه بُو مِللَتگه “یَنگِیدَن” اِرایَه بِیرِیش لازِم، شُو طَرزدَه مِللَتنِی جاهِللِیگِی بَرطَرَف بوُلَه دِی. مَنَه بُو عَینِی حَقِیقَتدِیر.
حُوپ، اِیندِی بَرطَرَف قِیلِینِیشِی لازِم بُولگن مَنَه بُو جاهِللِیک نِیمَه؟- دِیب سَوال بِیرِیلسَه هَم بوُلَه دِی، اَگر بَرطَرَف قِیلِینمَه سَه تَکفِیرنِی مانِعلِیکلَرِینِی بِیرِیگه اوُحشَب عَمَل قِیلَه دِیمِی؟ فَن اَهلِی مُسُلمانلَردَگِی جاهِللِیکنِی اِیککِی قِیسمگه تَقسِیم قِیلِیشگن:
- مُعتَبَر جاهِللِیک: یَعنِی مُسُلمان شَخص بِیر اِیشنِی قِیلِیشدَن آلدِین “بِیلِیمگه، آگاهلِیککَه” اِیگه بوُلمَه گن. دِققَت قِیلِینگلَر، یَعنِی مُسُلمان شَخص مَنَه بُو اِیشنِی قِیلِیشدَن آلدِین “عِلمگه، آگاهلِیککَه” اِیگه بوُلمَه گن، مَنَه بُو اوِنِی مُعبَتَر جاهِللِیگِی حِسابلَه نَدِی.
- غَیرِی مُعتَبَر جاهِللِیک: یَعنِی مُسُلمان شَخص “عِلم وَ آگاهلِیککَه” اِیرِیشگندَن سُونگ مَنَه بُو اِیشنِی قِیلَه دِی. اوُ قِیلگن اِیش، “عِلم وَ آگاهلِیکدَن” سُونگ صادِر قِیلِینگن، شوُنِینگ اوُچُون هَم مَنَه بُو جاهِللِیک غَیرِی مُعتَبَردِیر، اوُنِی جاهِللِیگِینِی قَبوُل قِیلَه آلمَیمِیز.
(دوامی بار……)