شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.
شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن
(61- قیسم)
حَه،مُسُلمانلَرِنِینگ بُو هِیلدَگِی تَفَکُّر قُدرَتِی وَ بُو هِیل عَقِیدَه وِی قُدرَتِی، بِیر تاماندَن مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَر اوُچُون هَمَّه نَرسَه نِی آچِیق- آیدِین قِیلِیب بِیرسَه، اِیککِینچِی تاماندَن سِکوُلارزَدَه لَر اوُچُون مُسُلمانلَرنِی صَفِیدَن قاچِیش وَ اَجرَه لِیشدَن باشقَه چارَه نِی قالدِیرمَیدِی. چوُنکِی اوُلَر فَقَط اَسلَحَه وَ اوُقنِی کوُچِی بِیلَن مُسُلمانلَرگه قَرشِی بِیر اِیش قِیلَه آلِیشلَرِینِی وَ دَلِیلنِی، عَقلنِی،سوُزلَه شوُنِی واسِیطَه سِیدَه اِیمَس،بَلکِی فَقَط اَسلَحَه نِی وَ اوُقنِی کوُچِی بِیلَن مُسُلمانلَرنِی اوُستِیدَن غَلَبَه قاذانِیشلَرِینِی یَحشِی بِیلِیشَه دِی. اَصلِیدَه اوُلَر هَمِیشَه یالغان بِیلَن باشقَه لَرنِی فَرِیب بِیرِیش اوُچُون مَنَه بُو نَرسَه لَرنِی اِدَّعاسِینِی قِیلِیب کِیلِیشَه دِی، لِیکِن حَقِیقَتدَه اِیسَه اوُلَردَه اوُشَه دَلِیل، عَقل، سُوزلَه شُو مَوجُود اِیمَس. شُو سَبَبلِی هَم اوُلَر قوُلگه کِیرِیتگن هَر قَندَی فُرصَتلَرِیدَه اوُزلَرِی توُشِیب قالگن مَنَه بُو تَنگلِیکدَن چِیقِیب کِیلِیشنِی اِیستَه شَه دِی.
اوُلَر هَر قَندَی فُرصَتدَه هَم مُسُلمانلَر بِیلَن بِیرگه هَمراه بُولِیشگن وَ آلدِینگه یوُرِیشگن سَفَرلَرِیدَن آرتگه قَیتِیشگه حَرَکَت قِیلِیشَه دِی وَ آرتگه قَیتِیشگه قَرار قِیلِیشَه دِی. آرتگه قَیتَه یاتگن کِیشِی قَیتَه دِیگن مَقصَدِی قَیِیردَه اِیکَه نِینِی وَ قَیتَه دِیگن جایِینِی یَحشِی بِیلِیشِی اَنِیق، توُغرِیمِی؟ مَثَلاً بِیر شَخص سَفَرگه چِیقِیشگه قَصد قِیلگن، بُو شَخص اَلبَتَّه قَیِیرگه کِیتَه یاتگه نِینِی وَ حَتَّی قَیسِی نَرسَه نِی واسِیطَه سِیدَه سَفَرگه چِیقِیشِینِی هَم یَحشِی بِیلَه دِی.
اِسلام دِینِیدَن قوُلِینِی تارتِیب بِیر سوُزنِی یا عَمَلنِی واسِیطَه سِیدَه کُفرگه قَیتماقچِی بوُلگن شَخص، سَفَر قِیلِیب باسِیب اوُتگن مَنَه شوُنچَه یوُلِیدَن یَنَه قَیتَه آرتگه قَیتِیشنِی هاحلَدِی، شُو سَبَبلِی هَم بوُندَی شَخص آشکارَه قَیِیرگه قَیتَه یاتگه نِینِی وَ قَیسِی نَرسَه نِی واسِیطَه سِیدَه قَیتِیشِینِی هَم یَحشِی بِیلَه دِی. اوُنِی واسِیطَه سِیدَه قَیتَه دِیگن نَرسَه نِی وَ اَگر بُو سوُزنِی اَیتسَه آرتگه قَیتِیشِینِی هَم یَحشِی بِیلَه دِی، مَنَه بُو واسِیطَه یا فَلان عَمَل اوُنِی آرتگه قَیتِیشِیگه سَبَب بوُلَه دِی. یَعنِی اوُ قَیِیرگه قَیتِیب بارِیشِینِی وَ قَیسِی نَرسَه نِی واسِیطَه سِیدَه قَیتِیب بارِیشِینِی هَم یَحشِی بِیلَه دِی. اَگر سِیز حاضِر بِیر شَهَردَن باشقَه بِیر شَهَرگه بارماقچِی بوُلسَنگِیز، قَیِیرگه بارِیشنِی بِیلمَسلِیگِینگِیز یا نِیمَه نِی واسِیطَه سِیدَه بارماقچِی اِیکَه نِینگِیزنِی بِیلمَسلِیگِینگِیز مُومکِینمِی؟ مَنَه بوُندَی حالَتنِی بوُلِیشِی موُمکِین اِیمَس. آرتگه قَیتِیش وَ اِرتِداد مَسَلَه سِیگه مَنَه بوُندَی رَوِیش بِیلَن اَنِیقلِیک کِیرِیتِیلِیشِی لازِم.
مِثال طَرِیقَه سِیدَه کِیلتِیرگندَه، اَگر بِیر مُکَلَّف شَخص شَهَرنِی اِیچِیدَه سَفَرگه چِیقماقچِی بوُلسَه وَ اَدَه شِیب باشقَه شَهَرگه بارَه دِیگن مَشِینَه گه یا اَوتابوُسگه چِیقِیب قالگن بوُلسَه، مَنَه بُو مُکَلَّف شَخص خَطا قِیلگن وَ اوُنِی سوُزِینِی قَبُول قِیلسَه بوُلَه دِی وَ بُو شَخصنِی پِیادَه قِیلِینَه دِی. حَتّی اَگر اوُ یالغان اَیتگن تَقدِیردَه هَم بِیرِینچِی مَرتَه اوُنِی گه پِینِی قَبوُل قِیلِینَه دِی. اَمّا اَگر اِیککِینچِی مَرتَه مَنَه شُو نَرسَه گه اوُتِیرِیب سَفَرگه چِیقِیشنِی قَصد قِیلگن بُولسَه چِی؟ مَنَه بُو حالَتدَه، اوُنِی سوُزِینِی قَبوُل قِیلِیب بوُلمَیدِی. نِیمَه اوُچُون؟ چوُنکِی بُو سَفَر آگاه بوُلگن حالِیدَه اوُتِیرگن وَ حَقِیقَتدَه مَنَه بُو مِنطَقَه دَن شوُ نَرسَه نِی واسِیطَه سِیدَه سَفَرگه چِیقِیشنِی قَصد قِیلگن.
اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: بِیر سوُزنِی یا عَمَلنِی واسِیطَه سِیدَه مُرتَد بوُلِیشنِی قَصد قِیلگن کِیشِی، مَنَه بُو اِیککِی نَرسَه نِی واسِیطَه سِیدَه اوُزلَرِینِینگ مُسُلمانلَرنِی جَمِیعیَتِیدَه قِیلَه یاتگن سَفَرلَرِیدَن آرقَه گه قَیتِیب کِیتِیشیَپگن، اوُ نِیمَه قِیلَه یاتگنلِیکلَرِینِی جوُدَه یَحشِی بِیلِیشَه دِی وَ اوُلَر عِلمگه، آگاهلِیککَه، قَصدگه، اِیختِیارگه اِیگه بوُلگن حالدَه مَنَه بوُندَی سَفَرگه چِیقِیشگن؛ بُو یِیردَگِی باشقَه بِیر نوُقطَه شوُکِی، مَنَه بوُندَی شَخص سَفَرگه کِیتگنلِیگِینِی وَ اوُلَرنِی قوُشنِی بوُلِیب توُرگن مَحَلَّه سِیدَن باشقَه جایگه کوُچِیب کِیتگه نِینِی هَمَّه آشکارَه بِیلَه دِی، مَنَه بُو شَخصنِی حَیاتِیدَه صادِر بُولگن آشکار اوُزگه رِیشنِی فَهملَشگن؛ شوُ سَبَبلِی هَم مَنَه بُو شَخصنِی یَشَه یاتگن یَنگِی آشکار مَکاننِی فَهملَشِی اوُچُون اوُزِیگه خاص مُتَخَصِّصلِیککَه حاجَت یوُق، بَلکِی سَوادلِی یا سَوادسِیز، یاش وَ قَرِی، اِیرکَک وَ عَیال یا هَر قَندَی اِنسان بوُنِی تَشخِیص بِیرِیشگه وَ بُو شَخص مَحَلَّه سِینِی تَرک قِیلِیب باشقَه جایگه کوُچِیب کِیتگه نِینِی فَهملَشگه قادِر.
دِیمَک، بُو دُنیادَه آچِیق، آشکار صوُرَتدَه اوُزِینِی اِیختِیارِی، اِیستَه گِی بِیلَن اِسلام دِینِیدَن چِیققَن وَ آرقَه گه قَیتگن مُرتَد کِیشِینِی اوُزگرگن مَکانِینِی هَمَّه مُسُلمانلَر تَشخِیص بِیرِیشگه قادِر بُولَه دِی. مُرَکَّب تَشخِیصلَرگه ، قَضاوَتلَرگه اِیختِیاج بوُلَه دِیگن اوُرِینلَردَه هَم، مَنَه بُو زَمِینَه دَگِی قَضاوَت، اَهلِی فَن بوُلگن مُتَخَصِّصلَر تامانِیدَن اِیشانچ بِیلَن عَمَلگه آشِیرِیلَه دِی،نَتِیجَه دَه اِیسَه مَنَه بُو شَخصلَر، مُتَخَصِّصلَر باشقَه لَر هَم مَنَه بُو اوُزگه رتِیرِیلگن مَکاننِی فَهملَشلَرِیگه اِمکانِیَت یَرَه تِیب بِیرِیشَه دِی. یَعنِی اَهلِی فَن مُتَخَصِّصلَرِی اِیشانچ بِیلَن مَنَه بُو مَکاننِی آشکار قِیلِیشَه دِی وَ مَنَه بُو پَیتدَه اوُزگرتِیرِیلگن مَکان هَمَّه اوُچُون آشکار وَ رَوشَن بوُلَه دِی.
اَگر مَنَه بُو شَخص اوُزِینِی اِرتِدادِینِی آشکار قِیلمَسَه وَ هِیچ کِیم اوُنِی اِرتِدادِیدَن خَبَردار بوُلمَسَه، بُو دُنیادَه اوُ مُرتَدلَر حُکمِیگه شامِل بوُلمَیدِی وَ اوُنِی قَلبِیدَگِی، باطِینِی اِعتِقادِی بِیلَن هِیچ کِیمنِی اِیشِی یوُق، بَلکِی اوُنِی آشکار ظاهِرِی مِعیارِی بوُلِیب قالَه دِی. چوُنکِی اِرتِداد بُو دُنیادَه فَقَطگِینَه اِیچکِی، کامِلاً شَخصِی جِنایَت حِسابلَنمَیدِی، بَلکِی اِجتِمائِی جِنایَت حِسابلَه نِیب ظاهِرِی دَلِیللَرگه وَ جِنایَتنِی اِثبات قِیلِیش اوُچُون مُستَنَدلَرگه اِیختِیاجِی بار.
(دوامی بار……)