حَدِیثلَردَگِی وَ صَحابَه لَرنِی سوُزلَرِیدَگِی دارُ الاِسلام وَ دارُ الکُفر.
(3-قیسم)
مَنَه بُو اِیککِی دِیار حَقِیدَگِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلّمنِینگ صَحابَه لَرِینِی سُوزلَرِی.
اِبنِ عَبّاس رَضِیَ الله عَنهُ اَیتَدِیکِی: “إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ كَانُوا مِنْ الْمُهَاجِرِينَ لِأَنَّهُمْ هَجَرُوا الْمُشْرِكِينَ وَكَانَ مِنْ الْأَنْصَارِ مُهَاجِرُونَ لِأَنَّ الْمَدِينَةَ كَانَتْ دَارَ شِرْكٍ فَجَاءُوا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَيْلَةَ الْعَقَبَةِ “.[1] “اَلبَتَّه رَسُول الله وَ اَبُو بَکر وَ عُمَر مُهاجِرلَردَن بُولِیشگن اِیدِی، چُونکِی سِکوُلارِیستلَرنِی (مُشرِکلَرنِی) تَرک قِیلِیشگن، اَنصارلَردَن هَم مُهاجِرلَر مَوجُود اِیدِی، زِیرا عَقَبَه کِیچَه سِیدَه اوُلَر رَسُول الله نِی آلدِیلَرِیگه مَدِینَه دَن کِیلِیشگن اِیدِی، بُو دَوردَه مَدِینَه شِرک دِیارِی بوُلگن اِیدِی.”
ثُمامَه اِبنِ اُثال رَضِیَ الله عَنهُ رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلّمنِی آلدِیلَرِیگه کِیلَدِی وَ اَیتَدِیکِی: أشْهَدُ أنْ لا إلَهَ إلَّا اللَّهُ، وأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا رَسولُ اللَّهِ، يا مُحَمَّدُ، واللَّهِ ما كانَ علَى الأرْضِ وجْهٌ أبْغَضَ إلَيَّ مِن وجْهِكَ، فقَدْ أصْبَحَ وجْهُكَ أحَبَّ الوُجُوهِ إلَيَّ، واللَّهِ ما كانَ مِن دِينٍ أبْغَضَ إلَيَّ مِن دِينِكَ، فأصْبَحَ دِينُكَ أحَبَّ الدِّينِ إلَيَّ، واللَّهِ ما كانَ مِن بَلَدٍ أبْغَضُ إلَيَّ مِن بَلَدِكَ، فأصْبَحَ بَلَدُكَ أحَبَّ البِلَادِ إلَيَّ.[2] اِی مَحَمَّد، اَلله گه قَسَمکِی بُوندَی آلدِین یِیر یوُزِیدَه مِین اوُچُون سِینِی چِیهرَنگدَن کوُرَه مَنفُورراق چِیهرَه یُوق اِیدِی، اَمّا بُوگوُن مِینِی نَزدِیمدَه سِینِی چِیهرَنگدَن کوُرَه مَحبُوبراق چِیهرَه مَوجُود اِیمَس. اَلله گه قَسَمکِی بُوندَن آلدِین مِینِی نَزدِیمدَه سِینِی دِینِینگدَن کوُرَه مَنفُورراق دِین هَم یُوق اِیدِی، اَمّا حاضِردَه مِینِی نَزدِیمدَه سِینِی دِینِینگدَن کوُرَه یَحشِیراق دِین یوُقدِیر. اَلله گه قَسَمکِی بوُندَن آلدِین مِینِی نَزدِیمدَه سِینِی دِیارِینگدَن کوُرَه یامانراق، مَنفُورراق دِیار یوُق اِیدِی، اَمّا حاضِردَه سِینِی دِیارِینگ مِینِی نَزدِیمدَه اِینگ سِیوِیملِی دِیار بُولَدِی.
طَبَرِی هَم اوُزِینِی تَرِیخِیدَه ذِکر قِیلَدِیکِی، سَعِید اِبنِ مُسَیَّب رَضِیَ الله عَنه اَیتَدِیکِی: عُمَر اِبنِ خَطّاب رَضِیَ اَلله عَنهُ آدَملَرنِی جَملَدِی وَ اوُلَردَن تَرِیخنِی قَیسِی کوُندَن باشلَب یازِیش حَقِیدَه سُورَدِی؟ عَلِی رَضِی اَلله عَنهُ اَیتَدِیکِی: رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلّم هِجرَت قِیلگن کوُندَن باشلَیلِیک «وَتَرَكَ أَرْضَ الشِّرْكِ»، بُو کوُندَه شِرک یِیرلَرِینِی تَرک قِیلگنلَر. عُمَر رَضِیَ الله عَنهُ هَم مَنَه شُو اِیشنِی قِیلدِیلَر.
شوُ شَکلدَه مُؤمِنلَر اوُزلَرِینِی تَرِیخلَرِینِی هِجرَت اَساسِیدَه توُزِیشگن اِیدِی، بُونِی نَتِیجَه سِیدَه اِیسَه شوُندَی بِیر حُکوُمَتنِی تَشکِیل قِیلَدِیکِی، اوُنِی واسِیطَه سِیدَه مُسُلمانلَر عِزَّتگه وَ شان – شَرَفگه اِیگه بوُلِیشَدِی وَ کافِرلَرنِی حاکِمِیَتِی آستِیدَه ذَلِیل حالدَه یَشَشدَن حَلاص بوُلِیشَدِی. مَنَه بُوندَن آلدِین مُسُلمانلَر حَبَشَه گه هَم هِجرَت قِیلِیشگن اِیدِی، اَمّا بُو هِجرَت اِسلامِی حُکوُمَتنِی تَشکِیل بُولِیشِیگه بائِث بوُلمَگن اِیدِی. طاغوُتلَر تامانِیدَن تَرِیخنِی اوُزگرتِیرِیلِیشِینِی دَلِیللَرِیدَن بِیرِینِینگ اِیلدِیزِی اِسلامِی حُکوُمَتگه وَ اِسلامِی حُکوُمَتنِی تَشکِیل بوُلِیش بِیلگِیلَرِیگه وَ مُسُلمانلَرنِی عِزَّتِیگه بارِیب تَقَلَدِی.
(دوامی بار…..)
[1] أخرجه النسائي في كتاب البيعة ، باب تفسير الهجرة : 7/144 145 . شماره حدیث 40000
[2]بخاری 4372 (462)، ومسلم (1764) نسائی 189