شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (3) عُمُومِی صوُرَتدَه تَن آلِیش وَ اِیچکِی یَشِیرِین کافِرلَر یا مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَر بِیلَن مُعامَلَه قِیلِیش رَوِیشِی
مُقَدّمات دَرسلَرِی / بِیشِینچِی دَرس
شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (3) عُمُومِی صوُرَتدَه تَن آلِیش وَ اِیچکِی یَشِیرِین کافِرلَر یا مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَر بِیلَن مُعامَلَه قِیلِیش رَوِیشِی
- قیسم)
اَمّا نِیمَه اوُچُون اوُزلَرِینِی مُسُلمانلَرنِی آرَسِیدَه یَشِیرِیب آلگن کافِرلَرنِی مُنافِق، دِیب ناملَگن؟ اوُلَر قَندَی کِیشِیلَر بوُلِیشَدِی؟
اِبنِ مَنضُور لِسانُ العَرَبنِی اِیگه سِی اَیتَدِیکِی: نِفاق وَ مُنافِق کَلِیمَه لَرِی اِسلامِی کَلِیمَه لَر بوُلِیب، عَرَبلَر آلدِین اوُندَن فایدَلَنِیشمَسدِی. “مُنافِق” سوُزِینِی اِیلدِیزِی هَم نَفَقَ دَن کِیلِیب چِیققَن، کَنَل مَعناسِیدَه دِیر، اِیککِی اِیشِیکدَن عِبارَت بُولگن یوُلَک، توُنِیل، یِیرتوُلَه نِی بِیلدِیرَدِی، مَنَه بُو کَنَللَردَن یَشِیرِینِیش یا بَعضِی بِیر نَرسَه لَرنِی قوُلگه کِیرِیتِیش یا قاچِیش اوُچُون اِیشلَتِیلگن. [1]
اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
«وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَىٰ ۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ» (انعام/35). اَگر سِیزگه اوُلَرنِینگ یُوز اوُگِیرِیشلَرِی آغِیر باتِیب (صَبر قِیلَه آلمَسَنگِیز)، اوُ حالدَه یِیرگه (کِیرِیب کِیتَدِیگن) بِیران تِیشِیک یاکِی آسمانگه (چِیقِیب کِیتَدِیگن) بِیران نَروان اِیستَب، اوُلَرگه آیَت مُعجِیزَه (تاپِیب) کِیلتِیرِیشگه قادِر بُولسَنگِیز ( شوُندَی قِیلَوِیرِینگ). اَگر اَلله هاحلَگندَه اَلبَتَّه اوُلَرنِی هِدایَت اوُستِیدَه بِیرلَشتِیرگن بُولوُر اِیدِی- کوُ! بَس، هَرگِیز جاهِللَردَن بُولمَنگ!
عِلم لوُغَتنِی اَکثَرِ کَتتَه کِیشِیلَرِی، مُنافِقلَرنِی اِیلدِیزِینِی صَحرانِی سِیچقانِی بُولمِیش “یَربُوع”نِی یاکِی سَسِّیق کوُزَننِی اِیشِی بِیلَن اِیضاخلَب بِیرِیشَدِی. یَربُوع اوُزِینِی کِیرِیب چِیقِیشِی اوُچُون بِیر اِیشِیککَه اِیگه، اَمّا مَنَه بُو اِیشِیک بِیلَن بِیرگه اِینِیدَن قَزِیب قوُیگن توُنِیللَر آرقَلِی اوُزاقراق قِسمَتدَه یَنَه بِیر یاکِی بِیر نِیچَه اِیشِیکلَرنِی هَم اِیختِیاط یوُزَسِیدَن قوُیِیب قوُیَه دِی. اوُ مَنَه بُو اِیختِیاطِی اِیشِیکلَرنِی یِیرنِی یوُزِیگه تِیشمَسدَن قوُیِیب قوُیَه دِی، بِیر نازِیک دِیوارنِی قالدِیرَدِی، اِیندِی بوُ نازِیک دِیوار توُشِیب کِیتَدِیگن دَرَجَه دَه یُوپقَه هَم بُولمَیدِی، بَلکِی اَگر بِیر کوُنِی خَطَرگه توُشِیب قالَدِیگن بُولسَه، باشِینِی بِیر اوُرِیش بِیلَن اوُنِی یارِیب چِیقَدِیگن دَرَجَه دَه قِیلَدِی، نَتِیجَه دَه بُو یوُلدَن قاچِیب کِیتَدِی. آشکارَه اِیشِیکدَن کِیرِیب یَشِیرِین اِیشِیکدَن قاچِیب کِیتِیشگه، عَرَبلَردَه نَفَقاً، دِییِیلَدِی؛ یَعنِی یَشِیرِین، اِیچکِی، مَخفِی یُول……بَعضِیلَرنِی اَیتِیشِیچَه اِیسَه: یَربُوع نِی یَشِیرِین، مَخفِی تِیشِیگِینِی نامِی هَم “نافَقاء” بوُلِیب “مُنافِق” کَلِیمَه سِی هَم شوُندَن کِیلِیب چِیققَن.
مُنافِق هَم اوُزِی اوُچُون اِیککِی اِیشِیک قوُیِیب قوُیگن؛ بِیرِینچِیسِی اَصلِی، ظاهِرِی اِیشِیک بوُلِیب، اِسلام تامانگه آچِیلَدِی؛ اِیککِینچِی یَشِیرِین، مَخفِی اِیشِیک اِیسَه بِیر یاکِی بِیر نِیچَه چِیقِیش اِیشِیگِیگه اِیگه بُولِیب، اِیختِیاط اوُچُون قوُیِیب قوُیِیلگن وَ اوُندَن هِیچ کِیمنِی خَبَرِی یُوق. آشکار ظاهِردَگِی اِیشِیک اِسلامدِیر؛ اوُندَن کِیرَدِی وَ یَشِیرِین اِیشِیک بُولمِیش (سِکوُلارِیزمنِی قانوُنلَرِی، دَستوُرلَرِی)نِی اِیسَه اِیختِیاط اوُچُون اوُزِینِی قَتتِیقچِیلِیک کوُنلَرِیگه سَقلَب قوُیَه دِی،اوُزِیگه اوُحشَگنلَر یَعنِی اِنسانلَرنِی آرَسِیدَه فَقَط اوُنِی اوُزِی بُوندَن خَبَردار، بُو اِیشِیکدَن چِیقِیب کِیتَه آلَدِی، بُو کُفر وَ کافِرلِیک اِیشِیگِیدِیر. اِیندِی مَنَه بُو اِیشِیکدَن کُفر وَ کافِرلِیک اوُلِیمِی بِیلَن چِیقِیشِی هَم مُومکِین یا اوُندَن مُرتَد بُولِیب چِیقِیشِی هَم مُومکِین یاکِی اوُزِینِی کُفرِینِی آشکار قِیلِیب چِیقِیشِی هَم مُومکِین.
هَر قَندَی حالَتدَه هَم، اوُلَرنِی اِیشلَرِی اَنَه اوُشَه یَربُوع نِی اِیشِیگه اوُحشَیدِی، چُونکِی اوُنگه اوُحشَب اوُیِیدَه بِیر نِیچَه اِیشِیکنِی سَقلَب قوُیَه دِی وَ عاقِبَتدَه توُرگه توُشِیب قالمَیدِی وَ قاچِیشگه اوُلگوُرَدِی. اوُلَر جَمِیعیَتگه اوُحشَش اِجتِمائِی جَرَیاندَه مَنَه شُو یَربُوعگه یاکِی صَحرانِی کوُر سِیچقانِیگه اوُحشَش رَفتارگه اِیگه دِیرلَر، اوُزلَرِینِی نِفاق جَرَیانلَرِی بِیلَن مَشهُوردِیرلَر؛ چُونکِی مُنافِقلَر بَرزَخدَه حَق وَ باطِلنِی آرَسِیدَه حَرَکَتلَنِیب یوُرِیشَدِی وَ سَرگنداندِیرلَر، اوُلَر خَطَرنِی حِیس قِیلگن پَیتلَرِیدَه رَسوا بُولگن وَقتِیدَه اوُزلَرِینِی اَصل چِیهرَه لَرِینِی فاش قِیلِیشَدِی، اوُلَر سُوز اوُیِینلَرِی، یالغانچِیلِیک، یالغان بَهانَه لَر، مُسُلمانلَرنِی فِکرلَرِی، حِسِّیاتلَرِی بِیلَن اوُینَشِیش، یالغان قَسَم اِیچِیشلَر، اوُزِینِی مَظلوُم قِیلِیب کوُرسَتِیش وَ باشقَه اِیشلَر بِیلَن اوُزلَرِی اوُچُون قاچِیشگه یَنگِی یُوللَرنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشَدِی، آدَملَردَن قوُرققَنلِیکلَرِی سَبَبلِی اوُزلَرِیگه تِیگِیشلِی مَسَلَه لَر بارَسِیدَه آچِیق، شَفّاف فَضاگه توُشِیشلِیکنِی هَم اِیستَشمَیدِی. (دوامی بار…..
[1]– ابن منظور، لسان العرب، ج 3، ص 355