تعارفي درسونه/پنځم درس: شرعي دښمن پېژندنه (4)/په شرعي ادبياتو کې د مرتد پېژندنه او مرتدین او له مرتدین ډلو سره د چلند څرنګوالی(20)
2- د یو کس د جرم د ثابتولو لپاره دوهمه خبره د ګواهي او شهادت یا شرعي بینه ده چې د شرعي دلایلو او مدارکو پر بنسټ وي چې لږ تر لږه د دوو صالحو کسانو له خوا وړاندې کیږي چې د شریعت لخوا منل شوي وي،دا د جرم ثابتولو لپاره د قضیې په توګه کارول کیږي ؛ دا چې دا دوه عادل خلک هم باید د شریعت لخوا ومنل شي.
يعنې که دوه عادل کسان د شريعت له خوا ټاکل شوي او د شریعت دلایلو او شواهدو سره شاهدي ورکړي او ووایي چې یو څوک یهودي ، یو عیسوی ، سیکولریسټ ، یو مجوسي او داسې نور شوي دي.یا یوه کلمه یا عمل ترسره کړي.دا هم د یو شخص د جرم ثابتولو لپاره یو له وسیلو څخه دی. اوس ، که د شخص اعتراف یا شهود مدارک وښيي چې دا شخص سیکولر شوی ،د داسې جرم د ثابتولو لپاره همدا کافي ده.لکه څنګه چې موږ وویل ، د ارتداد مسله حدودو کی راپورته کیږي.لکه قتل ، غلا ، زنا او نور حدود ، د داسې جرم ثبوت په ورته ډول باید د مجرم د اعتراف یا د شاهدانو د دلایلو او شاهدانو د شهادت پر بنسټ ثابت شي.له دې پرته ، دریمه لاره د دې شخص د جرم د ثابتولو لپاره کارول کیږي.
3- دریم شی چې د یو شخص جرم ثابتوي د خلکو په منځ کې اِستفاضه یا شایع کیدل یا مشهور کیدل دي،نو دا به دومره مشهور شوی چې د انکار لپاره هیڅ ځای پاتی نوي.
داسې ښکاري چې نور محمد ترکي په افغانستان کې د لومړي سیکولر او مرتد ګوند بنسټ ایښودونکی دی چې د خلکو د ګوند په نوم جوړ شوی دی.
هېچا به هغه په کوم ځای کې نه وي لیدلی او نه یې هم لوستلی وي ، مګر د هغه د شهرت له امله ، هغه دا و مني چې نور محمد ترکي شتون درلود او دا شخص په افغانستان کې د لومړي مرتد ګوند بنسټ ایښودونکی دی.
ښه ، تر دې دمه موږ په شخص باندي وحل شوی تهمت ثابت کړی دی ،يعنې ، يا يې پخپله اعتراف کړی او يا شاهدانو دا د خپلو دلايلو له مخې ثابته کړې ده ، يا هغه د خلکو په منځ کې مشهور او ثابت شوی وي او یا هغه شخص اعتراف او یا إقرار کړی دی.
هغه شیان او افواهات چې هلته شتون لري او د شاهدانو لخوا ویل شوي. که هغه څوک چې شاهدي ورکړي او یا هغه چا چې ګواهي ورکړي د هغه اوازو سره چې د خلکو په مینځ کې دي ، که دا شخص راشي او دا رد کړي نو موږ به یې هم ومنو.
موږ دمخه ویلي وو چې موږ د هغه خبره منو. د دې حکم دليل يوازې د شاهدانو انکار نه دی. بلکې دليل يې دا دی چې د دې کس له خوا د ارتداد انکار د اسلام دين ته توبه او د اسلام دين ته اړول ګڼل کېږي.يعنې کله چې دغه شخص له هر څه څخه انکار وکړي نو د دې مانا دا ده چې توبه يې کړې ده او د هغې نه ده توبي په ټوګه قبوله کيږي.