شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.
شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن
(50- قیسم)
یَنَه قَیتَه دَن اِیسلَه تِیب اوُتَه مَن، یَنَه تَکرارلَیمَن، بُونِی یوُز مَرتَه بُولسَه هَم اَیتِیلِیشِی کِیرَک، بوُتوُن تَرِیخ دَوامِیدَه مُؤتَزِیلَه وَ خَوارِجگه اوُحشَش جوُدَه کوُپ فِرقَه لَر مَوجُود بُولگن وَ حاضِرگِی پَیتدَه اوُلَر مَوجُود، لِیکِن هَرگِیز صالِح وَ رَبّانِی اوُلَمالَر تامانِیدَن تَکفِیر قِیلِینگن اِیمَسلَر. خَوارِجلَر مُسُلمانلَرنِی قانِینِی حَلال قِیلِیب مُسُلمانلَر قَبوُل قِیلَه دِیگن اوُصُوللَرنِی کوُپِینِی اِنکار قِیلِیشگن، عَلِی اِبنِ اَبِی طالِب رَضِیَ اَلله عَنهُ دِیک کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشگن، بوُلِیب هَم بُو کِیشِی سابِیقوُنَ الاُوَّلوُندَن اِیدِی، اُحُددَه وَ بَدردَه باشقَه غَزاتلَردَه اِیشتِراک اِیتگندِیلَر،اوُ کِیشِی عَشَرَه مُبَشَّرَه دَگِیلَرنِی بِیرِی بوُلِیب بَیعَت الرِّضواندَه اِیشتِراک اِیتگنلَر، مَنَه بُو قَدرلِی صَحابَه حَقِیدَه مَنَه شُونچَه رِوایَتلَر مَوجُود. اوُلَر مَنَه شوُندَی کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشگن. شوُندَی بُویُوک اِنساننِی تَکفِیر قِیلِیشگن. اوُلَر اَلله اوُندَن راضِی بوُلگن کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشگن. قُرآن آیَتلَرِی سابِیقوُنَ الاَوَّلوُن حَقِیدَه تَأکِیدلَب کِیلگن. بَیعَتُ الرِّضواندَه قَتنَشگن کِیشِیلَردَن اَلله راضِی بوُلگن وَ رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلّم هَم اوُلَرنِی اَهلِی جَنَّت کِیشِیلَردَن دِیگنلَر، بَیعَتُ الرِّضواندَه مُنافِقلَر بوُلِیشمَه گن، رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم مَنَه بُو دُنیادَه بوُلگن پَیتلَرِیدَه یاق اوُلَرگه جَنَّتنِی وَعدَه سِینِی بِیرگندِیلَر، اَمّا خَوارِجلَر اوُ کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشَه دِی، بوُنگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه خَوارِجلَر عَلِی اِبنِ اَبِی طالِب رَضِیَ الله عَنهُ بِیلَن بِیرگه بوُلگن مِینگلَب صَحابَه لَرنِی هَم تَکفِیر قِیلِیشَه دِی، اَمّا اوُلَرنِی قِیلگن تَعوِیللَرِی تَکفِیر قِیلِینِیشلَرِیگه مانِعلِیک قِیلدِی. اَگرچِی اوُلَر مَنَه شُونچَه بُویُوک صَحابَه لَرنِی تَکفِیر قِیلِیشگن بوُلسَه هَم اوُزلَرِی تَکفِیر قِیلِینِیشمَه دِی، دِیمَک، صَحابَه لَرنِی خَطا تَعوِیل بِیلَن تَکفِیر قِیلِینِیشِی هَم، سِین اوُلَرنِی تَکفِیر قِیلِیشِینگگه بائِث بوُلَه آلمَیدِی. اوُلَرنِی اوُزلَرِی بُو خَطاگه دوُچار بوُلِیشگن وَ اوُنِی توُلاوِینِی هَم توُلَشلَرِی لازِم ، سِین نِیمَه اوُچُون اوُلَرنِی جِنایَتِیگه اوُزِینگنِی شِیرِیک قِیلِیشِینگ کِیرَک؟ سِین اوُلَرنِی تَکفِیر قِیلگه نِینگدَن سُونگ اوُلَرنِی قِیلگن جِنایَتلَرِیگه شِیرِیک بوُلَه سَن.
اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله اَیتَه دِیکِی: “رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمگه اِیرگه شِیشنِی قَصد قِیلگن تَعوِیلگر تَکفِیر قِیلِینمَیدِی، بَلکِی اَگر اوُ اوُزِینِی قوُلِیدَن کِیلگنچَه حَرَکَت قِیلگچ خَطاگه دوُچار بوُلگن بُولسَه،اوُنِی حَتَّی فاسِیق هَم دِیمَیمِیز،مَنَه بُو آدَملَرنِی نَزدِیدَه “عَمَلِی مَسَلَه لَر” بارَه سِیدَه تَنِیلگندِیر. اَمّا “عَقِیدَه وِی مَسَلَه لَر” بارَه سِیدَه جُودَه کوُپ آدَملَر مَنَه بُو زَمِینَه دَه خَطا قِیلگن کِیشِیلَرنِی کافِر دِییِیشگن، اَمّا بُو سُوزلَر صَحابَه لَرنِی هِیچ قَیسِی بِیرِی یاکِی اوُلَرگه یَحشِیلِیکدَه اِیرگشگن کِیشِیلَر یاکِی مَشهُور مُسُلمان اِماملَر تامانِیدَن هَم اَیتِیلمَه گن،بَلکِی اَصلِیدَه بُو بِدعَت اَهلِینِی سوُزِیدِیر.”
قَرَنگلَر اِبنِ تَیمِیَّه نِیمَه دِییدِی: رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمگه اِیرگه شِیشنِی قَصد قِیلگن تَعوِیلگرنِی تَکفِیر قِیلِینمَیدِی. اوُ اوُزِینِی قوُلِیدَن کِیلگن حَرَکَتنِی قِیلگن وَ خَطاگه دوُچار بوُلگن، حَتَّی اوُنِی فاسِیق هَم دِیمَیمِیز، اوُ کِیشِینِی اَیتِیشِیچَه: مَنَه بُو عُمُوم نَزدِیدَه تَنِیلگن نَرسَه، یَعنِی عَمَلِی مَسَلَه لَردَه عُمُومِی بِیر نَرسَه دِیر. یَنَه اَیتَه دِیکِی: بِیر گوُرُوه کِیشِیلَر بارکِی، اَگر بِیر کِیشِی عَقِیدَه بوُیِیچَه تَعوِیل وَ خَطاگه دوُچار بوُلَه دِیگن بُولسَه اوُنگه کافِر دِییِیشَه دِی. اوُ کِیشِی اَیتَه دِیکِی: مَنَه بوُندَی سوُز صَحابَه لَرنِی وَ یَحشِیلِیک بِیلَن اِیرگشگن سابِقوُنَ الاَوَّلوُندَن اِیشِیتِیلگن اِیمَس، بَلکِی بُو سوُز کِیمنِیکِی؟ مَنَه بوُ سُوز اَهلِی بِدعَت بوُلگن کِیشِیلَرنِی سوُزِیدِیر.
اوُ کِیشِی باشقَه بِیر جایدَه اَیتَه دِیکِی: “مَنَه بُو رَوِیشدَه، بُو اَیتگن کِیمسَه نِی کافِر دِییِیلمَیدِیگن سوُزلَردِیر،بَلکِیم حَقنِی تَنِیشگه بائِث بوُلَه دِیگن حُجَّتلَر بُو سوُزنِی اَیتگن کِیشِیگه یِیتِیب بارمَه گندِیر، شایَد اوُنگه یِیتِیب بارگن بوُلسَه هَم اوُ اوُچُون اِثبات قِیلِینمَه گندِیر، یاکِی اوُنِی فَهملَشگه قادِر بوُلمَه گندِیر، یاکِی اوُنگه شُبهَه لَر کوُندَه لَنگ کِیلگندِیر وَ اَلله شوُنِی واسِیطَه سِیدَه اوُنِی عُذرلِی قِیلگن. [1] دِیمَک، مُؤمِن بوُلگن وَ حَق طَلَب قِیلِیشدَه قوُلِیدَن کِیلگنچَه حَرَکَت قِیلگن، اَمّا شوُنگه قَرَمَسدَن خَطاگه دوُچار بوُلگن کِیشِینِینگ خَطاسِینِی خُداوَند – هَر نَرسَه بوُلِیشِیدَن قَطعِی نَظَر- کِیچِیرَه دِی. بوُ نَظَرِی مَسَلَه لَردَه مِی یاکِی عَمَلِی مَسَلَه لَردَه مِی فَرقِی یُوق، مَنَه بُو پَیغَمبَرِیمِیز صَلَّی الله علیه وَسَلَّمنِی اَصحابلَرِینِی وَ اِسلام اَئِمَّه لَرِینِی جوُمهُورِینِی رَوِیشِی بوُلَه دِی.”
اِبنِ تَیمِیَّه نِینگ مَنَه بُو سوُزلَرِی اَهلِی قِبلَه دَن بوُلگن تَعوِیل اَهلِیگه مُعامَلَه قِیلِیشدَه خَطا یوُلگه توُشِیب آلِیشگن بِرادَرلَر اوُچُون نِهایَتدَه فایدَه لِی بوُلِیشِی موُمکِین. مَخصُوصاً اوُزلَرِینِی اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی شاگِردلَرِیدَن دِیب حِسابلَیدِیگن بُزُرگوار کِیشِیلَرگه فایدَه لِیدِیر. اوُلَر مَنَه بُو سُوزلَرنِی بِیر نِیجَه بار قَیتَه رِیب اِیشِیتِیشسِین، اوُلَر اوُزلَرِیگه اوُستاز دِیب بِیلِیشگن کِیشِینِینگ، مَنَه بُو بارَه دَه اَهلِی قِبلَه نِینگ تَعوِیل قِیلوُچِیلَرِی حَقِیدَه، نِیمَه دِیگنلِیکلَرِینِی یَحشِیلَب توُشوُنِیب آلِیش اوُچُون اوُزلَرِی بِیر نِیچَه مَرتَه تَکرارلَشسِین.
اَلبَتَّه، اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی اوُزِی هَم “عَقِیدَه وَ تَوحِید” بارَه سِیدَه “بَکرِی” بِیلَن بِیر نِیچَه مَرتَه مُناظَرَه قِیلگن،بَکرِی تَعوِیل قِیلگن اِیدِی، مَنَه شوُ تَعوِیللَر اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله طَرَفِیدَن تَکفِیر قِیلِینِیشِیگه مانِعلِیک قِیلگن اِیدِی. اِبنِ تَیمِیَّه “بَکرِی” بِیلَن بِیرگه تَوحِد مَسَلَه سِی بُویِیچَه مُناظَرَه قِیلگن پَیتِیدَه ( اِعتِبار بِیرِینگلَر، تَوحِد مَسَلَه سِی بوُیِیچَه مُناظَرَه قِیلگن) بَکرِی اوُزِینِی اِعتِقادلَرِی اوُچُون آیَت وَ حَدِیثلَردَن فایدَه لَنگن وَ تَعوِیلاتلَرنِی کِیلتِیرَه دِی، اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی نَظَرِی بوُیِیچَه مَنَه شوُ تَعوِیلاتلَر بَکرِینِی تَکفِیر بُولِیشِیگه مانِعلِیک قِیلَه دِی! قِممَتلِی دوُستلَر، بِرادَرلَرِیم، اَگر یَحشِیلَب اِعتِبار بِیرسَنگِیزلَر،حاضِردَه بِیزلَرنِی بِرادَرلَرِیمِیز تامانِیدَن تَکفِیر بُولَه یاتگن کِیشِیلَر آیَتلَرگه، حَدِیثلَرگه وَ تَرِیخِی رِوایَتلَرگه اِستِناد قِیلِیشَه دِی وَ اوُلَرنِی اَلله گه وَ رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمگه اِطاعَت قِیلِیشدَن باشقَه مَقصَدلَرِی هَم یُوق. مَنَه بوُ اَکثَر گوُرُوهلَردَگِی حالَت، اَلبَتَّه آرَه دَه مُستَثنا حالَتلَر هَم مَوجُود، اَمّا حُکم اِستِثنا اَساسِیدَه صادِر قِیلِینمَیدِی. (دوامی بار……)
[1]دلیل می آورد و عذرهایش را بیان می کند