شیخ ابوحمزه المهاجر هورامی:درس های مقدماتی/ درس پنجم: دشمن شناسی شرعی (4)/ شناسائی مرتد در ادبیات شرعی و چگونگی برخورد با مرتدین و جبهه ی مرتدین
پیاده شده از نوار صوتی شیخ ابوحمزه المهاجر هورامی حفظه الله
(79- قسمت)
کل این آیات همین را می گوید، یعنی این آیه که بعضی از علمای بزرگوار ما در مورد کفار شبه اهل کتاب یا اهل کتاب آن را تفسیر کرده اند این نمی تواند درست باشد، ممکن است اشتباه کرده باشند، ممکن است دقت نکرده باشند که اهل کتاب یا شبه اهل کتاب می توانند جزیه بدهند و ممکن است آن ها را مجبور نکنیم که بین اسلام یا جنگ یکی را انتخاب کنند. اما مشرکین و مرتدین بین اسلام و جنگ باید یکی را انتخاب کنند.
در جای دیگری هم الله تعالی به عذاب دادن شدید آن ها در دنیا اشاره می کند:
«وَلَقَدْ قَالُواْ كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلامِهِمْوَهَمُّواْ بِمَا لَمْ يَنَالُواْ وَمَا نَقَمُواْ إِلاَّ أَنْ أَغْنَاهُمُاللَّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ وَإِنيَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُعَذَابًا أَلِيمًا فِيالدُّنْيَاوَالآخِرَةِ» (توبه/74)
و با آیه ی مربوط به ذو القرنین در سوره ی کهف هم می فهمیم که منظور از این عذاب دادن چیست؟ «قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذَابًا نُكْرًا».
کل این آیات می رسانند که جزای مرتد در دنیا فقط کشته شدن است. هیچ چیز دیگری در انتظارش نیست. روایاتی هم از رسول الله صلی الله علیه وسلم آمده که این روش برخورد در آیات را بیشتر توضیح و روشن می کنند که تنها چیزی که در دنیا انتظار مرتدین را می کشد فقط کشته شدن است. زمانی که به عنوان مثال:
- ازابن عباس رضی الله عنهما روايت است كه رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرمايند: “مَنْ بَدَّڵ دِینَهُ فَاقْتُلُوهُ”[1] کسی که دینش را عوض کرد او را بکشید، و امام مالك رحمه الله هم در موطا آورده: “من غير دِینَهُ فَاقْتُلُوهُ”. این روایت را به این شیوه از رسول الله صلی الله عليه وسلم روایت کرده است.
- مورد دیگر، زمانی كه معاذ رضی الله عنه به يمن رسيد و ديد ابوموسی اشعری مردی را به دليل اينكه از اسلام برگشته و مرتد شده و يهودی شده بود بسته بود، معاذ سه بار گفت: لَا أَجْلِسُ حَتَّى يُقْتَل،َ قَضَاءُ اللَّهِ وَرَسُولِهِ،فَأَمَرَ بِهِ فَقُتِلَ.[2]يعنی: نمی نشينم تا به حكم الله و رسولش اين شخص مرتد كشته شود. سه بار این را گفت، به دنبال آن فرمان داده شد و كشته شد .فَأَمَرَ بِهِ فَقُتِلَ.
- عبدالله بن مسعود رضی الله عنهما روایت کرده که رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرمايد: “لاَ يَحِلُّ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ يَشْهَدُ أَن لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وأَنِّي رسُولُ اللهِ إِلاَّ بِإِحْدَى ثَلاَثٍ: الثَّيِّبِ الزَّانِي، وَالنَّفْسِ بِالنَّفْسِ،وَالتَّارِكِ لِدِينِهِ الْمُفَارِقِ لِلْجَمَاعَةِ“. [3]خون مسلمانی که شهادتین را می گوید حلال نیست(کسی که شهادت می دهد اشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أن محمدا رسول الله، مسلمانی که اینگونه شهادت می دهد خونش حلال نیست)، مگر یکی از این سه نفر: 1- زنا کننده ی همسردار که روایات دیگر هم همین مطلب را می رسانند 2- جان در مقابل جان یعنی، قصاص در برابر قتل به ناحق 3- کسی که دین خود را ترک می کند و از جماعت مسلمانان جدا می شود.
دیدید چقدر قشنگ گفته: “وَالتَّارِكِ لِدِينِهِ الْمُفَارِقِ لِلْجَمَاعَةِ” دین خودش را ترک می کند و از جماعت مسلمین هم جدا می شود. ما چهار فیلتر و مراحل چهارگانه و پیچیده را گذراندیم تا این که تشخیص داده شد این شخص از جماعت مسلمین جدا شده، درست است یا نه؟ جدا شده اگر تشخیص داده نمی شد و مثل منافقین و سکولارزده ها در میان مسلمین بود، باز هم ما او را جزو مسلمین حساب می کردیم و این حکم هم شامل او نمی شود. اما، وقتی که از آن 4 فیلتر و چهار مرحله او را گذراندیم و تشخیص داده شد که کافر آشکاری شده این حکم شامل او می شود یا این که نه، خودش رفته و وارد یکی از همین حزب ها شده است که این دیگر نیازی به هیچ چیزی نیست. الْمُفَارِقِ لِلْجَمَاعَةِ ، از جماعت مسلمین جدا شده است.
لازم است ذکر شود که با توجه به آنچه در قرآن و سنت آمده همه ی فرق مختلف اسلامی درباره ی كيفر مرتد اتفاق نظر دارند، هر چند كه در شرايط و موارد آن اختلافاتی بين آنها وجود دارد، ولی در اصل حكم و حتی مجازات قتل، ترديدی ندارند.اگر اندك اختلافی در اقوال فقهای مذاهب مختلف اسلامی دیده می شود در مفهوم و مصاديق آن است، نه دراصل حكم.
المغني از منابع مهم فقهی فرق معروف به اهل سنت ذکر می کند که: وأجمع أهل العلم على وُجوبِ قَتْلِ المُرْتَدِّ. و همه ی دانشمندان بر وجوب قتل مرتد اجماع دارند.[4]و می گوید: این از ابوبکر، عمر، عثمان، علی، معاذ، ابوموسی، ابن عباس، خالد و دیگران روایت شده و کسی منکر آن نیست، به این شیوه اجماع شده، به این شیوه این اجماع است.چرا؟ چون این همه روی آن اتفاق نظر داشته اند. اجماع همه ی صحابه روی آن بوده است.
(ادامه دارد……)
[1]– رواه البخاري
[2] رواه احمد
[3]– رواه البخاري و مسلم
[4]– محمد بن محمد الخطيب الشربينى،مغنی المحتاج الی معرفه معانی الفاظ المنهاج، قم، دار الذخایر،1369، ج 4، ص 135