تعارفي درسونه/پنځم درس: شرعي دښمن پېژندنه (4)/په شرعي ادبياتو کې د مرتد پېژندنه او مرتدین او له مرتدین ډلو سره د چلند څرنګوالی(48)
موږ مخکې ویلي وو چې اختلاف د الله تعالی یو سنت او د هغه د حکمت تقاضا ده، چې الله تعالی پدې اړه فرمایي:
«وَلَوْ شَاء رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّهً وَاحِدَهً وَلاَ یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ* إِلاَّ مَن رَّحِمَ رَبُّکَ وَلِذَلِکَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ کَلِمَهُ رَبِّکَ لأَمْلأنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ»(هود/١١٨)،
که ستا رب غوښتلای، نو خامخا به یې خلک (د فرښتو په څېر) یوه امت ګرځولي وای، خو هغوی به تل په اختلاف کې وي. خو پرته له هغو کسانو نه چې الله پرې رحم کړی وي، او الله هم هغوی د همدې (رحمت) لپاره پیدا کړي دي. او د ستا د رب خبره پوره شوې ده چې: «زه به خامخا د جنیاتو او انسانانو ټولنه له جهنم نه ډکوم.» زه د دوزخ له اوره الله ته پناه وړم.
نو کله چې الله تعالی فرمایي: «وَلاَ یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ» او ټول انسانان یې یوه امت نه ګرځوي، نو موږ کولای شو ووایو چې اختلاف هغه څه دي چې له هغې تښتېدل ناشونې دي.
او مسلمانان، کله چې له دې اختلاف څخه په ټولیزه کچه تېر شي، نور خلک نه شي تېرېدلی؛ په ټول انسانانو کې لا هم اختلاف شته او له دې نه تښتېدل ناشونې دي.
خو کله چې مسلمانان له دې لوی اختلاف (کفر او ایمان) څخه تېر شي او د یوې واحدې شورا له لارې یوه واحده امت جوړوي او کُنتُمْ خَیْرَأُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ کېږي، نو په دې وخت کې امت ګرځي.
په دې شورا کې یې امت جوړوي، خو د همدې امت په منځ کې به بیا هم بېلابېل نظرونه شتون ولري.
په دې حالت کې، په اسلامي دولت، په هغه شورا چې پرې حکومت کوي، او په هغه امت کې چې له دې شورا څخه جوړ شوی دی، اختلاف نه یوازې یوه اړتیا ده، بلکه د فقه ژوندی ساتلو او پراختیا لپاره یوه رحمت هم ګڼل کېږي.او امکان نلري چې دغه امت هم بېلابېل نظریات او نوې لیدلوري د ورځنیو اجتهادي مسایلو په اړه ونلري.
په دې سره سره، یوازینی وسیله چې دوی راټولوي د اسلامی حکومت تر چتر لاندې د اولی الامر شورا ده.
د بېلابېلو نظریاتو د یووالي لپاره له دې پرته بل ادعا د الهي سنت او هغه وسیلو سره چې موږ ته په لاس کې دي، په ټکر کې ده؛ که څوک بل ډول ادعا وکړي، نو تېروتنه کوي.
بالکل، دا جمله په فصيح او دقیق پښتو کې داسې وي:
او بېشکه هر هغه څه چې د الله د سنت او قوانینو سره په تضاد کې وي، په یقین سره د ناکامۍ سزا ورته ټاکل شوې ده. یوازینی حل لاره شورا ده، او دا شورا باید په هر ممکنه کچه رامنځته شي.
په دې صورت کې، کله چې الله تعالی د تیرو پیغمبرانو کیسې ذکر کولو وروسته فرمایي:
«إِنَ هَذِهِ أُمَّتكُمْ أُمَّة وَاحِدَة وَأَنَا رَبّكُمْ فَاعْبُدُونِ» (انبیاء/۹۲)،
بېشکه دا ستاسو امت یوه واحده امت ده، او زه ستاسو رب یم، نو یواځې زما عبادت وکړئ.
او یا هغه وخت چې فرمايي:
«وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاتَّقُونِ» (مؤمنون/۵۲)،
بېشکه دا ستاسو امت یوه واحده امت ده، او زه ستاسو رب یم، نو یواځې له ما وویریږئ.
په دې ځای کې، الله تعالی په ښکاره او څرګند ډول د دغو مثالونو په راوړلو سره موږ ته دا راښيي چې د یوې واحدې امت جوړېدو یوازینی لاره دا ده چې یوازې د الله تعالی عبادت د هغه د وروستي استازي د شریعت له لارې وشي، او دا استازی هم د همدې شریعت په پیروي او د الله تعالی د امرونو په بیان سره، د اسلامي دولت تر سیوري لاندې د “اولی الامر” شورا یوازینی وسیله او تضمین ګڼي چې دا واحده امت پرې ساتل کېدای شي:
«الَّذينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُوري بَيْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ» (شوری/38).