چِیتلَب اوُتِیب بُولمَیدِیگن اِسلامِی “اِتِّحاد” جَرَیانِی، بوُگوُنگِی کوُندَگِی تَفَرُّقدَن اِسلامِی “وَحدَت”گه اوُتِیش دَورِیدِیر. (3)
( 7 –قیسم)
فَقَط مُنافِقلَر یا سِکوُلارزَدَه لَر توُدَه سِیگِینَه مَنَه بوُ کافِرلَر بِیلَن “وَلاء” قِیلِیشَدِی: فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَى أَنْ تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ (مائده/52) بَس، سِیز دِیللَرِیدَه مَرَض بُولگن کِیمسَه لَر:”بِیزگه بِیران بَلا یِیتِیشِیدَن قوُرقَمِیز”، دِیگن حاللَرِیدَه اوُلَر ( کافِرلَر) تامانگه شاشَیاتگنلَرِینِی کوُرَسِیز.
بِیزلَرنِی “وَلاء”یِیمِیز اِیسَه مُشَخَّصدِیر: إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ (مائده /55) سِیزلَرنِینگ دوُستِینگِیز فَقَط اَلله، اوُنِینگ پَیغَمبَرِی وَ تَعظِیم – تَواضِع قِیلگن حاللَرِیدَه نَمازنِی توُکِیس عَدا اِیتَدِیگن، زَکاتنِی ( حَقدارلَرگه) عَطا اِیتَدِیگن مُؤمِنلَردِیر.
بِیزلَرنِی مُوازَنَتسِیز، مِیزانسِیز دوُستلَرِیمِیز شوُنِی یَحشِی بِیلِیشسِینکِی، رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِینگ عَقِیدَه وِی، رَفتارِی فَسادلَرگه اِیگه بُولگن اَلله نِی، پَیغَمبَرلَرنِی، مَلائِکَه لَرنِی دُشمَنلَرِی بِیلَن توُزگن “اِتِّحاد” لَرِی “وَلاء” وَ “وَحدَت” مَعناسِیدَه اِیمَس.
اَمّا بِیزلَر آلتِینچِی مُقَدَّمات دَرسلَرِیگه مُسُلمانلَر اوُچُون آگاهانَه، هَدَفمَند، حَرَکَتلِی “وَحدَت” حَقِیدَه بَیان قِیلگن نَرسَه مِیز، دَرحَقِیقَت مُؤمِنلَر بِیلَن “وَلاء” قِیلِیش وَ اِسلامِی “وَحدَت”گه یِیتِیش اوُچُون اَگرچِی بِیر قَنچَه یِیللَرگه چُوزِیلسَه هَم، باسِیب اوُتِیلَدِیگن یوُلدِیر؛ اَمّا بِیزلَر “مَوجُود وَضِیعیَتدَه” “ضَرُورَت حُکمِی” یُوزَسِیدَن توُرگن شَرائِطِیمِیزدَه ناچارلِیکدَن بِیرِینچِی قَدَم صِیفَتِیدَه مُسُلمانلَرنِی “اِتِّحاد”گه دَعوَت قِیلِیشگه مَجبُورمِیز. یَعنِی اوُرتَدَگِی اِیختِلافلَرنِی قَبُول قِیلگن حالدَه مُشتَرَک نَرسَه لَرگه دِققَت قِیلِیشدِیر، شُو حالَتدَه اَستَه – سِیکِینلِیک بِیلَن توُرلِی- هِیل مَذهَبلَر، گوُرُوهلَرنِی آرَسِیدَه دِیللَرنِی “اِتِّحادِیگه” یِیتِیب بارسَک وَ اَفضَل “اوُچ اَبزارنِی” بِیرِینِی اوُلِی الاَمر شوُراسِینِی واحِد اِجماعسِی بِیلَن بِیزلَر واحِد اوُمَّتگه وَ واحِد جَماعَتگه اِیگه بُولسَک، «أَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ» مَنَه بُو یُول اِسلامِی “وَحدَت”نِی وَ اَلله تَعالَینِی حِمایَه سِینِی هَم قوُلگه کِیرِیتَدِی: إنَّ اللَّهَ لا يجمعُ أمَّتي علَى ضلالةٍ ويدُ اللَّهِ معَ الجماعةِ [1]
بُو یِیردَه شُو نَرسَه گه دِققَت قِیلِیشِیمِیز کِیرَک، “ضَرُورَت” بِیزلَرنِی شوُندَی بِیر مَرحَلَه گه توُشوُرِیب قوُیگنکِی، “اوُتِیش مَرحَلَه سِی” صِیفَتِیدَه اَفضَل “اوُچ اَبزارنِی” بِیرِینِی اوُلِی الاَمر شوُراسِیدَه “اِتِّحاد”گه دَعوَت قِیلِیش بِیلَن، کافِرلَرگه تَکلِیف قِیلِینِیشِی کِیرَک بوُلگن دِپلامَتِیکَه نِی مُسُلمانلَرگه تَکلِیف قِیلِیشگه مَجبُورمِیز وَ قوُیِیدَگِی آیَتگه «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ» (تغابن/16) هَمدَه «ما لا يُدرَكُ كُلُّه، لا يُترَكُ جُلُّه» قائِدَه سِیگه کوُرَه حُوددِی اوُلگن حَیواننِی گوُشتِیگه اوُحشَش جاننِی سَقلَب قالِیش اوُچُون واجِب صِیفَتِیدَه ضَرُورَت وَ اِضطِرارِی حالَتدَه، دِین وَ جان وَ نامُوس، عَقل، آبرُو، مال، وَطَنگه اوُحشَش اوُزِیمِیزنِی اَساسِی ضَرُورِی نَرسَه لَرِیمِیزنِی سَقلَب قالِیش اوُچُون شُو نَرسَه لَرگه چَنگ سالِیشگه مَجبُورمِیز، عُمُوماً آلگندَه بُوندَن آشِیق نَرسَه هَم قوُلِیمِیزدَن کِیلمَیدِی، اَمّا هُنُوز هَم بَعضِیلَر مُسُلمانلَرگه اَصلِی کافِرلَردَن کوُرَه بَتترراق نَظَر بِیلَن قَرَشَدِی، مَنَه بُو کِیمسَه لَرنِی نَظَرِیدَه کافِرلَر بِیلَن “اِتِّحاد” توُزِیشنِی هَزم قِیلسَه بُولَدِی، اَمّا بِیرِینچِی قَدَم صِیفَتِیدَه مُسُلمانلَر بِیلَن “اِتِّحاد” توُزِیشنِی قَبُول قِیلِیب بوُلمَیدِی، اِیندِی اوُلَر مُؤمِنلَرنِی اوُرتَسِیدَگِی “وَحدَت” حَقِیدَه فِکر هَم قِیلِیشمَیدِی. اَلله دَن یاردَم سُورَیمِیز.
اَصلِیدَه بِیزلَرگه کِیرَکلِیک نَرسَه، اوُلِی الاَمر شُوراسِینِی کَنَلِی آرقَلِی حَربِی قُدرَتنِی وَ اَفضَل “اوُچ اَبزارنِی” بِیرِینِی حُکوُمَتِینِی حِمایَه سِی آستِیدَه قوُلگه کِیرَدِیگن “وَحدَت” بُولَدِی، بُو بارَدَه توُغرِی اِعتِقادگه اِیگه بُولِیشِیمِیز لازِم، اَمّا مَوجُود وَضِیعیَتدَگِی “اِتِّحاد” مُسُلمانلَر اوُچُون قَبُول قِیلِینگن “ضَرُورَت” حُکمِی صِیفَتِیدَگِی “اوُتِیش مَرحَلَه سِی” دِیر، بُو اوُلِی الاَمر شوُراسِی تامانِیدَن هِدایَت قِیلِینِیب باشقَرِیلِیشِی کِیرَک.
(دوامی بار……)
[1] ترمذی 2161