اَلله دَن تَقوا قِیلِیش اوُزِی نِیمَه؟ قَندَی قِیلِیب تَقوایِیمِیزنِی مِیزانِینِی بِیلسَک بوُلَدِی؟
( 2 –قیسم)
اَمّا شوُنِی هَم یَحشِی بِیلِیشِیمِیز لازِمکِی، اِنسان جَهالَت وَ نادانلِیک بِیلَن توُغِیلَدِی وَ دَرَجَه مَه – دَرَجَه بَرطَرَف بوُلِیشِی کِیرَک، یَنگِی دُنیاگه کِیلگن فَرزَند تَوحِد اَساسِیدَه اَلله گه بِیرگن عَهدِینِی اوُنوُتِیب یُوبارِیشلِیگِی طَبِیعِی نَرسَه، مَنَه بُو حَقِیدَه هِیچ نَرسَه بِیلمَیدِی:
وَاللّهُ أَخْرَجَکُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَیْئاً وَجَعَلَ لَکُمُ الْسَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (نحل/78) اَلله سِیزلَرنِی آنَه لَرِینگِیز قارنِیدَن بِیران نَرسَه بِیلمَگن حالِینگِیزدَه چِیقَردِی وَ شُکر قِیلِیش اوُچُون سِیزلَرگه قوُلاق، کوُزلَر وَ دِیللَرنِی بِیردِی.
اِیندِی مَنَه بُوندَی زَمِینَه بِیلَن توُغِیلگن بالَه قَیتَه وَ قَیتَه توُرلِی- هِیل عَقِیدَه وِی، رَفتارِی خَطالَرگه دوُچار بُولِیشِی موُمکِین، فِطرَتِیگه مُناسِب توُغرِی تَعلِیم اوُنگه یِیتمَگوُنِیچَه ( یاکِی اِصطِلاح بِیلَن اَیتگندَه اِقامَه یِی حُجَّت بوُلمَگوُنِیچَه) سَرگردان بوُلَدِی، اَلله تَعالی حَدِیثِی قُدسِیدَه مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
يَا عِبَادِي كُلُّكُمْ ضَالٌّ إِلَّا مَنْ هَدَيْتُهُ، فَاسْتَهْدُونِي أَهْدِكُمْ …[1] اِی بَندَه لَرِیم! سِیزلَرنِی هَمَّه نگِیز گوُمراهسِیزلَر، مَگر مِین اوُنِی هِدایَت قِیلگن کِیمسَه اوُندَی اِیمَس، شوُندَی اِیکَن مِیندَن هِدایَت قِیلِیشِیمنِی سوُرَنگلَر، شوُندَه مِین سِیزلَرنِی هِدایَت قِیلَمَن.
اَلله تَعالَی هَنُوز اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی کَلام یِیتِیب کِیلمَگن وَ حِکمَت تَعلِیم بِیرِیلمَگن رَسُول اَلله صلی الله علیه وسلمگه خِطاب قِیلِیب مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: وَوَجَدَكَ ضَالاًّ فَهَدَى (ضحی/7) اوُ ذات سِیزنِی گوُمراه – غافِل حالدَه تاپِیب، ( حَق یوُلِیگه) هِدایَت قِیلِیب قوُیَدِی- کوُ!
وَکَذَلِکَ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ رُوحاً مِّنْ أَمْرِنَا مَا کُنتَ تَدْرِی مَا الْکِتَابُ وَلَا الْإِیمَانُ وَلَکِن جَعَلْنَاهُ نُوراً نَّهْدِی بِهِ مَنْ نَّشَاء مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّکَ لَتَهْدِی إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ (شوری/52) (اِی مُحَمَّد)، شوُندَی قِیلِیب ( حُوددِی اَوَّلگِی پَیغَمبَرلَرگه وَحِی قِیلگنِیمِیزدِیک) بِیز اوُز اَمرِیمِیز بِیلَن سِیزگه رُوحنِی – قُرآننِی وَحِی قِیلدِیک. سِیز (پَیغَمبَر بوُلِیشِینگِیزدَن) اِیلگرِی وَ کِتابنِی – قُرآننِی وَ نَه اِیماننِی ( یَعنِی اوُنِینگ حَقِیقَت- ماهِیَتِینِی) بِیلگوُچِی اِیدِینگِیز. لِیکِن بِیز اوُنِی ( قُرآننِی) بِیر نوُر قِیلدِیککِی، اوُ بِیلَن بَندَه لَرِیمِیزدَن اوُزِیمِیز هاحلَگن کِیشِیلَرنِی هِدایَت قِیلوُرمِیز. اَلبَتَّه سِیز ( اوُزِینگِیز توُشگن وَحِی یاردَمِیدَه اوُلَرنِی) توُغرِی یوُلگه یِیتَکلَگیسِیز.
شوُندَی بُولگچ اِسلامِی دِینِنی اَساسِیدَه یَرَتِیلگن مَنَه بُو نَفسدَه اِسلامنِی قَبُول قِیلِیش شَرائِطِی توُلِیق مُهَیّادِیر، فَقَطگِینَه اِیسلَتِیشگه وَ دِیلسُوزلِیک بِیلَن آگاهلَنتِیرِیشگه اِیختِیاجِی بار، اوُنگه یَحشِی وَ یامان یوُلنِی کوُرسَتِیلگن وَ مَنَه بُو یوُللَردَن بِیرِینِی تَنلَش اِیختِیارِی اوُنِی اوُزِیدَه: اَلله تَعالی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ (بلد/10) وَ اِیککِی اَنِیق وَ آشکار یَحشِی وَ یامان یوُلنِی کوُرسَتِیب قوُیمَدِیکمِی؟
مَنَه بُو سَرگردانلِیک دَورِی مُسُلمانزادَه لَر بِیلَن غَیرِی مُسُلمانلَر اوُچُون فَرقِی بار. مُسُلمانزادَه لَر اوُچُون بَلاغَت یاشِیگچَه بوُلِیب، تَکلِیفنِی قَبُول قِیلِیش وَقتِی سَرگردانلِیکنِی نِهایَه سِی حِسابلَنَدِی، اَمّا غَیرِی مُسُلمانلَر عُمرلَرِینِی آخِیرِیگچَه سَرگردان بوُلِیب قالِیشَدِی وَ سَرگردان بوُلِیب اوُلِیب کِیتِیشَدِی.
اَلله تَعالی شَمس سُورَه سِیدَه بِیر قَنچَه قَسَملَردَن سُونگ مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا * قَدْ أَفْلَحَ مَن زَکَّاهَا * وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا ( شمس /7-10) جانگه وَ اوُنِی رَسا قِیلِیب – یَرَتِیب، اوُنگه فِسقوُ – فُجُورِینِی هَم، تَقواسِینِی هَم اِلهام قِیلِیب – اوُرگتِیب قوُیگن ذاتگه قَسَمکِی. ***دَرحَقِیقَت، اوُنِی ( یَعنِی اوُز نَفسِینِی – جانِینِی اِیمان وَ تَقوا بِیلَن) پاکلَگن کِیشِی نَجات تاپَدِی. وَ اوُ ( جاننِی فِسق- فُجُور بِیلَن) کوُمِیب خارلَگن کِیمسَه نامُوراد بوُلَدِی.
شوُندَی اِیکَن مَنَه بُو “نَفس” اَلله تَعالی اوُنگه بِیرگن وَ شوُ اِیختِیار بِیلَن حَیوانلَردَن، مَلائِکَه لَردَن، باشقَه مَوجُوداتلَردَن فَرق قِیلَدِیگن اِیختِیار صِیفَتِی سَبَبلِی، شُونچَه لِیک ماسلَشُوچَنلِیککَه اِیگه کِی ناتُوغرِی، غَلَط تَربِیَه سَبَبِیدَن اوُزگرِیب کِیتَه آلَدِی. شُونگه اَساسلَنگن حالدَه اَلله تَعالی حَدِیثِی قُدسِیدَه مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
«وَإِنِّي خَلَقْتُ عِبَادِي حُنَفَاءَ كُلَّهُمْ، وَإِنَّهُمْ أَتَتْهُمُ الشَّيَاطِينُ فَاجْتَالَتْهُمْ عَنْ دِينِهِمْ، وَحَرَّمَتْ عَلَيْهِمْ مَا أَحْلَلْتُ لَهُمْ، وَأَمَرَتْهُمْ أَنْ يُشْرِكُوا بِي مَا لَمْ أُنْزِلْ بِهِ سُلْطَانًا»[2] ” اَلبَتَّه مِین هَمَّه بَندَه لَرِیمنِی توُغرِی، مُخلِص یوُلدَه یَرَتدِیم وَ اَلبَتَّه بَندَه لَرِیمنِی آلدِیگه شَیطان کِیلِیب اوُلَرنِی دِینلَرِیدَن اَدَشتِیرَدِی وَ مِین اوُلَرگه حَلال قِیلگن نَرسَه لَرنِی حَرام قِیلَدِی وَ بَندَه لَرِیمگه مِینگه شِرک کِیلتِیرِیشلَرِینِی بُویُورَدِی، حالبوُکِی مِین بوُ نَرسَه لَرنِی مِینگه شِیرِیک اِیکَنلِیگِی حَقِیدَه حُجَّت نازِل قِیلمَگن اِیدِیم”.
شوُنِینگدِیک قُرآندَه هَم سِکوُلارِیستلَر ( یاکِی عَرَب تِیلِی بِیلَن اَیتگندَه مُشرِکلَر) اوُزلَرِینِینگ اِیختِیارلَرِی بِیلَن اَلله نِی شَرِیعَتِیگه خِلاف رَوِیشدَه بَعضِی نَرسَه لَرنِی حَلال وَ بَعضِی نَرسَه لَرنِی حَرام قِیلِیب آلِیشگنِی حَقِیدَه مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
(دوامی بار……)
[1] مسلم2577
[2] مسلم 2865