دارُ الاِسلام وَ دارُ الکُفر، اَحکاملَر وَ وَظِیفَه لَر.
(4-قیسم)
رَسُول الله صلی الله علیه وسلم هَم مَرحَمَت قِیلدِیلَرکِی: إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى[1] عَمَللَر نِیَتلَرگه باغلِیقدِیر، هَر بِیر کِیشِینِی نِیَتِیگه مُناسِب رَفتار قِیلِینَدِی. اِمامِی شافِیعِی وَ اِمامِی اَحمَد اِبنِ حَنبَل اَیتَدِیکِی: مَنَه بُو حَدِیث اِسلامنِی اوُچدَن بِیرِیدِیر، اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله بوُنِی شوُندَی اَساسلَیدِیکِی: دِین اوُچ قِیسمَگه بُولِینَدِی: اِعتِقاد،عَمَللَر، اِخلاص شُوسَبَبلِی هَم دِیننِی اوُچدَن بِیرِینِی مَنَه بُو حَدِیث تَشکِیل قِیلَدِی.[2]
هِیلمَه – هِیل اِسلامِی مَذهَبلَرنِی فُقَهالَرِینِی اوُرتَسِیدَه مُتَواتِر صُورَتدَه اِیشلَتِیلگن بُو اِصطِلاحلَرنِی اِیلدِیزِی قُرآن وَ صَحِیح سُنَّتدَه مَوجُود.
اِیندِی بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی فُقَهالَرِی تامانِیدَن فایدَلَنِیلگن اِصطِلاح یَعنِی جَهاننِی اِیککِی قِیسمگه دارُ الاِسلام وَ دارُ الکُفرگه تَقسِیم بُولگنِی مَسَلَه سِیگه کِیلسَک، بُو مُسُلمانلَرنِینگ مِللَتلَراَرا سِیاسَتلَرِیگه باغلِیقدِیر.
اِنسانلَرنِی اِیککِی قِیسمَتگه یَعنِی مُسُلمانلَر وَ کافِرلَرگه اَجرَتگن اَلله تَعالَی نِی اوُزِی کافِرلَرنِی “آلتِیتَه لِیک آشکار دَستَه” گه وَ “بِیر پِینهان دَستَه گه” تَقسِیم قِیلگن وَ اوُلَرنِی هَر بِیرِی اوُچُون اوُزِیگه خاص قانوُنلَرنِی چِیقَرگن، شوُ سَبَبلِی هَم اَلله تَعالَی اوُزِی کافِرلَرنِی دِیارلَرِینِی مُسُلمانلَرنِی دِیارلَرِیدَن اَجرَتگن وَ مُسُلمانلَرنِی قوُل آستِیدَگِی دِیارلَرگه هَم وَ کافِرلَرنِی قوُل آستِیدَگِی دِیارلَرگه هَم اَلاهِیدَه اِسم قوُیگن، اوُلَرنِی هَر بِیرِیگه اَلاهِیدَه قانوُنلَرنِی چِیقَرگن، مُؤمِنلَر هَم قُرآندَن وَ رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلّمنِی تِیلِیدَن بُو اِسملَرنِی آلِیب اِنسانلَرگه وَ دِیارلَرگه قوُیِیشگن.
نِیمَه بُولگنِینِی توُشوُنگندِیرسِیزلَر؟ یَعنِی اِنسانلَرنِی تَقسِیم قِیلِیش وَ اوُلَرگه «الَّذِينَ آمَنُوا» و [: 1- الَّذِينَ هَادُوا 2- وَالصَّابِئِينَ 3- وَالنَّصَارَىٰ 4- وَالْمَجُوسَ 5- وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (مشرکین ،سکولاریست) و 6- مُرتَدِّین «مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ» ، دِیب اِسم قوُیِیش وَ یِیرنِی اِیککِی قِیسمگه دارُ الاِسلام وَ دارُ الکُفرگه تَقسِیم قِیلِیش، فِقهِی اوُصُوللَر وَ قائِدَه لَرگه اوُحشَش اِیمَس، بُو اِصطِلاحلَرنِی اِسلامِی مَذهَبنِی فُقَهالَرِی، مُجتَهِدلَرِی آیَت وَ حَدِیثلَرنِی توُشوُنِیب اِجتِهاد قِیلِیب توُزِیب چِیقِیشمَگن، بَلکِی اَلله تَعالَی اوُزِینِی کِتابِیدَه بَیان قِیلگن، صَحابَه لَر هَم بَرچَه مَذهَبلَر هَم مَنَه شُو اَساسگه کوُرَه دِیارلَرنِی ناملَشگن.
اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
وَکَتَبْنَا لَهُ فِی الأَلْوَاحِ مِن کُلِّ شَیْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِیلاً لِّکُلِّ شَیْءٍ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَکَ یَأْخُذُواْ بِأَحْسَنِهَا سَأُرِیکُمْ دَارَ الْفَاسِقِینَ (اعراف/145)اوُنِینگ اوُچُون لَوحلَرگه ( یَعنِی تَورات وَرَقلَرِیگه) هَمَّه نَرسَه نِی – پَند نَصِیحَت وَ بَرچَه نَرسَه لَرنِینگ تَفصِیلاتِینِی یازِیب قوُیدِیک وَ “اوُلَرنِی مَحکَم اوُشلَگِین هَمدَه قَومِینگنِی اوُ پَند – نَصِیحَتلَرنِینگ اِینگ گوُزَللَرِینِی آلِیشلَرِیگه بُویُورگِین” ( دِیدِیک). اِیندِی سِیزلَرگه اِطاعَتسِیز کِیمسَه لَرنِینگ دِیارلَرِینِی کوُرسَه توُرمَن.
(دوامی بار…..)
[1] متفق علیه . بخاری 1
[2]کتاب الاذکار امام نووی، ص:4