سَوال: عُذَیرنی الله نی اوُغلی دِییدِیگن یَهُودی یاکی عِیسینی خُدا دِییدِیگن مَسِیحی یا اَنه اوُشَنچَه مُشکِلاتی بار بُولگن صُوفِیلر بِیلن بیرگه قَندَی قیلیب هَمّه نی مُراسَه گه آلِیب بارَدِیگن یُولنِی تاپسَه بُولَدی؟
جَواب: رَسُول الله صلی الله علیه وسلم مَدِینه نی یَهُودِیلَری و نِجراننی نَصرانِیلَری و اَحساءنِی مَجُوسلَری و بَنِی خُذاعَه هَمده بَنی ذَمرَه نی مُشرِکلَری و باشقه لر بیلن بیرگه مُشتَرَک مَنفَعَتلر فایده لرگه اَساسلَنگن یُولنی وُجُودگه کِیلتِیرگن رَوِیش بیلن عَمَلگه آشِیرسَه بُولَدِی.
اِسلام کافِرلَر بِیلَن بِیرگه اوُرتَدَه مَنه بُوندَی پَیمانلَر، اِتِّحاد تُوزِیشنِی شَرعِی، دِیب رُحصَت بِیرِیب تُورگن و رسُول الله صلی الله علیه وسلمنی اوُزلَرِی شُوندَی رِیجَه لَرنی عَمَلگه آشیرُوچِیسی بُولگن پَیتدَه، مُسُلمانلر اوزلَرینینگ اوُرتَلَرِیدَگی اَنَه اوُشَنچَه اوُزَرا مُشتَرَک نُوقته لر، مُشتَرَک مَنفَعَتلر، مُشتَرَک دُشمَنلَر بُولِیشِیگه قَرَمَسدَن مُتّحِد بُولیب یَگانه جِبهَه نی تَشکیل قِیله آلِیشمَیدِیمِی؟
شُونِی یَحشِی بِیلیشیمیز لازِمکِی، مُسُلمانلرنی جَمِیعَتِیدَگی اِقتِصادِی و خَوفسِیزلِیک پراگرَمَّه لَرِینی کوُپِیدَه هَدَفلر،طَلَبلَر بُویِیچَه مُسُلمانلر اوچُون هَم و غَیری مُسُلمانلر اوچُون هَم بِیر هِیل اوُحشَش نوُقته لَر و مَنفَعَتلَردَگی بِیرلِیک مَوجُود. یُوللر و اِجتِمائِی سَلامَتلِیک مَرکَزلَرِی قوُرِیش یاکی هَمَّه فایدَلَنَدِیگن یُول قائِدَه لَرِینی بِیلدِیرَدِیگن عَلامَتلَرنی اوُرنَتِیشگه اوُحشَش نَرسَه لَردَن هَمّه بیر هِیلده فایدَلَنَدِی. بُو اِمکانِیَتلَردَن مُسُلمان کیشیلر قَنچَه لِیک مَنفَعَت تاپسَه، غَیرِی مسلمانلر هَم شُونچَه لِیک مَنفَعَتگه اِیگه بُوله آلَدِی و یاکی باشقه چه قیلیب اَیتگنده مسلمانلر هَم، غَیری مُسُلمانلر هَم مَنه بُو اِمکانِیَتلردَن فایدَلَنِیشگه مَجبُور، چُونکی اگر اوُلرنی هَر اِیکّاوی بُو اِمکانِیَتلَردَن باش تارتَدِیگن بُولسَه، فَقَطگِینه اولرنی اوُزلَرِی ضَرَر کوُرِیب قالمَسدَن باشقه لَرنی هَم خَطَرگه توُشِیشِیگه سَبَب بُولِیشَدِی.
اگر مسلمانلر اَهلِی کِتابنی و شِبهِ اَهلی کِتابنی کافِرلری بِیلن مُتّحِد بُولِیشمَسَه، سِکولار کافِرلرگه قَرشِی جَنگده هَمّه ضَرَر کوُرِیشی اَنِیق. مُسُلمان، مُبارِیز اِنقِلابچیلَرنی سِستِیمَه سِیده نِهایَتده کوُچلِی و مُشتَرَک نوُقته لر مَوجُود بُولیب، هَمّه مُسُلمانلر، غَیرِی مُسُلمانلر اولرگه نِسبَتاً طَلَب قِیلینَدِیگن، مُشتَرَک هَدَفلر صِفَتِیده قَرَشَدِی. اوُلرنی بَرچَه سِی آذِیق – آوقَت، کِییِیم – کِیچَک، مَسکَن، تَعلِیم، سَلامَتلِیک سَطحِی بُویِیچَه طَلَبگه جَواب بِیرَدِیگن دَرَجَه دَه بُولِیشنِی و بُونگه قوُشِیمچَه رَوِیشده عَقِیدَه وِی، مالِیَه وِی، نامُوسِی و …..جِهَتدَن هَم توُلیق خَوفسِیزلِیکده بُولِیشنی یَحشِی کوُرِیشَدِی. شوُنگه اوُحشَش جَنگلَرده و سِیاسِی بُولِینِیشلَرده هَم مسلمانلر بِیلن غَیری مسلمانلرنی اوُرتَسِیده مُشتَرَک مَنفَعَتلَر وُجُودگه کِیلِیشی مُومکِین.
بِیر زَمانلَر مُغُوللرنی قَرشِیسِیدَه کُورَشِیب توُرِیب بِیرگن جَودَه کُوپ شَهَرلَرده، حَتّی مُشُوکلَر و باشقه حَیوانلر هَم طِبس شَهرِیده بُولگنِیگه اوُحشُش قِیرِیلِیب کِیتِیشگن، مَنَه بُو دَشمَننی آرقَگه قَیتَرِیش و اوُنگه قَرشِی مُبارَزه قِیلِیش مسلمانلرنی، غیری مسلمانلرنی حَتّی حَیوانلَر و دَرَحتلَرنی فایدَسِیگه بُولگن. حاضِرگی زَمانه وِی دَوردَه هَم اَمیرِکه اِمپِیرِیَه سِی هِیراشِیمه، ناکازاکی، فَلوجَه، سُمالِی، یَمَن، اَفغانِستان و …….لَرگه اَتام و مِکرابلِی بِیر نِیچه تاننه لی بامبَه لَری بِیلن حَملَه قِیلگن پَیتیده هَم، بُو حَمله لَر دِینلَرنی، مَذهَبلَرنی اوُرتَسِیگه فَرق قوُیِیب اوُتِیرگَنِی یُوق، بَلکِی هَمّه نِی بِیر هِیلده قَتلِی عام قِیلِیب قِیرِیب تَشلَدِی. حاضِردَه اَمِیرِکه رَهبَرِیَتِینِی بوُینِیگه آلِیب توُرگن مَنه بُوندَی سِکولارِیست دِیکتَتارگه قَرشِی مُبارَزه هَم، اوُنِی شَررِی حاضِرگی پَیتده بَرچَه نِی اوُز اِیچیگه آلگنِیگه اوُحشَش هَمَّه نی فایدَسِیگه بُولِیشی اَنِیق نَرسَه.
مَنه بُوندَی وَضِیعَتده اَمِیرِکه گه قَرشِی مُبارَزَه یُولِیده اَمِیرکه گه مُخالِف بُولگن بَعضِی جَرَیانلَر، پَرتِیَه لر بِیلن اوُرتَده مُشتَرَک فایدَه لر، مَنفَعَتلر وُجُودگه کِیلِیشی مُومکِین ، هَمدَه بِیزلَرنی بَرچَه مِیز قِیسقه یا اوُزاق مُدَّت دَوامِیده اَمِیرِکه گه قَرشِی مُتَّحِد بوُلِیشدَن بِیر هِیلده فایدَلَنِیشِیمِیز اِحتِمالدَن حالِی اِیمَس.