مُقَدّمات دَرسلَرِی/ بِیرِینچِی دَرس: دِین نِیمَه؟ سِکوُلارِیستلَر بِیزلَردَن قَیسِی دِیننِی هاحلَه شَه دِی؟
(2-قیسم)
اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمَةُ الله وَ بَرَکاتُه
دُوستلَرِیمِیزنِینگ باشلَنغِیچ وَ اَساسِی دَرسلَرنِی اِرایَه بِیرِیش بارَه سِیدَگِی قَرارِیگه کوُرَه، بُولِیب هَم مُرَکَّب وَ فِقهِی اِصطِلاحاتلَردَن حالِی بوُلگن حالَتدَه وَ ساددَه زَبان بِیلَن،هَمدَه اوُلَرنِینگ اوُزلَرِی تامانِیدَن “بوُگوُنگِی کوُننِی اِیختِیاجِیگه” وَ “مَوجُود وَضِیعیَتگه” مُناسِب حالدَه توُشوُنتِیرِیب بِیرِیشگه حَرَکَت قِیلَه مِیز، اَلبَتَّه بوُنِی اوُلَر بِیرگن سَواللَرگه مُناسِب رَوِیش بِیلَن وَ بُو سَواللَرگه باغلَب بَرچَه دوُستلَرِیمِیزگه توُشوُنَرلِی، ساددَه صُورَتدَه اِیضاحلَیمِیز. اِنشاءَلله .
دُوستلَرِیمِیز بِیرگن جُودَه کوُپ سَواللَرنِی آرَسِیدَه “دِین” حَقِیدَگِی بِیر- بِیرِیگه باغلِیق بُولگن اِیککِی سَوال بِیرِینچِی مُقَدَّمات دَرسلَرِی نامِی بِیلَن بِیرِیلگن، اوُنِی مُختَصَر، ساددَه صُورَتدَه وَ اِیختِیارِیمِیزدَگِی وَقتنِی حِسابگه آلگن حالدَه اِیضاحلَب بِیرِیشگه حَرَکَت قِیلَه مِیز.
- اوُلَرنِی بِیرِی شوُکِی: سِکوُلارِیستلَرنِینگ بِیر دَستَه سِینِی اِدَّعا قِیلِیشِیچَه، اوُلَر خُداسِیزدوُرلَر وَ هِیچ قَندَی دِینگه اِعتِقاد قِیلِیشمَیدِی، یاکِی سِکوُلارِیستلَرنِی باشقَه بِیر گوُرُوهِینِی اَیتِیشِیچَه، اوُلَر فَقَط خُدانِی قَبُول قِیلِیشَه دِی، اَمّا دِیننِی قَبُول قِیلِیشمَیدِی، باشقَه بِیر دَستَه نِی اِعلان قِیلِیشِیچَه، اوُلَر هَم خُدانِی قَبُول قِیلِیشَه دِی وَ هَم اِسلام دِینِینِی قَبوُل قِیلِیشَه دِی وَ شُو بِیلَن بِیرگه سِکوُلارِیست هَم بوُلِیشَه دِی!!! اِیندِی بوُنِی قَندَی توُشوُنسَه بُولَه دِی؟
- اِیککِینچِی سَوال شوُکِی: اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: وَلا یَزَالُونَ یُقَاتِلُونَکُمْ حَتَّى یَرُدُّوکُمْ عَنْ دِینِکُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا (بقره/۲۱۷) اوُلَر (کافِرلَر) قوُللَرِیدَن کِیلسَه تا دِینِینگِیزدَن قَیتَرگوُنلَرِیچَه سِیزلَر بِیلَن اوُرُوشَه وِیرَه دِیلَر. اَمّا شوُنگه قَرَمَسدَن کوُرِیب توُرگه نِیمِیزدِیک، یِیراپَه دَه، اَمِیرِکَه دَه، راسسِیَه دَه، اَوِیسترَه لِیَه دَه حَتَّی اِسرائِلدَه وَ کامُّونِیست حِتایدَه هَم شَخص اوُزِینِی دِینِینِی سَقلَب توُرَه آلَه دِی وَ اَنَه اوُشَنچَه مَسجِدلَرگه هَم اِیگه بُولَه دِی. مَنَه بُو قُرآندَگِی قَرَمَه – قَرشِیلِیک ، زِدِّیَت اِیمَسمِی؟
ظاهِردَه کوُرِینِیب توُرگه نِیدِیک، ” دِین” سوُزِینِی مَفهُومِی وَ مَعناسِینِی اِیضاحلَشلِیک، بِیزلَرگه هَر اِیککِی سَوال اوُچُون مُناسِب جَوابنِی قوُلگه کِیرِیتِیشگه یاردَم بِیرَه دِی. اَمّا ” دِین” کَلِیمَه سِیگه، اِصطِلاحِیگه اَنِیقلِیک کِیرِیتِیشدَن آلدِین اِیختِیاج بوُلَه دِیگن نَرسَه صِیفَتِیدَه قوُیِیدَگِیلَرنِی اَیتِیب اوُتِیش لازِم بوُلَه دِی، چوُنکِی دِین حَقِیدَگِی هَر بِیر اِدِیآلاگِییَه نِی وَ کوُز- قَرَشنِی توُشوُنچَه لَرِی، تَعرِیفلَرِی بِیر- بِیرِیدَن فَرق قِیلَه دِی. حوُددِی خُداگه اوُحشَش یاکِی دُنیاوِی حَیاتدَن کِییِینگِی اوُلِیمگه اوُحشَش یاکِی یَحشِی یا یامانگه اوُحشَش یاکِی اَرزِیش وَ زِدِّی اَرزِیشگه اوُحشَش…….
بِیر نَصرانِی، یَهُودِی، بُودائِی، سِکوُلار کِیشِیلَر بِیزلَرنِینگ اَلله گه نِسبَتاً کوُز- قَرَشِیمِیزگه اِیگه، دِیب فِکرلَی آلمَیمِیز. حوُددِی شوُنگه اوُحشَش یَحشِی وَ یامان، اَرزِیش وَ زِدِّی اَرزِیشلَر بِیزلَرنِی کوُز-قَرَشِیمِیز بُویِیچَه باشقَه چَه بوُلِیشِی وَ باشقَه کوُز- قَرَشلَردَه اِیسَه باشقَه شِیوَه دَه بُولِیشِی موُمکِین. چوُنکِی بِیزلَرنِی مَنبَعلَرِیمِیز بِیر-بِیرِیمِیزدَن فَرق قِیلَه دِی، شُو سَبَبلِی بِیزلَرنِینگ تَعرِیفلَرِیمِیز هَم فَرق قِیلَه دِی؛ اَمّا کوُرِیب توُرگه نِیمِیزدِیک، مُسُلمانلَرنِی اوُرتَه سِیدَگِی عَوام حَلقنِی فَرِیب بِیرَه دِیگن خِیلَه گر سِکوُلارلَر مَنَه بُو فَرقلَرنِی نَظَرگه آلمَسدَن توُرِیب، اوُزلَرِینِینگ مَنبَعلَرِینِی وَ سِکوُلارِیستِیک اِفلاص اِیشانچلَرِینِی سُوزلَرنِی آرتِیدَه مَخفِی قِیلِیشگه حَرَکَت قِیلِیشَه دِی وَ مَنَه بُو اِصطِلاحلَر وَ مَفهُوملَر حَقِیدَه عُمُومِی حالَتدَه گپِیرِیش آرقَه لِی اوُزلَرِینِینگ مَقصَدلَرِینِی شُبهَه لِی شِیوَه بِیلَن اِیلگرِی سوُرِیشَه دِی.
(دوامی بار…….)