شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(56- قیسم)

دِیمَک، بُو هَم رُوزَه، زَکات، جِهادگه اوُحشَه گن اِجتِمائِی حَقلَردَن بوُلِیب، بُو حَقدَه سِیندَن تَشقَرِی باشقَه مُسُلمانلَرنِی هَم حَققِی بار، سِین اِنسانلَرنِی حَققِینِی شوُنچَه کِی تَلَف قِیلَه آلمَیسَن وَ آیاق – آستِی قِیلمَیسَن. قادِر بوُلگن حالِینگدَه بُو مَسؤُلِیَتدَن، وَظِیفَه دَن، شَرعِی تَکلِیفدَن قاچِیشگه هِیچ قَندَی یوُل یوُق، اَلبَتَّه اوُنِی بَجَه رِیشِینگ کِیرَک بُو مَنَه شوُ وَظِیفَه بوُیِیچَه آدَملَرنِینگ حَققِینِی توُلَه شِینگ لازِم، مِین هِیچ نَرسَه نِی بِیلمَیمَن یاکِی بوُنِی مِینگه عَلاقَه سِی یوُق یاکِی بُو مِینِی اِیشِیم اِیمَس دِییَه آلمَیسَن یاکِی مُنافِقلَر، سِکوُلارزَدَه لَر، سَلطَنَت مَعرُوضَه چِیلَرِی، دِینفُرُوشلَر  مَنَه بُو بارَه دَه وُجُودگه کِیلتِیرِیشگن باشقَه شُبهَه لَرنِی اوُرتَه گه تَشلَی آلمَیسَن.

رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی:   “أنتُم شُهَدَاءُ الله في الأرض فمن شَهِدَ له عُمُومُ المؤمنين بالخيرِ كان مِن أهل الخير، ومَن شُهِدَ له بالشَّرِّ كان مِن أهل الشَّرِّ”. [1] یَعنِی: سِیزلَر اَلله نِینگ یِیردَگِی شاهِدلَرِی، گوُواهلَرِیسِیزلَر. عُمُوم مُؤمِنلَرنِی نَزدِیدَه فَلانچِی آدَم یَحشِی اِیکَه نِی ثابِت بوُلگن پَیتدَه، سِین هَم اوُنِی یَحشِی دِییِیشِینگ کِیرَک وَ اَگر عُمُوم مُؤمِنلَر مَنَه بوُ آدَم بارَه سِیدَه یامان دِیب گوُواهلِیک بِیرسَه وَ ثابِت بوُلگن بوُلسَه، سِین هَم اوُنِی یامان آدَم دِیب اَیتِیشِینگ کِیرَک. سِین اَلله نِینگ یِیر یوُزِیدَگِی گوُواهِی بوُلَه سَن،  «أنتُم شُهَدَاءُ الله في الأرض» باشقَه بِیر حَدِیثدَه رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی: ” وَاشْهَدُوا عَلَى الْمُحْسِنِ بِأَنَّهُ مُحْسِنٌ، وَعَلَى الْمُسِيءِ بِأَنَّهُ مُسِيءٌ”   [2]یَحشِیلِیک قِیلوُچِی کِیشِیگه یَحشِی اِنسان دِیب وَ یامانلِیک قِیلوُچِی کییشِیگه اِیسَه یامان اِنسان دِیب گوُواهلِیک بِیرِینگلَر.

کُفردَن کوُرَه بَتتَرراق یامانلِیک، شَر مَوجُود اِیمَس، اَگر سِین بِیر کافِرنِی کافِر دِیسَنگ وَ طاغوُتگه کُفر کِیلتِیرسَنگ، اوُزِینگنِی عَقِیدَه نگگه حِذمَت قِیلِیش بِیلَن بِیرگه بِیر کافِرنِی کافِر اِیکَه نِیگه گوُواهلِیک بِیرِیش بِیلَن، جَمِیعیَتگه هَم حِذمَت قِیلگن بوُلَه سَن. سِین کوُردِستان مِنطَقَه سِیدَگِی مَحَلِّی سِکوسلارِیستلَرنِینگ بُوتِی بوُلمِیش قاضِی مُحَمَّد مُرتَدنِی وَ کوُردِستاندَگِی اَوَّلگِی اِرتِدادِی حِزبنِی اَساسچِیسِی وَ کوُردلَرنِی حاضِرگِی دَوردَگِی مُسَیلَمَه یِی کَذّابِی اوُجَلاننِی کافِر دِیمَه سَنگ یاکِی مَنَه بوُ بارَه دَه سُوکوُت سَقلَیدِیگن بوُلسَنگ، مَنَه بوُ حالَتدَه سِین کِیمگه حِذمَت قِیلگن بوُلَه سَن؟  شَیطانگه وَ بوُتلَرنِی حِفظ قِیلِیشگه وَ عُمُومِی اِرتِداد جَرَیانِینِی یَنَدَه کِینگه یِیشِیگه وَ بوُتلَرنِی یَنَه کوُپراق سِیغِینِیلِیشِیگه، سِکوُلارِیزم دِینِیگه کوُپراق مایِیل بوُلِیشلَرِیگه، مُسُلمانلَرنِی اوُرتَه سِیدَه توُرلِی- هِیل عَقِیدَه وِی، اَخلاقِی،رَفتارِی فَسادلَرنِی رِواجلَه نِیشِیگه یاردَم بِیرگن بوُلَه سَنمِی؟ یاکِی اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه مایِیل بُولِیشلَرِیگه یاردَم بِیرگن بُولَه سَنمِی؟

مَنَه بُو بوُتلَرگه کُفر کِیلتِیرِیشلِیک وَ مَنَه بُو بوُتلَرنِی سِیندِیرِیشلِیک، هَر بِیر مُسُلماننِی عَقِیدَه سِینِی بِیر قِیسمِیگه شامِل بوُلَه دِیگن اِجتِمائِی حَق حِسابلَه نَدِی، فَرزَندلَرنِی وَ اَطرافدَگِیلَرنِی، کِیلَه جَکدَگِیلَرنِی حَققِی بوُلَه دِی. اوُزِینگنِی کَرتَنگگه مَنَه بُولَرنِی یازِیشلِیگِینگ وَ هَر قَندَی رَوِیش بِیلَن بُولسَه هَم مَنَه بُو اِفلاص، پَلِید اِرتِداد جَرَیانِینِی آدَملَرنِی آرَه سِیدَه آلدِینِی آلِیشلِیک سِینِی وَظِیفَه نگدِیر. سِین آدَملَرنِی آگاه بوُلِیشلَرِی اوُچُون اوُنِی اِفلاص،پَلِید، بوُلغَنگن نَرسَه اِیکَه نِینِی اَیتِیشلِیگِینگ کِیرَک. اوُلَر مَنَه بُو نَرسَه نِی نِیمَه اِیکَه نِینِی بِیلِیشلَرِی لازِم؟

بُو هَم حوُددِی رُوزَه،زَکات،جِهادگه اوُحشَش رِعایَه قِیلِینِیشِی کِیرَک بوُلگن مُقَدَّمات نَرسَه لَرگه اِیگه[3] ……..اوُنِی اِینگ مُهِم مُقَدَّماتلَرِیدَن بِیرِی شوُکِی، سِین بُو حَقِیدَه عِلمگه اِیگه بوُلِیشِینگ کِیرَک: «فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ». دِققَت قِیلدِینگلَرمِی اَلله تَعالَی  لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ   بارَه سِیدَه بِیلگِین، دِییَپتِی. اَلله تَعالَی سِینگه یَهُودِی، نَصرانِی،مَجُوسِی، صابِیئِن وَسِکوُلارِیست کافِرلَرِینِی قَیسِیلَر اِیکَه نِینِی تَنِیب آلِیش اوُچُون کِیرَکلِی اَندازَه دَگِی عِلمنِی بِیرگن، سِین اوُلَرنِی کافِر دِیب بِیلِیشِینگ کِیرَک، مَنَه شُو سِین اوُچُون کِفایَه قِیلَه دِی. سِیندَه عِلمِی مَوجُود بوُلمَه گن باشقَه مَیدَه مَسَلَه لَر بارَه سِیدَه اوُزِینگنِی حَوف- خَطَرگه قوُیمَه:   «وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَـٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا» (اسراء/36). ) ( اِی اِنسان)، اوُزِینگنِی اَنِیق بِیلمَه گن نَرسَه گه اِیرگشمَه! چوُنکِی قوُلاق، کوُز، دِیل- بوُلَرنِینگ بَرچَه سِی توُغرِیسِیدَه ( هَر بِیر اِنسان) مَسئُول بوُلوُر ( یَعنِی اِیشِیتگن، کوُرگن وَ اِیشانگن هَر بِیر نَرسَه سِی اوُچُون کِیشِی قِیامَت کوُنِیدَه جَواب بِیرَه دِی).

اَگر سِین کامِل، اَنِیق اِیشانچلِی عَمَلگه اِیگه بوُلمَس اِیکَنسَن، سوُکوُتنِی سِینگه خَطَرِی یوُقدِیر، اَلله قُدرَتِینگددَه بار، سِیندَه مَوجُود بوُلگن عَمَلدَن کوُپراغِینِی سِیندَن طَلَب قِیلمَیدِی:  «لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها» شُوندَی اِیکَن، اوُلَمالَرنِی عَداسِینِی چِیقَرمَه، سُکوُت قِیل، اَگر عَمَلگه اِیگه بوُلمَیدِیگن بوُلسَنگ اِیمانِینگنِی اوُستِیدَه گراو، قِیمار اوُینَه مَه.   چوُنکِی رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی:  “إِذَا كَفَّرَ الرَّجُلُ أَخَاهُ فَقَدْ بَاءَ بِهَا أَحَدُهُمَا»، هَر قَندَی کِیشِی اوُزِینِی بِرادَرِیگه کافِر دِیسَه، مَنَه بُو حالَتدَه بُو اوُلَرنِینگ اِیککاوِیدَن بِیرِیگه قَیتَه دِی. یاکِی مَرحَمَت قِیلَه دِیلَر:  “أَيُّمَا رَجُلٍ قَالَ لِأَخِيهِ يَاكَافِرُ فَقَدْ بَاءَ بِهَا أَحَدُهُمَا إِنْ كَانَ كَمَا قَالَ، وَإِلَّا رَجَعَتْ عَلَيْهِ. دِیمَک، شوُنگه اِعتِبار بِیرگِینکِی،اَگر اوُشَه مُسُلمان اِیشانچلِی صُورَتدَه کافِر بوُلمَه گن بوُلسَه وَ اوُنِینگ کافِر اِیکَنلِیگِی بارَه سِیدَه بِیر زَرَّه شَک، شُبهَه مَوجوُد بُولسَه، کُفر سِینِی اوُزِینگگه قَیتِیب کِیلَه دِی، حوُددِی سِین اوُزِینگگه مِین کافِرمَن دِیگندِیک بوُلَه سَن، مَنَه بُو شَخص اوُزِینِی حَققِیگه قِیلِیشِی موُمکِین بُولگن اِینگ خَطَرلِی، حَوفلِی جِنایَت، ظُلم حِسابلَه نَدِی.

(دوامی بار……)


[1]– متفق علیه

[2]رواه الطبراني والبیهقي وصححە الألباني

[3] دیدیم و مقدمات آن را در چند درس گذشته خواندیم که باید رعایت شوند

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(55- قیسم)

بِیر شَخص آرتگه قَیتِیب آشکار کافِر بوُلگندَن یا اوُنِی مَنَه بوُندَی کافِرگه اَیلَنگه نِی مُشَخَّص بوُلگندَن سوُنگ، بوُ اوُنِی مُسُلمانلَرنِی اِیمتِیازلَرِیدَن بوُلمِیش مَنَه بوُ توُرت مَرحَلَه دَن مَحرُوم قِیلِینِیشِیگه کِفایَه قِیلَه دِی. دِیمَک مَنَه بُو توُرت مَرحَلَه نِی باسِیب اوُتِیشلِیک کوُمَلَه ، دِیماکرَت،کوُردلَرنِی حاضِرگِی مُسَیلَمَه یِی کَذّابِی بوُلمِیش اوُجَلاننِی اِیشچِیلَر حِزبِیگه، بارزانِیگه یاکِی باشقَه کافِر سِکوُلار اَحزابلَرگه تِیگِیشلِی مُرتَدلَرگه کِیرَگِی یوُق. اوُلَر اوُزلَرِینِی اِیختِیارلَرِی بِیلَن اوُزلَرِینِی اِسلام دائِرَه سِیدَن چِیقَه رِیب تَشلَشگن وَ کافِرلَرنِی دائِرَه سِیگه کِیرگِیزِیشگن، مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِی اِیمتِیازلَردَن مَحرُوم بوُلِیشلَرِی هَم طَبِیعِی،اوُلَرنِی آشکار کافِرلَرنِی جُملَه سِیدَن دِیب حِسابلَه نِیشِی لازِم. چوُنکِی کِیمکِی قوُیِیدَگِی قائِدَه گه بِینائاً  «مَن لَم يَكفر الكافر فَهُو كافر»،کِیمکِی “آگاه حالِیدَه” یَهُودِی، نَصارا، مَجُوس، صابِیئِن، مُشرِک بوُلگن کافِرنِی اَلله کافِر دِیگه نِینِی بِیلِیب توُرگن بوُلسَه هَم کافِر دِیمَه سَه؛ مَنَه بوُ حالَتدَه، اوُ “آگاه حالِیدَه” اَلله نِی قَضاوَه تِینِی،حُکمِینِی خَطا دِیبدِی وَ بوُنِی واسِیطَه سِیدَه اوُنِی اوُزِی کافِر بُولَه دِی، چوُنکِی اوُ “آگاه حالِیدَه” اَلله وَ رَسُولِینِی حُکمِینِی بِیر چِیتگه سوُرِیب قوُیگن، شُو سَبَبلِی هَم اوُنِینگ “آگاه حالِیدَه” اَلله نِی شَرِیعَتِیگه قَرشِیلِیک قِیلِیش جِنایَتِی، مَنَه بُو شَخصنِی کافِر بوُلِیشِیگه بائِث بوُلَه دِی.

اَلبَتَّه شوُنگه هَم دِققَت قِیلِینِیشِی کِیرَککِی، بُوگوُنگِی کوُندَه جُودَه کوُپ مُسُلمانلَر هَنوُز هَم حاضِرگِی پَیتدَگِی سِکوُلارِیستلَرنِینگ شَرعِی مَنبَعلَردَگِی مُشرِکلَر اِیکَه نِینِی بِیلِیشمَیدِی. هِیچ کِیم اوُلَر اوُچُون بوُگوُنگِی کوُننِی تِیلِی بِیلَن مُنافِقلَرنِی، مُشرِکلَرنِی، دَهرِیلَر وَ بوُلَرگه اوُحشَه گنلَرنِی رَوشَنلَشتِیرِیب بِیرمَه گن. شُو سَبَبلِی هَم اوُلَرگه آشکار وَ رَوشَن قِیلِیب اِبلِیسنِینگ شَیطان اِیکَه نِینِی وَ یَزِیدِیلَر، عَلِیوُاللَهِیلَرنِی مَلِیکِی طاوُوس شَیطاننِی اوُزِی اِیکَه نِینِی وَ طَبِیعَتگه سِیغِینُوچِی اَتِیئِستلَر، دَهرِیلَر بوُگوُنگِی کوُندَگِی مَتِیرِیالِیستلَر اِیکَه نِینِی بِیلدِیرِیش لازِم. مَنَه شوُ شِیوَه بُویِیچَه، سِکوُلارِیستلَر اَنَه اوُشَه مُشرِکلَر بُولِیب اوُزِیگه خاص اَحکاملَرگه اِیگه دِیرلَر،اوُلَرنِی اَحکاملَرِی اَهلِی کِتابنِی وَ شِبهِ  اَهلِی کِتابنِی اَحکاملَرِیدَن فَرق قِیلَه دِی. مَنَه بوُ اِسمنِی اوُزگه رِیشِی دِیگرباشان کَلِیمَه سِیگه اوُحشَه گن بوُلِیب، بُوگوُنگِی کوُندَه لوُطِیلَر،هَمجِنسبازلَر دِیب ناملَه نَدِی. اوُلَرنِی هَر اِیککاوِینِی ماهِیَتِی بِیر هِیل، فَقَط اِسملَرِی اوُزگه رِیب قالگن. مَشرِکلَر سوُزِینِی سِکوُلارِیستلَرگه اوُزگه رِیب قالگه نِینِی هَم  مُسُلمانلَر اَلبَتَّه بِیلِیشلَرِی لازِم، شَرعِی دَلِیللَر وَ مَنبَعلَر بِیلَن قُرآن وَ سُنَّتگه اِستِناد قِیلگن حالدَه فِقهِی مَنبَعلَرگه اِستِناد قِیلِیش آرقَه لِی مَنَه بُو مَطلَبنِی شَخصگه یِیتکَه زِیلِیشِی لازِم.

هَر قَندَی حالَتدَه هَم، کافِرلَر تَعوِیل، شَک، شُبهَه، خَطا، اوُنوُتِیش وَ باشقَه لَردَن کِیلِیب چِیقَه دِیگن جاهِللِیککَه عُذر کِیلتِیرِیشگه قادِر اِیمَسلَر وَ هِیچ کِیم بوُلَر اوُچُون عُذر قائِل بوُلمَیدِی، اوُلَرنِی مُسُلمانلَر جُملَه سِیدَن سَنَلمَسلِیگِی هَم طَبِیعِیدِیر؛ اَمّا مُسُلمانلَر مَنَه بُو اِیمتِیازلَرگه اِیگه بوُلگنلِیکلَرِی سَبَبلِی، دِینگه تِیگِیشلِی بوُلگن جِنایَتگه دوُچار بُولگن پَیتلَرِیدَه، “نَبَوِی حُجَّت”نِی بَیان قِیلِینِیب اوُنِی اِقامَه قِیلِینمَه گوُنچَه وَ توُرت مَرحَلَه نِی باسِیب اوُتمَه گوُنلَرِیچَه جِنایَتچِی دِییِیلمَیدِی، اَگر مَنَه بُو عُذرلَرگه، مانِعلِیکلَرگه اِیگه بُولگن مُسُلماننِی تَکفِیر قِیلسَه، اوُ اوُزِینِی مُسُلمان بِرادَرِینِی تَکفِیر قِیلِیبدِی وَ اوُ تَکفِیر قِیلِیش حَددِیدَگیی اوُزِینِی اوُزِی تَکفِیر قِیلِیش جِنایَتِینِی قِیلِیبدِی، یَعنِی اَصلِیدَه اوُ اوُزِینِی اوُزِی تَکفِیر قِیلگن بُولَه دِی.

حوُپ، اِیندِی اَگر اِرتِداد بُویِیچَه مُتَّحَم بوُلگن شَخص بارَه سِیدَه هَم مَنَه بُو مَرحَلَه لَرنِی هَمَّه سِینِی باسِیب اوُتگن بوُلسَنگ وَ بُو شَخصنِینگ جِنایَتچِی اِیکَه نِی مُشَخَّص بُولسَه، اوُنِی اوُستِیدَه حُکم صادِر قِیلِینَه دِی وَ اوُ تَکفِیر قِیلِینگن، فَقَط حُکمنِی اِجرا بُولِیشِینِی کوُتِیب توُرَه دِی وَ سِین هَم شَرعِی بِیر وَظِیفَه صِیفَتِیدَه اوُنِی کافِر دِیب سَنَه شِینگ لازِم. اوُ هَم آشکار کافِرلَرگه اوُحشَه گن بِیر کافِر بوُلِیب، سِین هَم اوُنِی بِیر وَظِیفَه صِیفَتِیدَه کافِردِیب سَنَه شِینگ کِیرَک بوُلَه دِی، بُو یِیردَه وَظِیفَه دِییِیلِیشِیدَن مَقصَد عِبادَتدِیر.

آشکار کافِرنِی تَکفِیر قِیلِیشلِیک عِبادَت بوُلَه دِی. اوُنِی عَقِیدَه دَگِی جایگاهِی مُهِم بُولسَه هَم، ظاغوُتگه کُفر کِیلتِیرِیشلِیک اِسلامگه کِیرِیشنِی باشلَنغِیچ مَررَه سِی حِسابلَه نَدِی، اوُ نَمازگه اوُحشَش شَخصِی عِبادَت اِیمَس، بَلکِی اوُ رُوزَه، زَکات وَ جِهادگه اوُحشَه گن عِبادَت بوُلَه دِی؛ سِین نَماز، جِهاد، زَکات،روُزَه دَن اِیلگه رِی بُونِی قَبوُل قِیلگنسَن. چوُنکِی نَمازدَن آلدِین شَهادَتَیننِی اِیتگنسَن وَ لا اله الّا الله گه اِقرار بُولگنسَن. نَماز، رُوزَه وَ باشقَه عِبادَتلَردَن آلدِین “لا اله” یَعنِی طاغوُتگه کُفر کِیلتِیرِیشگه اِقرار بوُلدِینگ:   «فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ لاَ انفِصَامَ لَهَا وَاللّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ» (بقره/256.)

(دوامی بار……)

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(54- قیسم)

اوُتگن سَطرلَردَه اَیتِیب اوُتِیلگه نِیدِیک کُفر وَ کافِرلِیکنِی عِللَتِی اِعتِقادِی کُفر بوُلِیشِی هَم موُمکِین ( بُو قَلبگه آئِد اِیش بوُلِیب بِیزلَرنِی اوُندَن خَبَرِیمِیز یوُق وَ بُو شَخصنِی اوُزِیگه باغلِیق) یاکِی سوُز یاکِی کُفر عَمَلِی بوُلَه دِی وَ بُو بِیلَن اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی بَرچَه یاکِی بِیر قانوُننِی وَ اَلله نِی نِعمَتلَرِینِی بِیرکِیتِیلَه دِی.

اِیندِی، اَگر بِیر مُسُلمان کِیشِی مَنَه بُو مُصِیبَت وَ جِنایَتگه دوُچار بُولگن بوُلسَه، اوُنِی توُرتتَه لِیک مَرحَلَه نِی یَعنِی اِرتِداد جِنایَتِینِی اِثبات قِیلِیش، مَنَه بُو جِنایَتنِی قُرآن وَ صَحِیح سُنَّت تامانِیدَن تَصدِیقلَه نِیشِی، تَکفِیرنِی شَرطلَرِی وَ تَکفِیرنِی مانِعلِیکلَرِیدَن حُکمنِی صادِر قِیلَه آلَه دِیگن دَرَجَه دَه شَخص کامِل اِیشانچگه یِیتگوُنِیچَه اَنِیق وَ بِیتتَه – بِیتتَه اِجرا قِیلِینِیشِی کِیرَک، شَخص اِسلامدَن شَک،شُبهَه، گوُمان بِیلَن اِیمَس، بَلکِی اِیشانچ بِیلَن چِیقِیشِی لازِم.

بُو یِیردَه شُو نَرسَه گه دِققَت قِیلِینِیشِی لازِمکِی، شَخصنِی مَنَه بُو فِیلتِیرلَرنِی بَرچَه سِیدَن اوُتکَه زِیشلِیک وَ مُرَکَّب مُتَخَصِّصلِیککَه اِیحتِیاج بوُلگن بُو مَرحَلَه لَرنِی باسِیب اوُتِیشِی، اوُزِینِی صَفِینِی مُسُلمانلَرنِی آرَه سِیدَن جوُدا قِیلمَه گن اَهلِی قِبلَه دَن بوُلگن بِرادَرلَر وَ آپَه – سِینگِیللَر اوُچُوندِیر، کوُرِیب توُرگه نِیمِیزدِیک اوُزِیگه خاص مُتَخَصِّصلِیککَه اِیختِیاج بار، هَر قَندَی کِیشِی مَنَه بُو بُولِیمدَه رَعی بِیرِیشگه وَ حُکم صادِر قِیلِیشگه قادِر اِیمَس، اَمّا شَخص اوُزِینِی صَفِینِی مُسُلمانلَرنِی صَفِیدَن جُودا قِیلگندَن سُونگ، مَنَه بُو شَخص کافِر وَ مُرتَدلَر جُملَه سِیدَن حِسابلَه نَدِی وَ بُو حالَتدَه مَنَه بُو مَرحَلَه لَرنِی هِیچ قَیسِی بِیرِینِی باسِیب اوُتِیشلِیککَه اِیختِیاج قالمَیدِی وَ هَر قَندَی مُسُلمان مَنَه بُو شَخصنِی اوُستِیدَه اوُنِی اِرتِداد وَ کُفر حُکمِینِی صادِر قِیلِیشگه قادِر بوُلَه دِی. چوُنکِی کافِر وَ مُرتَدنِی هِیچ قَندَی عُذرِی بُولمَیدِی وَ مَنَه بُو عُذرلَرنِی، فِیلتِیرلَرنِی بَرچَه سِی مُسُلمانلَر اوُچُون. آشکار کافِرلَرنِی تَکفِیر قِیلِیش بوُلِیمِی بُویِیچَه عالِمنِی یا عالِم بوُلمَه گن کِیشِینِی فَرقِی یوُق، اوُندَه مُتَخَصِّصلِیککَه هَم اِیختِیاج بوُلمَیدِی، اَلله تَعالَی بوُنِی تَشخِیص بِیرِیش قُدرَتِینِی ،عِلمِینِی هَمَّه مُسُلمانلَرگه بِیرگن.

دِیمَک، مَنَه شُو یِیرنِی اوُزِیدَه مَنَه بُو مُهِم نوُقطَه نِی یادِینگِیزدَه سَقلَب قالِینگلَرکِی، تَکفِیر قِیلِیش هَم اِیککِیتَه کامِلاً بِیر- بِیرِیدَن فَرقلِی بُولِیمگه تَقسِیم بوُلَه دِی:

  1. تَکفِیرنِی اَوَّلگِی نَوِی ساددَه وَ عُمُومِی تَکفِیر بوُلِیب اوُزِیگه خاص مُتَخَصِّصلِیککَه اِیختِیاج یوُق. حُددِی اِینکِی حاضِر کِیچَه سِی یا کوُندوُزِی دِیگه نِینگگه اوُحشَیدِی. یاکِی مَنَه بُو یَهُودِیمِی یا مُسُلمانمِی یا کافِرمِی دِیگه نِینگگه اوُحشَیدِی. یاکِی اَبُو جَهل وَ اَبُو لَهَب مُسُلمان بوُلگنمِی یا کافِرمِی؟ مَنَه بوُنگه اوُحشَه گن اوُرِینلَرنِی مُتَخَصِّصلِیککَه اِیختِیاجِی یوُق. شُو سَبَبلِی هَم رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَ وَسَلَّم آچِیق- آیدِین اَیتَه دِیلَرکِی:    «قولوا لا اله الا الله».  لا اله یَعنِی مَنَه بوُنگه اوُحشَش ساددَه وَ عُمُومِی بوُلِیب مُتَخَصِّصلِیککَه اِیختِیاج یوُق.
  2. اِیککِینچِی نَولِی تَکفِیر مُرَکَّب بُولِیب مَخصُوص قاضِیلَرگه وَ اوُزِیگه خاص اوُلَمالَرگه اِیختِیاج بار وَ اَلاهِیدَه مُتَخَصِّصلَرگه نِیاز پَیدا بُولَه دِی، هَر قَندَی کِیشِی بُو بارَه دَه نَظَر بِیرَه آلمَیدِی. اوُتگن بِیر نِیچَه بار اوُتکَه زِیلگن مَجلِسلَرِیمِیزدَه مَنَه بُو نَولِی تَکفِیرگه ،اوُنِی مُتَخَصِّصلِیگِیگه، مَرحَلَه لَرِیگه اِیشارَه قِیلِیب اوُتگنمِیز.

مَنَه بُو شَرطلَر وَ توُرتتَه لِیک فِیلتِیرلَر، اوُزِیگه خاص اِیمتِیازلَر فَقَط مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِی. اِیندِی شَخص “آگاه حالِیدَه” اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه آرقَه قِیلَه دِیگن وَ آشکار کافِرلَرنِی بِیرِیگه اِیرگه شَه دِیگن بوُلسَه؛ شَرِیعَتدَگِی مُسُلمانلَر اوُچُون نَظَردَه توُتِیلگن مُسُلمانلَرنِی باشقَه اِیمتِیازلَرِیدَن هَم، شَخص اوُزِینِی مَحرُوم قِیلَه دِی. چوُنکِی مَنَه بُو توُرتتَه لِیک اِیمتِیازلَر آشکار مُرتَدلَر وَ کافِرلَرگه اِیمَس، بَلکِی فَقَط مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِیدِیر.

شَخص مُسُلمانلَرنِی قَرشِیسِیگه توُرِیب آلِیب اوُزِینِی آشکارَه یَهُودِی، نَصرانِی، زَردُوشتِی وَ سِکوُلار، دِیب ناملَه گندَن سُونگ، آشکارَه اوُزِینِی کافِر اِیکَه نِیگه گوُواهلِیک بِیرگندَن سُونگ: «شاهِدِينَ عَلى‌ أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْر»، بُو آدَم، مِین اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه مایِیللِیگِیم یُوق وَ باشقَه قانوُنلَرنِی قَبوُل قِیلگنمَن، دِیب توُرِیبدِی. مَنَه بوُلَر عَمَلدَه اوُزلَرِینِی مُسُلمانلَرنِی دائِرَه سِیدَن جُودا قِیلگن وَ مُرتَدلَرنِی، آشکار کافِرلَرنِی دائِرَه سِیگه کِیرگن جِنایَتچِیلَردِیر، اوُلَرنِینگ آشکار کافِرلَرنِی حُکمِیگه شامِل بوُلِیشلَرِی هَم طَبِیعِی نَرسَه، بوُلِیب هَم اوُلَر اِینگ بَتتَر نَولِی کافِرلَر یَعنِی مُشرِک وَ سِکوُلارِیست کافِرلَردِیر.

مَنَه بُولَر آگاهانَه وَ اوُزلَرِینِی اِیختِیارلَرِی بِیلَن اوُزلَرِینِی قَلبلَرِینِی کُفرنِی قَبُول قِیلِیشگه آچِیب بِیرگن کِیشِیلَر بوُلِیب، قوُچاقلَرِینِی آچِیب کُفرنِی قَبُول قِیلِیشگن وَ اوُلَرنِی قَلبلَرِی مَنَه  بُو کُفر بِیلَن خاطِرجَم بوُلگن، نَفسلَرِی هَم بُو کُفر بِیلَن آرامِیشگه اِیرِیشگن: «مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً»(نحل/۱۰۶) شُو سَبَبلِی هَم اوُلَر هِیچ قَندَی خَواطِرلَنمَسدَن اَیتِیشَه دِیکِی: بِیزلَر یَهُودِی، نَصرانِی، مَجُوسِی، سِکوُلارِیست بوُلدِیک. یاکِی بِیزنِی مَحَلِّی کِیشِیلَرِیمِیز آسانلِیک بِیلَن بِیزلَر کوُمَلَه مِیز، دِیماکرَتمِیز، پِیکَه کَه مِیز دِییِیشَه دِی. مَنَه بوُ کِیشِیلَر اوُزلَرِینِی کُفرلَرِیگه شَهادَت بِیرِیشَه دِی، شُو سَبَبلِی هَم مَنَه بُو کافِرلَر اوُچُون بُو مَرحَلَه لَرنِی باسِیب اوُتِیشنِی کِیرَگِی یُوق. یَعنِی بِیر شَخص مِین یَهُودِیمَن، نَصرانِیمَن، سِکوُلارِیستمَن، مَجُوسِیمَن یا صابِیئِنمَن، دِیگندَن سوُنگ اوُنِی مَنَه  بُو مَرحَلَه لَردَن اوُتکَه زِیب اوُتِیرِیشگه حاجَت یوُق، بَلکِی اوُ آشکار کافِر بُولگن وَ مَنَه بوُ کافِرنِی کُفرِیگه شَک قِیلِیشنِی اوُزِی، شَخصنِی کافِر بُولِیشِیگه بائِث بوُلَه دِی. چوُنکِی اَلله تَعالَی مَنَه بوُلَرنِی کافِر دِیگن، سِین هَم اَلله نِی حُکمِیگه قَرشِی بُولگن حُکمنِی صادِر قِیلَه آلمَیسَن.

(دوامی بار…….)

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(53- قیسم)

حوُپ، مِینِی فِکرِیمچَه تَکفِیرگه مانِع بُولِیب کِیلَه دِیگن تَعوِیل حَقِیدَه یِیتَرلِی مِقداردَه صُحبَتلَشدِیک. هَر قَندَی حالَتدَه، مَنَه بُو توُرت مَرحَلَه اِرتِداد جِنایَتِینِی اِثبات قِیلِیش، جِنایَتنِی قُرآن وَ صَحِیح سُنَّت تامانِیدَن تَصدِیقلَه نِیشِی، تَکفِیرنِی شَرطلَرِی وَ تَکفِیرنِی مانِعلِیکلَرِی شَخص اِرتِداد جِنایَتِی بِیلَن مُتَّحَم بُولگن مُسُلمان بارَه سِیدَه باسِیب اوُتِیشِی کِیرَک بوُلگن وَ اِیشانچِی کامِل بوُلِیشِی هَمدَه آزگِینَه بُولسَه هَم شُبهَه قِیلمَسلِیگِی لازِم بوُلگن مَرحَلَه لَر حِسابلَه نَدِی، شُونِینگدِیک اَگر اَیتِیب اوُتِیلگن اوُرِینلَرنِی بِرارتَه سِیدَه کامِل اِیشانچَه اِیگه بُولمَیدِیگن بوُلسَه، مُسُلمانِنِی بَرائَت قِیلِیشگه حُکم صادِر قِیلِیشِی کِیرَک. بِیزلَرنِی بُزرَگوارلَرِیمِیزنِی سُوزِیگه بِنائاً،اَگر مُسُلمان شَخصنِی کافِر اِیکَنلِیگِی بُویِیچَه 99 فائِز کوُچلِی دَلِیل مَوجُود بُولسَه وَ تَنها بِیرگِینَه شُبهَه لِی بوُلگن ضَعِیف دَلِیلگه اِیگه بوُلِینسَه، اَهلِی قِبلَه نِی مَنَه شُو شُبهَه بِیلَن نَجات بِیرِیش کِیرَک. مَنَه بُو باسِیب اوُتِیلِیشِی لازِم بوُلگن یوُلدِیر، اَگر مُسُلمان کِیشِی اوُزِینِی قِیامَتِینِی یَحشِی کوُرسَه مَنَه بُو یوُلنِی اَلبَتَّه باسِیب اوُتِیشِی کِیرَک.

توُرتتَه اَصلِی فِیلتِیردَن اوُتکَه زِیلگن کِیشِینِی اوُستِیدَه حُکمنِی صادِر قِیلِیش مَرحَلَه سِی:

بُو یِیردَه توُرت مَرحَلَه دَن یَعنِی جِنایَتنِی اِثبات قِیلِیش، جِنایَتنِی قُرآن وَ صَحِیح سُنَّت تامانِیدَن تَصدِیقلَه نِیشِی، تَکفِیرنِی شَرطلَرِی وَ تَکفِیرنِی مانِعلِیکلَرِیدَن اوُتکَه زِیلگن جایگه یِیتِیب  یِیتِیب کِیلدِیک. اَوَّلا کُفر وَ کافِرلَر حَقِیدَه گپلَشگه نِیمِیز یَحشِی:

کُفر عَرَب تِیلِیدَه بِیر نَرسَه نِی بِیرکِیتِیش مَعناسِیدَه کِیلَه دِی. شُو سَبَبلِی هَم دِیهقانگه هَم کافِر دِییِیلَه دِی، نِیمَه اوُچُون؟ چوُنکِی اوُ اوُرُوغنِی توُپراق بِیلَن بِیرکِیتَه دِی:     «كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ» (حدید/20  ،) (اوُ) حوُددِی بِیر یامغِیرگه اوُحشَرکِی، اوُنِینگ( یاغِیشِی سَبَبلِی اوُنِیب چِیققَن) اوُت- اوُلَن کافِرلَرنِی حَیرَتگه سالِیب (عَقللَرِینِی بَند قِیلِیب قوُیُور).

دِیهقان نِیمَه نِی اوُستِینِی بِیرکِیتِیب قوُیگه نِینِی یَحشِی بِیلِیشِی، مُشَخَّصدِیر. اوُ تاشنِی یا شِیشَه نِی اِیمَس، بَلکِی اوُرُوغنِی بِیرکِیتِیب قوُیگه نِینِی بِیلَه دِی. شوُنِینگدِیک اوُ قَندَی اوُرُوغنِی بِیرکِیتِیب قوُیگه نِینِی هَم بِیلَه دِی وَ اوُ آیلَب بَلکِی یِیللَر دَوامِیدَه باشقَه نَرسَه اِیمَس، بَلکِی مَنَه بُو اوُرُوغنِی ثَمَرَه سِینِی کوُتَه دِی. دِیمَک، اوُ نِیمَه نِی بِیرکِیتِیب قوُیگه نِینِی یَحشِی بِیلَه دِی.

شُونگه قِیاس قِیلِینِیب اَلله نِی نِعمَتلَرِیدَن بِیر نَرسَه نِی یاکِی اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَردَن بِیر نَرسَه نِی آگاه حالِیدَه بِیرکِیتِیب قوُیگن وَ اوُنِی عاقِبَتِینِی هَم کوُتِیب یوُرگن کِیشِیگه کافِر دِییِیلَه دِی. اَلبَتَّه مَنَه بُو کافِرلَرنِی عَدَه دِی جوُدهَ کَم بُولِیشِی موُمکِین( اَنَه اوُشَه بِیز آلدِین صُحبَت قِیلگن وَ اِیضاح بِیرِیب اوُتگن کافِرلَر)    إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ خَتَمَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ  مَنَه بوُلَرنِی عَدَه دِی جوُدَه کَم بوُلِیشِی موُمکِین، اوُلَر مُطلَقا اِیمان کِیلتِیرمَیدِیگن کِیشِیلَردِیر. اَمّا مَنَه بوُ شَخصلَر کَتتَه بِیر جَمِیعیَتنِی اوُزلَرِینِی عَقِیدَه لَرِی بِیلَن یِیتِیشتِیرگن بوُلِیشلَرِی مُومکِین، یَعنِی اوُلَرنِی کُفرلَرِیگه تَقلِید قِیلِیشگن وَ باشقَه چَه اِصطِلاح بِیلَن اَیتگندَه جاهِللَرنِی آرَه سِیدَه اوُزلَرِی اوُچُون نوُصحَه آلگن بوُلِیشلَرِی موُمکِین. مَنَه بُو حالَتدَه، نوُصحَه آلِینگن جَمِیعَتنِی هَمَّه سِینِی دُنیادَه کافِرلَرنِی جُملَه سِیدَن حِسابلَه نَدِی. اَلبَتَّه مَنَه بُو جَمِیعیَتنِی جُودَه کوُپچِیلِیگِی فَقَط مُقَلِّد کافِرلَردَن تَشکِیل تاپگن وَ اوُلَر اَصلِی کافِرلَردَن نوُصحَه آلگن بوُلِیشلَرِی موُمکِین، شوُنگه قَرَمَسدَن کافِرلَرنِی جَمِیعَتِیدَگِی جاهِل وَ عالِم کِیشِیلَرنِی اوُرتَه سِیدَه فَرق مَوجُود اِیمَس وَ اوُلَرنِی هَمَّه سِی بِیر حُکمگه شامِل بوُلَه دِی. حوُددِی یَهُودِیَت، نَصرانِیَت، مُشرِکلَر، مَجُوسلَر یا صابِیئِنلشر جَمِیعیَتِیگه اوُحشَیدِی.

اَمّا مُسُلمانلَرنِی آرَه سِیدَه اوُزلَرِینِی مُسُلمانلَرنِینگ نوُصحَه سِیگه اوُحشَتماقچِی بوُلَه یاتگن وَ مُسُلمانلَرگه اوُحشَشنِی اِیستَیدِیگن وَ مُسُلمانلَرنِی قِیلِیقلَرِینِی قِیلَه دِیگن یَشِیرِین کافِرلَر مَوجُود بوُلِیب، مَنَه بوُلَرگه مُنافِقلَر یا بوُگوُنگِی تِیل بِیلَن اَیتگندَه سِکوُلارزَدَه لَر دِییِیلَه دِی. مَنَه بوُ حالَتدَه، اوُلَر اوُزلَرِینِی مُسُلمانلَرگه اوُحشَتگنلِیکلَرِی بائِث مُسُلمانلَر جُملَه سِیدَن حِسابلَه نِیشَه دِی.اِیندِی مَنَه بوُلَر شَرائِط وُجُودگه کِیلگنلِیگِی سَبَبلِی اوُزلَرِینِی وَضِیعیَتلَرِینِی اوُرگرتِیرِیشِی موُمکِین، یَعنِی اوُلَر اوُزلَرِینِی مُسُلمانلَرگه اوُحشَه تِیشلَرِینِی اوُرنِیگه اوُزلَرِینِی اَصلِی کوُرِینِیشلَرِینِی آچِیب کوُرسَه تِیشلَرِی، آشکار قِیلِیشلَرِی موُمکِین، اِیندِی اوُلَر مُسُلمانلَرنِی قِیلِیقلَرِینِی قِیلِیشمَیدِی. بوُندَن تَشقَرِی بَعضِی بِیر مُسُلمانلَر سوُزلَرِیدَه یا عَمَللَرِیدَه اَنَه شوُ کِیشِیلَرنِینگ نوُصحَه سِی بوُلِیشلَرِی وَ پِینهان کافِرلَرنِی عَداسِینِی چِیقَه رِیشلَرِی یاکِی آشکار کافِرلَرنِی عَداسِینِی چِیقَه رِیشلَرِی موُمکِین وَ مُسُلمانلَر بِیلَن بِیرگه کِیلگن یوُللَرِیدَن آرتگه قَیتِیب کِیتِیشگه قَرار قِیلِیشلَرِی موُمکِین، مَنَه بوُ آرتگه قَیتِیشنِی اِرتِداد دِییِیلَه دِی.

(دوامی بار…….)

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(52- قیسم)

شُبهَه وَ تَعوِیلگه نِسبَتاً کِیلتِیرِیلگن بُو عُذرلَر هَمِیشَه حُجَّت اِقامَه قِیلِینگوُنگه چَه مَوجُود بوُلَه دِی، بِیر مُجتَهِدنِی قِیلگن اِجتِهادِی هَم باشقَه بِیر مُجتَهِد اوُچُون مُخالِف مُجتَهِدنِی اوُستِیدَه حُجَّتنِی اِقامَه قِیلِینِیشِی اوُچُون اِیشلَه مَیدِی، دوُستلَر اِعتِبار بِیردِینگلَرمِی، بِیر مُجتَهِدنِی اِجتِهادِی هَم باشقَه بِیر مُجتَهِد اوُچُون مُخالِف مُجتَهِدنِی اوُستِیدَه حُجَّتنِی اِقامَه قِیلِیش اوُرنِیدَه اِیشلَه تِیلمَیدِی؛ فَقَطگِینَه واحِد اِجماع صِیفَتِیدَه اِرایَه بِیرِیلگن شوُرانِی عُمُومِی اِجتِهادِی، مَنَه بوُ اوُرِینلَرنِی بَرچَه سِیدَه هَمَّه اوُچُون حُجَّتنِی اِقامَه قِیلِیشگه قادِر. دِیمَک، بِیر دانِیشمَندنِی باشقَه بِیر دانِیشمَندگه قِیلگن اِجتِهادِی اِیمَس، واحِد اوُمَّتدَن کِیلِیب چِیققَن واحِد اِجماع، بَرچَه مُجتَهِدلَرگه وَ اِسلام دانِیشمَندلَرِیگه حُجَّتنِی اِقامَه قِیلَه آلَه دِی.

مَنَه بوُندَی حالَتدَه، مَنَه بوُندَی اِجماعنِی قوُلگه کِیرِیتِیلگوُنچَه، شُبهَه وَ تَعوِیلگه نِسبَتاً عُذر کِیلتِیرِیش هَمِیشَه مَوجُود بوُلَه دِی وَ فَقَطگِینَه اِسلامِی حُکوُمَتگه باغلَنگن اوُلِی الاَمر شُوراسِینِی کَنَلِی آرقَه لِی یوُقاتِیلَه دِی. دِیمَک، اَگر مَنَه بُو تَعوِیلاتلَردَن قوُتوُلِیشنِی اِیستَه سَنگ، اوُلِی الاَمر شُوراسِینِی تَشکِیل قِیلِیش وَ وَحدَتنِی، حُکوُمَت قُدرَتِینِی قوُلگه کِیرِیتِیش سَرِی حَرَکَت قِیل. اَگر مَنَه بوُندَی حُکوُمَتنِی اِسلامِی مَذهَبلَرنِی بِیرِینِی اَساسِیگه کوُرَه قوُلگه کِیرِیتگن بوُلسَک، اوُنِی قُوَّتلَنتِیرِیش اوُچُون بَرچَه مُسُلمانلَرنِی شوُنگه سَرِی حَرَکَت قِیلِیشگه دَعوَت قِیلَیلِیک وَ هَمَّه بِیرگه اوُزَرا صُحبَتلَه شَیلِیک، هَمَّه اوُزِی توُرگن سَطحدَه شوُرانِی تَشکِیل قِیلَه دِی وَ مَنَه شوُ شُوراگه اِیرگه شَدِی وَ بَرچَه تَعوِیلاتلَرنِی اوُزَرا صُحبَتگه دَعوَت قِیلَه مِیز وَ بَرچَه تَعوِیلاتلَرنِی شوُراگه آلِیب چِیقَه مِیز وَ اوُلَرنِی هَمَّه سِینِی مَنَه بوُ واحِد شُورانِی نَظارَتِی آستِیدَه اِصلاح قِیلَه مِیز. مَنَه بُو یَحشِی چارَه بوُلَه آلَه دِی.

اوُ پَیتگه چَه شُبهَه وَ تَعوِیلگه عُذر کِیلتِیرِیشنِی عُمرِی اوُزُونراق بُولَه دِی، چُونکِی حُجَّت تَعوِیل قِیلَیاتگن شَخصگه کِیچراق یِیتِیب بارَه دِی، حُجَّتنِی حَقِیقِی یِیتکَه زُوچِیسِی هَم حاضِرچَه مَوجُود اِیمَس، گاهِیدَه اِیسَه جوُدَه کوُپ اوُرِینلَردَه سِیزلَرنِی اوُزِینگِیز هَم اوُلَرگه اوُحشَش تَعوِیل اَهلِی بوُلَه سِیزلَر، اوُلَر سِیزنِی تَعوِیلِینگِیزنِی قَبوُل قِیلِیشمَیدِی وَ سِیز هَم اوُلَرنِی تَعوِیلِینِی قَبُول قِیلمَیسِیز، اوُرتَه دَه اوُزِینِی واحِد اِجماعسِی بِیلَن اِختِلافلَرگه خاتِمَه یَسَیدِیگن وَ قاضِی بوُلَه دِیگن شوُرا هَم مَوجُود اِیمَس. بُو یِیردَه سِینِی اوُزِینگ هَم شِکایَتچِی وَ هَم قاضِی وَ قَرَمَه – قَرشِی تامان هَم شِکایَتچِی وَ هَم قاضِی بوُلَه آلمَیدِی وَ سِین اوُنگه قَرشِی  وَ اوُ هَم سِینگه قَرشِی حُکم صادِر قِیلِیشنِی اِمکانِی یوُق.

مَنَه بُو حالَتدَه حوُددِی باشقَه ضَرُورَتلَرگه اوُحشَش اوُنگه مُناسَبَت بِیلدِیرِیش، یُورَکنِی کِینگراق قِیلِیش، صَبر- طاقَتلِی بوُلِیش لازِم بوُلَه دِی وَ بِیزلَرگه اوُتگن عَصرلَردَگِی اَجدادلَرِیمِیزدَن یِیتِیب کِیلگن آدابلَرگه پایبَند بوُلِیشِیمِیز کِیرَک. شُو جُملَه دَن: اوُزِیمِیزگه مُخالِف بوُلگنلَرگه حُرمَت بِیلَن وَ اِنصاف بِیلَن مُناسَبَتدَه بوُلَیلِیک، ( مَنَه بُو نَرسَه حاضِرگِی پَیتدَه جُودَه کَم تاپِیلَه دِی) قوُیِیدَگِی اَصل قائِدَه نِی حِمایَه قِیلَیلِیک،     «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ» وَ اَهلِی قِبلَه بِیلَن دُشمَنچِیلِیک قِیلِیشدَن، کِینَه سَقلَشدَن پَرهِیز قِیلَیلِیک. وَحدَتنِی حِفظ قِیلِیش بُویِیچَه شَرِیعَتدَگِی بِیرِینچِی دَرَجَه لِی اِیشلَرنِی یُولگه قوُیِیش وَ توُرلِی – هِیل دِیارلَردَه دارُ الاِسلامنِی تَشکِیل قِیلِیش سَرِی قِیلِینَه یاتگن حَرَکَتنِی تِیزلَشتِیرِیش وَ مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن دِیارلَردَه اِسلامِی واحِد شوُرانِی تَشکِیل بوُلِیشِینِی تِیزلَشتِیرِیش وَ اَهلِی فَن مَنَه بوُ بارَه دَه بَیان قِیلگن باشقَه اوُرِینلَر بوُیِیچَه حَرَکَت قِیلِیشِیمِیز کِیرَک.

مَنَه بُو اوُرِینلَرنِی اَلبَتَّه رِعایَه قِیلِیشِیمِیز کِیرَک، بوُلَر بِیزلَر ضَرُورَت حُکمِی صِیفَتِیدَه اَهَمِیَت بِیرِیشِیمِیز لازِم بوُلگن اَبزارلَر حِسابلَه نَدِی. بِیرِینچِی دَرَجَه لِی اِیشلَرِیمِیز قَیسِیلَر اِیکَه نِینِی کوُرِیب چِیقِیشِیمِیز کِیرَک. دُشمَنچِیلِیک قِیلِیش، کِینَه سَقلَشدَن پَرهِیز قِیلِیشِیمِیز لازِم، اِنصافلِی بوُلِیشِیمِیز کِیرَک، یَنَه قَیتَه رِیب اَیتَه مَن اِنصافلِی بوُلِیشِیمِیز کِیرَک، مَنَه بُو نَرسَه حاضِردَه نِهایَتدَه کَمَه یِیب کِیتگن. شوُنِینگ اوُچُون هَم بِیرِینچِی دَرَجَه لِی نَرسَه لَرنِی اَیتِیب اوُتماقچِیمَن. اوُزِینگِیز بِیر اِعتِبار بِیرِینگلَر، اِبنِ تَیمِیَّه مُسُلمانلَرگه مَنفَعَتلِی بوُلگن اِیشلَرنِی قَندَی بَیان قِیلَه دِی.

اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله جوُدَه کوُپ مُستَحَباتلَرنِی تَرک قِیلِیش دوُستلِیککَه بائِث بوُلَه دِی، دِیب بِیلَردِی، اوُ کِیشِی اَیتَه دِیکِی:” دِیندَه دوُستلِیککَه اِیرِیشِیش یوُلِیدَگِی مَنفَعَتلَر، جُودَه کوُپ اِیشلَردَن کوُرَه بوُیُوکراقدِیر؛ حوُددِی رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم کَعبَه نِی بِیناسِینِی اوُزگرتِیرِیشنِی تَشلَب قوُیگنلَرِیگه اوُحشَیدِی، چوُنکِی اوُنِی اوُز حالِیچَه قالِیشِی دِیللَرنِی یَقِینراق بوُلِیشِیگه بائِث بوُلگن اِیدِی.” اِبنِ مَسعُود رَضِیَ الله عَنهُ عُثمان رَضِیَ الله عَنهُ نِینگ سَفَردَه نَمازنِی کامِل اوُقِیشِینِی عَیبلَه دِی،اَمّا اوُزِی اوُنِی آرقَه سِیدَه نَماز اوُقِیدِی وَ اَیتدِیکِی: تارتِیشِیشلِیک یَحشِی نَرسَه اِیمَس.

(دوامی بار……)

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(51- قیسم)

مَنَه بُو عَقِیدَه وِی وَ رَفتارِی مُسُلمان بِیمارلَرنِی اَکثَرِی توُشِیب قالگن یوُلدِیر. مُسُلمانلَرنِی آرَه سِیدَگِی عَقِیدَه وِی وَ رَفتارِی بِیمارلَر مَنَه شُو نَرسَه لَر بارَه سِیدَه مَنَه شوُ یوُلگه توُشِیب قالگنلَر، اوُلَر اَلله گه اِطاعَت قِیلِیشنِی قَصد قِیلِیشگن، اَمّا تَعوِیلدَه خَطاگه دُوچار بوُلِیشگن، اوُندَن هَم بَتتَرراغِی حاضِرگِی پَیتدَه قاضِی وَ مَرجَع صِیفَتِیدَه اوُلِی الاَمر شوُراسِیگه هَم اِیگه اِیمَسمِیز، حُوددِی رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی عَصرلَرِیدَه وَ خُلافایِی راشِیدِیننِی عَصرِیدَه آسانلِیک بِیلَن مُرَاجَعَت قِیلِینَه دِیگن وَ مَسَلَه نِی مِنطَقَه یا جَهان مِقیاسِیدَه آخِیرِیگه یِیتکَه زَه دِیگن شُورالَر، قاضِیلَر مَوجُود اِیمَس، بِیزلَر فَقَط اوُزِیمِیزنِی قِیشلاغِیمِیز یاکِی شَهرِیمِیز یا گوُروُهِیمِیز یاکِی اوُزِیمِیزنِی اَطرافِیمِیزدَگِیلَر بُویِیچَه بِیر اِیش قِیلَه آلَه مِیز خالاص. شوُ سَبَبلِی هَم شُبهَه گه یا تَعوِیلگه کوُرَه عُذر هَمِیشَه مَوجُود بُولگن،حاضِرگِی وَضِیعیَتدَه هَم اِسلامِی حُکوُمَتگه تِیگِیشلِی بوُلگن اوُلِی الاَمر شوُراسِینِی کَنَلِی آرقَه لِی مَنَه بُو حالَتنِی یوُقاتِیلَه دِی.  [1]  

اَمّا شوُنگه قَرَمَسدَن، قوُیِیدَگِی نوُقطَه گه هَم اِیشارَه قِیلِینِیشِی وَ اَیتِیلِیشِی لازِم بُولَه دِی:تَعوِیلگه عُذر کِیلتِرِیشنِی مَعناسِی، شَخص مَثَلاً لا اِلَه اِلّا الله نِی، جَنَّتنِی، جَهَنَّمنِی یاکِی بَرچَه اَهلِی قِبلَه اوُچُون مَعلوُم بوُلگن شَرِیعَت فَرضلَرِینِی بِیرارتَه سِینِی اِنکار قِیلَه آلَه دِی، دِیگه نِی اِیمَس. هِیچ کِیم بوُندَی نَرسَه لَرنِی اِنکار قِیلَه آلمَیدِی. مَثَلاً بوُگوُنگِی کوُندَه کافِر سِکوُلارلَر قِیلَه یاتگن اِیشلَر یاکِی خُداسِیزلَر قِیلَه یاتگن نَرسَه لَر یَعنِی آلدِین اوُلَرگه زَنادِیقَه دِییِیلَردِی، یَعنِی غوُلّات قِیلَیاتگن نَرسَه لَر، اِجرائِی قانوُنلَرگه وَ شَرِیعَتدَگِی آشکار نَرسَه لَرگه قَرشِیلِیک قِیلِینگن تَقدِیردَه هَم تَعوِیل قِیلوُوچِی شَخصنِی اوُستِیدَه “حَد” نِی اِجرا قِیلِینمَیدِی، دِیگن مَعنادَه اِیمَس، یوُق بوُندَی بوُلمَیدِی؛ بَلکِی مَنَه بوُندَی شَخص هَم حوُددِی باشقَه مُسُلمانلَر سِینگه رِی اِستِثنا قِیلِینمَیدِی. شوُنِینگدِیک قُدّامَه اِبنِ مَظعُون رَضِیَ اَلله عَنهُ هَم شَراب اِیچگن پَیتِیدَه اوُنِی اوُستِیدَه حَد اِجرا قِیلِیندِی، شوُنِینگدِیک مَنَه بوُندَی فِکردَگِی تَعوِیل قِیلوُوچِی کِیشِیلَرنِی تَنقِید قِیلِینمَیدِی، دِیگن مَعنادَه اِیمَس، یوُق اوُندَی اِیمَس. بَلکِی مَنَه بُو شَرعِی تَعوِیللَر شَخصنِی اِیمانِیگه ضَربَه اوُرِیلِیشِیگه رُحصَت بِیرمَیدِی وَ شَخصنِی اوُستِیدَه تَکفِیر حُکمِی صادِر بوُلِیشِیگه رُحصَت بِیرمَیدِی وَ شَخصنِی اوُستِیدَه تَکفِیر حُکمِی صادِر بُولِیشِیگه مانِعلِیک قِیلَه دِی، دِیگن مَعنادَه دِیر. تَعوِیل قِیلوُچِی شَخصنِی یا مُجتَهِدگه تَقلِید قِیلگن مُقَلِّدنِی اوُستِیدَه تَکفِیر حُکمِی صادِر بوُلِیشِینِی آلدِینِی آلَه دِی.

هَر قَندَی صوُرَتدَه هَم، بَرچَه مُسُلمانلَر غَیرِی تَعوِیل بُولِیشنِی ، تَکفِیر شَرطلَرِیدَن دِیب بِیلَه دِی، اَگر کِیمکِی شَرعِی مَنبَعلَردَه شَرعِی تَعوِیلگه اِیگه بوُلسَه، مَنَه شُو تَعوِیل اوُنِی تَکفِیر قِیلِینِیشِیگه مانِعلِیک قِیلَه دِی. حوُپ،حاضِر سِیز اوُزِینگِیزنِی اَطرافِینگِیزگه بِیر اِعتِبار بِیرِینگلَر، سِیزلَر قِیلگن اِیشلَر سَبَبلِی سِیز اوُلَرنِی کافِر دِیب سَنَگن اِسلامِی فِرقَه لَردَن بُولگن کِیشِیلَرنِی سوُزلَرِی یا قِیلگن اِیشلَرِی آیَتلَردَن،حَدِیثلَردَن، تَرِیخِی رِوایَتلَردَن قِیلِینگن تَعوِیل اِیمَسمِی؟ اوُلَر اَلله گه اِطاعَت قِیلِیش اوُچُون مَنَه بُو سوُزلَرنِی اَیتِیشیَپتِیمِی وَ مَنَه بُو اِیشلَرنِی قِیلِیشیَپتِیمِی یا اَلله گه دُشمَنچِیلِیک قِیلِیش اوُچُونمِی؟ اَگر حَتَّی شُبهَه قِیلسَنگِیزلَر، مَنَه بُو شُبهَه نِی اوُزِی هَم اوُلَرنِی تَکفِیر قِیلِینِیشگه مانِعلِیک قِیلَه دِی. چوُنکِی اوُلَر اِسلامگه اِیشانچ بِیلَن کِیرِیب کِیلِیشگن وَ شَک،شُبهَه بِیلَن اوُندَن چِیقِیشمَیدِی.

اِیندِی، تَعوِیل قِیلوُچِی شَخص یا مَذهَب حَقِیدَگِی اَهلِی قِبلَه نِی قائِدَه لَرِینِی بَرچَه سِینِی کوُرمَسلِیککَه آلَه دِیگن کِیمسَه لَر، شُبهَه سِیز یا اَهلِی قِبلَه نِی بِیر گوُرُوهِینِی باشقَه بِیر گوُرُوهِیگه قَرشِی قِیلِیشنِی اِیستَیاتگن مُنافِق وَ سِکوُلارزَدَه لَرگه اوُحشَش دانا دُشمَندِیر یاکِی مُخالِف فِرقَه نِی قَرشِیسِیدَه اوُزِینِی فِرقَه سِینِی حِمایَه سِیگه مُحتاج بُولگن جاهِل دُوستلَرِیمِیزدِیر، اوُلَردَگِی مَنَه بُو اِیختِیاج بوُندَی خَطالَرگه دوُچار بوُلِیشلَرِیگه وَ مُخالِف گوُرُوهنِی تَکفِیر قِیلِیشلَرِیگه سَبَب بوُلگن.

  هَر اِیککِی حالَتدَه هَم اوُلَر غَیرِی شَرعِی یُولدَه حَرَکَت قِیلَیاتگن حِسابلَه نَدِی وَ اوُلَرنِی هَراِیککاوِی اَهلِی قِبلَه نِی وَحدَتِینِی، قُدرَتِینِی نِشانگه آلِیشگن وَ مُسُلمانلَرنِی ضَعِیفلَشتِیرِیش وَ اَهلِی قِبلَه نِی آرَه سِیدَگِی تَفَرُّق یارِیقلَرِینِی چوُقوُرلَشتِیرِیش بُویِیچَه حَرَکَت قِیلِیشیَپتِی وَ اوُلَرنِی هَر اِیککاوِی اوُزلَرِی اِیستَه گن یا اِیستَه مَه گن حالدَه اَهلِی قِبلَه گه وَحدَتنِی، قُدرَتنِی، هَیبَتنِی قَیتِیشِیگه مانِعلِیک قِیلِیشیَپتِی، اوُلَر حَتَّی بوُیُوک کِیشِیلَرنِینگ اِسلامِی حُکوُمَتنِی تَشکِیل قِیلِیش بوُیِیچَه قِیلَیاتگن جِهادلَرِینِی بِیخاصِل بوُلِیشِیگه هَم سَبَب بوُلِیشیَپتِی.

(دوامی بار……..)


[1] دوستان، روی این مسائل دقت کنید.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(50- قیسم)

یَنَه قَیتَه دَن اِیسلَه تِیب اوُتَه مَن، یَنَه تَکرارلَیمَن، بُونِی یوُز مَرتَه بُولسَه هَم اَیتِیلِیشِی کِیرَک، بوُتوُن تَرِیخ دَوامِیدَه مُؤتَزِیلَه وَ خَوارِجگه اوُحشَش جوُدَه کوُپ فِرقَه لَر مَوجُود بُولگن وَ حاضِرگِی پَیتدَه اوُلَر مَوجُود، لِیکِن هَرگِیز صالِح وَ رَبّانِی اوُلَمالَر تامانِیدَن تَکفِیر قِیلِینگن اِیمَسلَر. خَوارِجلَر مُسُلمانلَرنِی قانِینِی حَلال قِیلِیب مُسُلمانلَر قَبوُل قِیلَه دِیگن اوُصُوللَرنِی کوُپِینِی اِنکار قِیلِیشگن، عَلِی اِبنِ اَبِی طالِب رَضِیَ اَلله عَنهُ دِیک کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشگن، بوُلِیب هَم بُو کِیشِی سابِیقوُنَ الاُوَّلوُندَن اِیدِی، اُحُددَه وَ بَدردَه باشقَه غَزاتلَردَه اِیشتِراک اِیتگندِیلَر،اوُ کِیشِی عَشَرَه مُبَشَّرَه دَگِیلَرنِی بِیرِی بوُلِیب بَیعَت الرِّضواندَه اِیشتِراک اِیتگنلَر، مَنَه بُو قَدرلِی صَحابَه حَقِیدَه مَنَه شُونچَه رِوایَتلَر مَوجُود. اوُلَر مَنَه شوُندَی کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشگن. شوُندَی بُویُوک اِنساننِی تَکفِیر قِیلِیشگن. اوُلَر اَلله اوُندَن راضِی بوُلگن کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشگن. قُرآن آیَتلَرِی سابِیقوُنَ الاَوَّلوُن حَقِیدَه تَأکِیدلَب کِیلگن. بَیعَتُ الرِّضواندَه قَتنَشگن کِیشِیلَردَن اَلله راضِی بوُلگن وَ رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلّم هَم اوُلَرنِی اَهلِی جَنَّت کِیشِیلَردَن دِیگنلَر، بَیعَتُ الرِّضواندَه مُنافِقلَر بوُلِیشمَه گن، رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم مَنَه بُو دُنیادَه بوُلگن پَیتلَرِیدَه یاق اوُلَرگه جَنَّتنِی وَعدَه سِینِی بِیرگندِیلَر، اَمّا خَوارِجلَر اوُ کِیشِینِی تَکفِیر قِیلِیشَه دِی، بوُنگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه خَوارِجلَر عَلِی اِبنِ اَبِی طالِب رَضِیَ الله عَنهُ بِیلَن بِیرگه بوُلگن مِینگلَب صَحابَه لَرنِی هَم تَکفِیر قِیلِیشَه دِی، اَمّا اوُلَرنِی قِیلگن تَعوِیللَرِی تَکفِیر قِیلِینِیشلَرِیگه مانِعلِیک قِیلدِی. اَگرچِی اوُلَر مَنَه شُونچَه بُویُوک صَحابَه لَرنِی تَکفِیر قِیلِیشگن بوُلسَه هَم اوُزلَرِی تَکفِیر قِیلِینِیشمَه دِی، دِیمَک، صَحابَه لَرنِی خَطا تَعوِیل بِیلَن تَکفِیر قِیلِینِیشِی هَم، سِین اوُلَرنِی تَکفِیر قِیلِیشِینگگه بائِث بوُلَه آلمَیدِی. اوُلَرنِی اوُزلَرِی بُو خَطاگه دوُچار بوُلِیشگن وَ اوُنِی توُلاوِینِی هَم توُلَشلَرِی لازِم ، سِین نِیمَه اوُچُون اوُلَرنِی جِنایَتِیگه اوُزِینگنِی شِیرِیک قِیلِیشِینگ کِیرَک؟ سِین اوُلَرنِی تَکفِیر قِیلگه نِینگدَن سُونگ اوُلَرنِی قِیلگن جِنایَتلَرِیگه شِیرِیک بوُلَه سَن.

اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله اَیتَه دِیکِی: “رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمگه اِیرگه شِیشنِی قَصد قِیلگن تَعوِیلگر تَکفِیر قِیلِینمَیدِی، بَلکِی اَگر اوُ اوُزِینِی قوُلِیدَن کِیلگنچَه حَرَکَت قِیلگچ خَطاگه دوُچار بوُلگن بُولسَه،اوُنِی حَتَّی فاسِیق هَم دِیمَیمِیز،مَنَه بُو آدَملَرنِی نَزدِیدَه “عَمَلِی مَسَلَه لَر” بارَه سِیدَه تَنِیلگندِیر. اَمّا “عَقِیدَه وِی مَسَلَه لَر” بارَه سِیدَه جُودَه کوُپ آدَملَر مَنَه بُو زَمِینَه دَه خَطا قِیلگن کِیشِیلَرنِی کافِر دِییِیشگن، اَمّا بُو سُوزلَر صَحابَه لَرنِی هِیچ قَیسِی بِیرِی یاکِی اوُلَرگه یَحشِیلِیکدَه اِیرگشگن کِیشِیلَر یاکِی مَشهُور مُسُلمان اِماملَر تامانِیدَن هَم اَیتِیلمَه گن،بَلکِی اَصلِیدَه بُو بِدعَت اَهلِینِی سوُزِیدِیر.”

  قَرَنگلَر اِبنِ تَیمِیَّه نِیمَه دِییدِی: رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمگه اِیرگه شِیشنِی قَصد قِیلگن تَعوِیلگرنِی تَکفِیر قِیلِینمَیدِی. اوُ اوُزِینِی قوُلِیدَن کِیلگن حَرَکَتنِی قِیلگن وَ خَطاگه دوُچار بوُلگن، حَتَّی اوُنِی فاسِیق هَم دِیمَیمِیز، اوُ کِیشِینِی اَیتِیشِیچَه: مَنَه بُو عُمُوم نَزدِیدَه تَنِیلگن نَرسَه، یَعنِی عَمَلِی مَسَلَه لَردَه عُمُومِی بِیر نَرسَه دِیر. یَنَه اَیتَه دِیکِی: بِیر گوُرُوه کِیشِیلَر بارکِی، اَگر بِیر کِیشِی عَقِیدَه بوُیِیچَه تَعوِیل وَ خَطاگه دوُچار بوُلَه دِیگن بُولسَه اوُنگه کافِر دِییِیشَه دِی. اوُ کِیشِی اَیتَه دِیکِی: مَنَه بوُندَی سوُز صَحابَه لَرنِی وَ یَحشِیلِیک بِیلَن اِیرگشگن سابِقوُنَ الاَوَّلوُندَن اِیشِیتِیلگن اِیمَس، بَلکِی بُو سوُز کِیمنِیکِی؟ مَنَه بوُ سُوز اَهلِی بِدعَت بوُلگن کِیشِیلَرنِی سوُزِیدِیر.

اوُ کِیشِی باشقَه بِیر جایدَه اَیتَه دِیکِی: “مَنَه بُو رَوِیشدَه، بُو اَیتگن کِیمسَه نِی کافِر دِییِیلمَیدِیگن سوُزلَردِیر،بَلکِیم حَقنِی تَنِیشگه بائِث بوُلَه دِیگن حُجَّتلَر بُو سوُزنِی اَیتگن کِیشِیگه یِیتِیب بارمَه گندِیر، شایَد اوُنگه یِیتِیب بارگن بوُلسَه هَم اوُ اوُچُون اِثبات قِیلِینمَه گندِیر، یاکِی اوُنِی فَهملَشگه قادِر بوُلمَه گندِیر، یاکِی اوُنگه شُبهَه لَر کوُندَه لَنگ کِیلگندِیر وَ اَلله شوُنِی واسِیطَه سِیدَه اوُنِی عُذرلِی قِیلگن. [1]  دِیمَک، مُؤمِن بوُلگن وَ حَق طَلَب قِیلِیشدَه قوُلِیدَن کِیلگنچَه حَرَکَت قِیلگن، اَمّا شوُنگه قَرَمَسدَن خَطاگه دوُچار بوُلگن کِیشِینِینگ خَطاسِینِی خُداوَند – هَر نَرسَه بوُلِیشِیدَن قَطعِی نَظَر- کِیچِیرَه دِی. بوُ نَظَرِی مَسَلَه لَردَه مِی یاکِی عَمَلِی مَسَلَه لَردَه مِی فَرقِی یُوق، مَنَه بُو پَیغَمبَرِیمِیز صَلَّی الله علیه وَسَلَّمنِی اَصحابلَرِینِی وَ اِسلام اَئِمَّه لَرِینِی جوُمهُورِینِی رَوِیشِی بوُلَه دِی.”

اِبنِ تَیمِیَّه نِینگ مَنَه بُو سوُزلَرِی اَهلِی قِبلَه دَن بوُلگن تَعوِیل اَهلِیگه مُعامَلَه قِیلِیشدَه خَطا یوُلگه توُشِیب آلِیشگن بِرادَرلَر اوُچُون نِهایَتدَه فایدَه لِی بوُلِیشِی موُمکِین. مَخصُوصاً اوُزلَرِینِی اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی شاگِردلَرِیدَن دِیب حِسابلَیدِیگن بُزُرگوار کِیشِیلَرگه فایدَه لِیدِیر. اوُلَر مَنَه بُو سُوزلَرنِی بِیر نِیجَه بار قَیتَه رِیب اِیشِیتِیشسِین، اوُلَر اوُزلَرِیگه اوُستاز دِیب بِیلِیشگن کِیشِینِینگ، مَنَه بُو بارَه دَه اَهلِی قِبلَه نِینگ تَعوِیل قِیلوُچِیلَرِی حَقِیدَه، نِیمَه دِیگنلِیکلَرِینِی یَحشِیلَب توُشوُنِیب آلِیش اوُچُون اوُزلَرِی بِیر نِیچَه مَرتَه تَکرارلَشسِین.

اَلبَتَّه، اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی اوُزِی هَم “عَقِیدَه وَ تَوحِید” بارَه سِیدَه “بَکرِی” بِیلَن بِیر نِیچَه مَرتَه مُناظَرَه قِیلگن،بَکرِی تَعوِیل قِیلگن اِیدِی، مَنَه شوُ تَعوِیللَر اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله طَرَفِیدَن تَکفِیر قِیلِینِیشِیگه مانِعلِیک قِیلگن اِیدِی. اِبنِ تَیمِیَّه “بَکرِی” بِیلَن بِیرگه تَوحِد مَسَلَه سِی بُویِیچَه مُناظَرَه قِیلگن پَیتِیدَه ( اِعتِبار بِیرِینگلَر، تَوحِد مَسَلَه سِی بوُیِیچَه مُناظَرَه قِیلگن) بَکرِی اوُزِینِی اِعتِقادلَرِی اوُچُون آیَت وَ حَدِیثلَردَن فایدَه لَنگن وَ تَعوِیلاتلَرنِی کِیلتِیرَه دِی، اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی نَظَرِی بوُیِیچَه مَنَه شوُ تَعوِیلاتلَر بَکرِینِی تَکفِیر بُولِیشِیگه مانِعلِیک قِیلَه دِی! قِممَتلِی دوُستلَر، بِرادَرلَرِیم، اَگر یَحشِیلَب اِعتِبار بِیرسَنگِیزلَر،حاضِردَه بِیزلَرنِی بِرادَرلَرِیمِیز تامانِیدَن تَکفِیر بُولَه یاتگن کِیشِیلَر آیَتلَرگه، حَدِیثلَرگه وَ تَرِیخِی رِوایَتلَرگه اِستِناد قِیلِیشَه دِی وَ اوُلَرنِی اَلله گه وَ رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمگه اِطاعَت قِیلِیشدَن باشقَه مَقصَدلَرِی هَم یُوق. مَنَه بوُ اَکثَر گوُرُوهلَردَگِی حالَت، اَلبَتَّه آرَه دَه مُستَثنا حالَتلَر هَم مَوجُود، اَمّا حُکم اِستِثنا اَساسِیدَه صادِر قِیلِینمَیدِی. (دوامی بار……)


[1]دلیل می آورد و عذرهایش را بیان می کند

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(49- قیسم)

مَنَه بُو بارَه دَه اِبنِ رُشد رَحِمَهُ الله  اَلبَیان وَ التَّحصِیلدَه کِیلتِیرِیشِیچَه، اِمامِی مالِک اَیتَه دِیکِی: آدَملَر اوُچُون فَتوا بِیرِیشلِیک مَنَه بُو طَرزدَه بوُلمَیدِی، یَعنِی مَنَه بُو حَلال وَ مَنَه بُو حَرام دِییِیلمَیدِی، بَلکِی مِین مَنَه بُو اِیشنِی ناتوُغرِی دِیب بِیلَه مَن یاکِی مِین مَنَه بوُندَی اِیشنِی قِیلمَیمَن، دِییِیلِیشِی کِیرَک. اوُتگن زَمانلَردَه آدَملَر مَنَه شُو بِیلَن کِفایَه لَه نِیشگن وَ حُرسَند بُولِیشگن، اوُلَر اَیتِیشَردِیکِی، بِیز بوُنِی حُونِیک دِیب بِیلَه مِیز یاکِی اوُندَن پَرهِیز قِیلِیش کِیرَک، لِیکِن اوُلَر مَنَه بُو حَلال یاکِی مَنَه بُو حَرام دِییِیشمَسدِی وَ اِبنِ رُشد رَحِمَهُ الله دَوام اِیتِیب اَیتَه دِیکِی: مِینگه شوُنِیسِی قِیزِیقکِی، بُو بِیزنِی مِنطَقَه لَرِیمِیزدَه هَم رِواجلَنگن نَرسَه. یَعنِی اِبنِ رُشد رَحِمَهُ الله نِی زَمانِیدَه هَم شوُندَی نَرسَه لَر بار بوُلگن.

مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن دِیارلَردَگِی اوُلَمالَر یَنَه قَیتَه دَن مَنَه شوُندَی دَرکنِی قوُلگه کِیرِیتِیشلَرِیگه وَ اِجتِهاد قِیلسَه بوُلَه دِیگن اِیشلَردَه  یاکِی جوُدَه کوُپ اِجتِهادلَر قِیلِیشگه توُغرِی کِیلَه دِیگن اِیشلَردَه مَنَه بوُنِی حَلال دِییمَن وَ مَنَه بوُنِی حَرام دِییِیشَه دِی دِیمَسلِیکلَرِینِی، بَلکِی مِین بوُنِی ناتوُغرِی دِیب سَنَیمَن یا مِینِی نَظَرِیمدَه بُو توُغرِی بوُلَه دِی یاکِی مِین بوُ اِیشنِی قِیلمَیمَن، دِییِیش بِیلَن کِفایَه لَه نِیشلَرِینِی اوُمِید قِیلَه مِیز. چوُنکِی بِیر – بِیرِینِی زِدِّیگه اَیتِیلگن سوُزلَرنِی آرقَه سِیدَن اوُزَرا تَکفِیر قِیلِیشلَر هَم باشلَه نَدِی. اوُلَمالَر اوُزلَرِینِینگ صالِح آتَه – بابالَرِینِی رَوِیشلَرِیگه قَیتِیشلَرِینِی اوُمِید قِیلَه مِیز.

مَنَه بُو اِجتِهاد قِیلسَه بوُلَه دِیگن اِیشلَر بُویِیچَه توُرلِی- هِیل تَعوِیلاتلَر وُجُودگه کِیلَه دِی، قِیشلاقدَه وَ شَهَردَه، مِنطَقَه دَگِی مُسُلمانلَرنِینگ واحِد اوُلِی الاَمر شوُراسِی یاکِی بوُتوُن جَهاننِینگ واحِد اوُلِی الاَمر شوُراسِی تَشکِیل بوُلگوُنِیچَه، بِیر مُجتَهِدنِینگ اِجتِهادِی بِیلَن باشقَه بِیر مُجتَهِدگه یاکِی مَنَه بوُندَی اِجتِهادگه عَمَل قِیلَه دِیگن مُقَلِّد کِیشِیگه حَملَه قِیلِیب بُولمَیدِی، یاکِی اوُلَرنِی تَکفِیر هَم قِیلِیب بُولمَیدِی؛ بَلکِی اوُلَرنِی کوُز- قَرَشلَرِینِی تَنقِید قِیلِیش چارچوُپِی بوُیِیچَه شَرعِی اوُصلوُبلَرنِی رِعایَه قِیلگن حالدَه تَنقِید قِیلسَه بوُلَه دِی خالاص.

دِیمَک، بِیر مُجتَهِدنِینگ اِجتِهادِی بِیلَن باشقَه بِیر مُجتَهِدگه یاکِی باشقَه بِیر مُجتَهِد بِیلَن بِیرگه بوُلگن مُقَلِّدگه حَملَه قِیلَه آلمَیسِیز. سِیز هَم بِیر مُجتَهِدنِینگ طَرَفِینِی آلسَنگِیز وَ اوُ هَم باشقَه بِیر مُجتَهِدنِی طَرَفِینِی آلسَه، سِین بِیر مُجتَهِدنِی اِجتِهادِی بِیلَن حَملَه قِیلَه سَن وَ اوُهَم باشقَه مُجتَهِدنِی اِجتِهادِی بِیلَن سِینگه حَملَه قِیلَه دِی، بُو بِیلَن حاضِرگِی دَورلَردَه بِیزلَر گوواه بُولِیب توُرگن اوُیِینلَر، جِنایَتلَر صادِر بوُلَه دِی.

مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن دِیارلَردَه یَنَه قَیتَه دَن اِسلامِی حُکُومَت تَشکِیل بوُلِیب اوُلِی الاَمر شوُراسِی شَکللَنمَه گوُنِیچَه وَ اوُزِینِی واحِد اِجماعسِی بِیلَن اَمر بَه مَعرُوف وَ نَهِی اَز مُنکَرنِی رِسالَه تِینِی اوُزِینِی زِمَّه سِیگه آلمَه گوُنِیچَه، مَنَه بوُ اِضطِرارِی حالَت، یَعنِی حوُددِی اوُلَکسَه حَیوانلَرنِی گوُشتِینِی اِستِعمال قِیلِیشدِیک وَ وَضِیعیَت اوُرتَه دَن کِیتمَه گوُنچَه دَوام اِیتَه دِی. آلدِیمِیزدَگِی مَوضُوع بِیلَن توُغرِی مُناسَبَتدَه بُولِیشِیمِیز کِیرَک.

اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله مَذهَبلَرنِینگ اِماملَرِی حَقِیدَه اَیتَه دِیکِی: اوُلَر هِیچ قَیسِی بِیرِی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِی صَحِیح حَدِیثلَرِیگه قَصددَن قَرشِیلِیک قِیلِیشمَه گن. دِیمَک صَحِیح حَدِیثلَرنِی تَرک قِیلِیشدَه اوُلَر اوُچُون عُذر، اَساس کِیلتِیرِیشِیمِیز کِیرَک. بوُنِی دَوامِیدَه اَیتَه دِیکِی: هَمَّه عُذرلَر اوُچ هِیل بوُلَه دِی:

  1. مَنَه بُو سوُزنِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اَیتگنلِیکلَرِیگه اِیشانمَسلِیک.
  2. حَدِیثنِی هَدَفِی فَلانچِی مَوضُوع اِیکَه نِیگه اِیشانمَسلِیک.
  3.  مَسَلَه نِی حُکمِی مَنصُوح بوُلگه نِیگه اِعتِقاد قِیلِیش.

 حوُپ، حاضِرگِی پَیتدَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی، فِرقَه لَرنِی بَرچَه اِیختِلافلَرِیگه نَظَر سالسَنگِیز، بُو اِیختِلافلَرنِینگ آیَتلَرگه تِیگِیشلِی بوُلگن مَسَلَه لَردَه، تَعوِیلاتلَردَه وَ رِوایَتلَرگه تِیگِیشلِی تَعوِیلاتلَردَه اِیکَه نِینِی کوُرَه سِیز. هَمَّه اِسلامِی فِرقَه لَرنِی، مَذهَبلَرنِی اِیختِلافلَرِی مَنَه شوُندَه. یاکِی اوُلَر رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِینگ مَنَه بوُندَی سوُزنِی اَیتگنلَرِیگه اِیشانِیشمَیدِی. یاکِی حَدِیثنِینگ هَدَفِی، سِین صُحبَت قِیلَیاتگن نَرسَه حَقِیدَگِی فَلانچِی مَوضُوع اِیکَه نِیگه اِیشانِیشمَیدِی، یاکِی مَنَه بُو مَسَلَه نِی مَنصُوح بوُلگن دِیب اِعتِقاد قِیلِیشَه دِی. [1] حوُپ، اوُلَر رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِی مَنَه بوُ رِوایَتلَرِینِی تَعوِیل قِیلِیشگن اِیدِی وَ اوُلَر اوُچُون عُذر کِیلتِیرگن وَ اوُلَر عُذرگه اِیگه دوُرلَر. حُوپ، قُرآن آیَتلَرِیدَه هَم شوُندَی تَعوِیلاتلَر مَوجُود وَ بوُندَی تَعوِیلاتلَر بوُتوُن جَهان یا مِنطَقَه دَگِی اوُلِی الاَمر شُوراسِی تَشکِیل بوُلگوُنِیچَه دَوام اِیتَه دِی وَ اوُشَه پَیتگه چَه اِسلامِی فِرقَه لَرنِی، مَذهَبلَرنِی شَرعِی تَعوِیلاتلَر سَبَبلِی تَکفِیر قِیلِیب بوُلمَیدِی؛ مادامِیکِی اوُلَر اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی چارچوُپنِی اِیچِیدَه وَ مُسُلمانلَرنِی جَماعَه تِیدَه حَرَکَت قِیلِیشَر اِیکَن.

  حَتَّی اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی سوُزِی بُویِیچَه اَگر اوُلَر باطِندَه کافِر بوُلگن کافِر مُنافِق بُولِیشسَه یاکِی اَلله گه اِیمان کِیلتِیرگن مُنافِق بوُلِیشسَه هَم، هَر قَندَی حالَتدَه اَگر اوُلَرنِی مُنافِقلَرنِی جُملَه سِیدَن، دِیب حِسابلَه گه نِیمِیزدَه هَم اوُلَر مُسُلمانلَردَن حِسابلَه نَدِی؛ مَنَه بوُلَرنِی هَمَّه سِی هَم عُذردِیر. 73 فِرقَه حَقِیدَگِی حَدِیثدَه کوُرگه نِیمِیزدِیک هَمَّه فِرقَه لَر هَم دِیندَن چِیتگه چِیقِیشمَه گن، چوُنکِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اوُلَرنِی هَمَّه سِینِی اوُزِینِی اوُمَّه تِی دِیب حِسابلَه گنلَر. رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم بِیر کافِرنِی اوُزلَرِینِی اوُمَّتلَرِیدَن دِیب حِسابلَشلَرِی مُومکِینمِی؟

(دوامی بار…….)


[1]در مورد ناسخ و منسوخ صحبت می کنند که هر چند از مسائلی است که باید روی آن بیشتر دقت شود و بعداً در مورد آن صحبت می کنیم . ان شاء الله

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(48- قیسم)

حُرمَتلِی صَحابَه لَرنِی عَصرِیدَه تَحلِیل وَ تَحرِیم حَددِیدَگِی ناتوُغرِی تَعوِیلاتلَر مَوجُود بوُلگندَن سوُنگ، حاضِرگِی عَصردَه مَنَه بوُندَی نَرسَه لَر بوُلِیشِی موُمکِین اِیمَسمِی؟ رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی شاگِردلَرِی مَنَه بوُندَی خَطالَرگه دوُچار بوُلِیشلَرِی موُمکِینُو، لِیکِن بِیزلَرنِی اوُستازلَرِیمِیزنِی شاگِردلَرِی وَ بِیزلَرنِی شاگِردلَرِیمِیز بوُندَی خَطالَرگه دوُچار بوُلمَسلِیکلَرِی کِیرَکمِی؟ مَنَه بُو نَظَر خَطادِیر، مَنَه بُو نَظَر رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی اوُزلَرِینِی وَ اوُ کِیشِینِینگ شاگِردلَرِینِی حَقارَت قِیلِیش وَ بِیزنِی اوُستازلَرِیمِیزنِی وَ بِیزلَرنِی شاگِردلَرِیمِیزنِی بوُیُوکلَشتِیرِیب کوُرسَه تِیش بوُلَه دِی. مَنَه بُو غُرُور وَ، تَکَبُّر، اِستِکباردِیر. دِیمَک، رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم نِی عَصرلَرِیدَن سوُنگ تا بوُگوُنگِی کوُنگه چَه وَ تا قِیامَت  کوُنِیگه چَه هَم شَخصلَر مَنَه بوُندَی خَطالَرگه دوُچار بوُلمَسلِیکلَرِی موُمکِین اِیمَس. بوُلِیب هَم حاضِرگِی اوُلِی الاَمر شوُراسِی قوُلَه گن وَ اوُلَمالَر ضَرُورَت یُوزَه سِیدَن شَخصِی اِجتِهادلَرگه قوُل اوُرگن وَ کوُپچِیلِیکنِی اِجتِهادِینِی وَ شوُراسِینِی اوُرنِینِی شَخصِی اِجتِهادلَر اِیگه لَّه گن پَیتدَه بوُندَی بوُلِیشِی طَبِیعِیدِیر وَ اوُلَمالَر مَجبُور بُولگن شَخصِی اِجتِهادلَر نِیمَه نِی اوُرنِینِی اِیگه للَب آلگن؟ کوُپچِیلِیکنِی اِجتِهادِینِی، شُوراسِینِی اوُرنِینِی اِیگللَب آلگن:     «وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ ۚ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ ۚ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ»  (آل‌عمران/۱۰۵-۱۰۴) آره لرینگیزدن یحشیلیککه (اسلامگه) دَعوَت قِیلَه دِیگن، عِبادَت- اِطاعَتگه بوُیُورَه دِیگن وَ عِصیان گوُناهِیدَن قَیتَه رَه دِیگن بِیر جَماعَت بوُلسِین. اَنَه اوُشَه لَر نَجاد تاپگوُچِیلَردِیر.** اَنِیق حُجَّتلَر کِیلگه نِیدَن کِییِین بوُلِینِیب کِیتگن وَ بِیر- بِیرلَرِی بِیلَن اِختِلاف قِیلِیب، تَلَه شِیب- تارتِیشگن کِیمسَه لَر کَبِی بوُلمَنگِیز! اَنَه اوُندَیلَر اوُچُون اوُلوُغ عَذاب باردِیر.  بُو یِیردَه اَمر بَه مَعرُوف وَ نَهِی اَز مُنکَر قِیلِیشگه لایِیق بُولگن مَقام “اوُمَّت” دِیر. حُرمَتلِی بِرادَرلَر وَ آپَه – سِینگِیللَر، قوُلاق سالِینگلَر  «وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ»  مَنَه بُو مَرجَع اوُمَّتدِیر،

«يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ» مَنَه بوُندَی اوُمَّت سِیزلَرنِی آرَنگِیزدَه بوُلِیشِی لازِم. اَمر بَه مَعرُوف وَ نَهِی اَز مُنکَر قِیلِیشگه لایِیق، مُناسِب مَرجَع اوُمَّت بُولَه دِی. اوُمَّتنِی مَوجُود بُولِیشِی هَم شوُراگه باغلِیق نَرسَه، چوُنکِی شوُ شُورا کَنَلِی آرقَه لِی اَمر بَه مَعرُوف وَ نَهِی اَز مُنکَر قِیلماقچِی بوُلگن کِیشِیلَرگه “اِجماع” صِیفَتِیدَه واحِد نَظَر اِرایَه بِیرِیلَه دِی.

مَنَه بُو اوُمَّت یَگانَه رَعینِی اَمر بَه مَعرُوف وَ نَهِی اَز مُنکَر قِیلگن کِیشِیلَرنِی هَمَّه سِیگه اِرایَه بِیرَه دِی، آدَملَرنِی باشِینِی اَیلَنتِیرِیب بِیر نِیچَه بوُلَکلَرگه بُولِیب تَشلَیدِیگن هِیلمَه – هِیل رَعیلَرنِی اِرایَه بِیرمَیدِی. دوُستلَر بِیر اِعتِبار بِیرِینگلَر، اوُمَّت اِجماع ناملِی بِیر رَعینِی اِرایَه بِیرَه دِی؛ مَنَه بُو اِجماع اَمر بَه مَعرُوف وَ نَهِی اَز مُنکَر قِیلَه دِیگن کِیشِیلَرنِی هَمَّه سِیگه اِرایَه بِیرِیلَه دِی وَ توُرلِی – هِیل شَهَرلَرگه، قِیشلاقلَرگه یاکِی هاحلَه گن جایلَرِیگه بارِیب تَبلِیغ قِیلماقچِی بوُلگن بَرچَه شَخصلَرگه، مِینگلَب نَفَرلَرگه، بِیر قَنچَه مِینگ کِیشِیلَرگه یَگانَه رَعینِی اِرایَه بِیرَه دِی. نِیمَه اوُچُون؟ چوُنکِی اوُلَرنِی هَمَّه سِینِی رَعیِ اوُمَّتنِیکِی وَ مَنَه بُو اوُمَّتنِی واحِد اِجماعسِیدِیر. اِیندِی مَنَه بُو پَیتدَه فَلانچِی قِیشلاقنِی، فَلانچِی شَهَرنِی، فَلانچِی وِلایَتنِی، فَلانچِی دَولَتنِی رَعیِنِی بِیر- بِیرِیدَن فَرقِی یوُق، اوُلَرنِی هَمَّه سِینِی سوُزِی بِیتتَه. فَلانچِی مَحَلَّه نِی مُلّاسِی بِیر نَرسَه دِییدِیگن بوُلسَه، باشقَه بِیر مَحَلَّه نِی مُلّاسیِ باشقَه چَراق نَرسَه نِی اَیتِیبدِی، دِیگن نَرسَه بوُلمَیدِی. یاکِی آتَه بِیر مَسجِدگه  بارِیب بِیر نَرسَه نِی اِیشِیتِیب کِیلگن بوُلسَه، اوُغِیل باشقَه بِیر مَسجِدگه بارِیب باشقَه بِیر نَرسَه نِی اِیشِیتِیبدِی یاکِی کوُیاو وَ باشقَه قَرِینداشلَرنِی هَر بِیرِی باشقَه بِیر نَرسَه نِی اِیشِیتِیبدِی، بوُلمَیدِی. اِیندِی مَنَه بُو کِیشِیلَرنِی هَمَّه سِی جَملَه نِیب صُحبَتلَشگن پَیتلَرِیدَه اوُلَرنِینگ هَر بِیرِی بِیر- بِیرِیدَن فَرقلِی سوُزلَرنِی اَیتِیشَه دِی. بِیرِی کِیلِیب بِیزنِی مُلّا یِیمِیز بوُندَی، دِیدِی دِیسَه، باشقَه سِی بِیزنِی مُلّایِیمِیز مَنَه بوُندَی دِیدِی، دِییدِی، شوُنِینگ اوُچُون هَم اَلله تَعالَی اَمر بَه مَعرُوف وَ نَهِی اَز مُنکَرنِی اوُزِیگه مُناسِب مَقامگه عَطا قِیلگن یَعنِی “اوُمَّت”گه:   «وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ». مَنَه بُو اوُمَّت شوُرادَن وُجُودگه کِیلگن وَ یَگانَه رَعینِی اِرایَه بِیرَه دِی.

حوُپ، اوُلَمالَر مَنَه بُو دَعوَتنِی وَظِیفَه سِی “شوُرادَن” کِیلِیب چِیققَن یَگانَه “اوُمَّت” نِی بوُینِیدَه اِیکَه نِینِی وَ مَنَه بُو اوُمَّتنِی اَعضالَرِی اوُلَرگه اِرایَه بِیرِیلگن “اِجماع” گه اِیرگشگن حالدَه هَمَّه لَرِی بِیر هِیل شِیوَه بِیلَن مُسُلمانلَرگه صُحبَت قِیلِیشلَرِینِی یَحشِی بِیلِیشگن، اَئِمَّه وَ اوُلَمالَر بوُنِی یَحشِی بِیلِیشَردِی. اوُلَر مَنَه بُو دَعوَتنِی اِیلگه رِی یوُرگِیزِیشلِیک شوُرادَن چِیقِیب کِیلگن اوُمَّتنِینگ وَظِیفَه سِی اِیکَه نِینِی وَ مَنَه بُو اوُمَّتنِی اَعضالَرِی هَم مَنَه بُو اِجماع اِرایَه بِیرگن رَعیگه اِیرگه شِیشلَرِینِی وَ اوُلَرنِی هَمَّه سِی مُسُلمانلَرگه بِیر هِیل شِیوَه بِیلَن صُحبَتلَه شِیشلَرِینِی وَ آدَملَرنِینگ باشلَرِی اَیلَه نِیب سَرگردان بوُلِیب قالَه دِیگن حالَتگه توُشِیرمَسلِیکلَرِینِی بِیلِیشَردِی. اوُلَر عُمُوم مُسُلمانلَرگه واحِد رَعینِی یِیتکَه زِیشَه دِی وَ مَنَه بُو واحِد رَعیگه اِطاعَت قِیلِیش واجِب وَ اوُنگه قَرشِیلِیک قِیلِیش حَرامدِیر. شوُنِینگ اوُچُون هَم تَنها مَنَه بوُ تَشکِلات مُستَحدِیثَه وَ کوُندَه لِیک مَسَلَه لَر بُویِیچَه حَرام وَ حَلال قِیلِیش مَقامِیگه لایِیقدِیر، اوُلَمالَر مَنَه بوُنِی  جُودَه یَحشِی بِیلِیشگن.

اَمّا اوُلَر شوُنِی هَم یَحشِی بِیلِیشَردِیکِی، اِیندِی حاضِرگِی پَیتدَه اِسلامِی حُکوُمَت هَم قوُلَه گن وَ مَنَه بُو بُویُوک مُصِیبَتنِی کِیتِیدَن “واحِد اوُمَّت” هَم مَوجُود اِیمَس وَ اوُرتَه دَه کِیچِیک، تَرقاق اوُمَّتلَر وُجُودگه کِیلگن، یَعنِی اوُنلَب کِیچِیک، تَرقاق اوُمَّتلَر وُجُودگه کِیلِیشگن وَ اوُلِی الاَمرنِی “واحِد شوُرا”سِی هَم نابُود بُولگن، شوُرانِی واحِد اِجتِهادِینِی وَ واحِد اوُمَّتنِی اوُرنِینِی بِیر نِیچَه  شَخصلَرنِینگ اِجتِهادلَرِی اِیگه لّه گن وَ “واحِد اِجماع” هَم طَبِیعِی رَوِیشدَه اوُرتَه دَن یوُقالگن؛ بُو یِیردَه  «الضرورات تبیح المحظورات» قائِدَه سِینِی حُکمِی بُویِیچَه، هَر بِیر عالِم ناچار حالَتدَه اوُزلَرِینِینگ مَوجُود وَضِیعیَتلَرِیدَگِی مُسُلمانلَرنِینگ اِیختِیاجلَرِی تَقاضا قِیلگن مَسَلَه لَر بُویِیچَه اَینِیقلَشتِیرِیب بِیرِیشگه مَجبُور بوُلگنلَر، اوُلَر اَنَه اوُشَه اوُزلَرِینِینگ زَمانلَرِیدَه آیدِینلَشتِیرِیب بِیرِیشگه مَجبُور بوُلِیشگن. اَمّا مَنَه بُو اوُلَمالَر اوُزلَرِینِی رَعیلَرِی “اِجماع”نِی رَعیِیگه اوُحشَه مَسلِیگِینِی هَم یَحشِی بِیلِیشگن، مَنَه بُو رَعی اوُمَّتدَن کِیلِیب چِیققَن اِجماعنِی رَعیِی اِیمَس اِیدِی وَ کوُندَه لِیک اِجتِهادِی اِیشلَر بُویِیچَه حَلال وَحَرام مِعیارِیدَه بوُلَه آلمَیدِی.  شُو سَبَبلِی، آلدِین هَم اَیتِیب اوُتگه نِیمِیزدِیک، اِمامِی مالِک رَحِمَهُ الله گه اوُحشَه گن کِیشِیلَر اوُچُون بِیر مُفتِینِینگ اِیختِلافلِی مَسَلَه لَر بوُیِیچَه مَنَه بُو حَرام، دِییِیشِی نِهایَتدَه آغِیر بوُلگن، بَلکِی اوُلَر مِین بوُنِی ناتوُغرِی دِیب بِیلَه مَن، دِییِیشلَرِی لازِم بوُلَه دِی.

(دوامی بار……)

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(47- قیسم)

اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله اَیتَه دِیکِی: خَوارِجلَردَگِی بِدعَتنِی سَبَبِی اوُلَرنِینگ قُرآننِی یامان توُشوُنگنلِیکلَرِینِی کِیتِیدَن بوُلگن اِیدِی، اوُنگه قَرشِی چِیقِیشلِیکنِی مَقصَد قِیلِیشمَه گن، اوُنگه دَلالَت قِیلمَه گن نَرسَه نِی توُشُونِیب آلگن اِیدِیلَر، بوُ نَرسَه گوُناهکار کِیشِیلَرنِی تَکفِیر قِیلِیشگه سَبَب بوُلَه دِی، دِیب اوُیلَه شَردِی. کوُردِینگِیزمِی،اِبنِ تَیمِیَّه رَحِمَهُ الله نِی خَوارِج حَقِیدَه اَیتِیشِیچَه، اوُلَرنِینگ قِیلَه یاتگن اِیشلَرِی اوُلَر قُرآننِی ناتوُغرِی توُشوُنِیب آلگنلِیکلَرِینِی کوُرسَه تِیب توُرِیبدِی، اوُلَر قُرآنگه قَرشِی چِیقِیش یا دُشمَنچِیلِیک قِیلِیشنِی قَصد قِیلِیشمَه گن، اوُلَرنِی توُشوُنچَه لَرِیگه کوُرَه مَنَه بوُ گوُناهلَرگه دوُچار بوُلگن کِیشِیلَر کافِر بوُلَه دِی، دِیب اوُیلَه شَردِی. اوُلَر شوُندَی تَعوِیل قِیلگن اِیدِیلَر، اوُلَر قُرآننِی آیَتلَرِی وَ رِوایَتلَرِیگه نِسبَتاً شوُندَی اِستنِاد قِیلگن اِیدِیلَر. اوُلَرنِینگ خَطا تَعوِیللَرِی سَبَبلِی هِیچ کِیم اوُلَرنِی تَکفِیر قِیلمَه دِی.

حوُپ، اِیندِی صَدرُ الاِسلامنِی باشلَنغِیچ دَورِیدَه اِسلامِی حُکوُمَت مَوجُود بُولگن پَیتدَه، مَنَه بُو اَدَشگن حَرَکَتلَر اوُشَه دَرَجَه دَه قالِیشَه دِی وَ غالِب حَرَکَتگه اَیلَه نِیشمَیدِی. اَمّا رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِی رَوِیشلَرِی بُویِیچَه قُورِیلگن اِسلامِی حُکوُمَت قوُلَه گچ وَ وَحدَتگه سَبَب بوُلَه دِیگن یَگانَه اوُلِی الاَمر شوُراسِی یوُقالگچ، هِیلمَه – هِیل کوُز- قَرَشلَرگه وَحدَت بَغِیشلاوچِی مَرجَع اِسلامِی حُکوُمَتنِی قوُلَه شِی عاقِبَتِیدَه یوُقالگچ، بُو یِیردَه مُسُلمانلَر مُراجَعَت قِیلَه دِیگن باشقَه مَرجَع مَوجُود اِیمَس اِیدِی، هَر کِیم اوُزِینِی حَق دِیب بِیلمَسلِیگِی اوُچُون مَنَه بُو مَرجَع اوُزِینِی اِجماعسِی بِیلَن آخِیرگِی نَظَرِینِی صادِر قِیلَردِی. مَنَه بُو مَرجَع یوُقالگچ وُجُودگه کِیلگن اِیختِلافلَر سَبَبلِی فِرقَه لَه نِیش، مَذهَبلَرگه بوُلِینِیش وُجُودگه کِیلَه دِی. بِیزلَرنِی بَرچَه مِیز بوُتوُن تَرِیخ دَوامِیدَه کوُرِیب توُرگه نِیمِیزدِیک، مَنَه بُو آشکار حَقِیقَتنِی هِیچ کِیم کوُرمَه گنلِیککَه آلَه آلمَیدِی.

مَنَه بُو مَذهَبلَرگه بوُلِینِیشلَر، فِرقَه لَه نِیشلَر، گوُرُوهلَرگه تَقسِیملَه نِیشلَر اَنَه اوُشَه آنَه مَرجَعنِی بوُزِیلگه نِی وَ شوُرادَن وُجُودگه کِیلگن هَمدَه واحِد اِجماعنِی اِرایَه بِیرَه دِیگن واحِد اوُمَّتنِی یِیقِیلِیشِی سَبَبلِی یوُزَه گه چِیققَن اِیدِی، مَنَه بوُ مَرجَع یَنَه قَیتَه دَن قَیتِیب کِیلگوُنِیچَه مَنَه بُو مَذهَبلَرگه بوُلِینِیشلَر، فِرقَه لَه نِیشلَر، هِیلمَه – هِیل گوُرُوهلَرگه تَقسِیملَه نِیشلَر وَ توُرلِی- هِیل تَعوِیلاتلَر اَساسِیدَه وُجُودگه کِیلَه دِیگن توُرلِی- توُمَن اِیختِلافلَردَن قوُتوُلِیشنِی عِلاجِی یُوق، هِیچ کِیم بوُندَن قاچِیب قوُتوُلِیب کِیتالمَه گن، شوُنِینگدِیک بُو نَرسَه بوُتوُن تَرِیخ دَوامِیدَه دائِم مَوجُود بُولگن.  

مُسُلمانلَر مَنَه بوُندَی مُصِیبَتگه دوُچار بوُلِیب اوُزلَرِینِی اِسلامِی حُکوُمَتلَرِینِی قوُلدَن بای بِیرگن پَیتلَرِیدَه، مَنَه بُو حَرَکَتلَر اَکثَر جَمِیعیَتلَردَه اوُز- اوُزِیدَن حاکِم بوُلدِی، مَذهَبلَرگه بوُلِینِیشدِی. بوُندَن تَشقَرِی مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَر هَم فِرقَه لَشنِی وَ اوُزلَرِینِی اَطرافلَرِیگه بِیر گوُرُوه مُسُلمانلَرنِی جَملَشنِی باشلَب یُوبارِیشدِی. اوُتگن دَورلَردَه هَم اوُلَر هِیلمَه – هِیل فِرقَه لَرنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگن وَ حاضِردَه هَم مَنَه شُو سِکوُلارزَدَه لَر اوُزلَرِی اوُچُون توُرلِی- توُمَن تَفسِیرلَر وَ اَحزابلَر عُنوانِی آستِیدَه فِرقَه لَشلَرنِی وَ اوُزلَرِینِی اَطرافلَرِیگه بِیر گوُرُوه مُسُلمانلَرنِی جَملَشنِی دَوام اِیتتِیرِیشیَپتِی. حاضِرگِی دَرودَه اوُلَر اوُزلَرِینِینگ اِسملَرِینِی حِزب قوُیِیب آلِیشگن.

اِسلامِی حُکوُمَتنِی وَ شوُرانِی قوُلدَن بای بِیرِیلگه نِی سَبَبلِی آسانلِیک بِیلَن اوُتگن بِیر نِیچَه عَصردَن حاضِرگِی پَیتگه چَه اِسلامِی دِیارلَرنِی وَ مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن مِنطَقَه لَرنِی جُودَه کوُپِیدَه یالغان وَ توُغرِی اِجتِهادلَرنِی، تَعوِیلاتلَرنِی بازارِی چَققان بوُلِیب قِیزِیگن. اِیندِی بُو یِیردَه اِختِلاف حاکِم اِیمَس، بَلکِی تَفَرُّق وُجُودگه کِیلگن. [1]

اِیختِلافنِی عُمرِی قِیسقَه بُولِیب اوُزِینِی ثَمَرَه سِینِی بِیرَه دِی وَ شوُرانِی اوُزِیدَه دَفن بُولَه دِی. اَمّا تَفَرُّق عَصرلَر دَوامِیدَه چوُزِیلِیشِی وَ فاجِیعَه لَرنِی کِیلتِیرِیشِی موُمکِین. مَنَه بُو بِیزلَرنِی هَمَّه مِیز کوُرِیب توُرگن تَفَرُّقنِی اوُزِی بوُلِیب، اوُلِی الاَمر شوُراسِی تَشکِیل بوُلگوُنِیچَه وَ مَنَه بوُ شُورادَن واحِد اوُمَّت اِیجاد بوُلگوُنِیچَه وَ بُو اوُمَّتدَن واحِد اِجماع چِیقِیب کِیلگوُنِیچَه، مَنَه بوُ تَفَرُّق اوُزِینِی فاجِیعَه لِی حَیاتِینِی دَوام اِیتتِیرَه دِی.

(دوامی بار…….)


[1]تقریباً چگونه بگوییم در اکثر سرزمین های مسلمان نشین باید بگوییم در تمام سرزمین های مسلمان نشین به نسبت های مختلفی داغ و گرم شده است.