شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(87- قیسم)

هَر قَندَی حالَتدَه، اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله گه اوُحشَه گن کِیشِیلَر، اَبُو یُوسُف حَنَفِی رَحِمَهُ الله ( اِمامِی اَبُو حَنِیفَه رَحِمَهُ الله نِینگ اِینگ کَتتَه شاگِیردلَرِیدَن بِیرِی) اِمامِی اَحمَد حَنبَل رَحِمَهُ الله وَ باشقَه لَر هَم گوُدَکنِی اِرتِدادِینِی مُعتَبَر حِسابلَشمَیدِی. اَصلِیدَه بُو طَبِیعِی حالَت، چوُنکِی آلدِین هَم بَیان قِیلگه نِیمِیزدِیک تَکفِیر قِیلِیشنِی شَرطلَرِیدَن بِیرِی شَخص مُکَلَّف بوُلِیشِی کِیرَک، شَخصنِی مُکَلَّف بوُلِیشِی مِعیارلَردَن بِیرِیدِیر وَ بوُ یِیردَه مَنَه بُو گوُدَک قَندَی جِنایَت قِیلدِی؟ اَخِیر اوُلِیم جَزاسِیگه لایِیق بوُلَه دِیگن جِنایَت قِیلگه نِی یُوق- کوُ؟

حُرمَتلِی بِرادَرلَر وَ آپَه – سِینگِیللَر، دوُستلَر اِعتِبار بِیرِینگلَر! سِیزلَرنِی نَظَرِینگِیزدَه کافِرلَرنِی جَمِیعیَتِیدَه مَنَه بُو گوُدَکنِی مُرتَدلَر حُکمِیگه شامِل قِیلَه دِیگن،اَمّا باشقَه گوُدَکلَرنِی اَصلِی کافِرلَرنِی حُکمِیگه شامِل قِیلَه دِیگن قَندَی فَرق بار؟ هِیچ نَرسَه یوُق.

اِرتِداد قاتِللِیکدَن، زِنادَن، شَرابخُورلِیکدَن وَ باشقَه جِنایَتلَردَن کوُرَه بَتتَرراق جِنایَت حِسابلَه نَه دِی. اِیندِی اَگر آتَه – آنَه مَنَه بُو جِنایَتگه دوُچار بوُلِیشگن بُولسَه، اوُنِی یَنگِی توُغِیلگن بالَه سِی هَم مَنَه شوُ جِنایَت بِیلَن مَحکوُم بوُلِیشِی وَ اوُنِی اوُشلَب آلِینسَه آتَه – آنَه سِینِی جِنایَتِی سَبَبلِی جَزالَه نِیشِی عَقلگه توُغرِی کِیلَه دِیمِی؟ اَلبَتَّه یوُق. مَنَه بُو حُکمنِی قَندَی قِیلِیب اوُنِی اوُستِیدَه صادِر قِیلَه سَن؟ مَنَه بوُ آشکار ظُلمدِیر، شوُندَی بِیر آشکار ظُلمکِی، اَلله تَعالَی اوُلَر حَقِیدَه مَرحَمَت قِیلگن بِی گوُناه قِیزلَرنِی اوُلدِیرِیش حَددِیدَگِی ظُلم حِسابلَه نَه دِی:    «بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ». قَیسِی گوُناهلَرِی اوُچُون اوُلدِیرِیلِیشدِی؟ مَنَه بُو گوُدَک قَیسِی گوُناهِی سَبَبلِی اوُلدِیرِیلَه دِی؟ قَندَی گوُناه قِیلگن وَ قَندَی جِنایَت قِیلگنکِی، بُو گوُدَکلَر اوُلدِیرِیلِیشِی کِیرَک؟ اِسلام آچِیق- آیدِین ظُلملَرنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیش اوُچُون اِیمَس، بَلکِی مَنَه بوُندَی ظُلملَرنِی آلِیب تَشلَش اوُچُون کِیلگن، مَنَه بوُنِی اِنکار قِیلِیب بوُلمَیدِی وَ اِسلام هَر قَندَی ظُلمدَن پاکدِیر.

مَنَه بُو حالَتدَه، بُو گوُدَک مُرتَدلَرنِی حُکمِیگه اِیمَس، بَلکِی اوُشَه یِیردَه بوُلگن وَ اوُسِیب اوُلغَیگن جایِیدَگِی اَصلِی کافِرلَرنِی حُکمِیگه تابِع بوُلَه دِی؛ اوُلَر قوُلگه توُشِیب قالَه دِیگن بوُلسَه ، اَگر تَوبَه قِیلِیشسَه، اوُلَرنِی تَوبَه سِی قَبوُل بوُلَه دِی. اَگر اِسلامگه قَیتِیشسَه بوُنِی هَم قَبوُل قِیلِینَه دِی. مُرتَدلَردَه بوُنِی عَکسِی بوُلِیب،قوُلگه توُشِیشلَرِیدَن آلدِینگِی تَوبَه لَرِی قَبوُل قِیلِینَه دِی. اَگر مَنَه بُو مُرتَدزادَه لَر یَهُودِی،نَصرانِی، مَجُوسِی یا صابِیئِن بوُلگن بوُلِیشسَه،اَهلِی کِتابنِی وَ شِبهِ اَهلِی کِتابنِی کافِرلَرِینِی حُکمِیگه شامِل بوُلِیشَه دِی وَ زِمَّه اَهلِینِی یا مُعاهِدَه اَهلِینِی اِمتِیازلَرِیدَن هَم بَهرَمَند بوُلِیشَه دِی، اَمّا اَگر مَنَه مُرتَدزادَه لَر سِکوُلارِیست یا مُشرِک بوُلگن بوُلسَه؛ مَنَه بوُ حالَتدَه، اَهلِی کِتاب وَ شِبهِ اَهلِی کِتابنِی کافِرلَرِینِی اِیمَس، اَنَه اوُشَه سِکوُلارِیستلَرنِی، مُشرِکلَرنِی حُکمِیگه شامِل بُولَه دِی.

مَنَه بوُلَر اَهلِی قِبلَه توُرلِی – هِیل تَعوِیلاتلَر وَ اِجتِهادلَرگه اِیگه بوُلگن عُمُومِی اوُرِینلَر جُملَه سِیدَگِی نَرسَه لَر بوُلِیب، فَقَطگِینَه شوُرا اوُشَه وَقتدَگِی مَوجُود زَمان وَ مَکانگه مُناسِب واحِد رَعینِی مُسُلمانلَرنِی اَمِیرِی وَ رَهبَرِینِی کَنَلِی آرقَه لِی اِرایَه بِیرَه دِی.

اَلله تَعالَی بِیزلَرگه شوُندَی دَرکنِی،فَهملَشنِی عِنایَت قِیلِیشلِیگِینِی سوُرَیمِیزکِی، شوُراگه یوُزلَه نِیش وَ اوُزِیمِیزنِی مُطلَق دِییِیشدَن پَرهِیز قِیلِیش، تَفَرُّقدَن پَرهِیز قِیلِیش بِیلَن وَ وَحدَتنِی،قُدرَتنِی قوُلگه کِیرِیتِیش،هَمدَه واحِد اوُمَّتنِی تَشکِیل قِیلِیشنِی اوُزِیمِیزدَه وُجُودگه کِیلتِیرَه آلَیلِیک، بوُنِی سَبَبلَرِینِی اوُزِیمِیزدَه مُهَیّا قِیلَیلِیک وَ اَلله تَعالَی اوُزِیمِیزدَه مُهُیّا قِیلِینگن مَنَه بُو سَبَبلَر بِیلَن بِیزلَرنِی زَلِیللِیکدَن،سوُستلِیکدَن، اوُبُوهَتسِیزلِیکدَن، بِیر- بِیرِیمِیزنِی قِیرغِین قِیلِیشدَن نَجات بِیرسِین وَ بِیزلَرگه غَلَبَه نِی، نُصرَتنِی نازِل قِیلسِین وَ بِیزلَرنِی اوُستِیمِیزدَگِی تَشقِی سِکوُلار باسقِینچِی مُتَّحِد دُشمَننِی وَ اوُلَرنِی مَحَلِّی نَوکَرلَرِینِی، مِنطَقَه دَگِی طاغوُتلَرنِی شَررِینِی آلِیب تَشلَه سِین.

(دوامی بار……)

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(86- قیسم)

یَعنِی مَنَه بُو بِیچارَه گوُدَک مُواظَنَتسِیز دوُستلَرِیمِیز صادِر قِیلگن وَ اوُنِی عَمَلدَه اِجرا قِیلِینِیشِینِی حَرَکَتِیدَه یوُرِیشگن حُکم سَبَبلِی، مَنَه بُو بِیچارَه گوُدَکلَرنِی بُو حُکم بِیلَن اوُلدِیرِیشَه دِی وَ مَنَه بوُلَر مُرتَدلَرنِی فَرزَندلَرِی بوُلِیب، اوُلَرنِینگ گوُدَکلَرِی هَم مُرتَد حِسابلَه نَه دِی، دِییِیشَه دِی. اَگر مَنَه بُو بِیچارَه گوُدَک وَفات تاپسَه اوُنگه جَنازَه نَمازِی هَم اوُقِیلمَیدِی وَ مُسُلمانلَرنِی قَبرِستانِیدَه هَم دَفن قِیلِینمَیدِی وَ اوُزِینگ مَنَه شوُ مَرامدَه دَوام اِیتَه دِیگن بُو سِیرِیالنِی دَوامِینِی کوُر، بوُ گوُدَک اوُچُون قَندَی دَحشَتلِی سِینَه رِینِی یازِیب قوُیِیشگن. اوُلَرنِینگ مَنَه بوُنگه کِیلتِیرگن دَلِیللَرِی نِیمَه اوُزِی؟ شَخص مُرتَددَن مِعراث آلمَسلِیگِیدَه.

اِی نامَرد، اَگر بِیزلَرنِی آتَه – آنَه لَرِیمِیزنِی بِیرِی مُرتَد بوُلسَه وَ بِیز اوُلَردَن مِعراث آلمَه سَک، بِیزلَرنِینگ شوُ مِعراث آلمَسلِیگِیمِیز مُرتَد بوُلِیشِیمِیزگه بائِث بوُلَه دِیمِی؟ مَنَه بُو خُدانِی بَندَه لَرِی بوُندَی اَساسسِیز، بِیپایَه حُکملَرنِی صادِر قِیلِیش بِیلَن قَنچَه لِیک بِی رَحم، بِی اِنصاف بوُلِیب کِیتِیشگن؟  حُرمَتلِی دوُستلَر مَنَه بوُندَی فَتوالَرنِی بِیرَه یاتگن کِیشِیلَر اوُتمِیشدَه بار بوُلگن یاکِی حاضِردَه هَم مُرتَدلَرنِی فَرزَندلَرِیگه شوُندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیشیَپتِی.

اِرتِداد بِیر جِنایَت بوُلِیب اوُ اوُزِیگه خاص کَنَل آرقَه لِی اِثبات قِیلِینِیشِی وَ اَگر اِثبات قِیلِینسَه اوُنِی اوُستِیدَه حَد اِجرا قِیلِینِیشِی لازِم، دِیمَک حُدُودلَر جُملَه سِیگه کِیرَه دِی. آتَه – آنَه سِی قاتِل بوُلگنلِیگِی بائِث، فَرزَندلَرِی هَم قاتِل بوُلِیشِینِی اِیحتِمالِی بوُلگنلِیگِی سَبَبلِی، بُو فَرزَندلَرگه قاتِلگه اوُحشَب مُناسَبَتدَه بوُلِینِیشِی کِیرَک یاکِی اوُلدِیرِیلِیشِی کِیرَک، دِیگن کِیشِینِی کوُرگنمِیسِیزلَر؟ نِیمَه قِیلَه یاتگه نِینگِیزنِی بِیر اوُیلَب فِکرلَب کوُرِینگلَر؟

اِنسان بارَه سِیدَگِی اَصلِی قائِدَه شوُکِی، اوُ اِسلامِی فِطرَتگه کوُرَه دُنیاگه کِیلَه دِی وَ اوُنِی عائِلَه سِی مَنَه بُو اِنساننِی هاحلَه گن نَرسَه سِیگه اَیلَنتِیرَه دِی. رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی:    مَا مِنْ مَوْلُودٍ إِلَّا يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ، فَأَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ، وَيُنَصِّرَانِهِ، وَيُمَجِّسَانِهِ، كَمَا تُنْتَجُ الْبَهِيمَةُ بَهِيمَةً جَمْعَاءَ، هَلْ تُحِسُّونَ فِيهَا مِنْ جَدْعَاءَ؟ ثُمَّ يَقُولُ أَبُوهُرَيْرَةَ: وَاقْرَءُوا إِنْ شِئْتُمْ فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ (روم/30).  ) هَر بِیر یَنگِی توُغِیلگن بالَه (اِسلام) ساغلام فِطرَتگه کوُرَه دُنیاگه کِیلَه دِی، اَمّا اوُنِی آتَه – آنَه سِی اوُنِی یا یَهُودِی یا نَصرانِی یا مَجُوسِی (زَردوُشتِی) قِیلِیب یِیتِیشتِیرَه دِی. شوُنِینگدِیک حَیوانلَرنِی بالَه سِی هَم توُغِیلگن پَیتِیدَه ساغلام دُنیاگه کِیلَه دِی، حَیوانلَرنِی قوُلاغِی کِیسِیلگن حالدَه دُنیاگه کِیلگه نِینِی کوُرگنمِیسِیزلَر؟ ؛ سوُنگرَه رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَنَه بُو آیَتنِی تِلاوَت قِیلدِیلَر: اَلله اِنسانلَرنِی یَرَتگن طَبِیعِی خِلقَتنِی سَقلَنگِیز!   اَلله نِینگ یَرَه تِیشِی اوُزگرتِیرِیلمَس. اِینگ توُغرِی دِین مَنَه شوُدِیر. لِیکِن کوُپ آدَملَر بِیلمَسلَر. هِیچ بِیر حَیواننِی قوُلاغِی کِیسِیلگن حالدَه دُنیاگه کِیلمَیدِی، بَلکِی باشقَه لَر اوُنِی قوُلاغِینِی کِیسَه دِیلَر.

مَنَه بُو صوُرَتدَه بُو گوُدَک مُسُلمان فِطرَتِیگه کوُرَه دُنیاگه کِیلَه دِی وَ اوُنِی آتَه – آنَه سِی اوُنِی دِینِینِی تَأیِین قِیلَه دِی. اِیندِی آتَه – آنَه مُرتَد بوُلسَه وَ بُو بالَه نِی مُسُلمانلَرنِی جَمِیعیَتِیگه تَشلَب کِیتِیشسَه؛ بوُ یِیردَه اِسلامِی حُکوُمَت وَ مُسُلمانلَرنِی جَمِیعیَتِی اوُنِینگ آتَه – آنَه لِیک مَسئوُلِیَتِینِی بوُینِیگه آلَه دِی، مَنَه بُولَر بُو گوُدَکنِینگ فِطرِی اِسلامِینِی سَقلَب قالِیشلَرِی لازِم وَ اوُنِی اوُزلَرِینِی فَرزَندلَرِیدِیک پَروَرِیش بِیرِیشلَرِی وَ بُو بالَه نِی باشقَه لَرنِینگ قوُلِیگه قوُلاقلَرِینِی کِیسِیشلَرِی اوُچُون تاپشِیرمَسلِیکلَرِی کِیرَک. بِیر مُسُلماننِی کافِرنِی قوُلِیگه تاپشِیرِیلمَیدِی، حَتَّی اَگر بُو شَخص فِطرِی اِسلامگه اِیگه بوُلگن تَقدِیردَه هَم، گوُدَک مُسُلماندِیر!!!

اِیندِی مَنَه بوُندَی آتَه – آنَه دَن توُغِیلگن وَ بوُندَی نِعمَتدَن، بوُندَی اوُنِی یِیتِیشتِیرِیب چِیقَه رَه دِیگن وَ اوُنِی سایَه سِیدَه اوُزِینِی فِطرِی اِسلامِینِی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم آلِیب کِیلگن خاص اِسلامگه اَیلَنتِیرِیشگه قادِر بوُلَه دِیگن جَمِیعیَتدَن، اِسلامِی حُکوُمَتدَن مَحرُوم بُولسَه وَ آتَه – آنَه سِینِی واسِیطَه سِیدَه یاکِی باشقَه هَر قَندَی شِیوَه بِیلَن کافِرلَرنِی آرَه سِیگه توُشِیب قالسَه؛ اِیندِی مَنَه بوُ گوُدَکنِی قَیسِی جَمِیعیَتدَه اوُسگه نِیگه اِعتِبار بِیرِیش کِیرَک، اوُ قَندَی جَمِیعیَتدَه اوُنِیب اوُسیَپتِی وَ مَنَه بوُ گوُدَکلَر اَصلِی کافِرلَرنِی قَیسِی جَمِیعیَتلَرِیدَه یَشَشیَپتِی. چوُنکِی بُو یِیردَه مَنَه بُو آتَه یا آنَه بُو گوُدَکنِی دِینِینِی تَأیِینلَیدِی یاکِی اِرتِدادِیدَن سوُنگ مَنَه بوُ آتَه – آنَه جایلَشگن جَمِیعیَت تَأیِین قِیلَه دِی، چوُنکِی بُو جَمِیعیَت اوُلَرنِی پَروَرِیش بِیرَه دِی.

(دوامی بار……)

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(85- قیسم)

هَر حالدَه مَنَه شوُندَی فِکر هَم مَوجُود. اَمّا نِهایَتدَه عَجایِیب بُولگن نَرسَه شوُکِی، 12 اِماملِیک فِقهنِی اَساسِیدَه اِدارَه قِیلِینَه دِیگن اِیراندَه ،رَجَوِینِینگ توُدَه سِینِی اَعضاسِی بوُلگن عَیاللَرنِی هَم، باشقَه چَپلَرنِی هَم وَ کوُرد سِکوُلار مُرتَدلَرِیگه اَعضا بوُلگن عَیاللَرنِی هَم اوُلدِیرِیشگن، توُغرِیمِی کوُرگنمِیزمِی؟ اوُلَرنِی هَمَّه سِینِی اوُلدِیرِیشگه نِینِی کوُرگنمِیز، جَنگدَه قوُلگه  توُشگن کِیشِیلَرنِی حَتَّی بِیر مُددَت آلدِین هَم کوُردلَرنِی مُسَیلَمَه یِی کَذّابِی اوُجَلاننِی سِکوُلار مُرتَدلَرِینِی توُدَه سِیدَن قوُلگه توُشگنلَرنِی هَم، اِرتِداد جِنایَتِی بُویِیچَه اوُلدِیرِیلدِی، رَجَوِینِی توُدَه سِی وَ اوُنگه اوُحشَگن چَپدَگِیلَرنِی مُسُلمانلَرنِی اوُلدِیرِیشدَه اِیشتِراک اِیتگنلَرنِی هَم، اوُلَرنِی هَمَّه لَرِینِی اوُلدِیرِیشدِی، نِیمَه اوُچُون؟ چوُنکِی اوُلَر جَنگچِی کوُچِی بوُلِیشگن. دِیمَک، دِققَت قِیلِینگلَر، “عَمَلدَه” عَیالنِی اِرتِدادِی ساددَه بوُلمَه گن پَیتدَه مُغَلِّظَه وَ شِددَتلِی بوُلسَه، هِیچ قَیسِی بِیر اَهلِی قِبلَه نِی اوُرتَه سِیدَه مُرتَد بوُلگن عَیالنِی جَزاسِی بارَه سِیدَه هِیچ قَندَی فَرق تاپِیلمَیدِی. اَهلِی قِبلَه نِی بَرچَه سِی “عَمَلدَه” اِرتِدادِی بُویِیچَه بِیر هِیل اوُرِیننِی توُتِیشگن، هَمَّه “عَمَلدَه” یَگانَه بِیر اِیشنِی عَمَلگه آشِیرِیشَه دِی، مَخصُوصاً اَگر مَنَه بُو عَیال مَنَه شُو مُرتَد، فَعال، سِکوُلار گوُرُوهلَرنِینگ مُمتَنَعَه طائِفَه سِیدَه یا شَرِیعَتدَن توُسِیب قالوُچِی گوُرُوهلَرنِی صَفِیدَه بوُلِیشگن بُولسَه. مَنَه بوُ حالَتدَه، قوُراللِی کوُچلَرنِی صَفِیدَگِی یاکِی مَدَنِی جَنگلَردَه اَسلَحَه نِی حِذمَتِیدَه وَ جَنگگه حِذمَت قِیلَه یاتگن عَیاللَرنِی حُکمِی اِیرکَکلَردَن هِیچ قَندَی فَرق قِیلمَیدِی وَ اَهلِی قِبلَه نِینگ بَرچَه سِی اوُلَرنِی اوُلدِیرِیشدَه اِتِّفاقلِی نَظَرگه اِیگه.

مُرتَدلَرگه مُعامَلَه قِیلِیش بارَه سِیدَه اِیشارَه قِیلِینِیشِی کِیرَک بوُلگن نوُقطَه لَردَن بِیرِی شوُکِی، مُرتَد آتَه – آنَه دَن قالِیب کِیتگن، دُنیاگه کِیلگن اَمّا مُسُلمان بوُلمَه گن فَرزَندلَردِیر، مَنَه بوُلَرگه نِسبَتاً قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش کِیرَک؟ مَنَه بوُ بارَه دَه آچِیق حُجَّت مَوجُود اِیمَس. اَمّا شوُ نَرسَه بُویِیچَه اِیشانچِیمِیز کامِلکِی، مَنَه بُو فَرزَندلَر تَکلِیف یاشِیگه یِیتمَه گوُنلَرِیچَه اوُلَر یَشَب توُرگن جَمِیعیَتدَگِی قانوُنلَرگه تابِع بوُلِیشَه دِی، مَگر مَنَه بوُنِی خِلافِی ثابِت بوُلسَه. حَتَّی مُسُلمانلَر یَشَیدِیگن دِیارلَردَه اوُلَر تَکلِیف یاشِیگه یِیتمَه گوُنلَرِیچَه اوُلَرنِی اوُستِیدَه حُکم اِجرا قِیلِینمَیدِی، عُمُومِی حالَتدَه اوُلَر یَشَیاتگن جَمِیعیَتدَگِی قانوُنلَرگه تابِع بوُلِیشَه دِی.

یَعنِی یَهُودِیلَرنِی آرَه سِیدَه یَشَیاتگن گوُدَکنِی حُکمِی یَهُودِیلَرنِی حُکمِیدِیک بوُلَه دِی،مَگر مَنَه بوُ شَخصنِی یَهُودِی اِیمَسلِیگِی اِثبات قِیلِینسَه بوُندَی بوُلمَیدِی، مَثَلاً مُسُلمانلِیگِی یا سِکوُلارِیستلِیگِی یا مُشرِکلِیگِی یاکِی باشقَه نَرسَه اِیکَه نلِیگِی اِثبات بوُلسَه. حوُپ، اِیندِی مُرتَد بوُلگن کِیشِینِی فَرزَندِی قَیسِی جَمِیعیَتدَه دُنیاگه کِیلگنلِیگِی بُو یِیردَه مُهِمدِیر. اَگر مُسُلمانلَرنِی آرَه سِیدَه بوُلسَه اوُلَر هَم حوُددِی باشقَه گوُدَکلَرگه اوُحشَب، مُسُلمانلَرنِی جَمِیعیَتِیدَگِی مُسُلمان آتَه – آنَه دَن دُنیاگه کِیلگن یِیتِیم فَرزَندلَرنِی حُکمِیگه شامِل بوُلِیشَه دِی.

حَتَّی اِمامِ نَوَوِیگه اوُحشَش بِیر گوُروُه اوُلَمالَر اِعلان قِیلِیشَه دِیکِی، اَگر گوُدَکلَر آتَه – آنَه سِینِی اِرتِدادِیدَن آلدِین، یَعنِی مَنَه بوُ گوُدَکلَرنِی نُطفَه سِی باغلَنگن بوُلسَه وَ حَتَّی اوُلَرنِی آتَه – آنَه سِی مَنَه بُو گوُدَککَه حامِلَه دار بوُلگن پَیتِیدَه مُرتَد بوُلگن بوُلسَه، مَنَه بُو گوُدَک مُسُلمانلَر جُملَه سِیدَن حِسابلَه نَه دِی وَ فَقَطگِینَه اوُ وایَه گه یِیتگن پَیتِیدَه اوُنِی مُرتَد دِیسَه بوُلَه دِی، اوُ اِسلامِیدَن سوُنگ اِرتِدادگه دوُچار بوُلگن. حوُپ، مَنَه بوُ نَرسَه هَمَّه گه تِیگِیشلِی بوُلِیب باشقَه لَردَن فَرقِی یُوق. یَعنِی مَنَه بوُ گوُدَک باشقَه مُسُلمان بالَه لَر باسِیب اوُتگن یوُلنِی باسِیب اوُتَه دِی وَ باشقَه بالَه لَرنِی حُکمِیگه شامِل بوُلَه دِی.

   مَنَه بُو بارَه دَه هَم کامِل دِققَت قِیلِینِیشِی لازِم، چوُنکِی بُو یِیردَه اَلله نِی بَندَه لَرِی بوُلِیب هَم اِینگ بِیگوُناه بَندَه لَرِی حَقِیدَه گه پِیرِیلیَپتِی،هَر قَندَی شَرائِطدَه شَک،گوُمان، اِیحتِمال،آلدِیندَن حُکم چِیقَه رِیش، اَلله سَقلَه سِین مَنَه بوُ گوُدَکنِی کِیلَه جَگِی حَقِیدَه غَیبنِی اِدَّعا قِیلِیشگه دوُچار بوُلمَسلِیک کِیرَک. بَلکِی اِیشانچ ،حاطِرجَملِیک بِیلَن مَنَه بُو بارَه دَه حُکم صادِر قِیلِینِیشِی لازِم. چوُنکِی بَعضِیلَرنِینگ مَنَه بُو بالَه بِیر قَنچَه کوُن یا آی حَتَّی یِیلدَن سوُنگ، وایَه گه یِیتمَه گن پَیتِیدَه آتَه – آنَه سِیگه اوُحشَب مُرتَد بوُلِیشِینِی اِیحتِمالِی بار بوُلِیشِی موُمکِین، شوُنِینگ اوُچُون اوُ مُرتَدلَرنِی حُکمِیگه شامِل بوُلَه دِی!! – دِییِیشگه نِینِی کوُرگنمِیز.

بُو نِیمَه دِیگه نِی؟ اَوَّلا هَر قَندَی اِنساننِی شَک وَ گوُمان بِیلَن اِسلامنِی دائِرَه سِیگه کِیرگِیزَه آلمَیسَن هَم یا اوُندَن چِیقَه رِیب هَم یوُبارَه آلمَیسَن، بَلکِی اَلبَتَّه کامِل اِیشانچگه اِیگه بوُلِیشِینگ کِیرَک. اِیککِینچِیدَن بِیر گوُدَک بِیر اِیککِی کوُننِی اِیچِیدَه نِیمَه دَن قَیتِیب کِیتَه آلَه دِی؟ توُغِیلگه نِیگه بِیر نِیچَه کوُن بوُلگن مَنَه بوُ اَلله نِی بَندَه سِی قَندَی قِیلِیب اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه تَسلِیم بُولگن؟ نِیمَه قِیلگنلِیگِی سَبَبلِی مُرتَد بُولِیب قالگن؟

(دوامی بار……)

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(84- قیسم)

مَنَه بُو نَظَرنِی بَرابَرِیدَه، اِسلامِی فِرقَه لَردَن بوُلگن اِیککِی فِرقَه باشقَه لَردَن فَرقلِی کوُز- قَرَشگه اِیگه؛ بِیرِی حَنَفِیلَر وَ باشقَه سِی 12 اِماملِیک شِیعَه لَر اوُزگه چَه رَعیگه اِیگه دُورلَر. اوُلَرنِی اِعتِقادلَرِی بُویِیچَه مُرتَد عَیال اوُلدِیرِیلمَیدِی، بَلکِی زِندانگه تَشلَه نَه دِی. سُفیان ثَورِی وَ اوُندَن باشقَه اَهلِی کوُفَه لِیکلَر مَنَه شوُندَی رَعیگه اِیگه بوُلِیشگن.

مَنَه بُو دَستَه دَگِی کِیشِیلَرگه جَنگدَه اِیشتِراک اِیتمَه گن اَصلِی کافِر عَیاللَرنِی اوُلدِیرمَسلِیک حَقِیدَگِی رِوایَتلَردَن تَشقَرِی، مُعاذ رَضِیَ الله عَنهُ نِی رِوایَتِی هَم قوُیِیدَگِیچَه مَنَه بُو لَفظ بِیلَن اوُلَرگه یِیتگن: «أَيُّمَا رَجُلٍ ارْتَدَّ عَنِ الإِسْلاَمِ فَادْعُهُ، فَإِنْ تَابَ، فَاقْبَلْ مِنْهُ، وَإِنْ لَمْ يَتُبْ، فَاضْرِبْ عُنُقَهُ، وَأَيُّمَا امْرَأَةٍ ارْتَدَّتْ عَنِ الإِسْلاَمِ فَادْعُهَا، فَإِنْ تَابَتْ فَاقْبَلْ مِنْهَا، وَإِنْ أَبَتْ فَاسْتَتِبْهَا». یَعنِی اوُلَرگه  «وَإِلَّا فَاضْرِبْ عُنُقَهَا» دِیب آلدِین کِیلتِیرِیلگن جُملَه نِی اوُرنِیگه   «وَإِنْ أَبَتْ فَاسْتَتِبْهَا».  اَگر قَبوُل قِیلمَسَه یَنَه قَیتَه دَن اوُندَن تَوبَه قِیلِیشِینِی سوُرَه. یَعنِی قَیتَه دَن اوُنگه تَوبَه نِی رُوبَرُو قِیلگِین.

مَنَه بُو رِوایَت مُرتَد عَیالنِی اوُلدِیرِیلِیشِیگه مُخالِف  بُولگن کِیشِیلَرنِینگ اِینگ کَتتَه دَلِیلِی حِسابلَه نَدِی، اوُلَر بوُندَی عَیالنِی اوُلدِیرِیش اوُرنِیگه هَر کوُنِی اوُنگه اِسلامگه قَیتِیشنِی، تَوبَه قِیلِیشنِی اَیتِیلَه دِی؛ حَتَّی اَگر بُو حالَت اوُنِی اوُلِیمِیگه چَه چوُزِیلسَه هَم. اوُلَر مَنَه بوُندَن اِستِناد قِیلِیشگن.

اِمامِی اَبُو حَنِیفَه رَحِمَهُ الله اَیتَه دِیکِی:    إنَّ المرأة إذا ارتدت لا تُقتَل ولكن تُحبَس وتُخرَج كل يوم فتُستتاب ويُعرَض عليها الإسلام، وهكذا حتى تعود إلى الإسلام أو تموت، لأنَّ النبي صلى الله عليه وسلَّم نهى عن قتل النساء.  مَنَه بُو شِیوَه بِیلَن اَیتَه دِیکِی، اَگر عَیال کِیشِی مُرتَد بوُلسَه اوُلدِیرِیلمَیدِی، لِیکِن زِندانگه تَشلَه نَه دِی وَ هَر کوُنِی اوُنِی زِنداندَن چِیقَه رِیب اوُنگه اِسلامگه قَیتِیشنِی، تَوبَه قِیلِیشنِی اَیتِیلَه دِی، تا یَنَه قَیتَه دَن اِسلامنِی قَبوُل قِیلگوُنِیچَه. مَنَه بوُ اِیش اوُنگه اوُلِیم کِیلگوُنِیچَه دَوام اَیتَه دِی. نِیمَه اوُچُون؟ چوُنکِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم عَیاللَرنِی اوُلدِیرِیشدَن نَهِی قِیلگنلَر.

12 اِماملِیک شِیعَه لَر هَم شوُنگه اِعتِقاد قِیلِیشَه دِیکِی، اوُلِیم حُکمِی مُرتَد اِیرکَکَه تِیگِیشلِیدِیر. اوُلَر تَحمِیناً مَنَه شوُ کوُز- قَرَشنِی باشقَه شِیوَه بِیلَن بَیان قِیلِیشَه دِی وَ اَیتِیشَه دِیکِی: اَگر مُرتَد شَخص عَیال کِیشِی بوُلسَه ( فِطرِی نَودَن بوُلَه دِیمِی یا مِللِی نَودَن بوُلَه دِیمِی، یَعنِی اَهلِی کِتاب کافِرلَرِیدَن اِسلامگه کِیلگن وَ سوُنگرَه مُرتَد بُولگن یاکِی مُسُلمان بوُلگن مُسُلمانزادَه بوُلسَه وَ سوُنگرَه مُرتَد بُولسَه) هَر قَندَی حالَتدَه هَم اوُلَر اوُلدِیرِیلمَیدِی، بَلکِی زِندانگه تَشلَه نَدِی تا تَوبَه قِیلگوُنِیچَه وَ اوُ تِیرِیک بوُلَر اِیکَن اوُنِی مال- دَولَتِی تَقسِیملَه نمَیدِی،اَگر اوُ اِیرِینِی اوُیِیگه بارگن بوُلسَه طَلاقنِی عِددَه سِینِی اوُتَیدِی، اَگر اِیرِینِی اوُیِیگه بارمَه گن بوُلسَه عِددَه سِیز اوُندَن جوُدا بوُلَه دِی. [1]

مَنَه بُو حالَتدَه، مُرتَد بوُلگن عَیالنِی جَزالَش بارَه سِیدَه اِمامِیَه فُقَهالَرِینِی نَظَرِیدَه فِطرِی مُرتَد بِیلَن مِللِی مُرتَدنِی اوُرتَه سِیدَه فَرقِ یُوق. مُرتَد بوُلگن عَیالگه نِسبَتاً اَحکاملَرنِی اِجرا قِیلِیشنِی قوُیِیدَگِیچَه شَرحلَشگن، اوُنگه تَوبَه قِیلِیشِی اوُچُون مُهلَت بِیرِیلَه دِی وَ اوُندَن سوُنگ اوُنِی زِندانگه تَشلَه نَه دِی. یَعنِی اوُلَرنِی قائِدَه سِی بوُیِیچَه اوُنگه تَوبَه قِیلِیش اوُچُون مُهلَت بِیرِیلَه دِی وَ اوُنِی قَمَب قوُیِیلَه دِی. اوُلَرنِی بُویُوک کِیشِیلَرِیدَن بوُلمِیش شَهِید اَوَّلگه اوُحشَه گن کِیشِیلَر اَیتَه دِیکِی: اَگر عَیال کِیشِی مُرتَد بوُلسَه اوُنِی اِرتِدادِی فِطرِی یا مِللِی بوُلِیشِیدَن قَطعِی نَظَر اوُ اوُلدِیرِیلمَیدِی،بَلکِی واجِب نَمازلَرِینِی وَقتلَرِیدَه تَنبِیه قِیلِینَه دِی وَ تا تَوبَه قِیلگوُنِیچَه قَمَب قوُیِیلَه دِی یا اوُلگوُنِیچَه زِنداندَه قالَه دِی. [2] مَنَه شوُ زِنداندَه تَنبِیه قِیلِینِیش مَسَلَه سِی بُویِیچَه حَنَفِی فُقَهالَرِی هَم بُو نَظَرگه قوُشِیلِیشَه دِی، حَتَّی اوُنِی طعامِینِی هَم چِیگه رَلَب قوُیِیلَه دِی، مَنَه بُو فِرقَه لَر بوُنگه اِیشارَه قِیلِیشگن.

12 اِماملِیک شِیعَه فُقَهالَرِینِی اِعتِقادِی بُویِیچَه، اِسلام مُرتَد عَیاللَرگه نِسبَتاً عَیاللَر دِفاع جِهَتِیدَن وَ فِکرلَش نَوِی بُویِیچَه اِیرکَکلَردَن ضَعِیفراق بُولگنلِیکلَرِی وَ باشقَه نَرسَه لَرنِی تَأثِیرِیگه تِیزدَه توُشِیب قالِیشلَرِی سَبَبلِی، آسانراق جَزانِی نَظَرگه آلگن. [3] شوُنِینگدِیک اِستِدلال قِیلِیشَه دِیکِی، رِدَّه جَنگلَرِیدَه اِیرکَکلَر اوُلدِیرِیلَردِی، اَمّا عَیاللَر اَسِیرگه آلِینَردِی وَ کَنِیز بوُلِیشَردِی، اوُشَه کَنِیزلَرنِی بِیرِی مُحَمَّد اِبنِ حَنِفیَه نِی آنَه سِی بوُلِیب، عَلِی اِبنِ اَبِی طالِب رَضِیَ الله عَنهُ نِی نَصِیبَه سِی بُولگن اِیدِی.

(دوامی بار…..)


[1]– خمينی، تحریرالوسیله، ج۲، ص۴۹۴-۴۹۵   

[2]– شهید اول، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، ج 2، ص 53 (والمراة لاتقتل مطلقاً بل تضرب اوقات الصلاة و یداوم علیها السجن حتی تتوب او تموت).

[3]– زين العابدين قربانى،اسلام و حقوق بشر، تهران، سایه 1383، ص‏482-480

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(83- قیسم)

اَلبَتَّه رَسُول اَلله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم توُرلِی- هِیل اوُرِینلَردَه کِیلتِیرِیلگن وَ عُمُومِی حالَتدَگِی یَعنِی اِیرکَک وَ عَیالنِی اوُرتَه سِیدَه فَرقِی بوُلمَه گن باشقَه رِوایَتلَر هَم مَوجُود، مَثَلاً:  «لاَ يَحِلُّ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِلاَّ بِإِحْدَى ثَلاَثٍ: كُفْرٌ بَعْدَ إِيمَانٍ، وَزِنًا بَعْدَ إِحْصَانٍ، وقَتْلُ نَفْسٍ بِغَيْرِ نَفْسٍ»، اوُچ حالَتدَه مُسُلماننِی قانِینِی توُکِیش حَلال بوُلَه دِی، بِیرِینچِیسِی مُسُلمان بوُلگندَن سوُنگ کافِر بوُلسَه، مُرتَد بوُلسَه؛ توُرمُوش قوُرگندَن سوُنگ زِنا قِیلسَه وَ ناحَقدَن بِیر جاننِی اوُلدِیرسَه قَصاص آلِینَه دِی.

عَیاللَرنِی اوُلدِیرمَسلِیککَه هَم رِوایَتلَر کِیلتِیرِیلگن، اوُلَر اَصلِی کافِرلَر بِیلَن بوُلگن جَنگلَرگه تِیگِیشلِی بوُلِیب، اوُنِی دَلِیلِی عَیاللَرنِی ضَعِیفلِیکلَرِی وَ جَنگدَه اِیشتِراک اِیتَه آلمَسلِیکلَرِی اِیدِی. مَنَه بوُ رِوایَت شوُندَی بِیر پَیتدَه صادِر بوُلَه دِیکِی، رَسُول اَلله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم جَنگدَه بِیر عَیالنِی اوُلدِیرِیلگه نِینِی کوُرِیب مَرحَمَت قِیلَه دِیلَر: “مَا كَانَتْ هَذِهِ لِتُقَاتِلَ”، [1] یَعنِی بُو عَیال جَنگچِی اِیمَسدِی،جَنگچِی بوُلمَه گن یاکِی جَنگنِی تَبلِیغِی بوُلِیمِیدَه اِیشتِراک اِیتمَه گن عَیالنِی اوُلدِیرمَسلِیک کِیرَک. یَعنِی جَنگدَه اِیشتِراک اِیتمَه گن قوُرال بِیلَن جَنگ قِیلمَه گن عَیالنِی اوُلدِیرمَسلِیک کِیرَک.  مَا كَانَتْ هَذِهِ لِتُقَاتِلَ، رسول الله صلی الله علیه وسلم بُوندَی سوُزنِی اَیتِیشلَرِیگه سَبَب شوُ اِیدِیکِی، عَیال کِیشِینِی اوُلدِیرِیشدَن نَهِی قِیلِیشلَرِیگه سَبَب اوُنِی بُو جَنگدَه اِیشتِراک اِیتمَه گنلِیگِی بوُلگن.

حاضِرگِی دَوردَه اِیسَه سِکوُلار دَولَتلَرنِی لَشکَرِیدَه قوُراللَنگن سِکوُلار کافِر عَیاللَر مَوجُود، مَنَه بُو حالَت بُویِیچَه قَندَی حُکم چِیقَه رِیلَه دِی؟ اَمِیرِکَه نِی ، صِیهیُونِیستلَر رِجِیمِینِی، کَنَدَه نِی وَ اَکثَرِیَت دَولَتلَرنِی لَشکَرِیدَه عَیاللَر مَوجُود، بُو وَضِیعیَتدَه قَندَی مُناسَبَت بِیلدِیرِیلَه دِی؟  اوُلَر کوُردِستان سِکوُلار مُرتَدلَرِینیی آرَه سِیدَه هَم مَوجُود کوُرِیب توُرِیبمِیز- کُو، حاضِر اوُلَرنِی حُکمِی نِیمَه بوُلَه دِی؟ اوُلَر مُسُلمانلَرگه قَرشِی تَبلِیغاتلَردَه هَم اِیشتِراک اِیتِیشَه دِی، بُو حَقِیدَه نِیمَه دِیسَه بوُلَه دِی؟ اوُلَرنِی اِیرکَکلَر بِیلَن فَرقلَرِی نِیمَه دَه؟ هِیچ نَرسَه دَه فَرقِی یُوق، اوُلَرنِی حُکمِی هَم مَنَه شُو اِیرکَکلَر بِیلَن بِیر هِیل بُولَه دِی.

عَیاللَر هَم اِیرکَکلَردِیک جَنگدَه اِیشتِراک اِیتِیشَه دِی وَ قوُللَرِیگه اَسلَحَه آلِیشگن،رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اَیتگنلَرِیدِیک اِیمَسدَه:   مَا كَانَتْ هَذِهِ لِتُقَاتِلَ، مَثَلاً اوُزِینِی اوُیِیدَه اوُتِیرگن وَ جَنگگه عَلاقَه سِی بوُلمَه گن کافِر عَیاللَر؛ توُغرِیمِی،اوُلَر اوُلدِیرِیلمَسلِیگِی کِیرَک؛ اَمّا اَکثَر سِکوُلار دَولَتلَردَه قوُللَرِیگه اَسلَحَه آلگن وَ روُحِی جَنگلَر بوُلِیمِیدَه اِیشتِراک اِیتَه یاتگن عَیاللَرنِی حُکمِی نِیمَه بوُلَه دِی؟ اوُلَرنِی حُکمِی رَسُول اَلله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَککَه فَتحِیدَه مَرحَمَت قِیلگن کَنِیزلَرگه اوُحشَش بوُلَه دِی: اَگر اوُلَر کَعبَه نِی پَردَه سِیگه آسِیلِیب آلگن بوُلسَه لَر هَم اوُلَرنِی اوُلدِیرِینگلَر. دِیمَک، بوُگوُنگِی کوُندَه مُسُلمانلَرگه قَرشِی جَنگلَرنِی رُوحِی وَ حَربِی بوُلِیمِیدَه اِیشتِراک اِیتَه یاتگن عَیاللَرنِی اِیرکَکلَردَن فَرقِی یُوق.

اِرتِداد هم حُدوُدلَر جُملَه سِیدَن بوُلگن جِنایَت بُولِیب، بَرچَه جِنایَتلَرگه، حُدوُدلَرگه اوُحشَیدِی،بَلکِی اوُ باشقَه جِنایَتلَردَن کوُرَه بَتتَرراقدِیر. اِیرکَک وَ عَیالنِی، اوُغرِینِی، قاتِیلنِی، مَست قِیلوُچِی اِیچِیملِیکلَر اِیچُووچِیلَرنِی،زِناکارنِی وَ باشقَه نِی اوُرتَه سِیدَه فَرق بوُلمَه گندَن سُونگ مَنَه بُو اوُرِیندَه هَم فَرق بوُلمَیدِی. اِرتِداد جِنایَتِی مَنَه بوُلَردَن کوُرَه بَتتَرراق حِسابلَه نَه دِی.

اِمامِی شافِیعِی مُخالِفلَرنِی رَعیِیگه مُخالِفَت قِیلِیش وَ مُرتَد عَیال کِیشِی هَم اِیرکَک کِیشِیدِیک اوُلدِیرِیلِیشِینِی اِثباتِی بُویِیچَه، اِیککِی شُبهَه گه اِیشارَه قِیلَه دِی یَعنِی مَنَه بُو اِیککِی شُبهَه گه جَواب طَرِیقَه سِیدَه اوُزِینِی رَعیِینِی بَیان قِیلَه دِی. بِیرِینچِی شُبهَه گه اِبنِ عَبّاس رَضِیَ الله عَنهُ دَن کِیلتِیرِیلگن رِوایَتنِی کِیلتِیرِیب اَیتَه دِی:       «لاتقتل النساء اذا هن ارتددن عن الاسلام ولکن یحبس و یدعین الی الاسلام و یجبرن علیه» [2] عَیاللَر اَگر اِسلامدَن قَیتِیب کِیتِیشسَه، اوُلدِیرِیلمَیدِی، بَلکِی زِندانگه تَشلَه نَه دِی، اِسلامگه دَعوَت قِیلِینِیب اوُنگ مَجبُور قِیلِینَه دِی. اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله مَنَه بُو رِوایَتگه شوُندَی جَواب بِیرِیب مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: مُرتَد عَیالنِی اوُلدِیرِیلمَیدِی، دِیگن نَظَرنِی طَرَفدارِی بوُلگن کِیشِیلَر بُو رِوایَتنِی مِینِی حُضُورِیمدَه قِرائَت قِیلِیشدِی وَ مِین مَنَه بوُ مَجلِیسدَه حاضِر بوُلگن آگاه کِیشِیلَر گوُرُوهِیدَن بُو حَدِیث حَقِیدَه سَوال قِیلِیب سُورَه دِیم، اوُلَرنِی هَمَّه سِی مَنَه بُو رِوایَت صَحِیح اِیمَس وَ اوُنگه اِعتِماد قِیلِیب بوُلمَیدِی، دِییِیشدِی.

اِیککِینچِی شُبهَه قِیاسدِیر. مُرتَد عَیاللَر اوُلدِیرِیلمَیدِی، دِییَه یاتگن کِیشِیلَر، اوُلَرنِی اَهلِی حَرب بوُلگن کافِر عَیاللَرگه مُقایَسَه قِیلگنلَر، زِیرا پَیغَمبَر صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اَهلِی حِربنِی عَیاللَرِینِی اوُلدِیرِیشدَن نَهِی قِیلگنلَر. اِسلامدَه هِیچ قَندَی اوُتمِیشگه اِیگه بوُلمَه گن عَیاللَرنِی اوُلدِیرِیشدَن نَهِی قِیلِینگندَن سُونگ، اِسلامدَه اوُتمِیشگه اِیگه بوُلگن مُرتَد عَیاللَرنِی اوُلدِیرِیش اَوَّلگِی یوُلگه کوُرَه موُمکِین بوُلمَیدِی، مَنَه بوُ قِیاسنِی نامِی اُولَه وِیَت قِیاسِی دِییِیلَه دِی. اِمامِی شافِیعِی رَحِمَهُ الله مَنَه بُو شُبهَه گه شوُندَی جَواب بِیرَه دِی: اَگر مَنَه بوُ قِیاسگه اِستِناد قِیلِیب بوُلگندَه، بُو قَرِی کِیشِیلَرگه، پوُلگه ساتِیلگنلَرگه، راهِبلَرگه هَم شامِل بوُلِیشِی کِیرَک اِیدِی. بوُندَن تَشقَرِی اَگر بِیزنِی دَلِیلِیمِیز “قِیاس” بُولَه دِیگن بُولسَه، دِیمَک مُرتَد عَیالنِی زِندانگه تَشلَشگه دَلِیل بوُلالمَیدِی، زِیرا جَنگچِی عَیال زِندانگه تَشلَنمَیدِی، بَلکِی قوُل قِیلِیب آلِینَه دِی. دِیمَک، مَنَه بُو حُجَّتگه اَساساً،  «مَنْ بَدَّڵ دِینَهُ فَاقْتُلُوهُ».  بُو یِیردَه عَیال کِیشِی بِیلَن اِیرکَک کِیشِینِی اوُرتَه سِیدَه فَرق قوُیِیلمَیدِی. [3]  اِمامِی شافِیعِی مَنَه بوُ شِیوَه بِیلَن اِیککِی شُبهَه گه جَواب بِیرَه دِی.

(دوامی بار……)


[1]– صححه الألباني في صحيح أبي داود (ح2669)

[2] جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی المذاهب الاربعه، ج 5، ص 426. (الشافعیه و المالکیه و الحنابله قالوا ان المرأة المرتدة حکمها حکم المرتد من الرجال فیجب ان یستتاب قبل قتلها ثلاثه ایام و یعرض علیها الاسلام لان دمها کان محترماً بالاسلام و ربما عرضت لها شبهه من فاسق فیسعی فی ازالتها).

[3]– شافعی، ابی عبدالله محمد ادریس، الام، ج 6، ص 181

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(82- قیسم)

باشقَه بِیر دَستَه دَگِی مُسُلمانلَر بارکِی باسقِینچِی نَوکَرلَرنِی خِیلَه – نَیرَنگلَرِیگه اَلدَه نِیشگن. مَثَلاً حاضِر جوُدَه کوُپچِیلِیک سَیّاف، عَبدُالَّطِیف مَدخَلِی (عِراقنِینگ کوُردِستانِیدَگِی) آلِ سَعُودنِی خائِن مُفتِیلَرِی وَ شُولَرگه اوُحشَش باشقَه خائِن مُفتِیلَرگه اوُحشَه گن،حاکِملَرنِی وَ اَمِیرِکَه نِی، نَتانِی وَ باشقَه باسقِینچِیلَرنِی، طاغوُتلَرنِی اِیختِیارِیدَگِی اوُلَمایِی سُوء  وَ الرُّوَیبِضَه وَ دِینفُرُوش خائِنلَرنِی تَبلِیغاتلَرِی سَبَبلِی اوُلَرنِی تَأثِیرِیگه توُشِیب قالِیشگن، اوُلَرنِی تَبلِیغاتلَرِی بائِث بِیزلَرنِی خَوارِج دِیب بِیلِیشَه دِی، یاکِی جوُدَه کوُپچِیلِیک بِیزلَرنِی مُرتَد یاکِی کوُپلَرِی بِیزلَرنِی مُزدوُر، ساتقِین یا دِیننِی، آدَملَرنِی، اَئِمَّه نِی دُشمَنِی وَ بِیگوُناه کِیشِیلَرنِی قِیرغِینِیگه وَ مُسُلمانلَرنِی دِیارلَرِینِی نابوُد بوُلِیشِیگه وَ بوُندَن باشقَه اَنچَه – موُنچَه جِنایَتلَرگه سَبَبچِی دِیب بِیلِیشَه دِی.

دَرحَقِیقَت بِیزلَرنِی رُوبَرُویِیمِیزدَگِی کِیشِیلَر بِیزلَرنِینگ اَلدَنگن بِرادَرلَرِیمِیز وَ آپَه – سِینگِیزللَرِیمِیز بوُلِیشَه دِی، اوُلَرگه یالغان اَیتِیشگن، اوُلَر خَوارِج، مُرتَد، ساتقِین، اَجنَه بِی، دِیننِی وَ مِللَتنِی، اَئِمَّه لَرنِی دُشمَنِی، عَیاللَرگه وَ بالَه لَرگه، اِیرکَک کِیشِیلَرگه هَم رَحم قِیلمَیدِیگن وَ مُسُلمان عَیاللَرنِی کَنِیزلِیککَه آلَه دِیگن، هَمدَه مُسُلمان عَیاللَرنِی آلدِی- ساتدِی بازارِیدَه پوُللَیدِیگن وَ گوُدَکلَرنِی قَتلِی عام قِیلَه دِیگن وَحشِی، جِنایَتکارگه قَرشِی جَنگ قِیلیَپمِیز، دِیب اوُیلَه شَه دِی. اَصلِیدَه  اوُلَر بِیزلَرگه قَرشِی جَنگ قِیلمَه یَپتِی، بَلکِی عُمُوماً مَوجُود بوُلمَه گن خَیاللَرِیدَگِی بِیر مَوجُودات بِیلَن جَنگ قِیلِیشیَپتِی. اَگر شوُندَی مَوجُودات مَوجُود بوُلگن تَقدِیردَه بِیزلَر هَم اَلبَتَّه اوُلَر بِیلَن بِیرگه جَنگ قِیلَه مِیز. بِیزلَرنِی قَیسِی بِیرِیمِیز مَنَه بُو جِنایَتلَرگه وَ بوُندَی جِنایَتچِیلَرگه راضِی بوُلَه دِی؟

مُرتَدنِی عَیالِینِی اوُلدِیرِیش یا اوُلدِیرمَسلِیک بارَه سِیدَه هَم اِیککِی هِیل نَظَر مَوجُود:

اِسلامِی فِرقَه لَرنِی وَ مَذهَبلَرنِی اَکثَرِی شوُنگه اِعتِقاد قِیلِیشَه دِیکِی، اَگر بِیر عَیال مُرتَد بوُلَه دِیگن بُولسَه وَ سُوز، عَمَل بِیلَن اِیشانچگه کوُرَه شُبهَه سِیز حالَتدَه اوُزِینِی مُسُلمانلَرنِی جَمِیعیَتِیدَن جُودا قِیلسَه وَ تَوبَه قِیلمَسَه، رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلگن نَرسَه لَرِی عُمُومِی وَ قَمرَب آلوُچِی بوُلگنلِیگِی بائِث:  “مَن بدَّلَ دينَهُ فاقتُلوهُ”، اوُلدِیرِیلِیشِی کِیرَک، مَنَه بوُ اَساسگه کوُرَه عَیال وَ اِیرکَکنِی آرَه سِیدَه رِیددَه حَددِینِی اِجرا قِیلِیش بوُیِیچَه فَرق مَوجُود اِیمَس. اَگر بَعضِی بِیر اوُرِینلَردَه رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم عَیاللَرنِی اوُلدِیرِیشدَن قَیتَرگن بوُلسَه لَر، بُو اَصلِی کافِر عَیاللَرنِینگ کوُپِینِی ضَعِیفلِیکلَرِی سَبَبلِی اِیدِی. چوُنکِی مَنَه شوُ ضَعِیفلِیک سَبَبلِی اوُشَه زَمانلَردَه اوُلَر جَنگلَردَه حاضِر بوُلِیشمَس اِیدِی. یَعنِی اوُلَرنِی قوُلِیدَه قِیلِیچ بُولمَه گن، جَنگلَردَه هَم اِیشتِراک اِیتِیشمَسدِی، اوُلَردَگِی مَنَه شوُ ضَعِیفلِیک وَ جَنگلَردَه اِیشتِراک اِیتمَسلِیکلَرِی بائِث رَسُول اَلله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اَصلِی کافِر عَیاللَرنِی اوُلدِیرِیشدَن نَهِی قِیلگن اِیدِیلَر.

مَنَه بُو بارَه دَه عَیال کِیشِی هَم اِیرکَکلَرنِی حُکمِیگه شامِل بوُلِیشَه دِی ” مَن بدَّلَ دينَهُ فاقتُلوهُ “عَیال کِیشِی بِیلَن اِیرکَک کِیشِینِی اِرتِداد حُکمِیدَه فَرق بوُلمَیدِی، بُو بارَه دَه جوُدَه کُوپ رِوایَتلَر مَوجُود،مَثَلاً:

  • جابِر رَضِیَ الله عَنهُ دَن وَ اوُمَّ المُؤمِنِین عایِشَه رَضِیَ الله عَنها دَن توُرلِی- هِیل شِیوَه لَرگه کوُرَه رِوایَت قِیلِینگن، بِیر عَیال مُرتَد بوُلَه دِی، اوُنگه اِیککِینچِی مَرتَه مُسُلمان بوُلِیشلِیکنِی، تَوبَه قِیلِیشنِی وَ اِسلامگه قَیتِیشنِی تَکلِیف قِیلِینَه دِی، اَمّا اِنکار قِیلَه دِی، رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِینگ دَستوُرلَرِیگه بِنائاً اوُلدِیرِیلَه دِی:     «أَنَّ امْرَأَةً يُقَالُ لَهَا أُمُّ مَرْوَانَ ارْتَدَّتْ عَنِ الإِسْلامِ، فَأَمَرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ يُعْرَضَ عَلَيْهَا الإِسْلامُ، فَإِنْ رَجَعَتْ وَإِلا قُتِلَتْ».
  • یاکِی قوُیِیدَگِیچَه کِیلتِیرِیلگن: «أنَّ امرأة يُقال لها أُم مروان ارتدت فأمر النبي صلى الله عليه وسلَّم بأنْ يُعرَض عليها الإسلام فإنْ تابت وإلا قُتِلَت، فأبت أنْ تُسلِم فقُتِلَت»..[1]
  • عایشه رَضِیَ الله عَنها مَرحَمَت قِیلگنلَرکِی:  «ارتدت امرأة يوم أحد، فأمر النبي صلى الله عليه وسلم أن تستتاب فإن تابت وإلا قُتِلَتْ».
  •  بوُندَن تَشقَرِی، حَفصَه اوُمُّ المُؤمِنِین رَضِیَ الله عَنها هَم اوُزِینِی قوُلِی بِیلَن بِیر سِحرگر عَیالنِی اوُلدِیرَه دِی. 
  • اَبُو داوُد وَ نَسائِی هَم صَحِیح سَنَد بِیلَن عَبّاس رَضِیَ الله عَنهُ دَن رِوایَت قِیلَه دِیکِی، بِیر کوُزِی عاجِیز مُسُلمان کِیشِینِینگ عَیالِی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِی حَقارَت قِیلَردِی وَ بوُ کِیشِی اوُنِی بِیر نِیچَه مَرتَه آگاهلَنتِیرَه دِی، ( یَعنِی مَنَه بُو اِیشنِی قِیلمَسلِیکنِی تَأیِینلَیدِی، جوُنکِی اوُ زَماندَه هِیچ کِیم بوُندَی گوُناهنِی قِیلمَسدِی وَ بوُندَی جِنایَتنِی حُکمِی اوُلِیم اِیکَه نِینِی هَمَّه بِیلَردِی، اِسلامِی حُکوُمَت هَمَّه گه اَگر بِیرار کِیم بوُندَی جِنایَتنِی قِیلَه دِیگن بُولسَه اوُنِی اوُستِیدَه حُکمنِی اِجرا قِیلِیشگه رُحصَت بِیرگن اِیدِی، بُو حُکمنِی کِیملَر اِجرا قِیلِیشِی بارَه سِیدَه آلدِین اَیتِیب اوُتِیلگن.) اَمّا بُو عَیال حَقارَت قِیلِیشدَه دَوام اِیتَه دِی، اِیرکَک کِیشِی اوُنِی بِیر نِیچَه مَرتَه آگاهلَنتِیرَه دِی وَ اوُندَن تَوبَه قِیلِیشِینِی سوُرَیدِی، اَمّا عَیال بَرِیبِیر اوُزِینِی جِنایَتِیدَه دَوام اِیتَه دِی. بُو کِیشِی کِیچَه سِی عَیالِینِی اوُلدِیرَه دِی. مَنَه بُو خَبَر رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمگه یِیتِیب بارگن پَیتِیدَه، اوُ کِیشِی آدَملَرنِی جَملَیدِیلَر وَ مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی: مِین سِیزلَرنِی گوُواه قِیلِیب اَیتَه مَنکِی مَنَه بُو عَیالنِی قانِی بِیکارگه هَدَر بوُلِیب کِیتدِی، «ألا اشْهَدُوا أَنَّ دَمَهَا هَدَرٌ».
  • خالِد اِبنِ وَلِید رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی سوُکِیب حَقارَت قِیلگن عَیالنِی اوُلدِیرَه دِی.
  • رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَککَه نِی فَتحِی پَیتِیدَه هَم اِیککِی عَیالنِی اوُلدِیرِیشگه حُکم صادِر قِیلَه دِیلَر،اوُلَر اَهلِی قِبلَه گه قَرشِی رُوحِی جَنگ آلِیب بارِیشَر تَبلِیغ قِیلِیشَر اِیدِی. مَککَه نِی سِکوُلارِیستلَرِی مُسُلمانلَرگه قَرشِی قوُیگن جَنگدَه مَنَه بُو عَیاللَر رُوحِی جَنگلَر بوُلِیمِیدَه فَعالِیَت کوُرسَه تِیشَردِی. بَنِی عَبدُالمُطَّلِبنِی کَنِیزِی سارَه مَنَه بوُلَرنِی بِیرِی بوُلگن، اوُ آلدِین مُرتَد بوُلگن اِیدِی. رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اَمر قِیلَه دِیلَرکِی،اوُلَر حَتَّی کَعبَه نِی پَردَه سِیگه آسِیلِیب آلگن تَقدِیرلَرِیدَه هَم اوُلدِیرِیلِیشِی کِیرَک.
  • اوُمُّ القِرفَه ناملِی مُسُلمان بوُلگن عَیال کافِر بُولَه دِی. اَبُو بَکر رَضِیَ الله عَنهُ اوُندَن تَوبَه قِیلِیشِینِی سوُرَیدِی وَ تَوبَه قِیلگِین دِییدِی، اَمّا بُو عَیال تَوبَه قِیلمَیدِی وَ اَبُو بَکر رَضِیَ الله عَنهُ اوُنِی اِرتِدادِی سَبَبلِی اوُلدِیرَه دِی.

مَنَه شوُندَی اِستِناد قِیلسَه بوُلَه دِیگن اوُرِینلَر مَوجُود. مَنَه بُو حالَتدَه مُرتَد عَیالنِی جَزاسِی هَم مُرتَد اِیرکَکنِی جَزاسِینِی عَینِی اوُزِیدِیر،چوُنکِی عَیال بِیلَن اِیرکَکنِی رِددَه سِینِی اَثَرِی، ضَرَرلَرِیدَه فَرق یوُق. اَلبَتَّه، فَتحُ البارِیدَگِی مُعاذ رَضِیَ الله عَنهُدَن کِیلتِیرِیلگن حَسَن حَدِیث باشقَه بِیر دَلِیل بُولِیشِی موُمکِین، رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اوُنِی یَمَنگه جوُنَه تَه یاتگن پَیتلَرِیدَه مَرحَمَت قِیلگن اِیدِیلَرکِی:   “أَيُّمَا رَجُلٍ ارْتَدَّ عَنِ الْإِسْلَامِ فَادْعُهُ فَإِنْ عَادَ وَإِلَّا فَاضْرِبْ عُنُقَهُ وَأَيُّمَا امْرَأَةٍ ارْتَدَّتْ عَنِ الْإِسْلَامِ فَادْعُهَا فَإِنْ عَادَتْ وَإِلَّا فَاضْرِبْ عُنُقَهَا”. [2] اَگر اِسلامدَگِی کِیشِی مُرتَد بُولسَه اوُنِی یَنَه قَیتَه دَن اِسلامگه قَیتِیشگه دَعوَت قِیل، اَگر قَبوُل قِیلمَسَه اوُنِی بوُینِیگه اوُر وَ هَر قَندَی عَیال کِیشِی اِسلامدَن قَیتِیب مُرتَد بوُلسَه، یَنَه قَیتَه دَن اوُنِی اِسلامگه قَیتِیشگه دَعوَت قِیل، اَگر قَیتمَه سَه اوُنِی هَم بوُینِیگه اوُر.

(دوامی بار…….)


[1]– أخرجه الدارقطني 3 – 118- 119، والبيهقي في السنن الكبرى 8 – 203 والإسناد ضعيف، انظر إرواء الغليل 8 – 125، حديث رقم:2472

[2]– فتح الباري في شرح صحيح البخاري، ج 12، ص 284

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(81- قیسم)

باشقَه بِیر گوُرُوه اوُلَمالَرنِی فِکرِیچَه، اَگر مُنافِق وَ سِکوُلارزَدَه لَردَن بِیرِی اوُنِی اِسلام دائِرَه سِیدَن چِیقَه رِیب یُوبارگن جِنایَتِی اوُچُون بِیر مَرتَه تَوبَه قِیلسَه، اوُنِی تَوبَه سِی قَبوُل قِیلِینَه دِی وَ اوُنِی جاهِللِیگِیگه عُذر کِیلتِیرِیلَه دِی وَ اَگر مُسُلمان کِیشِی هَم مَنَه شوُندَی آغِیر جِنایَتنِی قِیلگن بوُلسَه، اوُچ کوُن زِندانگه تَشلَه نِیب اوُنگه تَوبَه قِیلِیشِی اوُچُون فُرصَت بِیرِیلَه دِی وَ اوُنِی شُبهَه سِی بَرتَرَف قِیلِینَه دِی، اَگر تَوبَه قِیلسَه اوُنِی قوُیِیب یوُبارِیلَه دِی وَ اوُندَن تَوبَه سِینِی قَبوُل قِیلِینَه دِی، اَمّا اَگر یَنَه آگاه حالِیدَه عُذرسِیز مَنَه شُو جِنایَتنِی تَکرارلَه سَه، اوُنِی تَوبَه سِی قَبُول قِیلِینمَیدِی وَ مُرتَدلَرگه اوُحشَب اوُنگه مُغَلِّظَه  وَ شِددَتلِی مُعامَلَه قِیلِینَه دِی. شوُنِینگ اوُچُون “لَن ” سوُزِی کِیلتِیرِیلگن.

اِمامِی مالِک قوُیِیدَگِی حَدِیثنِی اِیضاحِیدَه  “مَنْ بَدَّڵ دِینَهُ فَاقْتُلُوهُ” [1] مُوَطّادَه کِیلتِیرگنکِی: اوُنِی مَعناسِی شوُکِی،اِسلامدَن چِیققَن وَ اِسلامدَن باشقَه زَنادِیقَه وَ اوُنگه اوُحشَگن فِرقَه لَرگه قوُشِیلگن هَر بِیر کِیشِی، اَگردَه مُسُلمانلَرنِی قوُلِیگه توُشِیب قالسَه اوُلدِیرِیلَه دِی وَ اوُلَردَن تَوبَه قِیلِیشنِی سوُرَلمَیدِی. چُونکِی اوُلَرنِی تَوبَه سِینِی توُشُونِیب بوُلمَیدِی. یَعنِی اَسِیرلِیککَه توُشِیشِیدَن آلدِین اوُنِی راست اَیتَه یاتگه نِینِی شایَد توُشوُنسَه بوُلَه دِی وَ اِیمانِینِی قَبوُل قِیلِینَه دِی، اَمّا قوُراللِی جَنگدَن سوُنگ اَسِیرلِیککَه توُشگن بوُلسَه، اوُنِی قِیلَه یاتگن تَوبَه سِینِی دَلِیلِی نِیمَه اِیکَه نِینِی هِیچ کِیم توُشوُنمَیدِی، توُشوُنِیب بوُلمَیدِی، مُسُلمانلَرنِینگ اَمِیریی،قوُماندانِینِی تَشخِیصِیگه کوُرَه اوُلدِیرِیلَه دِی.

12 اِماملِیک شِیعَه لَر هَم هِیلمَه – هِیل رِوایَتلَرنِی کِیلتِیرِیب شُو نَرسَه گه اِعتِقاد قِیلِیشَه دِیکِی، مُرتَد بُولگن مُسُلمانزادَه ( اِصطِلاح بُویِیچَه فِطرِی بُولسَه، مُرتَد بوُلگن مُسُلمانزادَه گه فِطرِی دِییِیلَه دِی) اَگر شوُندَی مُسُلمان مُرتَد بوُلسَه، حاکِم اوُندَن تَوبَه قِیلِیشنِی سوُرَشگه مُوَظَّف اِیمَس، اوُندَن اَلبَتَّه تَوبَه قِیلِیشِینِی سُورَه شِی لازِم وَ شوُندَه اوُنِی اوُلدِیرِیش مُومکِین بُولَه دِی، دِییَه آلمَیسَن، مَنَه بوُندَی مُرتَد اَگر تَوبَه قِیلسَه اوُنِی تَوبَه سِی قَبوُل قِیلِینمَیدِی وَ اوُ اوُلدِیرِیلِیشِی کِیرَک.

مَنَه بُو، صَفلَرِینِی مُسُلمانلَرنِی صَفِیدَن جُودا قِیلگن وَ مُسُلمانلَرنِینگ جَمِیعیَتِیدَن بوُتوُنلَی جُودا بُولگن کِیشِیلَرگه مُعامَلَه قِیلِیشنِینگ رَوِیشِی بوُلَه دِی. اِیندِی اَگر مُسُلمانلَرنِی آرَه سِیدَگِی کِیشِیلَر، مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَرگه خاص بوُلگن جِنایَتلَرنِی قِیلَه دِیگن بوُلِیشسَه وَ مَنَه بُو جِنایَتلَر اوُلَرنِی اِسلام دائِرَه سِیدَن چِیقِیشلَرِیگه بائِث بوُلسَه وَ کافِر بوُلِیشسَه لِیکِن تَوبَه قِیلِیشمَسَه وَ اوُزلَرِینِی جِنایَتلَرِینِی دَوام اِیتتِیرِیشسَه ؛ اوُلَر مُسُلمانلَرنِی جَمِیعیَتِیدَن فِیزِیکِی وَ جِسماناً جُودا بوُلِیشمَه گن بوُلِیشسَه هَم، اَمّا عَقِیدَه وِی جِهَتدَن اوُزلَرِینِی مُسُلمانلَرنِی جَمِیعیَتِیدَن چِیقَه رِیب آلِیشگن بوُلَه دِی. اَگر مَنَه بُو دَستَه توُرتتَه لِیک فِیلتِیردَن وَ توُرتتَه لِیک مَرحَلَه دَن اوُتکَه زِیلسَه وَ مَنَه بوُ شَخص یَنَه جِنایَتچِی وَ فاسِد دِیب تَشخِیص بِیرِیلسَه، اَلله اوُلَرگه عَذاب بِیرَه دِی، اِیندِی بُو قِیامَتدَه بُولِیشِی هَم موُمکِین یاکِی شوُ دُنیادَه مُسُلمانلَر تامانِیدَن بِیرِیلِیشِی هَم موُمکِین.  «نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ».

هَر قَندَی حالَتدَه، تَوبَه مَسَلَه سِی بُویِیچَه مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیدَگِی مُخالِف مُسُلمانلَرنِی مُهِم مَسَلَه سِیگه نِهایَتدَه دِققَت بِیلَن اِعتِبار بِیرِیلِیشِی کِیرَک، اِنشاءَلله کِیلَه جَکدَه اوُ حَقِیدَه یَنَدَه کوُپراق اِیضاح بِیرَه مِیز. مَنَه بوُندَی اِرتِداد حُکمِی بِیرِیلگن شَخصلَرنِی اوُچرَتگن پَیتِیمِیزدَه یاکِی اَسِیرگه توُشِیب قالگنلَرِیدَه اوُلَرنِینگ مُرتَد اِیمَسلِیکلَرِی بارَه سِیدَگِی حَقِیقَت بِیزلَرگه آچِیق – آشکار بوُلسَه؛ بُو وَقتدَه اوُلَرگه نِسبَتاً حوُددِی اِرتِداد جِنایَتِیگه دوُچار بُولگن مُخالِف مُسُلمان صِیفَتِیدَه مُناسَبَتدَه بوُلَه مِیز وَ تَوبَه سِینِی قَبوُل قِیلَه مِیز وَ اوُنِی مُرتَدلَرنِی صَفِیدَن جوُدا قِیلَه مِیز. چوُنکِی اوُنِی مُرتَدلَرنِی حُکمِیگه شامِل قِیلمَیمِیز، حَتَّی اَگر بِیزلَرگه قَرشِی جَنگ قِیلگن مُخالِف مُسُلمان بوُلگن تَقدِیردَه هَم.

مَنَه بُولَر اِیککِی دَستَه دوُرلَر: بِیرِینچِی دَستَه تَشقِی باسقِینچِی سِکوُلارلَر وَ اوُلَرنِی مَحَلِّی نَوکَرلَرِی بِیلَن مُبارَزَه قِیلِیش بوُیِیچَه، بِیزلَرگه مُخالِف اِجتِهادگه، تَعوِیلگه اِیگه دِیرلَر وَ مَنَه شوُ نَرسَه اوُلَرنِینگ بِیز بِیلَن مُخالِف بوُلِیشلَرِیگه،هَمدَه هاحلَه مَگن حالَتدَه تَشقِی باسقِینچِی کافِرلَرنِی، اوُلَرنِی نَوکَرلَرِینِی جِبهَه سِیگه توُشِیب قالِیشلَرِیگه سَبَب بوُلگن، اَمّا اوُلَر آلِیب بارَه یاتگن جَنگلَرنِی ثَمَرَه سِی بِیزلَرنِی هَر اِیککِیمِیزنِینگ دُشمَنِیمِیزنِی فایدَه سِیگه حِذمَت قِیلَه دِی. اِیککِیمِیزنِی اوُرتَه مِیزدَگِی جَنگ اِیککِی مُؤمِننِی اوُرتَه سِیدَگِی جَنگ بوُلِیب، اِیندِی حَق یا بُو طَرَفدَه بوُلِیشِی هَم موُمکِین یاکِی اِیککِینچِی تاماندَه بوُلِیشِی هَم مُومکِین. هَر قَندَی حالَتدَه، اوُلَر اوُزلَرِینِی تَعوِیلاتلَرِیدَه خَطا قِیلِیشگن وَ بُو یِیردَه هَر اِیککِی مُؤمِن بِیر- بِیرِی بِیلَن جَنگ قِیلگن، اَمّا جَنگ شوُندَی بِیر شِیوَه دَکِی، طَرَفلَرنِی بِیرِی اوُزِی اِیستَه مَه گن حالدَه تَشقِی باسقِینچِی کافِرلَرنِی جِبهَه سِیگه اوُتِیب قالَه دِی وَ اوُلَرنِی ثَمَرَه سِی هَم دُشمَننِی فایدَه سِیگه بوُلَه دِی وَ شَررِی اِیسَه اوُلَرنِی اوُزلَرِیگه مُسُلمانلَرگه قَیتَه دِی وَ ظاهِردَه مُسُلمانلَرنِی مُشتَرَک دُشمَنِی بِیلَن بِیرگه بِیر جِبهَه دَه مُخالِف مُسُلمان گوُرُوهگه اِیسَه قَرشِی بوُلِیب قالَه دِی.

(دوامی بار…….)


[1]– رواه البخاری

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(80- قیسم)

12 اِماملِیک شِیعَه لَرنِی فِقهِی مَنبَعلَرِیدَن بُولگن فِقهُ الحُدُود وَالتَّعزِیرات هَم گوُواهلِیک بِیرَه دِیکِی: «اجمع العلماء و الفقهاء من العامه و الخاصه، قديماً و حديثاً، ان من خرج عن الاسلام فهو مرتد واجب القتل»، اوُتگن وَ حاضِرگِی دَورلَردَگِی شِیعَه وَ سُنِّیلَرنِی اوُلَمالَرِی وَ فُقَهالَرِی شُونگه اِجماع قِیلِیشگنکِی، اِسلامدَن چِیققَن کِیشِی مُرتَد بوُلَه دِی وَ اوُلدِیرِیلَه دِی. [1]

مُرتَدلَرنِی عَیاللَرِی، مُرتَدلَرنِی فَرزَندلَرِیگه خاص اَحکاملَر وَ مُرتَدلَرنِینگ تَوبَه سِی.

اوُتگن اوُرِینلَرگه خِلاف رَوِیشدَه اَهلِی قِبلَه مَنَه بُو بارَه دَه هِیلمَه – هِیل کوُز- قَرَشلَرگه اِیگه دِیر.

اِمامِی نَوَوِی رَحِمَهُ الله [2] مُسلِمنِی شَرحِیدَه اَیتَه دِیکِی: “مُرتَدنِی اوُلدِیرِیلِیشِی بارَه سِیدَه مُسُلمانلَر اِجماع وَ اِتِّفاقگه اِیگه دوُرلَر، اَمّا اوُلدِیرِیلِیشدَن آلدِین اوُندَن تَوبَه قِیلِیشنِی سوُرَش واجِبمِی یا مُستَحَبمِی وَ یاکِی نِیمَه لَر بُویِیچَه تَوبَه قِیلِیش سوُرَه لِیشِی وَ نِیمَه لَر بُویِیچَه تَوبَه قِیلِیش سوُرَلمَسلِیگِی وَ کِیم اوُنِی اوُستِیدَگِی شَرعِی جَزاسِینِی اِجرا قِیلِیشِی یاکِی عَیال کِیشِی هَم اِیرکَک کِیشِیگه اوُحشَب اوُلدِیرِیلِیشِی بارَه سِیدَه اِیختِلافگه اِیگه دوُرلَر. اَبُو حَنِیفَه، حَسَن وَ قَتادَه دَن باشقَه اوُلَمالَرنِی بَرچَه سِینِی نَزدِیدَه عَیال کِیشِی هَم اِیرکَک کِیشِیدِیک اوُلدِیرِیلَه دِی؛ لِیکِن اَبُو حَنِیفَه اَیتَه دِیکِی: عَیال کِیشِی اوُلدِیرِیلمَیدِی، فَقَط زِندانگه تَشلَه نَه دِی، حَسَن وَ قَتادَه هَم عَلِی اِبنِ اَبِی طالِب رَضِیَ الله عَنهُ دَن کِیلتِیرِیلگن رِوایَت بُویِیچَه اَیتِیشَه دِیکِی، عَیال کِیشِی اوُلدِیرِیلمَیدِی، بَلکِی کَنِیز، قوُل قِیلِیب آلِینَه دِی.” 

مَنَه بوُلَر اَهلِی قِبلَه نِینگ هِیلمَه – هِیل کوُز- قَرَشلَرِی اِرایَه بِیرِیلگن اوُرِینلَر بوُلَه دِی، فَقَطگِینَه شوُرا اوُزِینِی واحِد اِجماعسِینِی کَنَلِی آرقَه لِی آخِیرگِی رَعینِی – مُسُلمانلَرنِی رَهبَرِی وَ اَمِیرِی مَنَه شوُ شوُرانِی نَمایَندَه سِی بوُلَه دِی – اِرایَه بِیرَه دِی وَ اوُزِینِی آخِیرگِی رَعیِینِی صادِر قِیلَه دِی.

اَیختِلافلِی اوُرِینلَردَن بِیرِی، مُرتَدلَرگه وَ مُرتَدلَرنِی فَرزَندلَرِیگه تَوبَه مَسَلَه سِیدَه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش وَ مُرتَد بوُلگن عَیاللَرگه نِسبَتاً قَندَی جَزالَش بارَه سِیدَه دِیر. مُرتَدنِی تَوبَه سِی حَقِیدَه بِیر دَستَه قوُیِیدَگِی نَظَرگه اِیگه:

 دَعوَتدَن وَ باشقَه آلدِینِی آلوُچِی اِیشلَردَن سُونگ آخِیرگِی مَرحَلَه صِیفَتِیدَه قوُللَنگن جَنگنِی آرَه سِیدَه ( یَعنِی اِسلام اَهلِی بِیلَن مُرتَدلَرنِی آرَه سِیدَگِی جَنگدَه) هَر قَندَی مُرتَد اَسِیر توُشسَه وَ اوُنِینگ مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه توُشِیب قالگن مُخالِف مُسُلمان اِیمَس،بَلکِی مُرتَد اِیکَنلِیگِی تَشخِیص بِیرِیلسَه، اوُنِی تَوبَه سِی قَبوُل قِیلِینمَیدِی وَ فَقَط اوُلِیم اوُنِی کوُتَه دِی:   «إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ بَعْدَ إِیمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُواْ کُفْراً لَّن تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُوْلَئِکَ هُمُ الضَّآلُّونَ» ‏(آل عمران/90)، )  اَلبَتَّه اِیمان کِیلتِیرگنلَرِیدَن کِییِین کافِر بوُلگنلَر، سوُنگرَه کُفرلَرِی یَنَدَه زِیادَه بوُلگن کِیمسَه لَرنِینگ قِیلگن تَوبَه لَرِی هَرگِیز قَبوُل قِیلِینمَیدِی. اَنَه اوُشَه لَر حَق یُولدَن تایِیلگوُچِیلَردیِر.

مَنَه بُو یِیردَه هَم “لَن” سوُزِی کِیلتِیرِیلگن: یَعنِی هَرگِیز وَ هَر قَندَی شَرائِطدَه. اَلله تَعالَی سَیِّیدِیمِیز مُوسَی عَلَیهِ السَّلامنِی طَلَبِیگه قَندَی جَواب بِیرَه دِی:  «قَالَ رَبِّ أَرِنِی أَنظُرْ إِلَیْکَ قَالَ لَن تَرَانِی»، “پَروَردِیگارِیم، مِینگه (جَمالِینگنِی) کوُرسَتگِین. سِینگه بِیر قَرَی،” دِیدِی. (اَلله) اَیتدِی: “سِین مِینِی ( بُو دُنیادَه) هَرگِیز کوُرالمَیسَن.”

مَنَه بُو حالَتدَه، شوُنِینگدِیک مَنَه بُو دُنیادَه اِلَه هَر قَندَی شَرائِطدَه کوُرِیب بوُلمَیدِی، مَنَه شُو رَوِیشگه کوُرَه، بوُندَی حالَتدَه اَسِیر توُشگن وَ مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیدَه یوُرگن مُخالِف مُسُلمان اِیمَس، بَلکِی حَقِیقَتدَه مُرتَد، دِیب تَشخِیص بِیرِیلگن مُرتَدنِی تَوبَه سِی هَرگِیز وَ هَر قَندَی شَرائِطدَه قَبُول قِیلِینمَیدِی.

مَنَه بُو مَرتَد مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَرنِی تُودَه سِیدَه بوُلگن پَیتِیدَه هَم، مُسُلمانلَرگه اَنَه اوُشَنچَه دَردلَرنِی تاتتِیرگن، اوُ اِرتِدادِیدَن سُونگ هَم فُرصَتگه اِیگه اِیدِی، اَمّا تَوبَه قِیلمَه گن، اِیندِی اِیسَه جَنگ پَیتِیدَه قوُلگه توُشِیب اَسِیر بوُلگن وَ مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیدَگِی مُخالِف مُسُلمان اِیمَس، بَلکِی هِیچ قَندَی شَک – شُبهَه سِیز مُرتَد اِیکَه نِی تَشخِیص بِیرِیلگن؛ اوُ اوُزِینِی نَجاتِی اوُچُون هِیچ قَندَی یُول قالدِیرگه نِی یُوق.

مَنَه بُو یالغانچِی،رِیاکار، خِیانَتچِی، خِیلَه گر، قَسَمخوُر کِیمسَه بوُلِیب، اوُ مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَر توُدَه سِینِی آرَه سِیدَه بوُلگن پَیتِیدَه هَم اوُنِی کَرتَه سِی باشقَه حوُنِیک صِیفَتلَرگه توُلَه بوُلگن، بِیز بُو صِیفَتلَرنِی هَمَّه سِیگه اِیشارَه قِیلدِیک وَ اوُقِیدِیک وَ اِیندِی اِیسَه اوُنِی قوُلِی مُسُلمانلَرنِی قانِیگه هَم بِیلَنگن وَ عَمَلدَه دُشمَنلَرنِی صَفِیدَن جای آلگن وَ اوُلَرنِینگ مُسُلمانلَرنِی اوُلدِیرِیش جِنایَتِیدَه شِیرِیک بوُلگن، اوُ اِیندِی هَر قَندَی شَرائِطدَه اوُزِینِی حَیاتِینِی دَوام اِیتتِیرِیش اوُچُون هِیچ قَندَی یوُلنِی قالدِیرگه نِی یوُق. اوُ اِیشتِراک اِیتگن جَنگدَه مُسُلمانلَرنِی اوُلدِیرِیلگن، مُسُلمانلَر اوُلگن وَ اوُ مُسُلمان شَخصنِی اوُلِیمِی بُویِیچَه جِنایَتگه شِیرِیک حِسابلَه نَدِی.

(دوامی بار…….)


[1]-عبدالکریم الموسوی الاردبیلی، فقه الحدود و التعزيرات، قم، جامعة المفيد، 1385 ش، ص 836

[2] که اخیراً توسط عده ای از برادران نامیزان و نامتعادلِ مسلمانِ ما تکفیر شده بود

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(79- قیسم)

مَنَه بُو آیَتنِی هَمَّه سِی مَنَه شوُنِی اَیتَه دِی، یَعنِی بِیزلَرنِی بَعضِی عالِملَرِیمِیز تَفسِیر قِیلِیشگه نِیدِیک، بُو آیَتلَر اَهلِی کِتابنِی  یا شِبهِ اَهلِی کِتابنِی کافِرلَرِی حَقِیدَه اِیکَنلِیگِی توُغرِی اِیمَس، خَطا قِیلگن بوُلِیشلَرِی موُمکِین، اَهلِی کِتابنِی یا شِبهِ اَهلِی کِتابنِینگ جِزیَه بِیرَه آلِیشلَرِیگه دِققَت قِیلمَه گن بوُلِیشلَرِی موُمکِین، یاکِی اوُلَردَن اِسلام بِیلَن جَنگنِی اوُرتَه سِیدَن بِیرِینِی تَنلَشگه مَجبُور قِیلَه آلمَسلِیگِیمِیزنِی اوُنوُتِیشگندِیر. اَمّا مُشرِکلَر وَ مُرتَدلَر اِسلام بِیلَن جَنگنِی اوُرتَه سِیدَه بِیرِینِی تَنلَشلَرِی کِیرَک.

باشقَه بِیر جایدَه اَلله تَعالَی اوُلَرنِی دُنیادَه عَذاب بِیرِیشِیگه اِیشارَه قِیلَه دِی:      «وَلَقَدْ قَالُواْ كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلامِهِمْوَهَمُّواْ بِمَا لَمْ يَنَالُواْ وَمَا نَقَمُواْ إِلاَّ أَنْ أَغْنَاهُمُاللَّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ وَإِنيَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُعَذَابًا أَلِيمًا فِيالدُّنْيَاوَالآخِرَةِ» (توبه/74)) اوُلَر ( یَعنِی مُنافِقلَر سِیزگه یِیتِیب کِیلگن حَقارَت سوُزلَرِینِی) اَیتمَه گنلِیکلَرِیگه قَسَم اِیچَه دِیلَر. حالبُوکِی، کُفر سوُزِینِی اَنِیق اَیتگن اِیدِیلَر وَ اِسلامگه کِیرگنلَرِیدَن سوُنگ یَنَه کُفرگه قَیتگن اِیدِیلَر، هَمدَه اوُزلَرِی یِیتالمَه گن نَرسَه گه ( یَعنِی پَیغَمبَر جانِیگه سوُءِقَصد قِیلِیشگه) قَصد قِیلگن اِیدِیلَر. اوُلَر (مُنافِقلَر) فَقَط اَلله وَ اوُنِینگ پَیغَمبَرِی اوُلَرنِی اوُز فَضلوُ کَرَمِیدَن ( قَتتِیق اِیختِیاجلَرِی وَقتِیدَه غَنِیمَتلَر بِیلَن) بای- بَدَولَت قِیلِیب قوُیگه نِی اوُچُونگِینَه ( اَلله وَ پَیغَمبَرِینِی) یامان کوُردِیلَر،خالاص. بَس، اِیندِی اَگر تَوبَه قِیلسَه لَر، اوُزلَرِی اوُچُون یَحشِی بوُلوُر. اَگر یوُز اوُگِیرسَه لَر، اَلله اوُلَرنِی دُنیایُو آخِیرَتدَه اَلَملِی عَذاب بِیلَن عَذابلَر وَ اوُلَر اوُچُون یِیر یوُزِیدَه بِیران دُوست وَ یاردَمچِی بوُلمَس! 

ذوُالقَرنَینگه باغلِیق بوُلگن کَهف سوُرَه سِیدَگِی آیَتدَن هَم مَنَه بوُ عَذاب بِیرِیشدَن بوُلگن مَنظوُر نِیمَه اِیکَه نِینِی توُشوُنِیب آلسَک بوُلَه دِی؟  «قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذَابًا نُكْرًا».

مَنَه بُو آیَتلَرنِی بَرچَه سِی بِیزلَرگه شُونِی توُشوُنتِیریَپتِیکِی، مُرتَدنِینگ دُنیادَگِی جَزاسِی فَقَط اوُلِیم. اوُنِی بوُندَن باشقَه نَرسَه کوُتمَیدِی. رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمدَن کِیلتِیرِیلگن رِوایَتلَر،آیَتدَگِی مَنَه بُو مُعامَلَه قِیلِیش رَوِیشِینِی کوُپراق اِیضاحلَب آیدِینلَشتِیرِیب بِیرَه دِیگن نَرسَه شوُکِی، مُرتَدلَرنِی دُنیادَه فَقَط اوُلِیم کوُتَه دِی. مِثال طَرِیقَه سِیدَه کِیلتِیرسَک:

  1. اِبنِ عَبّاس رَضِیَ اَلله عَنهُ دَن رِوایَت قِیلِینِیب رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی: “مَنْ بَدَّڵ دِینَهُ فَاقْتُلُوهُ” [1] دِینِینِی اوُزگرتِیرگن آدَمنِی اوُلدِیرِینگلَر، اِمامِی مالِک رَحِمَهُ الله مُوَطّادَه کِیلتِیرِیشِیچَه:  “من غير دِینَهُ فَاقْتُلُوهُ”.   اوُشَه رِوایَتنِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمدَن مَنَه بُو رَوِیش بِیلَن رِوایَت قِیلگن.
  2.  باشقَه بِیر اوُرِیندَه، مُعاذ رَضِیَ الله عَنهُ یَمَنگه بارگن پَیتِیدَه اَبُو موُسَی اَشعَرِینِینگ بِیر کِیشِینِی اِسلامدَن قَیتگنلِیگِی وَ مُرتَد، یَهُودِی بوُلگنلِیگِی سَبَبلِی باغلَب قوُیگه نِینِی کوُردِی، شوُندَه مُعاذ اوُچ مَرتَه اَیتدِیکِی:   لَا أَجْلِسُ حَتَّى يُقْتَل،َ قَضَاءُ اللَّهِ وَرَسُولِهِ،فَأَمَرَ بِهِ فَقُتِلَ. [2]  یَعنِی اَلله وَ رَسُولِینِی حُکمِی بِیلَن بُو شَخص اوُلدِیرِیلمَه گوُنچَه  اوُتِیرمَیمَن. مَنَه بوُنِی اوُچ مَرتَه اَیتدِی، بوُندَن سوُنگ اوُ شَخصنِی اوُلدِیرِیشگه فَرمان بِیرِیلدِی وَ اوُلدِیرِیلدِی.  فَأَمَرَ بِهِ فَقُتِلَ.

-3عَبدُالله اِبنِ مَسعُود رَضِیَ الله عَنهُ دَن رِوایَت قِیلِینِیشِیچَه، رَسُول الله صلی الله علیه وسلم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی:  “لاَ يَحِلُّ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ يَشْهَدُ أَن لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وأَنِّي رسُولُ اللهِ إِلاَّ بِإِحْدَى ثَلاَثٍ: الثَّيِّبِ الزَّانِي، وَالنَّفْسِ بِالنَّفْسِ،وَالتَّارِكِ لِدِينِهِ الْمُفَارِقِ لِلْجَمَاعَةِ”.  [3] شَهادَتَیننِی اَیتَه یاتگن مُسُلماننِی قانِی حَلال اِیمَس ( شَهادَتَیننِی کِیلتِیرگن کِیشِی یَعنِی اَشهَدُ أن لا إله إلا الله و أشهد أن محمدا رسول الله، دِیب بوُندَی شَهادَت بِیرگن مُسُلماننِی قانِی حَلال اِیمَس)، مَگر مَنَه بُو اوُچ نَفَردَن بِیرِینِی: 1- توُرموُش اوُرتاغِی بار بوُلِیب زِنا قِیلگن شَخص، 2- جاننِی مُقابِیلِیدَه جان، یَعنِی ناحَق قاتِللِیکنِی بَرابَرِیدَگِی قاصاص. 3- دِینِینِی تَرک قِیلِیب مُسُلمانلَرنِی جَماعَتِیدَن جُودا بوُلگن کِیشِی.

قَرَنگلَر قَندَی چِرایلِی اَیتِیلگن:   “وَالتَّارِكِ لِدِينِهِ الْمُفَارِقِ لِلْجَمَاعَةِ” دِینِینِی تَرک قِیلَه دِی وَ مُسُلمانلَرنِی جَماعَتِیدَن جُودا بُولَه دِی. بِیزلَر توُرت فِیلتِیر وَ توُرتتَه لِیک مَرحَلَه نِی باسِیب اوُتدِیک  وَ مَنَه بُو شَخص مُسُلمانلَرنِی جَماعَتِیدَن جُودا بوُلگن دِیب تَشخِیص بِیرِیلَدِی، توُغرِیمِی یا یُوقمِی؟ جوُدا بُولگن دِیب تَشخِیص بِیرِیلمَه گندَه مُنافِقلَر وَ سِکوُلارزَدَه لَرگه اوُحشَب مُسُلمانلَرنِی اوُرتَه سِیدَه قالگن بوُلَردِی وَ بِیزلَر اوُنِی مُسُلمانلَرنِی جُملَه سِیدَن دِیب حِسابلَردِیک وَ اوُ مَنَه بُو حُکمگه شامِل بوُلمَسدِی. اَمّا اوُنِی توُرت فِیلتِیر وَ توُرت مَرحَلَه دَن اوُتکَزگه نِیمِیزدَن وَ آشکار وَ کافِر دِیب تَشخِیص بِیرِیلگندَن سوُنگ، اوُ مَنَه بُو حُکمگه شامِل بوُلَه دِیمِی یا یوُقمِی؟ اوُنِی اوُزِی بارِیب مَنَه بُو حِزبلَرگه قوُشِیلگن، اِیندِی بوُنِی باقشَه نَرسَه گه نِیازِی یوُق. الْمُفَارِقِ لِلْجَمَاعَةِ ، یَعنِی مُسُلمانلَرنِی جَماعَتِیدَن جوُدا بوُلگن.

شُونِی ذِکر قِیلِیب اوُتِیش لازِمکِی، قُرآن وَ سُنَّتدَگِی نَرسَه لَرنِی اِعتِبارگه آلگن حالدَه، توُرلِی- هِیل اِسلامِی فِرقَه لَرنِی هَمَّه سِی مُرتَدنِی جَزاسِی بُویِیچَه اِتِّفاقلِی نَظَرگه اِیگه دِیرلَر، اَلبَتَّه شَرائِطلَر وَ اوُنِی اوُرِینلَرِی بوُیِیچَه اوُلَرنِی اوُرتَه سِیدَه اِیختِلاف مَوجُود لِیکِن حُکمنِی اَصلِی بارَه سِیدَه حَتَّی اوُلِیم جَزاسِیدَه اِیککِیلَنمَیدِی. اَگر توُرلِی- هِیل اِسلامِی مَذهَبلَرنِینگ فُقَهالَرِینِی سوُزلَرِیدَگِی اَندَک اِیختِلاف، حُکمنِی اَصلِیدَه اِیمَس،اوُنِی مَفهُومِیدَه وَ مَصادِقلَرِیدَه خالاص.

اَلمُغنِی یَعنِی اَهلِی سُنَّت دِیب مَعرُوف بوُلگن فِرقَه نِی فِقهِیدَگِی مُهِم مَنبَعدَه ذِکر قِیلِینگنکِی:

  وَأَجمَع أَهلِ العلم على وُجوبِ قَتْلِ المُرْتَدِّ[4].  بَرچَه دانِشمَندلَر مُرتَدنِی اوُلدِیرِیشنِی واجِب اِیکَه نِیگه اِجماع قِیلِیشگن. اَیتِیشَه دِیکِی: مَنَه بوُنِی اَبُو بَکردَن، عُمَردَن، عُثمان،عَلِی، مُعاذ، اَبُو مُوسَی اَشعَرِی،اِبنِ عَبّاس، خالِد وَ باشقَه لَردَن رِوایَت قِیلِینگن وَ هِیچ کِیم اوُنِی اِنکار قِیلمَیدِی، باشقَه لَردَن رِوایَت قِیلِینگن وَ هِیچ کِیم اوُنِی اِنکار قِیلمَیدِی، مَنَه شُو شِیوَه بِیلَن اِجماع قِیلِینگن، مَنَه شُو بِیلَن نِیمَه اوُچُون اِجماع قِیلِینگن، نِیمَه اوُچُون؟ چوُنکِی اوُلَرنِی هَمَّه سِی بوُ نَظَرگه اِتِّفاق قِیلِیشگن. صَحابَه لَرنِی بَرچَه سِی  اوُنِی اوُستِیدَه اِجماع قِیلِیشگن.

(دوامی بار……)


[1]– رواه البخاري

[2] رواه احمد

[3]– رواه البخاري و مسلم

[4]– محمد بن محمد الخطيب الشربينى،مغنی المحتاج الی معرفه معانی الفاظ المنهاج، قم، دار الذخایر،1369، ج 4، ص 135

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

 شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(78- قیسم)

اَلله نِی دَستوُرِی آچِیق- آیدِیندِیر. وَدُّواْ لَوْ تَکْفُرُونَ کَمَا کَفَرُواْ فَتَکُونُونَ سَوَاء،حوُددِی اوُلَرنِی اوُزلَرِی کافِر بوُلگنلِیکلَرِی سِینگه رِی اوُلَر سِیزنِی هَم کافِر بوُلِیشِینگِیزنِی وَ مَنَه بوُ کُفردَه اوُلَر بِیلَن بَرابَر بوُلِیشِینگِیزنِی یَحشِی کوُرِیشَه دِی. مَنَه بوُ بوُگوُنگِی کوُندَه مُرتَدلَر سِیزلَر اوُچُون یوُلگه قوُیگن سپوُتنِیک کَنَللَرِی وَ اَخبارات واسِیطَه لَرِینِی مَقصَدِیدِیر. مَنَه بوُ نَرسَه لَر حَقِیدَه اَلله تَعالَی مَنَه بوُلَردَن اوُزاقلَشمَیسِیزلَرمِی؟- دِیگن. سِیزلَر مَنَه بوُندَی اَخبارات واسِیطَه لَرِیدَن اوُزاقلَشمَیسِیزلَرمِی؟اوُزلَرِینگِیزنِی وَ فَرزَندلَرِینگِیزنِی اوُستِیدَه مَنَه بُو کافِرلَرنِینگ قِیلگن آرزوُلَرِینِی روُیابگه چِیقَه رَه سِیزلَرمِی؟ اوُلَر مَنَه بوُندَی آرزُولَرگه اِیگه دِیرلَر. سِین مَنَه بوُندَی اَخبارات واسِیطَه لَرِینِی مَنزِیلِینگگه آلِیب کِیلِیب، اوُلَرنِی تَبلِیغاتلَرِینِی کوُرَیاتگن پَیتِینگدَه یا قوُلاق سالگن پَیتِینگدَه، سِین اوُلَرنِی آرزُولَرِینِی رُویابگه چِیقَریَپسَن. اوُلَر رُوحِی جَنگلَرنِی باشلَشگن وَ اَستَه – سِیکِینلِیک بِیلَن سِیزلَرنِی هَم اوُزلَرِیگه اوُحشَه گن کافِر قِیلِیشماقچِی.

اوُزِینگنِی اِیختِیارِینگ بِیلَن اوُلَرنِی مَنزِیلِینگگه آلِیب کِیردِینگ. اوُلَرنِی آرزُولَرِینِی رُویابگه چِیقَریَپسَن. مِین بوُلَرنِی خَبَرلَرِینِی اِیشِیتِیش وَ کوُرِیش اوُچُون آلِیب کِیلدِیم ،دِییسَن. اِی یالغانچِی! اَلله تَعالَی قَچان سِینگه خَبَرلَرنِی مُرتَد وَ کافِرلَردَن اِیشِیتگِین دِیگن؟ اَلله تَعالَی اَیتَه دِیکِی:   «فَإِن تَوَلَّوْاْ فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَیْثُ وَجَدتَّمُوهُمْ» اَگر باش تارتِیشسَه اوُلَرنِی قَیِیردَه تاپسَنگِیز اوُشلَنگلَر وَ اوُلدِیرِینگلَر، یَعنِی قَیِیردَن تاپسَنگِیزلَر. «وَلاَ تَتَّخِذُواْ مِنْهُمْ وَلِیّاً وَلاَ نَصِیراً» اوُلَرنِی آرَه سِیدَن یار وَ یاران تَنلَه مَنگلَر. دوُستلَر دِققَت قِیلِینگلَر، مَنَه بُو مُرتَدلَر حَقِیدَه بوُلِیب آشکار وَ اَنِیق نَرسَه دِیر. قَرَنگلَر، کوُمَلَه لَردَن، دِیماکرَتلَردَن، پِیکَه کَه، پِیجاکلَردَن بوُلگن مُرتَد کافِرلَر حَقِیدَه، اوُلَرگه نِسبَتاً قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیشِینگِیزنِی اَیتِیشیَپتِی؟ اَلله تَعالَی اَیتَه دِیکِی:

  مَلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِيلًا*سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا  (احزاب/۶۱) مَگر لَعنَتگه دوُچار بوُلگن حاللَرِیدَه آزگِینَه (وَقت توُرَه آلوُرلَر خالاص). ( اوُ پَیتدَه) اوُلَر قَیِیردَن تاپِیلسَه لَر اوُشلَه نوُرلَر وَ اوُلدِیرِیب تَشلَه نوُرلَر. مَنَه بوُ اِلاهِی سُنَّت اوُتگن دَورلَردَگِی کِیشِیلَر حَقِیدَه اِجرا قِیلِینگن. مَنَه بوُنِی فَقَط رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اِجرا قِیلگن دِیب اوُیلَه مَنگلَر،  «سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ» مَنَه بُو سُنَّت اوُتگن دَورلَردَگِی کِیشِیلَرنِیکِی بوُلگن، یَعنِی خِیلقَت یَرَه تِیلگندَن بوُیان حاضِرگه چَه وَ قِیامَت کوُنِیگه چَه بوُلگن اَلله نِی سُنَّتِیدِیر،   «وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا» اَلله نِی سُنَّتِیدَه هِیچ قَندَی اوُزگه رِیش مَوجُود اِیمَس.

دِیمَک، کِیچَه بوُلَر اوُلدِیرِیلگن بوُگوُن اِیسَه مُشکِلِی یُوق، دِیب اوُیلَه مَنگلَر. یُوق، مَنَه بُو اَلله نِی سُنَّتِی بوُلِیب، خِلقَت یَرَتِیلگن زَماندَن باشلَب تا قِیامَت کوُنِیگه چَه دَوام اِیتَه دِی. “لَن” کِیلتِیرِیلگن “لَمَّا ” ، “لَا ” کِیلتِیرِیلمَه گن وَ «وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا» یَعنِی هَرگِیز وَ هَر قَندَی شَرائِطدَه اَلله نِی سُنَّتِیدَه اوُزگه رِیش تاپِیلمَیدِی؛ شوُنِینگدِیک «لَن تَرَانِی» دُنیادَه خُدانِی کوُرَه آلمَیسَن، دِیب بوُ یِیردَه هَم “لَن ” کِیلتِیرِیلگن. شوُنِینگ اوُچُون بُو یِیردَه هَم،   وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا، یَعنِی مَنَه بُو اَلله نِی سُنَّتِی بُولگن وَ اوُندَه هِیچ قَندَی اوُزگه رِیش کوُرمَیسَن وَ پَیدا قِیلمَیسَن.

آرَه لَرِیدَن مُسَیلَمَه یِی کَذّاب ظُهوُر قِیلگن بَنِی حَنِیفَه قَبِیلَه سِی حَقِیدَه هَم قوُیِیدَگِی آیَتلَر نازِل بوُلگن:

«قُل لِّلْمُخَلَّفِینَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَى قَوْمٍ أُوْلِی بَأْسٍ شَدِیدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ یُسْلِمُونَ»(فتح/16)،) اَعرابِیلَردَن بوُلگن (جِهادگه چِیقمَسدَن) قالگن (مُنافِق) کِیمسَه لَرگه اَیتِینگ: “یَقِیندَه سِیزلَر کوُچ- قُوَّت اِیگه لَرِی بوُلگن بِیر قَوم ( بِیلَن جَنگ قِیلِیش) گه دَعوَت اِیتِیلوُرسِیزلَر. (اوُشَندَه یا) اوُلَر بِیلَن اوُرِیشوُرسِیزلَر یاکِی اوُلَر ( جَنگ جَدَلسِیز) اِسلامگه کِیرُورلَر.

یَعنِی اَگر اِسلامنِی قَبُول قِیلِیشمَسَه اوُلَر بِیلَن جَنگ قِیلَه سِیزلَر، اَهلِی کِتابنِی وَ شِبهِ اَهلِی کِتابنِی کافِرلَرِیگه اوُحشَش جِزیَه بِیرِیشدِیک باشقَه یوُللَر قَبُول قِیلِینمَیدِی، بَلکِی مُشرِکلَر وَ سِکوُلارِیستلَرنِی حُکمِیگه شامِل بوُلِیشَه دِی.

(دوامی بار…..)